تظاهرات ۱۳۸۸: تفاوت میان نسخه‌ها

برخی تحلیل‌گران سیاسی حکومت ایران پس از اعلام نتایج انتخابات و پیروزی محمود احمدی‌نژاد، از تظاهرات ۱۳۸۸تحت عنوان کودتا یاد کردند.<ref>[http://zamaaneh.com/special/2009/06/post_793.html گاردین: اقدام به کودتا در ایران]</ref> [[سازمان مجاهدین خلق ایران]] و [[شورای ملی مقاومت ایران]]، این انتخابات را «نمایش» قلمداد کردند و خواهان انتخابات آزاد با شرکت همه نیروها زیر نظر سازمان ملل متحد شدند.<ref>دبیرخانه شورای ملی مقاومت ایران</ref>  

تظاهرات ۱۳۸۸ و اعتراضات پس از آن از روز ۲۳ خرداد، توسط هزاران تن و در تهران و شهرهای دیگر از جمله اصفهان، تبریز، کرج، شیراز، یاسوج، ساری،ارومیه و دیگر شهرها، از فردای روز انتخابات آغاز گردید. روز ۲۵ خرداد در تهران حدود ۳ میلیون نفر به خیابان آمدند. این تظاهرات‌ بعد از [[انقلاب ضد سلطنتی|انقلاب ضدسلطنتی]] سال ۵۷ بزرگترین تظاهرات ضدحکومتی به‌شمار می‌رفت. این تظاهرات با سرکوب خونین از طرف پلیس ضدشورش، [[لباس شخصی‌ها]]، بسیج سپاه پاسداران و [[سپاه]] مواجه شد که در نتیجه آن تعداد زیادی دستگیر و مجروح شده و جان باختند.<ref>[https://www.radiofarda.com/a/f3_mousavi_Iran/1754373.html معترضان انتخابات ریاست جمهوری از انقلاب تا آزادی]</ref>

[[علی خامنه‌ای]] در روز ۲۹ خرداد،‌ طی یک سخنرانی در اولین نماز جمعه‌ بعد از انتخابات ریاست جمهوری، مسئولیت هرگونه خونریزی و خشونت را به عهده برگزارکنندگان تظاهرات دانست. ساعتی پس از پایان سخنرانی علی خامنه‌ای، سازمان عفو بین الملل در اطلاعیه ای اعلام کرد که این سخنرانی "چراغ سبز رهبر ایران برای سرکوب" بود.<ref name=":0">[https://www.bbc.com/persian/iran/2010/06/100618_l10_khamenei_29_khordad_speech سخنرانی ۲۹ خرداد خامنه‌ای؛ نقطه عطف]</ref>

اولین دور مناظرات در روز چهارشنبه ۱۳ خرداد بین محمود احمدی نژاد و حسین موسوی صورت گرفت. در این مناظره حسین موسوی دولت احمدی نژاد را به پنهان کاری، خرافه‌گرایی، خیال‌پردازی، ماجراجویی، خودمحوری، سطحی‌نگری و روزمرگی متهم ساخت و یاد آور شد که کشور در حال فروریختن است.<ref>[https://www.radiofarda.com/a/f35_Musavi_Ahmadinejad_Debate_Com2/1746569.html مناظره موسوی و احمدی‌نژاد؛ سندی تاریخی] </ref> همچنین احمدی نژاد درباره ارسال مواد منفجره به مکه در دوران حسین موسوی نخست وزیر [[روح‌الله خمینی|خمینی]] که بعدا به جنایت کشتار مکه معروف شد، افشاگری کرد.<ref>[https://www.iran-efshagari.com/%da%a9%d8%b4%d8%aa%d8%a7%d8%b1-%d8%af%d8%b1%d9%85%da%a9%d9%87-%d8%8c-%d9%86%d9%85%d9%88%d9%86%d9%87%e2%80%8c%d8%a7%db%8c-%d9%85%d9%86%d8%ad%d8%b5%d8%b1%d8%a8%d9%87%e2%80%8c%d9%81%d8%b1%d8%af-%d8%a7-3/ کشتار مکه نمونه‌ای منحصر به‌فرد از عملکردهای رژیم فاشیستی حاکم بر ایران] </ref> روحانی دبیر پیشین شورای عالی امنیت، احمدی نژاد را «عوام فریب» نامیده و گفت: «در سال ۸۶،‌ دو میلیارد و دویست میلیون دلار نفت فروخته شده ولی پول آن به بانک مرکزی داده نشده است». چند روز بعد جواد فاضل لنکرانی گفت: «بعد از این ‏مناظره کی و کجا می‌توانیم ‏ادعای مبارزه با تروریسم کنیم؟»<ref>اخبار سیمای آزادی، ۲۰ خرداد</ref>

در روز ۱۸خرداد، مهدی خزعلی، به نقش احمدی‌نژاد در قتل کاظم سامی اذعان و گوشه دیگری از پرونده قتل‌های زنجیره‌ای را افشا می‌کند.<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=Eupk9dvSsb8 قتل دکتر کاظم سامی به زبان مهدی خزعلی] </ref><ref>[http://efshayaranshitan.blogspot.com/2016/04/blog-post_18.html جزییات قتل دکتر کاظم سامی] </ref>

پس از این مناظرات افشاگری‌های جریانات حکومتی بالا می‌گیرد. در یکی از این افشاگری‌ها، مهدی کروبی درباره فسادهای مالی محمود احمدی نژاد و پرونده ۷۰۰ میلیون دلاری دولت در جمع دانشجویان دانشگاه تبریز توضیح داد.<ref>[https://www.balatarin.com/permlink/2009/6/9/1613198 ستاد مهدی کروبی جزییات ماجرای ۷۰۰ میلیون دلاری احمدی‌نژاد را افشا میکند] </ref>

پس از برگزاری مناظره محمود احمدی‌نژاد و حسین موسوی، نيروی انتظامی برای متفرق کردن تجمع مقابل صدا و سيما مجبور به استفاده از گاز اشک آور شد.<ref>[https://www.radiofarda.com/a/o2_debate_reactions_Iran_election/1746328.html پرتاب گاز اشک‌آور برای متفرق کردن تجمع مقابل صدا و سیما] </ref>حسین نقوی، عضو شورای مرکزی فراکسیون اصولگرایان در دفاع از احمدی‌نژاد گفت:‌ «احمدی‌نژاد در چهار سال گذشته در برابر تخريب‌ها و اهانت‌ها و برای بيان پشت پرده سياست در ايران سكوت كرد و تنها گوشه كوچكی از مافيای قدرت و ثروت كه پشت پرده سياسيون كشور بود را افشا كرد.»<ref name=":1">[http://www.rajanews.com/news/15236 احمدی‌نژاد گوشه کوچکی از مافیا] </ref> حسین نقوی، عضو شورای مرکزی فراکسیون اصولگرایان در دفاع از احمدی‌نژاد گفت:‌ «احمدی‌نژاد در چهار سال گذشته در برابر تخريب‌ها و اهانت‌ها و برای بيان پشت پرده سياست در ايران سكوت كرد و تنها گوشه كوچكی از مافيای قدرت و ثروت كه پشت پرده سياسيون كشور بود را افشا كرد.»<ref name=":1" /> مهدی طباطبایی نیز گفت: «مناظره‌های انتخاباتی سال 88 بنای فتنه‌ای بزرگ را گذاشت.»

در حالی که به صورت معمول، اعلام نتایج انتخابات یک الی چند روز طول می‌کشد، نتایج اولیه این انتخابات تنها پس از چند ساعت از پایان رای‌گیری از طریق صدا و سیمای جمهوری اسلامی اعلام شد. در روزی ۲۲ خرداد و در حالی که رای‌گیری جریان داشت،‌ خبرگزاری فارس وابسته به سپاه پاسداران خبر از پیروزی احمدی‌نژاد با ۶۰ درصد را اعلام کرد. به گفته دو کاندیدای دیگر «شواهدی مبنی بر مداخله تعدادی از فرماندهان و مسئولان سپاه و بسیج در انتخابات» وجود داشت. جمعی از کارکنان وزارت کشور در نامه‌ای سرگشاده از زمینه‌چینی برای تقلب‌های گسترده و رای‌سازیهای میلیونی و چاپ ۱۲ میلیون تعرفه اضافی در جریان انتخابات خبر دادند.<ref>[https://web.archive.org/web/20090619031550/http://news.yahoo.com/s/ap/20090616/ap_on_re_mi_ea/ml_iran_fraud_allegations Speed of Iran vote count called suspicious]</ref> محسن رضایی نیز پس از اعلام نتایج اعلام کرد که آرای او بسیار بیشتر از میزان اعلام شده‌است. علی اکبر محتشمی‌پور در مورد میزان رای در حوزه‌ها گفت: <blockquote>«در حدود ۷۰ حوزه انتخابيه، ميزان رأيی که در صندوق‌ها ريخته شده است نسبت به واجدين شرايط بسيار بيشتر است». </blockquote>به گفته رضا خاتمی ۸ میلیون رای به صندوق‌ها اضافه شده بود. اردشیر ارجمند از انتخابات به عنوان «آستان‌بوسی فرعون» یاد کرد.<ref>[https://www.radiofarda.com/a/f8_reaction_to_parliament_report_on_post_elections_events/24439680.html امیر ارجمند: گزارش مجلس درباره انتخابات ۸۸ بوسه بر آستان فرعون است]</ref> یک روز قبل از انتخابات، [[مریم رجوی]]  رئیس جمهور برگزیده‌ی  [[شورای ملی مقاومت ایران]]، طی بیانیه‌ای مهندسی انتخابات توسط خامنه‌ای را برای اعلام آرای نجومی و از صندوق بیرون کشیدن احمدی نژاد در همان مرحلة اول، افشا کرد.<ref>اطلاعیه دبیرخانه شورای ملی مقاومت ایران،‌ پخش در اخبار سیمای آزادی ۲۲ خرداد</ref><span dir="RTL"></span>

روز ۲۳ خرداد، یک روز پس از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری،‌ تظاهراتی در تهران و مشهد و سایر شهرهای ایران در اعتراض به نتایج اعلام شده، به راه افتاد. این تظاهرات در مقابل ساختمان وزارت کشور ایران، خیابان‌های ولیعصر، زرتشت، فاطمی، میدان انقلاب، میدان ونک و چهارراه جهان کودک و سایر نقاط به درگیری شدید معترضان با نیروهای پلیس و لباس شخصی انجامید. هزاران تظاهرکننده با راهپیمایی در خیابان‌های مختلف تهران ضمن آتش زدن چندین اتوبوس و سطل‌های بزرگ زباله اقدام به راه‌بندان خیابان‌ها کرده و علیه سید علی خامنه‌ای، شعارهای «مرگ بر دیکتاتور» سر دادند.<ref>[https://www.radiofarda.com/a/f4_detention_riots_Iran_election/1753692.html بازداشت گسترده روزنامه‌نگاران و فعالان سیاسی در ایران] </ref> در پی بروز این ناآرامی‌ها در شامگاه شنبه تلفن‌های همراه تمام شبکه‌های مخابراتی کشور قطع گردید. تلویزیون الجزیره گزارش داد:‌ «در خیابان ولیعصر تهران تظاهرات جریان دارد. پلیس تلاش می‌کند که تظاهرکنندگان را با گاز اشک آور پراکنده کند. عملیات جنگ و گریز بین تظاهرکنندگان و پلیس جریان دارد.»

تلویزیون العربیه گزارش داد:<blockquote>«سپاه پاسداران در خیابانهای تهران به حالت آماده باش در آمده است. همچنین نیروهای امنیتی رژیم دو تن از دستیاران موسوی شامل مصطفی تاج زاده و محسن امین زاده همچنین  مدیر بسیج انتخاباتی موسوی و ۱۲نفر دیگر را دستگیر کردند.»<ref>تلویزیون العربیه، ۲۳ خرداد ۱۳۸۸</ref></blockquote>

آغاز ناآرامی‌ها از روبروی وزارت کشور ایران در میدان فاطمی و با اجتماع عده‌ای از مردم در روبروی این ساختمان شروع شد. پس از ایجاد درگیری در خیابان فاطمی، تظاهرات‌های مشابهی در خیابان‌های ولیعصر، زرتشت، میدان انقلاب، میدان ونک، میدان رسالت، چهارراه جهان کودک، خیابان میرداماد، خیابان تخت طاووس و سایر نقاط به درگیری شدید معترضان با نیروهای پلیس و لباس شخصی انجامید. خبرگزاری فرانسه گزارش داد: «در سراسر خیابان ولیعصر تهران درگیریهای گسترده میان مردم و نیروهای سرکوبگر، جریان دارد. مردم با سنگ مأموران انتظامی را مورد حمله قرار می‌دهند. شعار اصلی تظاهرکنندگان «مرگ بر دیکتاتور» است.»

حسین موسوی کاندید ریاست جمهوری، از تظاهرکنندگان خواست آرامش را حفظ کنند. در اطلاعیه‌یی که توسط ستاد موسوی منتشر شده آمده است:<blockquote>«خواهشمند است ضمن حفظ آرامش، خویشتنداری و متانت، از افتادن در دام واکنش‌هایی که موجبات سوءاستفاده بهانه‌جویان و نامحرمان را فراهم می‌آورد، پرهیز نمایید.»<ref>۲۳ خرداد سال ۱۳۸۸، سایت قلم</ref></blockquote>معاون رئیس جمهور آمریکا در مورد نتایج انتخابات گفت: <blockquote>«تردید بسیار زیادی در باره نتایج انتخابات رژیم ایران که احمدی‌نژاد بعنوان نفر پیروز اعلام شده وجود دارد.» همچنین فدراسیون بین المللی لیگ‌های حقوق بشر انتخابات ایران را یک «مضحکه» قلمداد کرد.»</blockquote>تلویزیون الجزیره از تهران، خشونتها در تهران را بسیار عظیم و خطرناک و بیانگر خواست مردم ایران برای تغییر توصیف کرد و گزارش داد:<blockquote>«نه خواسته میرحسین موسوی و نه سخنان محمود احمدی نژاد و نه قبل از آن اظهارات خامنه ای قادر نیست خشونت فعلی را فروبنشاند. آنچه که در خیابانهای تهران دیدم، عبارتست از نسل جوان، نسل بین ۱۵ تا ۲۰ یا ۲۵ساله خشمگین است. آنها خشم بسیاری دارند. خفقان بسیاری است. اینجا از دست دولت و حکومت خشمگین هستند. این افراد فقط خود را از طرفداران موسوی نمی‌بینند. آنها همچنین نتیجه انتخابات را مشکل نمی‌بینند. مشکل از نظر آنان تاخیر تغییر است. آنها تشنه تغییر هستند به این خاطر خشم آنان به صورت خودجوش منفجر گردید و به صورت منهدم کردن اماکن دولتی خود را نشان داد. شکلی که امکان ندارد توسط موسوی یا غیر آن فرو نشانده شود.»</blockquote>

در اصفهان، در خیابانهای چهارباغ، توحید و حکیم نظامی، مردم با شعار «مرگ بر دیکتاتور» با ماموران نیروی انتظامی درگیر شدند. در جریان این تظاهرات که  ساعت ۱۵ دقیقه بامداد روز یکشنبه از دانشگاه شروع شد هرلحظه ابعاد گسترده‌تری به خود می‌گرفت. در ساعت یک بامداد بخشهایی از دانشگاه صنعتی اصفهان به آتش کشیده شد و دود غلیظی این منطقه را فرا گرفت. مأموران نیروی انتظامی عده‌یی را دستگیر کردند.

==== موضع‌گیری [[مسعود رجوی]] در ۲۴ خرداد ====

مسعود رجوی طی سخنانی در مورد این تظاهرات گفت:<blockquote>«بار دیگر صحت سیاستها و خطوط مقاومت ایران در برابر رژیم خمینی به اثبات رسید و ثابت شد که چشم دوختن به هرگونه تغییر و تحول و اصلاح، حتی به اندازه یک دانه ارزن، در رژیمی که رسما در قانون اساسی خود حاکمیت مردم را با ولایت و حاکمیت مطلقه آخوند جایگزین کرده است، سرابی بیش نیست. چنین رژیمی را فقط باید سرنگون کرد و با راه حل دمکراتیک مریم، با حاکمیت مردم جایگزین نمود.»</blockquote>

۲۵ خرداد، سومین روز تظاهرات و اعتراضات مردم در شهرهای تهران، تبریز،‌ شیراز، اصفهان، زنجان، زاهدان، یاسوج و دیگر شهرها ادامه یافت. در روز ۲۵ خرداد، راهپیمایی بزرگی در خیابان‌های مرکزی تهران و از میدان امام حسین تا میدان آزادی برگزار شد. به گفته محمدباقر قالیباف، شهردار وقت تهران، حداقل ۳ میلیون نفر در این تظاهرات شرکت کرده بودند. تلویزیون سی.ان.ان گزارش داد: «تهران شاهد صحنه‌هایی است که تا چند روز پیش قابل تصور نبود، درگیریهایی که رژیم حاکم را به لرزه انداخته است». تلویزیون سی.بی.اس آمریکا خبر داد: «ایران در ناآرامی فروفته است. در سراسر تهران مخالفان خشمگین شعار مرگ بر دیکتاتور می‌دهند».  

* احمد نعیم آبادی براثر شلیک گلوله کشته شد.

* کیانوش آسا به دلیل اصابت گلوله به سینه‌اش در میدان آزادی کشته شد.

* علیرضا افتخاری به دلیل ضربه باتون به سرش دچار ضربه مغزی شد و جان باخت.

* سهراب اعرابی به دلیل گلوله به سینه‌اش مجروح و سپس مفقود گردید. جسدش را در تیرماه تحویل دادند.<ref>[https://www.radiofarda.com/a/f7-victims-of-88-sohrab-arabi/25362369.html سهراب اعرابی؛ پس از ۲۶ روز جسدش را تحویل دادند]</ref>   

* مهدی کرمی به دلیل اصابت گلوله در محله جنت آباد کشته شد.

* لطفعلی یوسفیان بر اثر استنشاق گاز اشک‌آور شیمیایی مسموم شده و در تیر ماه در بیمارستان ابن سینا درگذشت.

* محرم چگینی به دلیل اصابت گلوله در مقابل پایگاه بسیج مقداد کشته شد.

* مهدی ستارنسب در تظاهرات این روز مفقود شده و در تاریخ نامعلومی کشته شد.

* رامین رمضانی در میدان آزادی به ضرب گلوله کشته شد.<ref>[https://www.kaleme.com/1389/03/25/klm-22891/ اولین سالگرد شهید رامین رمضانی ۲۵ خرداد در بهشت زهرا برگزار می‌شود]</ref>   

* سرور برومند به دلیل اصابت گلوله در میدان آزادی کشته شد.

* حسین اخترزند در اصفهان توسط نیروهای بسیج از طبقه سوم پرتاب شده و جان باخت.

* ناصر امیرنژاد در خیابان محمدعلی جناح در تیراندازی از ساختمان بسیج کشته شد.

* فهمیه سلحشور به دلیل ضربه باتون به سر توسط نیروهای بسیج کشته شد.

* محمود رئیسی‌نجفی به دلیل اصابت گلوله در میدان آزادی مجروح شده و پس از ۱۳ روز درگذشت.

* علی حسن‌پور به دلیل اصابت گلوله در میدان آزادی کشته شد.

* داوود صدری به دلیل شلیک گلوله در مقابل پایگاه بسیج مقداد کشته شد.

* حسام حنیفه به دلیل شلیک گلوله در مقابل پایگاه بسیج مقداد کشته شد.

* فاطمه رجب‌پور در میدان آزادی براثر اصابت گلوله کشته شد.<ref>[http://www.rahesabz.net/story/38673/ برگزاری مراسم گرامیداشت تعدادی از شهدای ۲۵ خرداد ۸۸]</ref>   

* علیرضا صبوری میاندهی بر اثر عفونت ناشی از ترکش‌های گلوله شلیک شده به سرش، جان خود را از دست داد.

* امیرحسین طوفان‌پور براثر اصابت گلوله کشته شد.

* حسین طهماسبی در کرمانشاه به دلیل ضربه باتون به سرش کشته شد.

حمله به دانشگاه‌ تهران در شامگاه ۲۴ خرداد، ساعت ۲۱۳۰ شروع شد و تا نیمه شب ادامه داشت. با قطع شدن ارتباطات تلفنی در بامداد ۲:۳۰ دقیقه ۲۵ خرداد، نیروهای لباس شخصی با حمایت پلیس وارد کوی دانشگاه شده و به ضرب و شتم و سرکوب دانشجویان در خوابگاه پرداختند. نیروهای امنیتی با پرتاب نارنجک صوتی، گاز اشک‌آور و تیراندازی زمینی به تمام درهای کوی دانشگاه، توانستند وارد کوی دانشگاه شوند. در جریان این حمله، صد تا ۱۲۰ تن از دانشجویان ساکن کوی در اثر اصابت گلوله، زنجیر، چاقو، باتوم و چماق به شدت مجروح شدند. همچنین دست کم ۵ نفر در جریان کوی دانشگاه تهران و ۲ نفر در دانشگاه شیراز کشته شدند. به گفته شاهدین بین ۱۶۰ تا ۴۰۰ نفر دستگیر شدند.<ref>[https://www.radiofarda.com/a/f2_Iran_postelection_Tehran_University_Kuy_demo_protest_anniversary/2071869.html تظاهرات دانشجویان در سالگرد حمله به کوی دانشگاه تهران]</ref><ref>[https://www.radiofarda.com/a/f3_tehran_students/1756057.html تحکیم وحدت: دست کم هفت دانشجو کشته شدند]</ref><ref>[https://www.radiofarda.com/a/F7_Tehran_university_dorm_attacked/1754569.html کوی دانشگاه؛ پلیس راه باز کرد،‌ لباس شخصی‌ها حمله کردند]</ref><ref>[http://zamaaneh.com/news/2010/02/post_12295.html پخش فیلم حمله به کوی دانشگاه تهران]</ref> هم‌زمان در اصفهان نیز نیروهای دولتی به محوطه دانشگاه صنعتی اصفهان یورش بردند که طی آن نیز دانشجویان هدف ضرب و شتم قرار گرفتند و دانشگاه تحت محاصره قرار گرفت. حملات مشابهی نیز به کوی دانشگاه فردوسی مشهد، دانشگاه رازی کرمانشاه، علامه طباطبایی، بابل و شاهرود نیز انجام شد.<ref>[https://www.bbc.com/persian/iran/2009/06/090614_si_bd_ir88_kooyedaneshgah.shtml حمله خشونت‌بار نیروهای امنیتی به کوی دانشگاه تهران و دانشگاه اصفهان]</ref>

[[مسعود رجوی]] طی پیامی به جوانان گفت:  <blockquote>«زمان برخاستن علیه ام‌الفساد که همانا رژیم ولایت فقیه، غاصب و دزد بزرگ حاکمیت مردم ایران فرا رسیده است. مدافعان رژیم ولایت فقیه، با هر رنگ و لعاب و با هر شعر و شعاری که باشند، خیانت‌پیشگانی که  شرکا و دم و دنبالچه‌های همین رژیم نامشروع می‌باشند. دیکتاتوری ارتجاعی ولایت فقیه بدون پشتیبانی‌های همه جانبه استعماری نمیتوانست تا بحال بر اریکه قدرت باقی بماند. ... اکنون دنیا به چشم می‌بینید که انتخابات رژیم آخوندی و باندهای درونی آن، تنها یک فرصت برای بیرون ریختن خشم مقدس مردم ایران علیه تمامیت رژیم دجال و ضدبشری ولایت فقیه بوده است. انتخاب خلق قهرمان و در زنجیرمان یکی بیش نیست: آزادی و سرنگونی رژیم پلید آخوندی».</blockquote>

فرانک والتر اشتاین مایر، وزیر خارجه آلمان، اعلام داشت که سفیر ایران در کشورش را احضار کرده است تا درباره رویدادهای سه روز گذشته توضیح دهد. او در بیانیه‌یی تاکید کرد: «سرکوب کسانی که در اعتراض به پیروزی احمدی‌نژاد تظاهرات می‌کنند، قابل قبول نیست. نه اعمال خشونت‌آمیز نیروهای امنیتی علیه تظاهرکنندگان و نه ممانعت از تظاهرات صلح آمیز آنان قابل پذیرش نیست، ما اوضاع را از نزدیک و به دقت تحت بررسی داریم».

پس از تظاهرات بزرگ ۲۵ خرداد، بسیاری از معترضان خواستار تکرار آن در روز سه‌شنبه شدند.<ref name=":2">[https://www.bbc.com/persian/iran/2009/06/090615_ir88_tue_protestsplan.shtml معترضان ایرانی خواستار تجمعی تازه]</ref> صدها هزار نفر از مردم تهران در چهارمين روز تظاهرات از ميدان ونک به سمت تجريش حرکت کردند.<ref>[https://www.radiofarda.com/a/f4_rally_vanak_protest_election/1755665.html راهپیمایی صدها هزار معترض به انتخابات در خیابان ولیعصر تهران]</ref> در این روز گزارش‌هایی دال بر تخریب اموال عمومی توسط پلیس ارائه شد و حسینعلی منتظری در بیانیه‌ای به تغییر در آرای انتخابات و حمله به مردم اعتراض کرد و گفت: «مشروعیت نظام در خطر است».<ref>[https://www.bbc.com/persian/iran/2009/06/090616_op_ir88_montazeri.shtml آیت‌الله منتظری: مشروعیت نظام در خطر است]</ref> همچنین جان لاین خبرنگار بی بی سی در تهران تظاهرات عظیم مخالفان در روز دوشنبه را یک «زلزله سیاسی» توصیف کرده است.<ref name=":2" />

در این روز علی خامنه‌ای در اولین سخنرانی خود در اولین نماز جمعه پس از انتخابات، از محمود احمدی‌نژاد دفاع کرده و بر آرای او صحه گذاشت و تقلب در انتخابات را رد کرد، معترضین را که در خیابان حضور داشتند، «آشوبگر» خواند. وی اعلام کرد که تسلیم زورآزمایی خیابانی نخواهد شد و مسوولیت هر اتفاقی در این زمینه بر عهده معترضین خواهد بود.<ref>[https://www.balatarin.com/topic/2010/6/18/1005289 ۲۹ خرداد سالگرد دستور کشتار مردم معترض توسط خامنه‌ای] </ref> ساعتی پس از پایان سخنرانی علی خامنه ای، سازمان عفو بین الملل در اطلاعیه‌ای اعلام کرد که این سخنرانی «چراغ سبز رهبر ایران برای سرکوب» بوده است.<ref>[https://www.bbc.com/persian/iran/2009/06/090619_ba-ir88-amnesty-khamenei عفو بین‌الملل: اظهارات رهبر ایران، چراغ سبز سرکوب]</ref>

* ایمان هاشمی در خیابان آزادی به دلیل اصابت گلوله به چشم جان باخت.

* اشکان سهرابی بر اثر اصابت سه گلوله به سینه‌اش درگذشت.

* نادر ناصری که در خیابان خوش کشته شد و پیکرش در بابل دفن شده است.

* مسعود هاشم‌زاده به ضرب گلوله جان باخت.

* بهمن جنابی به دلیل اصابت گلوله به سینه جان باخت.

* سعید عباسی فرگلچی در خیابان رودکی به دلیل اصابت گلوله به قتل رسید.

* ایمان هاشمی در خیابان آزادی به دلیل اصابت گلوله از فاصله نزدیک جان باخت.

* تینا سودی در خیابان انقلاب به دلیل اصابت گلوله جان باخت.

* مریم مهرآذین در خیابان آزادی به دلیل اصابت گلوله جان باخت.

* رضا طباطبایی در خیابان آذربایجان به دلیل برخورد گلوله کشته شد.

* ابوالفضل عبداللهی در مقابل دانشگاه صنعتی شریف به دلیل اصابت گلوله به پشت سر جان باخت.  

* سعید اسماعیلی خان‌ببین بر اثر وارد شدن ضربه به سرش جان باخت.

* محسن حدادی در خیابان نصرت به دلیل اصابت گلوله به پیشانی جان باخت.

* مسعود خسروی به دلیل اصابت گلوله به صورتش جان باخت.

* کاوه سبزعلی‌پور در درگيری مسجد لولاگر به دلیل اصابت گلوله به سرش جان باخت.

* بابک سپهر در خیابان آزادی به دلیل اصابت گلوله جان باخت.

* حامد بشارتی در خیابان آزادی به دلیل اصابت گلوله جان باخت.

* سالار طهماسبی در خیابان جمهوری به دلیل اصابت گلوله به پیشانی جان باخت.

* پویا مقصودبیگی توسط نيروهای امنيتی کرمانشاه دستگير و مورد شکنجه و ضرب و جرح قرار می‌گيرد و پس از آزادی به علت عوارض ناشی از شکنجه فوت می‌کند.

* محمدحسین فیض در نزدیکی پایگاه بسیج مقداد به علت اصابت گلوله به پشت سرش جان باخت.

در این روز سه نفر از دستگیرشدگان با نام‌های [[محسن روح الامینی]]، [[محمد کامرانی]]، و [[امیر جوادی‌فر]] در [[زندان کهریزک]] زیر شکنجه به قتل رسیدند.

تهران و برخی از شهرهای ایران از جمله شیراز، اصفهان، رشت و اهواز روز پنجشنبه شاهد تجمع های اعتراضی به مناسبت چهلم کشته شدگان رویدادهای پس از انتخابات ریاست چمهوری بود. در این روز پس از تجمع در بهشت زهرا، درگیری هایی بین معترضان و نیروهای ضد شورش در نقاط مرکزی تهران رخ داد. شاهدان عینی می‌گویند که تمرکز استقرار نیروهای انتظامی به‌ویژه در اطراف گور ندا آقاسلطان است. ندا آقاسلطان دختری بود که روز شنبه ۳۰ خرداد در طی سرکوب شدید اعتراضات خیابانی توسط نیروهای دولتی در منطقه کارگر شمالی به ضرب گلوله کشته شد.<ref name=":7">[http://zamaaneh.com/news/2009/07/print_post_9916.html درگیری‌ها در بهشت زهرا تهران]</ref>

هزاران نفر در خیابان‌های اطراف مصلی تهران تظاهرات کردند. ویدئوهایی که از رویدادهای روز پنجشنبه در وب سایت «یوتیوب» قرار داده شده، حاکی از آن است که تجمع کنندگان شعارهایی چون : «مرگ بر خامنه ای»، «خامنه ای قاتله، ولايتش باطله» و «استقلال، آزادی، جمهوری ایرانی» سر می دادند. خبرگزاری فرانسه می گوید پلیس برای متفرق کردن معترضان از گاز اشک آور استفاده کرده است. همچنین در خيابان وليعصر به سمت شمال از ميدان وليعصر به سمت خيابان‌های فاطمی، يوسف آباد و خيابان‌های تخت طاووس و عباس آباد، و تمام کوچه‌های و خيابان‌های منتهی به اين خيابان، شاهد حضور پرشمار معترضان بود.<ref>[https://www.radiofarda.com/a/O2_demo_at_tehran_prayer_vanue/1789103.html تظاهرات هزاران معترض در چهلم کشته شدگان وقایع اخیر]</ref>

در روز ۲۷ شهریور مصادف با روزی که رژیم ایران آنرا روز قدس نام می‌گذارد، مردم تهران مجددا با سر دادن شعارهای ضدحکومتی به اعتراض پرداختند. در این تظاهرات به گفته‌ی رسانه‌های حکومتی ۳۵ نفر دستگیر شدند اما تعداد واقعی دستگیر شدگان بسیار بیشتر برآورد می شود. سعید قاسمی این تظاهرات را به سازمان مجاهدین خلق نسبت داد.

روز ۱۶ آذر ۸۸ مصادف با روز دانشجو اغلب دانشگاه‌های تهران شاهد تجمع و تظاهرات صدها دانشجو بود. همچنین در بیرون دانشگاه‌ها هزاران نفر به سر دادن شعارهای مرگ بر دیکتاتور پرداختند. نیروهای امنیتی با تظاهرکنندگان درگیر شده و گاز اشک‌آور شلیک کردند و با باتوم به ضرب و شتم مردم و دانشجویان پرداختند. در این تظاهرات به گفته نیروی انتظامی ۲۰۴ نفر دستگیر شدند.<ref>[https://www.radiofarda.com/a/1897129.html در هر یک از دانشگاه‌های تهران صدها نفر تظاهرات کردند]</ref> اما شاهدین دیده بودند که تنها از دانشگاه امیرکبیر پنج اتوبوس دانشجوی دستگیر شده خارج شده بود.

همچنین در این روز معترضان به پاره کردن و آتش زدن تصاویر خمینی پرداختند که انعکاس زیادی تحت عنوان توهین به آیت الله خمینی در رسانه‌های داخلی داشت.

صبح روز شنبه پنجم دی مصادف با روز تاسوعا، درگیری‌هایی بین معترضان و نیروهای انتظامی در خیابان انقلاب، از میدان امام حسین تا میدان انقلاب رخ داد.<ref name=":3">[https://www.bbc.com/persian/iran/2009/12/091226_tasoa_clashes.shtml درگیری‌های روز تاسوعا در تهران]</ref> در روز ۵ دی، در مناطق مرکزی شهر تهران در حوالی میدان امام حسین، پل چوبی، میدان فردوسی و چهارراه ولیعصر درگیری بین معترضین و نیروهای انتظامی و لباس شخصی‌ها صورت گرفت.<ref name=":3" /> خبرگزاری‌های خارجی درگیری‌های روز، عاشورای سال ۱۳۸۸، را خونین‌ترین مواجهه بین مردم و نیروهای امنیتی ایران از زمان آغاز اعتراضات به نتیجه انتخابات ریاست جمهوری خوانده‌اند.<ref name=":4">[https://www.radiofarda.com/a/F7_Tehran_Ashoura_Protest/1914627.html دست‌کم چهار کشته در خونین‌ترین مواجهه مردم و نیروهای امنیتی ایران]</ref> به گفته یکی از شاهدان اغلب شعارهای مردم در روز عاشورا علیه علی خامنه‌ای بوده و مردم در حال مقابله با نیروهای امنیتی شعارهای «مرگ بر خامنه‌ای» و «خامنه‌ای قاتله، ولایتش باطله» سر داده‌اند.<ref name=":4" /> تلویزیون سی‌ان‌ان گزارش داد: «تظاهرات ایران، بخشی از تهران را به منطقه جنگی تبدیل کرده بود».<ref>تلویزیون سی‌ان‌ان، ۶ دی ۱۳۸۸</ref> تلویزیون فاکس نیوز خبر داد: «هزاران تن از تظاهرکنندگان ضدحکومتی که شعار میدادند مرگ بر دیکتاتور، امروز مجددا به خیابانهای پایتخت وشهرهای دیگر ریختند. آنها امروز با نیروهای حکومتی می‌جنگیدند».<ref>تلویزیون فاکس نیوز،‌ ۶ دی ۱۳۸۸</ref><ref>[https://www.youtube.com/watch?v=IfJJXEnv2b4 یوتیوب]</ref>

یکشنبه شب، در مراسم شام غریبان عاشورا، مردم شهرهای ایران به اعتراضات خود ادامه دادند. از تمام نقاط تهران فریاد الله اکبر شنیده می‌شد و نیروهای نظامی و لباس شخصی ها در سطح خیابانهای شهر پرتعداد بودند. در خیابانهای میرداماد، اطراف صدا و سیما، میدان ونک و میدان آزادی تا پاسی از نیمه شب درگیری‌های شدید در جریان بوده و لباس شخصی‌ها و نیروهای نظامی به هر کس که شمعی در دست داشت، حمله می‌کردند. پلیس برای متفرق کردن مردم تجمع کرده در مقابل زیارتگاه امام زاده صالح در میدان تجریش اقدام به پرتاب گاز اشک آور کرده است.<ref>[http://www1.rfi.fr/actufa/articles/120/article_10135.asp فریاد الله‌اکبر در شام غریبان تهران]</ref>