مرتضی محجوبی

از ایران پدیا
پرش به ناوبری پرش به جستجو

مرتضی محجبی(متولدتهران ۱۲۷۸درگذشت ۱فروردین ۱۳۴۴) بنیان گذاران موسیقی ملی ایران، استاد و نوازنده پیانو،آواز عارف قزوینی را با پیانو همراهی کرد. اهمیت کار محجوبی، در این است که با سازی کاملاً اروپایی، موسیقی ایرانی را به خوبی می‌نواخت.

زندگی نامه

مرتضی محجوبی، (۱۲۷۸ تهران - ۱ فروردین ۱۳۴۴) نوازنده پیانو، از بنیان گذاران موسیقی ملی ایران به شمار می‌رود. او سال‌ها تکنواز پیانو در برنامه گلهای رنگارنگ بود. وی در محافل هنری ایران به نام مرتضی خان و یا مرتضی خان محجوبی معروف است. فرزند عباسعلی، معروف به ناظر، سال ۱۲۷۸ در تهران متولد شد. مادرش فخرالسادات ، وی را به سوی این ساز کشاند. او برای تعلیم موسیقی به حسن خان هنگ آفرین معروف و سپرده شد. در ده سالگی هنگام کنسرتی در سالن سینما فارووس، آواز عارف قزوینی را با پیانو همراهی کرد.

اهمیت کار محجوبی، در این بود که با سازی کاملاً اروپایی، موسیقی ایرانی را به خوبی می‌نواخت.

وی علاوه بر نوازندگی، چندین تصنیف و پیش درآمد و رنگ نیز تصنیف کرده‌است. تصنیف‌هایش پلی است میان تصنیف‌های عارف قزوینی و علی اکبر شیدا و تصنیف‌های زمانه‌اش. در کارش آثار قدما را مد نظر داشت ولی اثر خود را به صورتی جامع‌تر ارائه می‌داد. در این زمینه کافی است به تصنیف معروف او با مطلع «من از روز ازل دیوانه بودم» که با صدای غلامحسین بنان خوانده شده اشاره کرد. لازم به ذکر است که مصرع اول شعر «من از روز ازل دیوانه بودم» را خود مرتضی خان محجوبی سروده و باقی شعر از رهی معیری است.

مرتضی محجوبی نت نمی‌دانست، ولی برای خود نتی اختراع کرده بود که بی‌شباهت به خط سیاق نبود (خط سیاق علاماتی است در قدیم برای ثبت کردن وزن اجناس یا ارقام پول به کار می‌بردند). در این باره پرویز یاحقی به شاپور بهروزی گفته‌است: «آهنگی در دستگاه شور ساخته بودم، به نام «ای امید دل من کجایی» که از گلهای رنگارنگ ۱۷۲ پخش شد. هنگامی که به همهٔ اعضای ارکستر نت این تصنیف را برای اجرا دادم مرتضی محجوبی از من خواست، آهنگ تصنیف را با ویولون بنوازم و او آن را با علایم ویژهٔ خود پشت قوطی سیگار همای خود نوشت و عجب این بود که این آهنگ را همان مرتبه اول از همهٔ اعضای ارکستر بهتر و درست‌تر نواخت.»

آثارهنری

سبک نوازنگی و ثبت نت

توصیف

جستارهای وابسته ==

منابع