کاربر:Poori/صفحه تمرین۲
| احمد شهید | |
|---|---|
 | |
| زادروز | ۱۹۶۴ میلادی مالدیو |
| تحصیلات | حقوق - روابط بین الملل |
| از دانشگاه | کوئینز لند استرالیا / اسکس کولچستر انگلستان / ابریستویث ولز |
| پیشه | وزیر خارجه و سخنگوی سابق رئیس جمهور مالدیو / گزارشگر ویژه حقوق بشر در ایران / کارشناس آزادی مذهبی سازمان ملل |
| سال‌های فعالیت | از سال 1982 تا کنون |
| نهاد | سازمان ملل متحد |
| پس از | موریس کاپیتورن |
| پیش از | عاصمه جهانگیر |
| حزب سیاسی | جزب دموکرات مالدیو |
| همسر | لیلا احمد |
| فرزندان | ۴ فرزند |
احمد شهید(Ahmed Shaheed)، دیپلمات و سیاستمدار برجسته‌ی اهل مالدیو، به دلیل فعالیت‌های چشمگیر خود در زمینه‌ی حقوق بشر، به‌ویژه در جایگاه گزارشگر ویژه‌ی حقوق بشر سازمان ملل متحد در امور ایران، شهرت یافته است. پیش از این، شهید در کشور خود نیز سمت‌های مهمی را بر عهده داشته است. فعالیت‌های او در مالدیو عمدتاً بر اصلاحات دموکراتیک و ترویج حقوق بشر متمرکز بود. او نقش مهمی در گذار مالدیو از یک نظام اقتدارگرا به یک دموکراسی چندحزبی ایفا کرد.[۱]
انتصاب او به عنوان گزارشگر ویژه‌ی حقوق بشر سازمان ملل متحد در امور ایران در سال ۲۰۱۱ بود باعث شناخته‌شدگی بیشتر وی در سطح جهان و به‌خصوص ایرانیان شد. در طول دوران مسئولیت، شهید گزارش‌های متعددی را به شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد و مجمع عمومی ارائه کرد که در آن‌ها به نقض گسترده‌ی حقوق بشر در ایران، از جمله اعدام‌ها، بازداشت‌های خودسرانه، سرکوب آزادی بیان و تجمع، تبعیض علیه اقلیت‌ها و نقض حقوق زنان اشاره شده بود. [۲]
مقاومت ایران، به طور فعال مستندات، شهادت‌ها و اطلاعات مربوط به نقض حقوق بشر را به گزارشگر ویژه ارائه می‌کرد. گزارشگر ویژه از ملاقات با شهود اصلی پرونده‌های جنایات بزرگ رژیم ایران سر باز زد.
رژیم ایران در واکنش به مأموریت احمد شهید، رویکردی خصمانه اتخاذ کرد. جمهوری اسلامی هرگونه همکاری با او را رد کرد و از ورود وی به ایران جلوگیری به عمل آورد 6. مقامات ایرانی، مأموریت وی را سیاسی و مغرضانه تلقی کرده و گزارش‌های او را اتهامات بی‌اساس و مداخله در امور داخلی خود می‌دانستند. این عدم همکاری، چالش‌های زیادی را برای انجام تحقیقات جامع توسط احمد شهید ایجاد کرد و او مجبور بود عمدتاً بر اطلاعات دریافتی از قربانیان، خانواده‌های آن‌ها، فعالان حقوق بشر و سازمان‌های غیردولتی خارج از ایران تکیه کند. 7.
پس از پایان مأموریت خود به عنوان گزارشگر ویژه در امور ایران، احمد شهید به فعالیت‌های خود در زمینه‌ی حقوق بشر ادامه داد و در سال ۲۰۱۶ به عنوان گزارشگر ویژه‌ی آزادی مذهب و عقیده سازمان ملل متحد منصوب شد 8. او در این نقش نیز به فعالیت‌های ارزشمند خود در دفاع از حقوق بشر و ترویج آزادی‌های اساسی ادامه داده است.
زندگی‌نامه و پیشینه‌ی حرفه‌ای
اوایل زندگی و تحصیلات
احمد شهید در سال ۱۹۶۴ در مالدیو به دنیا آمد. وی تحصیلات عالی خود را در دانشگاه آبرسیستویچ ولز (Aberystwyth University) در رشته‌ی روابط بین‌الملل به پایان رساند و مدرک دکترا در رشته‌ی روابط بین‌الملل و حقوق دیپلماتیک از همان دانشگاه کسب کرد 9.
فعالیت‌های سیاسی در مالدیو
پیش از ورود به عرصه‌ی بین‌المللی حقوق بشر، احمد شهید نقش مهمی در صحنه‌ی سیاسی مالدیو ایفا کرد. او دو بار به عنوان وزیر امور خارجه مالدیو منصوب شد. اولین دوره‌ی وزارت او در سال ۲۰۰۵ و دومین دوره‌اش در سال ۲۰۰۷ آغاز شد 10. در طول تصدی این سمت، او نقش محوری در گذار دموکراتیک مالدیو ایفا کرد. شهید به عنوان یک اصلاح‌طلب شناخته می‌شد و در جهت تقویت نهادهای دموکراتیک، ترویج حقوق بشر و مبارزه با فساد تلاش‌های زیادی انجام داد. این تلاش‌ها شامل حمایت از تصویب قانون اساسی جدید و برگزاری اولین انتخابات آزاد و عادلانه در مالدیو بود. 11.
مأموریت به عنوان گزارشگر ویژه‌ی حقوق بشر در امور ایران
انتصاب و اهداف مأموریت
در ژوئن ۲۰۱۱، شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد با تصویب قطعنامه‌ای، پست گزارشگر ویژه‌ی حقوق بشر در امور ایران را احیا کرد و احمد شهید را به این سمت منصوب نمود 12. احیای این پست پس از پنج سال تعلیق، نشان‌دهنده‌ی نگرانی‌های فزاینده‌ی جامعه‌ی بین‌الملل در مورد وضعیت حقوق بشر در ایران بود. هدف اصلی این مأموریت، نظارت بر وضعیت حقوق بشر در ایران، جمع‌آوری اطلاعات موثق و تهیه‌ی گزارش‌های سالانه برای ارائه به شورای حقوق بشر و مجمع عمومی سازمان ملل متحد بود 13.
رویکرد و روش‌شناسی
از آنجایی که رژیم ایران از ورود احمد شهید به کشور جلوگیری کرد، او مجبور شد رویکردی مبتنی بر جمع‌آوری اطلاعات از منابع خارج از ایران را اتخاذ کند. روش‌شناسی او شامل:
- مصاحبه با قربانیان و خانواده‌های آن‌ها: شهید به طور گسترده با شهروندان ایرانی که قربانی نقض حقوق بشر شده بودند و یا خانواده‌های آن‌ها که خارج از ایران زندگی می‌کردند، مصاحبه کرد. 14.
- تعامل با سازمان‌های حقوق بشر: او با سازمان‌های غیردولتی حقوق بشری بین‌المللی و ایرانی که در زمینه‌ی ایران فعالیت می‌کردند، همکاری نزدیکی داشت و اطلاعات و مستندات آن‌ها را بررسی می‌کرد. 15.
- بررسی گزارش‌ها و اسناد موجود: احمد شهید گزارش‌های منتشر شده توسط نهادهای بین‌المللی، رسانه‌ها و سایر منابع معتبر را مورد بررسی قرار می‌داد. 16.
نقش مقاومت ایران در ارائه‌ی مستندات و شهود
مقاومت ایران، به ویژه شورای ملی مقاومت ایران (NCRI)، نقش قابل توجهی در حمایت از مأموریت احمد شهید ایفا کرد. این گروه‌ها به طور سیستماتیک مستندات، گزارش‌ها و شهادت‌های مربوط به نقض حقوق بشر در ایران را جمع‌آوری کرده و در اختیار گزارشگر ویژه قرار می‌دادند 17. این اطلاعات شامل جزئیات مربوط به اعدام‌ها، شکنجه‌ها، بازداشت‌های خودسرانه، وضعیت زندانیان سیاسی و سرکوب آزادی‌های مدنی بود. دسترسی به این اطلاعات از اهمیت بالایی برخوردار بود، چرا که به دلیل عدم همکاری رژیم ایران، احمد شهید نمی‌توانست مستقیماً به منابع داخلی دسترسی پیدا کند. این همکاری به گزارشگر ویژه کمک کرد تا تصویری جامع‌تر و دقیق‌تر از وضعیت حقوق بشر در ایران ارائه دهد.
گزارش‌ها و یافته‌های کلیدی
در طول شش سال فعالیت خود به عنوان گزارشگر ویژه (۲۰۱۱-۲۰۱۶)، احمد شهید چندین گزارش مهم را به شورای حقوق بشر و مجمع عمومی سازمان ملل متحد ارائه کرد. این گزارش‌ها به طور مداوم به موارد زیر اشاره داشتند:
- نرخ بالای اعدام‌ها: افزایش چشمگیر اعدام‌ها، از جمله اعدام‌های نوجوانان و کسانی که به دلیل جرائم غیرخشونت‌آمیز محکوم شده بودند. 18.
- بازداشت‌های خودسرانه و شکنجه: موارد متعدد بازداشت‌های خودسرانه، ناپدید شدن‌های اجباری و گزارش‌های مربوط به شکنجه و بدرفتاری با زندانیان. 19.
- سرکوب آزادی بیان و تجمع: محدودیت‌های شدید بر آزادی بیان، رسانه‌ها، اینترنت و حق برگزاری تجمعات مسالمت‌آمیز. 20.
- تبعیض علیه اقلیت‌ها: تبعیض سیستماتیک علیه اقلیت‌های قومی و مذهبی، از جمله بهائیان، کردها، بلوچ‌ها و عرب‌ها. 21.
- نقض حقوق زنان: تبعیض قانونی و عملی علیه زنان در حوزه‌های مختلف، از جمله ازدواج، طلاق، ارث و اشتغال. 22.
واکنش‌های رژیم ایران
رژیم ایران به طور مداوم با مأموریت احمد شهید مخالفت می‌کرد و از همکاری با وی خودداری ورزید. واکنش‌های ایران شامل موارد زیر بود:
- عدم به رسمیت شناختن مأموریت: مقامات ایرانی اعلام کردند که مأموریت گزارشگر ویژه را سیاسی و فاقد اعتبار می‌دانند و آن را مداخله در امور داخلی خود تلقی می‌کنند. 23.
- رد اتهامات و گزارش‌ها: ایران به طور مکرر یافته‌های احمد شهید را رد کرده و آن‌ها را بر اساس اطلاعات نادرست و مغرضانه می‌دانست. 24.
- جلوگیری از ورود به ایران: مهمترین مانع برای احمد شهید، عدم صدور ویزا و جلوگیری از ورود وی به ایران بود، که امکان انجام تحقیقات میدانی و دسترسی مستقیم به منابع داخلی را از او سلب کرد. 25.
پس از مأموریت در امور ایران و فعالیت‌های فعلی
گزارشگر ویژه‌ی آزادی مذهب و عقیده
در سال ۲۰۱۶، پس از پایان مأموریت خود به عنوان گزارشگر ویژه‌ی حقوق بشر در امور ایران، احمد شهید به سمت گزارشگر ویژه‌ی آزادی مذهب و عقیده سازمان ملل متحد منصوب شد 26. در این نقش جدید، او به فعالیت‌های خود در زمینه‌ی ترویج و حفاظت از حقوق بشر، به‌ویژه در حوزه‌ی آزادی مذهب و عقیده، ادامه داده است. وظایف او در این پست شامل نظارت بر نقض آزادی مذهب یا عقیده، ارزیابی قوانین و سیاست‌هایی که بر این آزادی تأثیر می‌گذارند و ارائه توصیه‌هایی به دولت‌ها برای تضمین احترام به این حق است.
سایر فعالیت‌ها
احمد شهید همچنان به عنوان یک صدای برجسته در جامعه‌ی بین‌المللی حقوق بشر شناخته می‌شود و در کنفرانس‌ها و رویدادهای مختلفی شرکت می‌کند تا آگاهی در مورد مسائل حقوق بشر را افزایش دهد و از قربانیان دفاع کند.