انفجار بیروت ۲۰۲۰
| انفجار بیروت | |
|---|---|
 بندر بیروت، لبنان | |
| موقعیت | بندر بیروت، لبنان |
| تاریخ | ۴ اوت ۲۰۲۰ ۱۴ مرداد ۱۳۹۹ ساعت ۱۸:۰۸ بوقت محلی |
| درگذشتگان | ۱۵۸ نفر |
انفجار بیروت ۲۰۲۰ یا انفجار بندر بیروت ۲۰۲۰ در تاریخ ۴ آگوست سال ۲۰۲۰ مصادف با ۱۴ مرداد ۱۳۹۹ رخ داد. این انفجار عظیم که به آن هیروشیمای لبنان می‌گفتند تا کیلومتر‌ها به ساختمان‌های که در شعاع آن قرار داشتند آسیب زد. این انفجار در دو مرحله در انبار شماره ۱۲ در بندر بیروت رخ داد. آمار قربانیان بیش از ۱۵۷ نفر، تعداد کشته ها بیش از ۵ هزار نفر و تعداد مفقودین از ۱۰۰ نفر گذشته است. همچنین نزدیک به ۳۰۰ هزار نفر در اثر این انفجار بی‌خانمان شدند. علاوه بر آن انبار غلات بیروت که ذخیره غذایی این شهر بود نابود شد. این انفجار مهیب در اثر شعله ور شدن ۲۷۵۰ تن نیترات آمونیم رخ داد. بندر بیروت به شکل غیررسمی توسط عناصر حزب‌الله لبنان اداره می‌شود. وجود این میزان ماده شدید الانفجار در یک بندر شهری امری است که حزب الله لبنان را به عنوان متهم اصلی هدف قرار داده است.[۱] دونالد ترامپ در یک مصاحبه تلویزیونی گفت ژنرال‌های من معتقدند انفجار بیروت نه یک تصادف بلکه یک حمله بوده است.[۲]
پیشینه
کشور لبنان در حالی با این انفجار عظیم مواجه شد که با یک بحران شدید اقتصادی مواجه بود. ارزش پول لبنان کاهش یافته و نرخ فقر به بیش از ۵۰ درصد رسیده بود. بیماری کرونا وضعیت اقتصادی در لبنان را وخیم‌تر کرده بود. اغلب بیمارستان‌ها از پذیرش بیمار معذور بودند و دولت به دلیل فروپاشی اقتصادی توان پرداخت حقوق کارمندان را نداشت.[۳] مردم لبنان عامل این وضعیت را حزب‌الله لبنان می‌دانند. حزب‌الله لبنان که مورد حمایت رژیم ایران است به طور رسمی و غیررسمی بر لبنان تسلط دارد. خیابان‌های لبنان در ماه‌های پیش از انفجار مملو از تظاهرکنندگانی بود که علیه سیاست‌های دولت و فعالیت‌های حزب‌الله شعار می‌دادند.
از سویی بندر بیروت که این انفجار در آن رخ داد رگ حیاتی دریایی است که لبنان را تغذیه می‌کند و تمامی کالاهای اساسی لبنان از طریق این بندر وارد کشور می‌شود. بندر دولتی لبنان شامل ۴ اسلکه تا عمق ۲۴ متر است. همچنین این بندر داری ۱۲ انبار و سیلو برای ذخیره گندم و غلات است که ذخایر استراتژیک گندم کشور هستند.[۴]
شرح واقعه
تحقیقات اولیه نشان می‌دهد که یک آتش سوزی در دقایق اول ساعت ۶ بعد از ظهر به وقت محلی در لبنان (ساعت ۱۵:۰۰ به وقت گرینویچ) در انبار شماره ۹ در بندر بیروت، در جایی که محموله نیترات آمونیوم در آن ذخیره شده بود، رخ داد. در ادامه، انفجارها در دو مرحله رخ داد. اولین انفجار یک ابر سفید و سیاه را از دور نشان می‌داد که منجر به هراس مردم شد اما انفجار دوم در پی آن در ساعت ۱۸:۰۸ پایتخت لبنان را لرزاند و ابر غبار شبیه به ابر قارچ انفجارهای اتمی ایجاد کرد. خسارات این انفجار تا شعاع ۱۰ کلیومتری نیز مشاهده شده است.[۵]
به گفته تحلیل‌گران، این انفجار، بزرگ‌ترین انفجار در تاریخ لبنان است و لبنانی‌ها حتی آن را در بحبوحه جنگ داخلی لبنان و حملات هوایی اسرائیل در سال ۱۹۸۲ تجربه نکرده بودند. صدای این انفجار تا قبرس که ۲۴۰ کیلومتر با لبنان فاصله دارد نیز، شنیده شده است. بیانیه مرکز زلزله شناسی یورو-مدیترانه نشان داد که انفجار در قبرس احساس شده است.
فیلم‌های رسانه‌های عربی و بین المللی نشان می‌دهد که اتومبیل‌ها وارونه و ساختمان‌های فولادی ویران شده‌اند.[۶]
رصدخانه لرزه‌نگاری اردن با صدور بیانیه ای اعلام کرد که شدت انفجار بیروت معادل انرژی یک زمین لرزه به بزرگی ۴/۵ درجه در مقیاس ریشتر بوده است.[۷]
تلفات انفجار بیروت
فرماندار بیروت خسارات مالی ناشی از انفجار روز سه شنبه را بین ۱۰ تا ۱۵ میلیارد دلار تخمین زد و گفت، حدود ۳۰۰ هزار نفر بی‌خانمان شدند. هم‌زمان با بستری شدن هزاران نفر در بیمارستان‌ها و هجوم خانواده‌ها برای دیدن مجروحان گسترش شیوع ویروس بر نگرانی‌ها افزوده است.[۸]
وزارت بهداشت لبنان نیز روز پنج‌شنبه ۱۶ مرداد اعلام کرد که شمار قربانیان انفجار عظیم بندر بیروت به ۱۴۵ نفر رسید و دست‌کم ۵ هزار نفر هم بر اثر این حادثه زخمی شدند. بنا بر گزارش‌ها صدها نفر همچنان مفقود شدند.[۹]
علت
یکی از فرضیه‌هایی که در مورد دلیل انفجار مطرح شده وقوع آتش سوزی در یک انبار مواد آتش‌بازی است که از قرار معلوم در نزدیکی انبار نیترات آمونیوم قرار داشته است. فرضیه دوم این است که انفجار بر اثر جوشکاری برای تعمیر دروازه و بدنه انبار شماره ۱۲ که محل نگهداری مواد شیمیایی قابل انفجار بوده روی داده است.[۸]
شبکه خبری فاکس‌نیوز می‌نویسد که کنترل بیشتر عملیات بندر بیروت به‌طور غیررسمی در دست حزب‌الله است.
به گفته مقام‌ها، این انفجار ظاهراً بر اثر آتش گرفتن یک انبار وسایل آتش‌بازی و سپس سرایت آن به انبار بزرگی از نیترات آمونیوم بوده که از سال ۲۰۱۳ در این بندر انباشته شده بود. از نیترات آمونیوم برای ساخت بمب و کود شیمیایی استفاده می‌شود.
محموله‌ای از این ماده که در انبار منفجر شده قرار داشت مربوط به یک کشتی روسی است که سپتامبر ۲۰۱۳ به خاطر مشکلات فنی ناچار شد در بیروت پهلو بگیرد.[۹]
بلومبرگ در گزارشی نوشت، حزب‌الله را از تقصیر در انفجار بیروت خلاصی نیست، نیترات آمونیوم در ۲۰۱۳ که از گرجستان به موزامبیک می‌رفت توسط کسی که هنوز معلوم نیست کیست به بیروت منتقل شد. عمده بندرهای بیروت در کنترل حزب‌الله است و عمده لبنانی‌ها معتقدند که نیترات آمونیوم در اختیار این شبه‌نظامیان بود. این انفجار درست پیش از محکمه سازمان ملل برای صدور حکم علیه ۴ عضو فراری حزب‌الله رخ افتاد.[۱۰]
محموله نیترات آمونیوم
به گفته ناخدای کشتی که حدود هفت سال پیش محموله نیترات آمونیوم را که دلیل انفجار روز سه شنبه بودند به بندر بیروت منتقل کرده٬ مقصد این محموله موزامبیک بود و قاعدتا نمی‌بایست در بیروت توقف کند.
به گفته بوریس پروشکوف، که در سال ۲۰۱۳ ناخدای کشتی «روسوس» بود، این کشتی حامل دو هزار و ۷۵۰ تن نیترات آمونیوم (ماده شیمیایی به شدت قابل انفجار) از گرجستان به سوی موزامبیک بود و به او دستور داده شد که هنگام عبور از دریای مدیترانه در بیروت توقف کند و تعدادی ماشین آلات و تجهیزات راه‌سازی سنگین را از بیروت به بندر عقبه در اردن ببرد.
بوریس پروشکوف ناخدای کشتی گفت: «این محموله به شدت قابل انفجار بود و به همین دلیل در تمام مدتی که ما در بندرگاه بیروت معطل بودیم آن را در کشتی نگاه داشتیم.»
اگر کشتی «روسوس» می‌توانست آن محموله اضافی را بارگیری کند بندر بیروت را ترک کرده بود، این حادثه روی نمی‌داد.[۱۱]
تظاهرات لبنان
پس از انفجار بیروت و مطرح شدن نقش حزب‌الله لبنان در این انفجار مردم در اعتراض به دولت و سلطه و نفوذ حزب الله در آن درست به تظاهرات زدند.
نخستین تظاهرات مخالفان دولت در لبنان بعد از لغو قرنطینه، با درگیری گروه‌های شرکت‌کننده، شعار خلع سلاح حزب‌الله و مداخله پلیس همراه شد. ۴۸ نفر در جریان درگیری‌ها و شلیک گاز اشک‌آور مجروح شدند. در این تظاهرات بیش از ۱۰ هزار نفر شرکت داشتند.
پس از سه ماه و بعد از لغو محدودیت‌های ناشی از پاندمی کرونا، این اولین تظاهرات گسترده در بیروت بود. بسیاری از لبنانی‌ها از شهرهای دیگر خود را به پایتخت رسانده و با ماسک‌هایی به رنگ پرچم کشور در میدان الشهدا جمع شده بودند.[۱۲]
گردهمایی اما پس از شعار خلع سلاح حزب‌الله، به تشنج کشیده شد. طرفین به سوی یکدیگر و به سمت سربازان، سنگ و بطری پرتاب کردند. پلیس هم متقابلا با پرتاب گاز اشک‌آور به تظاهرکنندگان پاسخ داد. تظاهرات کمی بعد با شکستن شیشه مغازه‌ها و آتش زدن سطل‌های زباله همراه شد.
رویترز نوشت:اعتراض کنندگان لبنان وزارتخانه‌ها را مورد هجوم قرار دادند و تظاهرات علیه انفجار بیروت بالا می‌گیرد.
تظاهرکنندگان به دفاتر بانک‌های لبنان حمله کردند و آن را به آتش کشیدند. معترضین در تظاهرات خود عکس های مشیل عون رئیس جمهور متحد با حزب‌الله لبنان را به آتش کشیدند. آن‌ها به وزارت انرژی و اقصاد حمله کردند و همچنین
یک مأمور که توسط مردم تعقیب می‌شد در یک کانال آسانسور سقوط کرده و کشته شد. صلیب سرخ اعلام کرد که در این درگیری‌ها ۱۱۷ نفر کشته مجروح شدند.
پس از متفرق شدن مردم، تا ساعاتی بعد صدای تیراندازی از محله‌های سنی‌‌نشین و شیعه‌نشین شهر به گوش می‌رسید.[۱۳]
تصاویر نشان می‌دهند که اعتراض کنندگان به وزارت انرژی و اقتصاد و محیط زیست حمله کرده و آن را به آتش کشیدند. نخست وزیر لبنان دیاب گفت دو ماه دیگر در رأس دولت می‌ماند تا وضعیت تعین تکلیف شود.[۱۴]
- ↑ Beirut blasts likely accidental – but Hezbollah activities at the port under scrutiny
- ↑ Donald Trump claims Beirut explosion 'looks like a terrible attack
- ↑ Crisis hits Lebanon's hospitals, among the best in Mideast
- ↑ Lebanon explosion: Thousands injured across capital Beirut
- ↑ Beirut explosions: At least 50 dead and over 2,700 injured in Lebanon blasts
- ↑ Beirut blast: Dozens dead and thousands injured, health minister says
- ↑ انفجار مرفأ بيروت يعادل طاقة زلزال بقوة 5ر4 درجة
- ↑ ۸٫۰ ۸٫۱ انفجار بیروت؛ مکرون: کنفرانس بین المللی کمک به لبنان به زودی برگزار می‌شود، سایت رادیو فردا
- ↑ ۹٫۰ ۹٫۱ انفجار مهیب پایتخت لبنان؛ مکرون وارد بیروت شد، افزایش قربانیان به ۱۴۵ نفر، سایت رادیو فردا
- ↑ Hezbollah Will Not Escape Blame for Beirut, Bloomberg
- ↑ A Russian ship's cargo of dangerous ammonium nitrate was standed in Beirut port for years, CNN
- ↑ Tense anti-government protests resume in Lebanon after Covid-19 lockdown lifted, France24
- ↑ Clashes, tear gas in Beirut as protests turn to riots, AP
- ↑ تظاهرات در بیروت