کاربر:Alireza k h/صفحه تمرین
plaintext
| ژنرال وو نگوین جیاپ | |
|---|---|
| پرونده:Vo Nguyen Giap.jpg | |
| زادروز | ۲۵ اوت ۱۹۱۱ آن زا، کوانگ بینه، هندوچین فرانسه (ویتنام کنونی) |
| درگذشت | ۴ اکتبر ۲۰۱۳ هانوی، ویتنام |
| علت مرگ | کهولت سن |
| محل زندگی | هانوی، ویتنام |
| ملیت | ویتنامی |
| تابعیت | ویتنام |
| تحصیلات | دکترای حقوق، دانشگاه هانوی |
| از دانشگاه | دانشگاه هانوی |
| پیشه | نظامی، سیاستمدار، نویسنده |
| سال‌های فعالیت | ۱۹۴۱–۱۹۹۱ |
| کارفرما | دولت ویتنام |
| نهاد | ارتش خلق ویتنام، حزب کمونیست ویتنام |
| شناخته‌شده برای | پیروزی در نبرد دین‌بین‌فو، رهبری نظامی در جنگ ویتنام |
| نقش‌های برجسته | فرمانده کل ارتش خلق ویتنام، وزیر دفاع ویتنام |
| سبک | استراتژی جنگ چریکی و جنگ مردمی |
| تأثیرگذاران | هوشی مین، مائو تسه‌تونگ، ناپلئون |
| تأثیرپذیرفتگان | جنبش‌های آزادی‌خواهی جهان |
| شهر خانگی | هانوی |
| لقب | ببر دین‌بین‌فو، ناپلئون ویتنامی |
| حزب سیاسی | حزب کمونیست ویتنام |
| جنبش | ضداستعماری، کمونیستی |
| مخالفان | استعمار فرانسه، ایالات متحده |
| منصب | معاون نخست‌وزیر ویتنام (۱۹۵۵–۱۹۸۰)، وزیر دفاع (۱۹۴۶–۱۹۸۰) |
| مکتب | مارکسیست-لنینیست |
| آثار | جنگ مردمی، ارتش مردمی (۱۹۶۲)، دین‌بین‌فو (۱۹۶۴) |
| همسر | کوانگ تای (درگذشته ۱۹۴۱)، دانگ تی زوان |
| فرزندان | پنج فرزند |
| والدین | وو کوانگ نگیهم (پدر)، نگوین تی کین (مادر) |
وو نگوین جیاپ (گیاپ) (Vo Nguyen Giap)، (زاده ۲۵اوت ۱۹۱۱، درگذشته ۴اکتبر۲۰۱۳)، ژنرال برجسته ویتنامی بود که بدون آموزش نظامی رسمی، به یکی از بزرگ‌ترین استراتژیست‌های نظامی قرن بیستم تبدیل شد و نقش کلیدی در شکست فرانسه و ایالات متحده در ویتنام ایفا کرد. جیاپ که در ابتدا معلم تاریخ و روزنامه‌نگار بود، در جوانی به حزب کمونیست پیوست و تحت تأثیر هوشی مین، سازمان ویت‌مینه را برای مبارزه با استعمار فرانسه و اشغال ژاپن تأسیس کرد. در جنگ اول هندوچین (۱۹۴۶-۱۹۵۴)، او با استفاده از تاکتیک‌های چریکی و جنگ مردمی، پیروزی تاریخی در نبرد دین‌بین‌فو را به دست آورد که منجر به پایان حاکمیت فرانسه شد. در جنگ ویتنام (۱۹۵۵-۱۹۷۵)، جیاپ فرمانده نیروهای شمالی بود و عملیات‌هایی مانند حمله تت در ۱۹۶۸ را هدایت کرد که ضربه روانی شدیدی به آمریکا وارد کرد و در نهایت به اتحاد ویتنام در ۱۹۷۵ منجر شد. استراتژی‌های او بر پایه جنگ طولانی‌مدت، بسیج مردمی و بهره‌برداری از ضعف‌های دشمن بود، که الهام‌بخش جنبش‌های آزادی‌خواهی در جهان شد. جیاپ پس از جنگ، سمت‌های سیاسی مانند معاون نخست‌وزیر و وزیر دفاع را بر عهده داشت، اما در دهه ۱۹۸۰ به حاشیه رانده شد. میراث او به عنوان "ناپلئون ویتنامی" یا "ببر دین‌بین‌فو"، نماد مقاومت در برابر امپریالیسم است و آثارش مانند "جنگ مردمی، ارتش مردمی" تأثیرگذار بوده‌اند. او با وجود انتقادها به خاطر تلفات بالا، به عنوان یک نابغه نظامی شناخته می‌شود که دو قدرت بزرگ را شکست داد.
زندگی اولیه و آموزش
وو نگوین جیاپ در ۲۵ اوت ۱۹۱۱ در روستای آن زا، استان کوانگ بینه، در هندوچین فرانسه (ویتنام کنونی) متولد شد. او در خانواده‌ای پایین‌طبقه متوسط با سابقه ضداستعماری بزرگ شد؛ پدرش، وو کوانگ نگیهم، یک دانشمند ضداستعماری بود و مادرش، نگوین تی کین، از خانواده‌ای مبارز می‌آمد. جیاپ از کودکی تحت تأثیر داستان‌های ژنرال‌های ویتنامی قرار گرفت و در ۱۴ سالگی به جنبش ملی‌گرایانه پنهان پیوست. او در دبیرستان کووک هوک در هوئه تحصیل کرد و در آنجا با ایده‌های انقلابی هوشی مین آشنا شد. در سال ۱۹۲۶، در سن ۱۴ سالگی، به انجمن جوانان انقلابی ویتنام (تان نین) پیوست و در ۱۸ سالگی به دلیل حمایت از فعالیت‌های انقلابی دستگیر شد و ۱۳ ماه از سه سال محکومیت خود را گذراند.
فعالیت‌های انقلابی اولیه
پس از آزادی، جیاپ به فعالیت‌های ضداستعماری ادامه داد و یکی از بنیان‌گذاران حزب کمونیست هندوچین شد. او در دانشگاه هانوی حقوق خواند و در سال ۱۹۳۷ دکترای خود را گرفت. سپس به عنوان معلم تاریخ در هانوی مشغول شد و روزنامه‌هایی مانند "هون تره تاپ موی" و "تراوایل" را تأسیس کرد که توسط مقامات فرانسوی بسته شدند. جیاپ علاقه خاصی به تاکتیک‌های نظامی ناپلئون داشت و می‌توانست نقشه‌های نبردهای او را از حفظ ترسیم کند. در سال ۱۹۳۹ با کوانگ تای ازدواج کرد، اما همسرش در سال ۱۹۴۱ در زندان فرانسوی‌ها درگذشت. جیاپ در سال ۱۹۴۰ به چین گریخت و با هوشی مین دیدار کرد، جایی که برنامه‌ریزی برای پیشبرد اهداف ملی‌گرایانه ویتنام را آغاز کردند.
تأسیس ویت‌مینه و آغاز جنگ اول هندوچین
در ژانویه ۱۹۴۱، جیاپ و هوشی مین به ویتنام بازگشتند و سازمان ویت‌مینه را برای مبارزه با استعمار فرانسه و اشغال ژاپن تأسیس کردند. جیاپ نیروهای ویت‌مینه را با کمک چینی‌ها آموزش داد و در دسامبر ۱۹۴۴، جنگ چریکی علیه ژاپنی‌ها را آغاز کرد. پس از شکست ژاپن و کناره‌گیری امپراتور بائو دای در سپتامبر ۱۹۴۵، هوشی مین استقلال ویتنام را اعلام کرد و جیاپ به عنوان وزیر دفاع و داخلی منصوب شد. او کمپین ضربه و گریز علیه نیروهای فرانسوی در کوه‌های تونکین را رهبری کرد. جنگ اول هندوچین در ۱۹ دسامبر ۱۹۴۵ آغاز شد و جیاپ فراخوان به اسلحه داد. استراتژی او، تحت تأثیر مائو تسه‌تونگ، بر تاکتیک‌های چریکی، حملات غافلگیرکننده و حمایت دهقانی تمرکز داشت.
پیروزی در دین‌بین‌فو
جیاپ نیروهای خود را از ۶۰ هزار نفر افزایش داد و پس از یادگیری از اشتباهات اولیه، در سال ۱۹۵۴ پیروزی قاطع در نبرد دین‌بین‌فو را به دست آورد. این نبرد در ۱۸۰ مایلی غرب هانوی رخ داد و جیاپ ۵۰ هزار نیرو و توپ‌های ۱۰۵ میلی‌متری آمریکایی را مستقر کرد. پس از ۵۵ روز بمباران، فرانسوی‌ها تسلیم شدند و این پایان حاکمیت استعماری فرانسه بود. جیاپ لقب "ببر دین‌بین‌فو" را گرفت. این پیروزی الهام‌بخش جنبش‌های آزادی‌خواهی در جهان شد و جیاپ را به عنوان یک استراتژیست برجسته معرفی کرد که بدون آموزش رسمی نظامی، از تکنیک‌های نوین چریکی استفاده کرد.
نقش در جنگ ویتنام
پس از کنفرانس ژنو در ۱۹۵۴، ویتنام در خط ۱۷ درجه تقسیم شد و جیاپ به عنوان معاون نخست‌وزیر، وزیر دفاع و فرمانده نیروهای شمالی خدمت کرد. او از ویت‌کنگ در جنوب ویتنام حمایت کرد و جنگ به طور کامل در ۱۹۶۵ تشدید شد. جیاپ در کتاب ۱۹۶۲ خود، "جنگ مردمی، ارتش مردمی"، بر حمله در چندین مکان برای پراکنده کردن نیروهای برتر دشمن تأکید کرد. او معتقد بود که ایالات متحده اراده جنگ طولانی‌مدت را ندارد و گفت: "جنگ طولانی‌مدت شکست بزرگی برای آنهاست. روحیه‌شان پایین‌تر از علف است." تحقیقات اخیر نشان می‌دهد که او ممکن است با حمله تت مخالف بوده باشد، زیرا در زمان آن در بوداپست بود.
عملیات کلیدی در جنگ ویتنام
در جنگ ویتنام، جیاپ نیروهای شمالی را برای حمایت از ویت‌کنگ متعهد کرد. حمله تت در ۱۹۶۸، طی تعطیلات سال نو قمری، شامل بیش از ۳۶ هزار نیرو بود و علی‌رغم تلفات سنگین، ضربه روانی به آمریکا زد و به خروج نهایی آنها کمک کرد. عملیات نگوین هوئه در ۱۹۷۲ نیز تلفات زیادی داشت اما نتوانست پایگاهی در جنوب ایجاد کند. جیاپ در ۱۹۷۴ به عنوان فرمانده کل توسط ژنرال وان تیئن دونگ جایگزین شد اما وزیر دفاع باقی ماند و کمپین نهایی را هدایت کرد که به اتحاد ویتنام در ۱۹۷۶ منجر شد. استراتژی‌های او ترکیبی از مهارت‌های تاکتیکی، لجستیکی و دیپلماتیک بود که برتری اقتصادی، فناوری و نظامی غرب را شکست داد.
دوران پس از جنگ و انزوا سیاسی
پس از جنگ، جیاپ تا ۱۹۸۰ وزیر دفاع ملی بود و تا ۱۹۸۲ عضو پولیتبورو. در سال ۱۹۸۲، به دلیل مخالفت با حمله به کامبوج، از قدرت کنار گذاشته شد و دهه ۱۹۸۰ را به عنوان یک منزوی سیاسی گذراند. در سال ۱۹۹۵، با رابرت مک‌نامارا، وزیر دفاع سابق آمریکا دیدار کرد و فاش کرد که حادثه دوم خلیج تونکین در ۱۹۶۴ رخ نداده است، که برای توجیه افزایش نظامی آمریکا استفاده شد. جیاپ تا ۹۰ سالگی در سیاست ویتنام فعال بود و با رهبران جهان دیدار می‌کرد. او به عنوان "آتشفشان" به دلیل خلق‌وخوی تندش شناخته می‌شد و توسط ژنرال وستمورلند آمریکایی به خاطر بی‌توجهی به تلفات انتقاد شد، اما برخی او را نابغه نظامی نمی‌دانند.
میراث و تأثیرات جهانی
میراث جیاپ به عنوان یک رهبر نظامی برجسته، استراتژیست "جنگ مردمی" و نماینده وفادار ویتنام باقی مانده است. او در آثار معروفی مانند "ژنرال‌های مشهور" منتشر شده در لندن و دانشنامه جدید بریتانیا در ۱۹۸۵، در کنار ژنرال تران هونگ دائو، به عنوان یکی از بزرگ‌ترین ژنرال‌های تاریخ جهان ذکر شده است. آژانس‌هایی مانند AFP، رویترز و پرنسا لاتینا او را به عنوان یک استراتژیست نظامی برجسته ستوده‌اند که از مبارزات استقلال الهام گرفته است. جیاپ الهام‌بخش رهبرانی مانند ولوپیلای پرابهاکاران بود و استراتژی‌هایش تأثیرگذار بر جهادیست‌ها و جنبش‌های نامنظم جنگ بود. او در ۴ اکتبر ۲۰۱۳ در هانوی درگذشت و به عنوان قهرمان نظامی، انقلابی، محیط‌زیست‌گرا و مبارز برای تغییرات پیشرو یاد می‌شود.
آثار و ارزیابی‌های تاریخی
جیاپ نویسنده چندین اثر در مورد استراتژی نظامی بود، از جمله "جنگ مردمی، ارتش مردمی" که ویژگی‌های جنگ آزادی‌بخش ویتنام را معرفی می‌کند. او تأکید داشت که تاکتیک‌هایش از تاریخ ویتنام الهام گرفته شده، نه از مائو یا ناپلئون. مورخ آمریکایی استنلی کارنو او را با اولسیس گرانت، رابرت لی، اروین رومل یا داگلاس مک‌آرتور مقایسه کرده است. ژنرال پیتر مک‌دونالد بریتانیایی در "جیاپ، ارزیابی"، کیفیت‌های رهبری او مانند اطمینان، قدرت روانی، تمرکز و هوش را ستوده است. جیاپ نماد شکست استعمار بود و پیروزی‌هایش مرگ استعمار را نوید داد.
جیاپ به عنوان یک ژنرال بدون فارغ‌التحصیلی از آکادمی نظامی، از ۳۴ چریک مسلح با سلاح‌های قدیمی در ۱۹۴۴ شروع کرد و به فرماندهی نیروهای عظیم رسید. او یک روشنفکر انقلابی بود که محیط‌زیست و تغییرات پیشرو را ترویج می‌کرد. مرگ او در ۱۰۳ سالگی، توجه جهانی را جلب کرد و او را به عنوان معمار شکست آمریکا در ویتنام یاد می‌کنند. میراث او در قلب دوستان بین‌المللی باقی مانده و به عنوان یک استراتژیست بزرگ "جنگ مردمی" شناخته می‌شود.