محسن رضایی

از ایران پدیا
پرش به ناوبری پرش به جستجو
سبزوار رضایی میرقائد
پاسدار محسن رضایی میرقائد.jpg
شناسنامه
نام کاملسبزوار رضایی میرقائد
معروف بهپاسدار محسن رضایی
زادروز۱۰ شهریور ۱۳۳۳
زادگاهمسجد سلیمان، ایران
تحصیلاتاقتصاد
دینمسلمان
اطلاعات سیاسی
حزب سیاسیجبهه ایستادگی ایران اسلامی
سمتدبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام

سبزوار رضایی میرقائد معروف به محسن رضائی، (تولد۱۰ شهریور ۱۳۳۳) در شهر مسجد سلیمان به دنیا آمد. محسن رضایی در سال ۱۳۵۲ برای تحصیل در رشته مکانیک به تهران آمد و با یک گروه مذهبی به نام منصورون نیز ارتباطاتی داشت. محسن رضایی به همراه تعداد دیگری از اعضای همین گروه بعد از انقلاب، در مقابل سازمان مجاهدین خلق، سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی را تشکیل دادند که در سرکوب و دستگیری مخالفان و دگراندیشان فعال بود. محسن رضایی پس از تأسیس سپاه پاسداران به عضویت شورای مرکزی سپاه درآمد و فرماندهی اطلاعات سپاه را برای ۲ سال به عهده گرفت. محسن رضایی در اولین ماه‌های جنگ ایران و عراق از سوی خمینی به عنوان فرمانده ستاد کلی نیروهای مسلح به فرماندهی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی انتخاب شد. در همان زمان او نام خود را از سبزوار رضایی میرقائد به محسن رضایی تغییر داد و شناسنامه‌ی المثنی گرفت. محسن رضایی به مدت شانزده سال از ۱۳۶۰ تا ۱۳۷۶ فرماندهی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را به عهده داشت.[۱] در دوران فرماندهی او در سپاه پاسداران ده‌ها هزار کودک‌سرباز به عنوان سربازان یک بار مصرف در جنگ ایران و عراق بکار گرفته شدند.[۲] محسن رضایی همچنین در ابتدای انقلاب از عناصر اصلی در سرکوب کرد‌ها بود. وی مشارکت و هدایت عملیات ترور میکونوس و انفجار آمیا را نیز در پرونده خود دارد. احمد رضایی فرزند محسن رضایی در سال ۱۳۷۷در آمریکا علیه پدر خود و جمهوری اسلامی افشاگری کرد. او در سال ۹۰ در هتلی در دوبی به قتل رسید. محسن رضایی هم‌اکنون دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام است.

کودکی و جوانی محسن رضایی

محسن رضایی با نام اصلی سبزوار رضایی میرقائد در ۱۰ شهریور ۱۳۳۳ در مسجد سلیمان به دنیا آمد. قبل از انقلاب در سال ۱۳۵۲ به قصد تحصیل در رشته مهندسی مکانیک به تهران آمد. وی پس از مدتی وارد گروه منصورون شد. اعضای گروه منصورون پس از مدتی دستگیر و اغلب به یک تا سه سال زندان محکوم شده و سپس آزاد شدند. بعد از انقلاب ضدسلطنتی محسن رضایی از سوی خمینی به عنوان فرمانده ستاد کل نیروهای مسلح انتخاب شد. وی به مدت ۱۶ سال فرمانده سپاه بود.

محسن رضایی با عضو دیگر گروه منصورون به نام معصومه خدنگ در سال ۱۳۵۳ ازدواج کرد. نام فرزندان او، احمد، سارا، علی، زهرا و مهدیه است. فرزند بزرگ او احمد در ایام ریاست جمهوری خاتمی به آمریکا پناهنده شد و مصاحبه ای جنجالی علیه حکومت ایران انجام داد. او بعدها به طرز مشکوکی در هتلی در دبی به قتل رسید.

تشکیل سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی

محسن رضایی به همراه چند تن از دوستان خود از اعضای سابق گروه منصورون پس از انقلاب ضدسلطنتی در تشکیل سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی نقش داشت. آن‌ها به منظور مقابله با سازمان مجاهدین خلق ایران طی مراسمی در دانشگاه تهران تشکیل سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی را اعلام کردند. در این مراسم ۷ گروه شرکت داشتند که عبارت بودند از: گروه امت واحده، گروه فلق، گروه فلاح، گروه موحدین، گروه توحیدی بدر، گروه توحیدی صف و گروه منصورون.[۳]

مناصب محسن رضایی

محسن رضایی از ابتدای انقلاب تا کنون مناصب مهمی در رژیم ایران داشته است که در زیر آمده است:

  • عضو تیم محافظ خمینی ۱۳۵۷
  • عضو هیئت تدوین اساسنامه‌ی سپاه ۱۳۵۷
  • عضو شورای مرکزی سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی ۳ ماه ۱۳۵۸
  • فرمانده مؤسس واحد اطلاعات بررسی‌های سیاسی سپاه از سال ۵۸ تا ۶۰
  • فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از ۶۰ تا ۷۶
  • تأسیس دو دانشگاه وابسته به سپاه پاسداران
  • فرمانده قرارگاه خاتم‌الأنبیاء در سال ۶۷ تا ۶۸
  • عضو و دبیر مجمع تشخیص مصلحت از ۷۶ تاکنون
  • کاندید نمایندگی مجلس در سال ۷۸
  • کاندید ریاست جمهوری ۱۳۸۴ و ۱۳۸۸
  • بازگشت به سپاه پاسداران در فروردین ۱۳۹۴

فرماندهی جنگ ایران و عراق

جنگ ایران و عراق از جمله وقایع مهم در حکومت جمهوری اسلامی است. خمینی این جنگ را نعمت می‌دانست. اگر چه این جنگ با حمله عراق به ایران آغاز شد اما خمینی از آن استقبال کرد. طرح شعار فتح قدس از طریق کربلا و تشکیل هلال شیعی با این جنگ میدان عملی پیدا کرد. خمینی پیش از آن به مردم و ارتش عراق فراخوان به سرنگونی دولت وقت عراق را داده بود.[۴] این جنگ به رژیم ایران این امکان را داد که به سرکوب جریانات و احزاب سیاسی در ایران بپردازد. جواد منصوری از فرماندهان سپاه پاسداران در این رابطه می‌گوید:

«اگر جنگ نشده بود من فکر می‌کنم انقلاب اسلامی از بین رفته بود، من اعتقادمه و جنگ بود که انقلاب اسلامی رو سازمان داد، قدرت داد، تجربه داد، روحیه داد و موقعیت داد، خیلی ما نتایج جنگ برامون عالی بود، عالی بود، با جنگ بود توانستیم ضدانقلاب داخل رو سرکوب کنیم، گروهکها رو سرکوب کنیم.»[۵]

محسن رضایی به عنوان فرمانده اصلی سپاه پاسداران در طول دوران جنگ ایران و عراق نقش پیشبرد و استمرار این جنگ را بر عهده داشت.

عملیات کربلای ۴ و قتل عام جوانان

عملیات کربلای ۴ با ۵۰هزار کشته و مجروح
عملیات کربلای ۴ با ۵۰هزار کشته و مجروح

محسن رضایی توئیتی را در سالگرد عملیات کربلای ۴ نوشت که در آن اشاره کرد، عملیات کربلای ۴ را برای فریب دشمن انجام دادیم. این توئیت واکنشهای بسیاری را به همراه داشت.

عملیات کربلای ۴ عملیاتی بود که توسط سپاه پاسداران انجام شد. عملیات کربلای ۴ در تاریخ ۵ دی ۱۳۶۵ در منطقه ابوالخصیب انجام شد و هزاران نفر از نیروهای ایران در آن کشته شدند. هدف عملیات ایجاد یک جای پای مناسب در ساحل غربی اروند رود برای عملیات بعدی یعنی اشغال بصره بود. یکی دیگر از اهداف عملیات این بود که کنفرانس سازمان همکاری اسلامی که در آن روزها قرار بود در کویت برگزار شود را به شکست بکشانند. فرمانده این عملیات محسن رضایی بود.[۶][۷]

پاسخ حسام‌الدین آشنا به محسن رضایی

پاسدار حسام‌الدین آشنا مشاور فرهنگی حسن روحانی در جواب توئیت محسن رضایی که در زمان جنگ فرمانده سپاه و فرمانده عملیات کربلای ۴ بود گفت:

«فرمانده کل! ده‌ها هزار رزمنده و خانواده‌ هزاران شهید هیچ‌گاه از شما نپرسیدند چرا از چند شب قبل از عملیات کربلای چهار، آسمان از روشنایی منورهای چلچراغی دشمن مانند روز شده بود. بچه‌های توپخانه لشکر ۲۷ هیچگاه از شما نپرسیدند چرا تنها ۴۵دقیقه پس از آغاز عملیات، تقریباً تمام قبضه‌ها مورد اصابت توپ‌های دشمن قرار گرفت. برادر محسن! بین عملیات فریب و عملیات لو رفته، تفاوت از زمین تا آسمان است. ما شاید خطاکاران را ببخشیم اما خودشیفتگان را هرگز. وقت آن رسیده که… به سؤالات کهنه بسیجیان و خانواده‌های شهدا و ایثارگران درباره رازهای سربه‌مهر دفاع مقدس پاسخ دهید. اکنون باید خود را برای سؤالات سخت آماده کنید».[۸]

لازم به یادآوری است که پاسدار یحیی رحیم صفوی درباره عملیات کربلای ۴ گفت:

«عملیات مشخص (کربلای ۴) حداقل ۵۵هزار نفر کشته و مجروح پاسدار و بسیجی داشت»[۹]

نقض حقوق بشر و تروریسم

محسن رضایی در ابتدای انقلاب مسئول واحد اطلاعات سپاه بود. در آن زمان بسیاری از اعضا و هواداران سازمان‌های سیاسی مخالف جمهوری اسلامی توسط این واحد، دستگیر، شکنجه و اعدام شدند.

سرکوب گروه های سیاسی

بند ۲۰۹ زندان اوین تا پیش از تشکیل وزارت اطلاعات در اختیار سپاه پاسداران بود. این بند محل بازجویی و شکنجه‌ی بسیاری از مخالفان و دگراندیشان، اعضا و هواداران سازمان‌های سیاسی مانند سازمان‌های مارکسیستی و سازمان مجاهدین خلق ایران بود.

در زمان تصدی محسن رضایی در مقام فرماندهی سپاه پاسداران ترور مخالفان نظام در خارج داخل کشور در جریان بود. محسن سازگارا در این مورد می‌گوید:

«محسن رضایی بعد از ورود به سپاه، بخش اطلاعات و تحقیقات سپاه را که قرار بود به صورت مغز متفکر و برنامه‌ریز سپاه باشد و حداکثر به صورت واحد اطلاعات نظامی برای سپاه عمل کند به صورت یک سازمان امنیت درآورده و خود در راس آن قرار گرفت. همچنین او در زمان جنگ مطرح نمود که سپاه باید ارگان‌هایی برای مقابله با مخالفین نظام داشته باشد.»

سرکوب ملیت‌ها و اقوام

در ابتدای انقلاب ضدسلطنتی هنگامی که ملیت‌ها و اقوام مختلف ایرانی خواهان اعاده‌ی حقوق خود بودند. در این دوران بسیاری از شهروندان کرد، عرب و بلوچ توسط رژیم ایران اعدام و سرکوب شدند.

«اولین‌ آثار مثبت‌ تشکیل سپاه در درگیری‌ مؤثر با نیروهای‌ شورشی‌ ضد انقلاب‌ بود که‌ به‌ تدریج‌ آن‌ها را شکست‌ دادند و متواری‌ کردند. کانون‌های‌ فتنه‌ در خوزستان‌ که‌ خلق‌ عرب‌ ایجاد کرده‌ بود، کردستان‌، ترکمن‌صحرا، بلوچستان‌ و جاهای‌ دیگر با حضور فرزندان‌ سپاه‌ متلاشی‌ و منهدم‌ شد. یکپارچگی‌ کشور حفظ‌ شد. سپاه‌ خودش‌ را نشان‌ داد و ارزشش‌ را در همان‌ گام‌های‌ اولیه‌ و برخوردهای‌ درون‌شهری‌ اثبات‌ کرد.»

سرکوب مردم کردستان

از جمله خلق‌هایی که در ابتدای انقلاب در مقابل خواسته‌های خود با حملات سپاه پاسدران مواجه شد خلق کردستان بود. در کردستان جنگ‌های خونینی به راه افتاد. آیت الله طالقانی در این رابطه تلاش‌هایی به عمل آورد اما نتوانست از حملات سپاه پاسداران به کردستان و روستاهای کردنشین جلوگیری کند. محسن رضایی در این درگیری‌ها به عنوان فرمانده سپاه نقش فعالی داشت.

هاشمی رفسنجانی نیز درباره نقش سپاه که فرمانده آن محسن رضایی بود گفت:

محسن رضایی از نقش خود در سرکوب قیام کردستان چنین گفت:

سرکوب در کردستان ایران
سرکوب مردم کردستان

«از همان ابتدای تشکیل اطلاعات سپاه مسائل را با امام در میان می‌گذاشتم و حتی در سال ۵۸ که امام در بیمارستان بستری بود و دکتر عارف پزشک امام به هیچ کدام از مسئولان اجازه حضور در بیمارستان را نمی‌داد اما من به امام نزدیک می‌شدم و اطلاعات را در گوش امام می‌گفتم. در این سال که اوج درگیری با کودتاچیان وگروهک فرقان بود، مسائل عجیبی در کردستان و سیستان و بلوچستان رخ داد که در این زمان‌ها رابطه‌ام با امام زیادتر شده بود و برخی اوقات که امکان ملاقات نبود حوادث را خدمت ایشان می‌نوشتم.»

شکنجه زندانیان کُرد

طوبا کمانگر از خرداد ۱۳۶۰ تا مرداد ۱۳۶۱ گروگانی نزد سپاه پاسداران بود. سپاه پاسداران وی را گروگان گرفته بود تا نیروهای کومله را مجبور به آزادی چند تن از پاسدارانی که اسیر کرده بودند نماید. طوبا کمانگر علیه محسن رضایی شهادت داده است که در هنگام حضور او در زندان‌های ده‌نشور کامیاران و زندان سپاه در مقر سابق ساواک در سنندج سه بار با محسن رضایی مواجه شده است. وی هر بار از طرف محسن رضایی و دیگر مسئولان زندان تهدید شد که یا ازدواج با یکی از پاسداران را قبول کند یا اینکه اعدام خواهد شد. لازم به یادآوری است که طوبا کمانگر در آن زمان متأهل و باردار بود!

طوبا کمانگر در این شهادت گفت:

«بعد از شش ماه هر کاری کردند من در هیچ رابطه‌ای تسلیم نشدم و اصلا در هیچ رابطه کاری یا تشکیلاتی چیزی نگفتم. این محسن رضایی که حالا خودش را برای رئیس جمهوری ایران کاندید می‌کند، آن موقع سال شصت در زندان‌های سنندج بود؛ کلا زندان‌های کردستان. او آمد. این‌ها با محسن رضایی صحبت کرده بودند. به او گفته بودند که من شش ماه در زندان هستم، جرمم این است که خودم کومه‌له هستم و تمام خانواده‌ام کومه‌له است و شش ماه است که نه حاضر شدم به اینها هیچ حرفی بزنم و نه حاضرم با هیچ کدام از این‌ها ازدواج کنم… گفت شش ماه توی زندان هستی، این هم جرم تو است، تو خودت کومه‌له هستی، خلاصه خیلی در مورد کومه‌له حرف های چرت و پرت گفت، فحش داد و گفت حتما مطمئن باش همه را یکی پس از دیگری می‌گیریم و همه را می‌آوریم پیش تو و تو هم با آنها یکی پس از دیگری اعدام می‌شوی. من هم گفتم باشد! مهم نیست! اعدام کنید من مشکلی ندارم… حامله بودم، شش‌ماهم بود. روز دوم که ما را بردند پایین، چشمم را بسته بودند، ولی می‌دانم که خیلی پایین رفتیم. توی ساواک سنندج بودیم، از هر طبقه‌ای که پایین می‌رفتیم صدای جیغ کشیدن دختران می‌آمد… محسن رضایی با ما بود. او گفت: با تو هم این کار را خواهیم کرد اگر حرف نزنی. من هم هیچی نگفتم، او واژه تجاوز را استفاده کرد. گفت که این‌هایی که جیغ می‌زنند، از هم‌فکران تو، از هم‌عقیده‌های تو، کومه‌له‌ای هستند… محسن گفت: تو خیلی از آن‌هایی که هستند نمی‌توانی قوی‌تر باشی، خودت این همه سر و صدا را می‌شنوی و می‌دانی چیست، فقط خیالت راحت باشد که از این ها بدتر به تو خواهیم کرد.»

مشارکت محسن رضایی در ترور

ترور میکونوس و قتل صادق شرفکندی به همراه سه نفر دیگر
ترور میکونوس قتل صادق شرفکندی

ماجرای ترور میکونوس

سپاه پاسداران به فرماندهی محسن رضایی در عملیات ترور خارج از کشور بعد از جنگ ایران و عراق شرکت فعال داشت. از جمله می‌توان به عملیات ترور مخالفان نظام، جانشین عبدالرحمن قاسملو، صادق شرفکندی رهبر حزب دموکرات کردستان ایران به همراه سه تن دیگر از همراهانش در رستوران میکونوس در تاریخ ۲۶ شهریور ۱۳۷۱ در برلین آلمان اشاره کرد. در جریان ترور میکونوس سه تن از رهبران حزب دموکرات کردستان ایران به همراه یکی از کارمندان صلیب سرخ به قتل رسیدند. در دادگاه میکونوس مقامات آلمان دریافتند که رژیم ایران مستقیم در این ترورها دخالت داشتند. شاهدی به نام از ابوالقاسم مصباحی، مأمور اطلاعاتی سابق وزارت اطلاعات که از منابع اصلی دادستانی آلمان محسوب می‌شد، از کمیته ای به نام کمیته امور ویژه نام برد این کمیته موافقت ترورها را از خامنه ای و رفسنجانی می‌گرفت.[۱۰] اعضای این کمیته عبارت‌اند از:

  • سید علی خامنه‌ای، یا نماینده‌اش اصغر میرحجازی
  • هاشمی رفسنجانی به عنوان رئیس جمهور یا نماینده اش محسن هاشمی
  • علی‌اکبر ولایتی مسئول سیاست خارجی
  • علی فلاحیان، وزیر اطلاعات وقت
  • محمد ری‌شهری، اولین وزیر اطلاعات
  • محسن رضایی میرقائد، فرمانده سپاه پاسداران
  • رضا سیف‌اللهی، رئیس وقت نیروی انتظامی
  • ابولقاسم خزعلی، عضو شورای نگهبان

انفجار آمیا

انفجار آمیا آرژانتین
انفجار آمیا آرژانتین

انفجار آمیا در در تاریخ ۲۷ تیر ۱۳۷۲ در ساختمان مرکز یهودیان بوینس آیرس رخ داد. در این انفجار ۸۵ نفر کشته و ۳۰۰ نفر زخمی شدند. دو سال پیش از آن با انفجار بمبی در سفارت اسرائیل ۲۹ نفر کشده شده بودند. دادگاهی در آرژانتین ایران را عامل این انفجارها دانست و به دنبال آن برخی سران رژیم ایران توسط پلیس اینترپل تحت تعقیب قرار گرفتند. در همین رابطه دادستانی آرژانتین حمل بازداشت محسن رضایی به همراه دیگر مشارکین در این عملیات را صادر کرد.

افراد دیگری که بنا به حکم دادگاه تحت تعقیب اعلام شدند عبارتند از:

  • احمد وحیدی فرمانده سابق سپاه قدس، وزیر دفاع
  • اکبر هاشمی رفسنجانی رئیس جمهور سابق
  • علی فلاحیان، وزیر سابق اطلاعات
  • علی‌اکبر ولایتی وزیر سابق امور خارجه
  • محسن ربانی رایزن فرهنگی سابق سفارت ایران در آرژانتین
  • هادی سلیمان‌پور، سفیر آن زمان ایران در آرژانتین
  • احمدرضا اصغری، دبیر سوم وقت ایران در آرژانتین

سرکوب اعتراضات دی ماه ۹۶

محسن رضایی در سرکوب تظاهرات و اعتراضات دی‌ماه ۹۶ نقش داشت. محسن رضایی در سمت دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام در ۱۶ دی ۱۳۹۶ طی اظهاراتی گفت:

«اعتراضات مردم در ۱۰ دی‌ماه در شهرهای ایران توسط قدرت‌های خارجی برنامه ریزی شد و بدین ترتیب زمینه را برای توجیه سرکوب معترضان آماده کرد که طی آن ۴۰۰۰ نفر دستگیر و بسیاری نیز توسط نیروهای پلیس و بسیج کشته شدند. تعدادی نیز در بازداشت به قتل رسیدند و ادعا شد که در بازداشت خودکشی کرده‌اند.»[۱۱]

ماجرای قتل احمد رضایی فرزند محسن رضایی

احمد رضایی فرزند محسن رضایی
احمد رضایی فرزند محسن رضایی

احمدرضایی فرزند اول محسن رضایی در سال ۱۳۵۵ به دنیا آمد. او مدتی به حوزه علمیه رفت اما آنجا را رها کرد. وی در سال ۱۳۷۷ به آمریکا گریخت. احمد رضایی در مصاحبه‌ای با صدای آمریکا دست به افشاگری‌های تکان‌دهنده‌ای در مورد پدرش و جمهوری اسلامی زد. او گفت که تمامی قتل‌های زنجیره‌ای در بیت رهبری طراحی می‌شوند. وی در مصاحبه خود گفت:

«تمام این ترورها در دفتر خامنه ای تصمیم گیری می شوند؛ حتی درباره کارهای تروریستی در سایر نقاط دنیا. ایشان هست که تصمیم می گیرد با مشورت هاشمی رفسنجانی»

احمد رضایی همچنین در بخش دیگری از سخنان خود گفت:

«داریوش فروهر و محمد مختاری در مورد سایر کسانی که به قتل رسیدند، با نظر ایشان(خامنه ای) و با دستور خودش بوده است…[بعد آن را] به گردن کس دیگری می اندازد و به عنوان مثال، می گوید عده ای کج اندیش، منافقین، اسراییل یا امریکا… [اما این] سیستم جمهوری اسلامی است که با ذهن مردم بازی می کند.»

پدر وی محسن رضایی در آن زمان فرزند خود را محکوم کرد.

اما ناگهان در سال ۱۳۸۴ اعلام شد که احمدرضایی به ایران بازگشته است اما سخنی در مورد محاکمه او در میان نبود.

پس از این ماجرا در روز ۲۲ آبان ۱۳۹۰ خبر مرگ مشکوک احمد رضایی در هتل «گلوریا» د منتشر شد. وی پیش از آن مجددا دست به مصاحبه‌هایی زده و با جمهوری اسلامی اعلام مخالفت کرده بود.

دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت در این رابطه گفت:

«در حالی که احمد رضایی در هتل گلوریای دبی، در طبقه ۱۸ اتاق ۲۳ اقامت داشته، به طرز مشکوکی درگذشته است. موضوع در حال بررسی است و به محض تکمیل اطلاعات، جزییات آن منتشر خواهد شد.»

اگر چه جمهوری اسلامی قتل او را کار سرویس‌های بیگانه یا ارازل و اوباش دانست اما بازپرس ویژه قتل تهران یکسال بعد گفت «او به خاطر اطلاعاتی که داشت، به قتل رسیده است.». گویا جمهوری اسلامی همچنان در جدال با او همچنان نگران درز اطلاعاتی بود که وی به عنوان پسر محسن رضایی داشت. برخی معتقدند وزارت اطلاعات با رضایت پدر، او را به قتل رساند تا این نگرانی برطرف شود.[۱۲][۱۳]

منابع