صفحهٔ اصلی

ایران‌‌پدیا دانشنامه‌ی اپوزیسیون ایران است؛ دانشنامه‌ای مستند برای ایرانیانی که می‌خواهند روایت بدون سانسور و دقیق تاریخ صدساله‌ی ایران -به‌ویژه در چهل سال اخیر- را بدانند. ایران‌پدیا در ۱۵ شهریور ۱۳۹۶ فعالیت خود را آغاز کرد و هم‌اکنون (۱۹ مهر ۱۴۰۴ خورشیدی) ۲٬۲۰۵ نوشتار دارد. مقاله‌های این دانشنامه باید بی‌طرفانه و با استناد به منابع معتبر و بدون لحن تبلیغی و بدون پایمال کردن حق نشر دیگران باشند. مطالب ایران‌پدیا همواره در حال تکمیل و بازتکمیل، ویرایش و بازویرایش است. ناوبری سریع * صفحهٔ اصلی * مقاله‌های برگزیده * نوشتارهای جدید * نگاره روز * پروژه‌های همکاری * تماس با ما نوشتار برگزیده ویرایش مطلب برگزیده محمدجواد وفایی ثانی محمدجواد وفایی ثانی، (زاده سال ۱۳۷۴، مشهد) زندانی سیاسی است که پس از قیام سراسری آبان‌ماه ۱۳۹۸، در مشهد دستگیر شد. محمدجواد وفایی ثانی قهرمان بوکس باشگاه‌های مشهد به افساد فی‌الارض از طریق آتش زدن و تخریب ساختمان تعزیرات حکومتی، شرکت در اعتراضات آبان ۹۸، و اعتراض به سرنگونی هواپیمای اوکراینی و تبلیغ علیه نظام جمهوری اسلامی متهم شد. محمدجواد وفایی ثانی پس از دستگیری، توسط نیروهای امنیتی نظام جمهوری اسلامی، مورد شکنجه‌های روحی و جسمی برای اعترافات اجباری قرار گرفت. او در دی‌ماه سال ۱۴۰۰، توسط قاضی منصوری در شعبه ۴ دادگاه انقلاب مشهد به اعدام محکوم شد. این حکم اعدام با تلاش وکلا در دادگاه دیوان عالی نقض شد، اما پرونده‌ی این زندان سیاسی به شعبه‌ی دیگر دادگاه انقلاب ارسال و مجدداً حکم اعدام برای او صادر شد که این حکم به بابک پاک‌نیا، وکیل محمدجواد وفایی ثانی در دوم مردادماه ۱۴۰۲، ابلاغ گردید. خبر اعدام این زندانی سیاسی و انتقال وی به سلول‌های انفرادی، بازتاب‌های بسیاری در سطح بین‌المللی داشت، از جمله نامه‌ی ۸۵ تن از کارشناسان و مدافعان حقوق بشر به کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد برای اقدام فوری و ممانعت از اعدام محمدجواد وفایی ثانی، نامه‌ی ۱۵ تن از سیاستمداران و اعضای پارلمان بلژیک، نامه‌ی ۱۰ تن از وزیران پیشین کشورهای مختلف و نامه‌ی ۲۵ تن از پارلمان فدرال استرالیا به کمیسر عالی حقوق بشر ملل متحد جهت اقدام فوری برای جلوگیری از اعدام این زندانی سیاسی، نمونه‌های از واکنش جهانی نسبت به خطر اعدام محمدجواد وفایی ثانی بود. هم‌چنین شورای ملی مقاومت و کمیسیون این شورا، برای جلوگیری از اعدام این زندانی سیاسی فراخوان داد؛ و اطلاعیه‌هایی صادر کرد. خانواده‌ی محمدجواد وفایی ثانی، به‌شدت زیر نظر و فشار نهادهای امنیتی رژیم ایران هستند تا درباره‌ی وضعیت فرزندشان در زندان، با رسانه‌ها مصاحبه‌ای انجام ندهند. همچنین در تاریخ ۱۲ مهرماه ۱۴۰۴، برای بار سوم، حکم اعدام این زندانی سیاسی در دیوان عالی کشور تایید شد. بیشتر بخوانید... نوشتارهای جدید ویرایش نوشتارهای جدید هفته گیتی نظیری گیتی نظیری، (متولد خرداد ۱۳۳۷، تهران - درگذشته ۳۱ اردیبهشت ۱۳۶۱، تپه‌های اوین) کارمند شبکه تلویزیون و از اعضای سازمان مجاهدین خلق ایران بود که در ۳۱ اردیبهشت ۱۳۶۱ در سن ۲۴ سالگی در زندان اوین اعدام شد. او در خانواده‌ای سیاسی و فرهنگی رشد یافت و پس از اتمام تحصیلات متوسطه، در دانشکده فنی رادیو و تلویزیون تحصیل کرد. گیتی نظیری از دوران دانشجویی با آرمان‌های مجاهدین آشنا شد و پس از انقلاب ضدسلطنتی ۱۳۵۷، فعالیت‌های خود را در بخش کارمندی رادیو و تلویزیون آغاز کرد. پس از ۳۰ خرداد ۱۳۶۰، به دلیل فعالیت‌های گسترده‌اش به زندگی مخفی روی آورد، اما در ۵ اسفند ۱۳۶۰ دستگیر شد. او به مدت سه ماه تحت شکنجه‌های شدید قرار گرفت، اما از مواضع خود عقب‌نشینی نکرد و در نهایت به جوخه تیرباران سپرده شد. پیکر او در قطعه ۹۲ بهشت زهرا به‌صورت بی‌نام و نشان دفن شده است. بیشتر بخوانید... سمیه رشیدی سمیه رشیدی، زندانی سیاسی محبوس در زندان قرچک ورامین، در ۴ اردیبهشت ۱۴۰۴ به دلیل فعالیت‌های اعتراضی در محله جوادیه تهران بازداشت شد. نیروهای امنیتی با خشونت او را ضرب و شتم کردند، سرش را به دیوار کوبیدند و به صورت، شکم و پاهایش ضربه زدند، که منجر به کبودی و خونریزی شد. او ابتدا دو روز در بازداشتگاه آگاهی ۱۵ خرداد بازجویی شد و در ۶ اردیبهشت به بند زنان زندان اوین منتقل گردید. اتهامش «تبلیغ علیه نظام» است، اما بدون دادگاه و دسترسی به وکیل، پرونده‌اش بلاتکلیف مانده. در ۱۹ خرداد ۱۴۰۴ به بند ۲۰۹ اوین و پس از حمله موشکی اسرائیل به اوین در تیر ۱۴۰۴، به زندان قرچک تبعید شد. سمیه رشیدی به بیماری صرع مبتلا بود که با تشنج‌های ناگهانی و افت هوشیاری همراه است. از ابتدای بازداشت، از سردردهای شدید و تشدید بیماری شکایت داشت، اما بهداری زندان علائم را «تمارض» دانست و داروهای نامناسب تجویز کرد. شرایط غیربهداشتی، تراکم جمعیت، و کمبود دارو در زندان قرچک وضعیت او را وخیم‌تر کرد. او برای کارهای روزانه به کمک هم‌بندی‌ها وابسته بود. در ۲۵ شهریور ۱۴۰۴، پس از تشنج‌های مکرر، با تأخیر به بیمارستان مفتح ورامین منتقل شد و در ۲۹ شهریور به کما رفت. سطح هوشیاری‌اش به ۵ رسید و پزشکان وضعیت را «بحرانی و ناپایدار» توصیف کردند و از نجات جانش قطع امید نمودند. خانواده‌اش از ملاقات و اطلاعات درمانی محروم بود و نهادهای امنیتی وضعیت را به «خودکشی» نسبت می‌دهند تا مسئولیت را انکار کنند. بیشتر بخوانید... فرشته شبانی فرشته شبانی، (متولد سال ۱۳۳۶، شیراز - درگذشته ۲۴ شهریور ۱۳۶۱، زندان سپاه شیراز) دانشجوی مهندسی و فعال سیاسی ایرانی، در ۲۴ شهریور ۱۳۶۱ توسط رژیم جمهوری اسلامی ایران در زندان سپاه شیراز اعدام شد. او در شیراز در خانواده‌ای متوسط به دنیا آمد و تحصیلات خود را در رشته مهندسی در تهران ادامه داد. شبانی به دلیل حساسیت به نابرابری‌های اجتماعی، در قیام ۱۳۵۷ علیه رژیم پهلوی مشارکت کرد و پس از انقلاب ضدسلطنتی ۱۳۵۷ به سازمان مجاهدین خلق ایران پیوست. با تعطیلی دانشگاه‌ها در انقلاب فرهنگی، به شیراز بازگشت و فعالیت‌هایش را ادامه داد. در سال ۱۳۶۱، به همراه همسرش، شهرام دهقان، دستگیر شد و طی ۹ ماه تحت شکنجه‌های شدید جسمی و روحی قرار گرفت. او با مقاومت در برابر بازجویی، حتی از افشای نام خود نیز خودداری کرد و جان دست‌کم هفت همرزم را حفظ نمود. شکنجه‌ها منجر به فلج شدن او در بیمارستان شد، که رژیم آن را به تزریق آمپول نادرست نسبت داد. بیشتر بخوانید...