کاربر:Hossein/2صفحه تمرین

دینامیزم قرآن نام یک کتاب و یک مبحث ایدئولوژیک در سازمان مجاهدین خلق ایران است. دینامیزم از ریشه دینام به معنای حرکت داشتن از درون است. در متون فارسی، دینامیزم را «پویائی» ترجمه می‌کنند که منظور از آن گنجایش تغییرپذیری درون یک پدیده است. این تغییرپذیری در جریان یک بسامد صورت می‌گیرد که در آن، پدیده خود را با تغییرات محیط و شرایط خارجی همگام و منطبق می‌کند و به‌این‌ترتیب موجودیت خود را حفظ و تضمین می‌نماید. به عنوان مثال وقتی انسانها برای مقابله با سرمای هوا به استفاده از سوخت‌های فسیلی و ساخت بخاری روی می‌آورند، از پویایی خود بهره گرفته و با محیط انطباقی فعال پیدا کرده‌اند. در عرصه اجتماعی وقتی یک جامعه با مسائلی چون فقر روبرو می‌شود و برای تغییر آن بپا می‌خیزد و در این مسیر با تحرک و خیزش‌های مناسب عمل می‌کند، نشان از پویایی دارد.همچنین دینامیزم در منطق در برابر منطق استاتیک به‌کار برده می‌شود. در منطق دینامیک، یک پدیده در جریان رشد خود و ارتباطش با پیرامون خود مورد بررسی قرار می‌گیرد، اما در منطق استاتیک هر پدیده به عنوان یک موضوع مجرد، جدای از جریان رشد و تکامل خود بررسی می‌شود.

منظور از دینامیزم قرآن نیز گنجایش تغییرپذیری قرآن است. به‌صورتی‌که بتواند هم‌گام با تغییرات محیط (اجتماعی) خود را با زمان منطبق کند. از دیدگاه مجاهدین خلق قرآن دارای دو بخش محکمات و متشابهات است. محکمات در قرآن اشاره به اصول و ارزش‌ها داشته و متشابهات ناظر بر احکام اجتماعی هستند. دینامیزم قرآن توضیح می‌دهد که متشابهات در قرآن در طول زمان تغییر می‌کنند. آنها در زمان خود احکامی مترقی به شمار می‌رفتند اما با رشد بشریت منسوخ شده‌اند. به عنوان مثال در شهر مکه در شرایطی که دختران در هنگام تولد دفن می‌شدند و یا به‌صورت برده مورد استفاده قرار می‌گرفتند، دادن حق حیات اجتماعی و حقوق شهروندی به آنها به همراه اعطای حق ارث حتی به اندازه‌ی نیمی از مردان، یک پیشرفت به شمار می‌رفت، اما امروزه نمی‌توان به نیمه‌ بودن حق ارث در آن دوران استناد کرد. مجاهدین خلق با استناد به آیه‌ی ۱۰۵ سوره‌ی بقره که به نسخ شدن برخی آیات قرآن دلالت دارد، این آیات را منسوخ می‌شمرند و معتقدند باید با توجه به روح حاکم بر قرآن، قوانین متناسب با شرایط روز را تدوین نمود. کتاب دینامیزم قرآن در سال ۱۳۵۸ توسط سازمان مجاهدین خلق ایران در 70 صفحه منتشر شد و مطالب بحث‌انگیزی را در محافل روشنفکری آن روزگار پدید آورد. البته دینامیزم قرآن، سال‌ها پیش از آن در زمان شاه و هنگام تأسیس سازمان مجاهدین یکی از مبانی اندیشه‌ی سازمان مجاهدین خلق بود.

ضرورت دینامیزم قرآن

در کتاب دینامیزم قرآن که یکی از مبانی اندیشه‌ی مجاهدین خلق ایران است در مورد برخورد دگماتیستی با قرآن اصل شمردن احکام به جای روح و جوهر قرآن می‌نویسد:

چگونه بايد قرآن را مطالعه كرد تابه درك و فهم صحيح آن يعني چنان درك و فهمي كه با جوهر و روح آن سازگار باشد نائل آمد؟ چرا که تصاوير عرضه شده از قرآن، در طول تاريخ از محتواي اصيل قرآن تهي شده و از آن جز اسمی باقي نمانده است.

مجاهدین پاسخ این سوال را در استفاده از دینامیزم قرآن می‌دانند. مجاهدین معتقدند اسلام به این دلیل می‌تواند دین همه عصرها و همه نسل‌ها باشد که از پویایی لازم برخوردار است. یعنی دارای مکانیزمی است که پاسخگوی سوالات هر عصر و ارائه دهنده راه حل‌های مناسب برای مشکلات و تضادهای یک جامعه است. مجاهدین اثبات می‌کنند که دینامیزم لازم در قرآن که کتاب اصلی و محوری دین اسلام است وجود دارد. آنها استدلال می‌کنند که در غیر اینصورت هر کتابی پس از چندی کهنه و به درد نخور می‌شود.

آیا کتاب‌هایی که فرضا در قرن نوزدهم نوشته شده‌اند، در قرن بیستم مورد استفاده قرار می‌گیرند؟ آیا دست‌کم بخشی از آنها دچار فرسودگی و کهولت نشده است؟

از دیدگاه مجاهدین قرآن براي هدايت جامعه بشري در بستر تكاملي اجتماعي است. بنابراين با تغييراتي كه در مسير تكامل اجتناب ناپذير است، بايد برخوردي متفاوت داشته باشد. چه بسا هدایتی در یک زمان درست و در زمان دیگر نادرست یا کهنه به شمار رود. واژه‌ی ارتجاع که توسط مجاهدین برای اولین بار نسبت به خمینی و هم فکران او به کار برده شد ناظر بر این است که آن‌ها با تحجر و خشک‌مغزی همه چیز را ایستا می‌بینند و قصد دارند جامعه بشری را صدها سال به عقب برگردانند. از نظر مجاهدین اجرای احکام اسلامی که خمینی از آن دفاع می‌کرد چیزی جز پیروی از قوانین منسوخ شده نیستند و ارتباطی با روح وجوهره‌ی واقعی اسلام که مبتنی بر آزادی و آگاهی انسان است ندارند.

قرآن چگونه کتابی است؟

در کتاب دینامیز قرآن در ابتدا از مخاطب سوال می‌شود که دیدگاهش نسبت به قرآن چگونه است. قرآن چه كاركردي دارد و اساسا چه نيازي را برآورده می‌کند و ما چه توقعي بايد از آن داشته باشيم؟

مثلا آيا قرآن برای ارائه‌ی علم به انسان آمده است؟ آيا درست است كه در آن به دنبال فرمول‌هاي رياضي باشیم؟ آنچنان که برخی برای اثبات صحت قرآن به کشف مقولات ریاضی در آن می‌پردازند؟

آیا درست است که در آن قوانین فيزيك و شيمي و ساير علوم طبيعي را جستجو كنيم و يا تشريحات سيستماتيك اقتصادي را از آن طلب نمائيم؟

از نظر سازمان مجاهدین این تلقی‌ها نادرست و بیراهه است. قرآن کتابی است که در تقسیم‌بندی معارف بشری بیشتر در قلمرو فلسفه، علوم اجتماعی و انسان شناسی واقع می‌شود هر چند که در آن می‌توان نشانه‌های از دیگر معارف بشری پیدا کرد. از سویی برای برداشت درست از قرآن باید اصطلاحا آن را تفسیر نمود. منظور از تفسير يك موضوع اين است كه معني و مضمون آن كشف شود و دركي روشن و خالي از ابهام از آن ارائه گردد

منظور از تفسيرقرآن اينست كه ما را در جهت‌گیری‌های اجتماعی و سیاسی یاری کند.

موضوعات قرآن

مطالب و موضوعات متنوع بيان شده در قرآن را، كه مضمون سوره‌ها و آيات قرآن است را می‌شود به ترتيب زير طبقه بندي كرد .

1. مسائل و حقايق عام فلسفي: برخي آيات قرآن، توضيح و بيان عمومي‌ترين حقايق جهان هستي است و ضمن آن به مسائلي پرداخته مي‌شود كه موضوع فلسفه و تبيينات فلسفي است .ضمن اين آيات قرآن ديدگاهها واصول جهان شناختي توحيدي خود را بيان مي‌كند ،مثلا آياتي كه ما را به مبدأ هستي و آفرينش نظم ونظام يگانه و هدفدار كائنات و غايت جهان، رهنمون مي‌شوند.
2. حقايق علوم طبیعی حقايق علمي طبيعي، موضوع پاره‌اي ديگر ازآيات قرآن است كه ضمن آن به جريان تكوين كائنات وپديده‌ها و رخدادهاي طبيعي و تحول و تكامل طبيعت اشاره شده است. از قبيل آياتي در بارة پيدايش و خلقت زمين و آسمان و ستارگان و روند تحول و تكامل آنها .گردش فصول و ايام شب و روز، باد و باران ، كوهها و درياها ، پيدايش حيات و پديده‌هاي حياتي و بسياري مطالب متنوع ديگر از اين قبيل.
3. حقايق و مسائل اجتماعي بخش اعظم قرآن متضمن طرح و بيان مسائلي است كه به حركت اجتماعي مربوط است. در اين آيات چگونگي تحول و حركت جامعه و جوامع بشري چگونگي حركت و موضعگيري‌هاي گروه‌هاي مختلف اجتماع و جريان و فرجام حركت آنها تشريح شده است.
4. انسان شناسي آیات قرآن نشان مي‌دهد كه دين اساسا با جامعه سر و كار دارد و متوجه استقرار يك نظم اجتماعي ويژه است. اسلام با ظهور خود در زمان حيات پيامبر، كه قاعدتا كامل‌ترين، و خالص‌ترين درك را از قرآن داشت، يك نظام اجتماعي كهنه را بر انداخت و نظم نويني را جايگزين آن كرد. نظمي كه سرعت و نيرو و تأثير تاريخي و جهاني آن شگفت انگيز بوده است. اما قرآن در عين توجه اكيدش بر جامعه متضمن شناخت انسان نیز هست. در بسياري از آيات قرآن انسان طرف خطاب است قرآن است. قرآن در همان حال که به انسان به‌مثابه موجودي اجتماعي مي‌نگرد، فرديت انسان را نيز ناديده نمي‌گيرد و با فرد انسان در عين رابطه متقابل و تنگاتنگش با جامعه بعنوان كليتي بي‌همتا و موجودي مسئول، سر و كار دارد.

چگونگی دینامیزم در قرآن

آیات قرآن به گفته پیامبر اسلام و امام علی و راویان دارای دسته‌بندی با مضمون «محکم و متشابه» است. همین دسته‌بندی است که پویایی (دینامیزم) قرآن را تأمین و تضمین می‌کند. به این ترتیب برخی از آیات قرآن محکم هستند. یعنی بیانگر روح و جوهره‌ی قرآن هستند و برخی تنها حاوی قوانین و احکامی هستند که در زمان خود برای حل مشکلی نازل شده اند. دسته دوم را متشابهات می‌نامند. این آیات در طول زمان منسوخ می‌شوند باید با توجه به روح قرآن قوانین جدیدی را به جای آن‌ها تدوین کرد. از نظر مجاهدین خلق اصل اجتهاد در اسلام نیز به همین دلیل آمده است. مجتهد نه الزاما یک آخوند و طلبه بلکه کسی است که می‌تواند همین قوانین را با توجه پیام اصلی و محوری قرآن درک و از آن استخراج کند.

ناسخ و منسوخ

در خود قرآن آمده است که برخی آیات نسخ می‌شوند

مَا نَنسَخْ مِنْ آيَةٍ أَوْ نُنسِهَا نَأْتِ بِخَيْرٍ مِّنْهَا أَوْ  مِثْلِهَا أَلَمْ تَعْلَمْ أَنَّ اللّهَ عَلَىَ كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ . بقره 106

در خود قرآن آمده است که برخی آیات نسخ می‌شوند

مَا نَنسَخْ مِنْ آيَةٍ أَوْ نُنسِهَا نَأْتِ بِخَيْرٍ مِّنْهَا أَوْ  مِثْلِهَا أَلَمْ تَعْلَمْ أَنَّ اللّهَ عَلَىَ كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ . بقره 106

هر آيه‏‌اى را كه نسخ كنيم يا فروگذاريم، بهتر از آن يا همانندش را در ميان  آوريم، آيا نمیدانى كه خداوند بر هر كارى تواناست‏.

مـوارد  نـسخ در قرآن بسيار است از جمله تبديل عده زنی که همسرش فوت کرده است از يك سال ( بقره - آیه 240 ) به چـهـار مـاه و ده روز  ( بقره - آیه 234 ) و يا تغيير و تحويل قبله از بيت المقدس به سوى كعبه( بقره ،آیه 144)

آیت‌الله طالقانی در جلد اول کتاب پرتوی از قرآن می‌نویسد :

« نسخ در اصطلاح ، برداشتن صورتیست از محل اول خود و قراردادن در جای مناسب دیگر، یا گذاردن صورت دیگری به جای آن....چون هر آیه کوچک وبزرگ ،تکوینی وتشریعی را از کتاب هستی و قانونی، یا از ذهنها و خاطره‌ها (او ننسها) برداریم، برتر و گزیده‌تر از آنرا میآوریم .نأت بخیر منها..... »

براساس این تفسیرها مسئله ناسخ و منسوخ، جهانشمول است  یعنی هر پدیده ای چه در طبیعت و چه در اجتماع و چه در قرآن، که منسوخ میشود، پدیده ای و آیه‌ای  برتر از آن جایگزینش می‌گردد.

به این ترتیب تمامی پدیده های هستی در یک مسیر تکاملی به جلو حرکت می‌کنند. همواره کهنه منسوخ می‌شود و نو جای آن‌را می‌گیرد.

از دیدگاه آیت‌الله طالقانی توقفی در تکامل جهان در حیطه طبیعت و جامعه وجود ندارد زیرا که این توقف به معنای تحدید (محدود کردن) صفات و ذات خداوند است.

تمامی پدیده‌ها تا هنگامی‌که با شرایط تطبیق داشته باشند باقی می‌مانند اما با اگر نتوانند خود را تطبق دهند منسوخ می‌شوند و از میان می‌روند و سپس پدیده‌های متکامل‌تری جای آن‌ها را می‌گیرد.

در تاریخ تکامل جانورانی چون دایناسورها با جثه های بسیار بزرگ هنگامی که به دلیل خونسرد بودن نتوانستند با شرایط خود را منطبق کنند از میان رفتند و موجوداتی که قدرت آداپتاسیون داشتند جای آن‌ها را گرفتند.

به این ترتیب قانون نسخ که قرآن از آن سخن می‌گوید همان قانون گذار پدیده‌ها از کهنه به نو ــ از ساده به پیچیده ، است.

محکم و متشابه

در قرآن آمده است:

هُوَ الَّذِيَ أَنزَلَ عَلَيْكَ الْكِتَابَ مِنْهُ آيَاتٌ مُّحْكَمَاتٌ هُنَّ أُمُّ الْكِتَابِ وَأُخَرُ مُتَشَابِهَاتٌ فَأَمَّا الَّذِينَ في قُلُوبِهِمْ زَيْغٌ فَيَتَّبِعُونَ مَا تَشَابَهَ مِنْهُ ابْتِغَاء الْفِتْنَةِ وَابْتِغَاء تَأْوِيلِهِ وَمَا يَعْلَمُ تَأْوِيلَهُ إِلاَّ اللّهُ وَالرَّاسِخُونَ فِي الْعِلْمِ يَقُولُونَ آمَنَّا بِهِ كُلٌّ مِّنْ عِندِ رَبِّنَا وَمَا يَذَّكَّرُ إِلاَّ أُوْلُواْ الألْبَابِ

ترجمه:

اوست كسى كه اين كتاب را بر تو فرو فرستاد پاره‏ اى از آن آيات محكم است آنها اساس كتاب‌اند و [پاره‏‌اى] ديگر متشابهاتند. اما كسانى كه در دلهايشان انحراف است براى فتنه‏ جويى از متشابه آن پيروى مى كنند. تأویل آن‌را جز خدا و ريشه‏ داران در دانش كسى نمى‌داند. آنان که مى‏‌گويند ما ايمان آورديم به آن‌چه از جانب پروردگار ماست و جز خردمندان كسى متذكر نمى‌‏شود.

محکمات، آیاتی هستند که دیدگاهها ونظرگاه‌های اساسی اسلام را تبیین می‌کنند. محکم به‌معنی متقن، قطعی، پابرجا و استوار است. قوانینی که با تغییر شرایط و گذشت زمان به‌طور نسبی تغییری نمی‌کنند. محکمات ۹۰% آیات قرآن‌ را تشکیل می‌دهند.

آیات متشابه اغلب حکم‌هایی هستند که در شرایطی خاص ابلاغ شده اند و اکنون منسوخ هستند. یعنی در زمان خود کاربرد تاکتیکی داشته‌اند و تضادهای اجتماعی را در شرایط خاصی حل کرده‌اند

متشابه در لغت به‌معنی پوشیده، یا آن‌ چیزی است که دارای دو معنی است. متشابهات با پیشرفت علوم طبیعی، علوم اجتماعی، اقتصادی وسیاسی،قبض و بسط می یابند. احکام متشابه اگر تغییر نکنند در شرایط متفاوت حتی ضد اصول و در تضاد با روح و جوهر اصول عمل‌ می‌کنند.

یک مثال از متشابهات

به عنوان مثال قرآن در ده‌ها آیه تأکید کرده‌است که هیچ انسانی بر هیچ‌ انسانی برتری ندارد جز آن‌که در تقوا از او برتر باشد. این آیه نشان‌گر دعوت قرآن به برابری و به ویژه برابر زن و مرد است. در آیات دیگری که جزو متشابهات قرآن است ارث زن نصف مرد در نظر گرفته شده است. باید توجه داشت که قرآن در شرایطی نازل شد که هنوز مناسبات برده‌داری بر جهان آن‌‌ روز حاکم بود. در آن شرایط هیچ حقوقی برای انسان‌ها به‌رسمیت شناخته نمی‌شد. در جزیره العرب، زنان حتی حق حیات هم نداشتند. در چنین شرایطی اسلام تصریح می‌کند که زن می‌تواند نصف مرد ارث ببرد و یا شهادت دو زن، معادل یک مرد پذیرفته می‌شود! یعنی به‌رسمیت‌شناختن حق استقلال اقتصادی و هویت مستقل اجتماعی برای زنان. امری که باتوجه به شرایط آن ‌روزگار یک تحول بسیار مهم محسوب می‌شد. اما با گذشت زمان و رشد آگاهیها و تحولات تاریخی، این امر نیز بایدمتحول و منطبق شود. زیرا با محکمات قرآن که تاکید بر برتری نداشتن انسان‌ها نسبت به یکدیگر دارد در تضاد است. برای درک اهمیت قائل‌شدن آن میزان استقلال برای زن، باید توجه داشت که در اروپا تا نیمه قرن بیستم، زنان از حقوق مستقل اقتصادی محروم بودند! پس این حکم در دورانی که زن هیچ گونه حق حیات اجتماعی نداشت و چون برده‌ای خرید و فروش می‌شد یک دستاورد در راستای احقاق حقوق زنان بود.

لذا به‌خوبی روشن می‌شود که این احکام، سمت‌گیری مشخصی را دنبال می‌کنند. اما این سمت‌گیری می‌بایستی که گام‌به‌گام و در هرمرحله معین از تکامل اجتماعی صورت گیرد. این‌جاست که مفهوم «محکم و متشابه» در اسلام روشن می‌شود، زیرا قرآن، کتاب همه دوران‌های تاریخ است.

خود قرآن در این باره می‌گوید:

کتاباً مّتشابهاً مّثانی

یعنی کتابی که دارای قدرت انطباق و انعطاف با شرایط مختلف زمانی است. کتابی که متعلق به همه دورانها است و دچار کهولت نمی‌شود.

از این برداشت‌های مختلف از آیات قرآن و همچنین با تعمق در خود قرآن،به ویژه از آیه 106 سوره بقره (آیه نسخ) می‌توان نتیجه گرفت که، با دگرگونی شرایط جامعه، آیاتی از قرآن هم منسوخ می‌شوند ، به گفته مسعود رجوی «تشابه» به زبان امروزی، مصداق دینامیسم و صور ناپیداست که در جریان تکامل بارز و آشکار می‌شود و مصداق پیدا می‌کند.

این آیات آنهایی اند که با شرایط جدید منطبق نیستند

به عنوان مثال از دیدگاه مجاهدین احکامی که در مورد زنا و حکم شلاق و یا اعدامدر قرآن آمده است تماما جزو متشابهات است و در شرایط کنونی منسوخ هستند. در مورد حکم سنگسار باید گفت که در تمامی قرآن در هیچ‌کجا اشاره‌ای به آن نشده است و حتی در متشابهات نیز وجود ندارد.

به این ترتیب تمامی آیاتی که در مورد قصاص در قرآن وجود دارند منسوخ‌اند و نمی‌توان به آن‌ها استناد کرد زیرا با محکمات قرآن در تضاد هستند.

براساس این آیه ، قصاص باید برای جامعه حیات و زندگی بیآورد

وَلَكُمْ فِي الْقِصَاصِ حَيَاةٌ يَاْ أُولِيْ الأَلْبَابِ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ

یعنی هر قانونی که در جامعه براساس قصاص، در مورد مجرمین به اجرا در می‌آید، باید برای آن جامعه حیات و زندگی به همراه بیاورد. پس اگر نتیجه حاصل شده از آن چنین نباشد آن آیه منسوخ است. قصاص به عنوان حکمی متشابه در قرآن در حقیقت برای محدود کردن مجازات یک قتل یا یک نقص عضو حداکثر به معادل آن و نه بیشتر، نازل شده است. در آن دوران گاه یک قتل یا نقص عضو به جنگ‌ها و کشتارهای قبلیه‌ای منجر می‌شد.

مجاهدین معتقدند در طی حکومت جمهوری اسلامی دست و پا بریدن ،شلاق زدن در زندان و در ملأ عام ، چشم در آوردن و اجرای ده‌ها مجازات دیگر تحت نام قصاص چیزی جز ارتجاع و بنیادگرایی نیست. اعمالی که البته نه حتی برای مراعات قوانین اسلام بلکه برای حفظ بقای حکومت انجام می‌شود. این اعمال نه تنها برای جامعه حیات و زندگی بوجود نیاورده بلکه باعث کشتن روح انسان‌ها شده است.

اجتهاد

از دیدگاه مجاهدین خلق اجتهاد در دین اسلام به این دلیل وجود دارد که باید آیات متشابه را با زمان و شرایط موجود منطبق کرد. مسعود رجوی در سخنرانی خود تحت عنوان دو اسلام سراپا متضاد توضیح می‌دهد که اصولی چون نماز ثابت هستند و چیزی به آن‌ها اضافه یا کم نمی شود. آنچه باید در اجتهاد انجام شود منطبق کردن قرآن و دین با شرایط زمانه است.

مخالفین دینامیزم قرآن

در اسلام جریانی که آن‌را امروزه بنیادگرایی می‌نامند به دینامیزم قرآن معتقد نیستند. آن‌ها به اجرای احکام قرآن درست مانند همان‌که در گذشته بوده است اصرار دارند. خمینی و هم‌فکران او در این دسته قرار می‌گیرند. همچنین بنیادگرایان سنی چون القاعده یا داعش چنین تفکری دارند.

در تاریخ اسلام افراد دیگری نیز بوده اند که اسلام را دینی پویا و دینامیک می‌دانستند. در این میان محمد حنیف‌نژاد بنیانگذار سازمان مجاهدین خلق اولین کسی است که با همین تفکر این سازمان را تأسیس کرد. آن‌ها از سال ۱۳۴۴ تا ۱۳۵۰ به تدوین ایدئولوژی سازمان خود پرداختند. «زدودن غبار ارتجاع از دین» تعبیری است که مجاهدین درباره‌ی این دوران به کار می‌برند.

در کتاب دینامیزم قرآن از منتشرات سازمان مجاهدین خلق به آیه‌ای از قرآن اشاره می‌شود که در مورد کسانی که به متشابهات قرآن استناد می‌کنند چنین گفته است:

فَأَمَّا الَّذِينَ في قُلُوبِهِمْ زَيْغٌ فَيَتَّبِعُونَ مَا تَشَابَهَ مِنْهُ ابْتِغَاء الْفِتْنَةِ وَابْتِغَاء تَأْوِيلِهِ

آنهاییکه در درونشان مرض است، به آیات متشابه می‌چسبند و در صدد تأویل و توجیه آنها برمی‌آیند و فتنه می‌کنند.

وَمَا يَعْلَمُ تَأْوِيلَهُ إِلاَّ اللّهُ وَالرَّاسِخُونَ فِي الْعِلْمِ يَقُولُونَ آمَنَّا بِهِ كُلٌّ مِّنْ عِندِ رَبِّنَا وَمَا يَذَّكَّرُ إِلاَّ أُوْلُواْ الألْبَابِ .

در حالیکه تاویل این آیات متشابه را پروردگار جهانیان میداند و خردمندان و دانشمندان!

اگر یک مکتبی نتواند خود را با شرایط جدید تطبیق دهد ،همچون موجوداتی که نتوانستند خود را با محیط خود تطبیق دهند ، از تکامل خارج شده ،منسوخ شده وجای خود را بالاجبار به مکتبی متکاملتر میدهد. این قانون وسنت مسیر تکامل جهان از آغاز پیدایش هستی بوده است.سُنَّةَ اللَّهِ الَّتِي قَدْ خَلَتْ مِن قَبْلُ وَلَن تَجِدَ لِسُنَّةِ اللَّهِ تَبْدِيلًا. سوره فتح ،آیه 23

قانون الهى از پيش همين بوده و در قانون الهى هرگز تغييرى نخواهى يافت

اسلام با اتکا به نهاد اجتهاد.. ایدئولوژی توحیدی با وجود محکمات و متشابهات ، ناسخ ومنسوخ در قرآن از این دینامیزم وپویایی برخوردار است و قدرت تطابقی در هر شرایطی را داراست و بنابراین ماندگارست وجاودان....

مسعود رجوی؛ دینامیزم قرآن

مسعود رجوی در سخنانی در مورد دینامیزم قرآن چنین می‌گوید:

در تشیع و اسلام انقلابی و در اسلام مجاهدین، نخستین ویژگی، پویایی و دینامیسم آن است. اسلام یک شریعت خشک و منجمد نیست. اگر این دین مربوط به هزاره‌های پیشین است، خوب دیگر چرا باید به آن چسبید؟ ولش کنید. چطور است که آخوندها از آخرین دستاوردهای فنی، علمی و حرفه‌یی و تخصصی پایان قرن بیستم استفاده می‌کنند، اما جزائیات و قصاص رژیمشان متعلق به هزاره‌های پیشین است؟ از آخوندها بپرسید چرا دنبال موشکهای میان‌برد و دوربرد و سلاحهای شیمیایی و اتمی و میکروبی هستید و دنبال همان چرخ و چاه و اسب و منجنیق نیستید؟ این آخوندها تا دهه سی و چهل و سالهای 1350 ریش تراشیدن را هم حرام می‌دانستند. خمینی به صراحت این را می‌گفت. حتماً یادتان هست برخی از آخوندها تلفن، ماشین، قطار و رادیو و تلویزیون را هم حرام می‌دانستند...ریش تراشی، غنا و شطرنج همه حرام بودند. اما دست و پا بریدن و سنگسار حلال است، آن هم با کلمه تکبیر. این حکم‌های شلاق زدن و سنگسار را چه کسی داده است؟ کدام مرجع؟ کدام ملا؟ که آن را به‌عنوان جزای اسلامی معرفی می‌کنید. لعنت خدا بر او باد و بر آل خمینی و هر کس چنین کند و چنین بگوید. پس سنت پیامبر و حضرت علی و باب اجتهاد، محکم و متشابه و دینامیسم اسلام و قرآن چه شد؟ ... این همه در فضیلت سوره قدر گفته شده و این‌که حتی مستحب است به هنگام وضو گرفتن خوانده بشود، چون به‌اندازه گذاری و دینامیسم مربوط است، چون به گذار از مراحل کمی و رسیدن به جهش و رشد کیفی مربوط است، رمز ماندگاری و جوانی قرآن و اسلام انقلابی است. آخر یک اسلام فعال، پویا و رزمنده و انطباق یابنده (به مفهوم تکاملی آن) داریم و یک اسلام متحجر خشک ارتجاعی. یادتان هست روزی که خمینی با قاضی القضاتش پشت تصویب لایحه قصاص بودند، نشریه مجاهد آشکارا و با تیتر درشت آن را نه فقط ضداسلامی، بلکه یک «لایحه ضدانسانی» معرفی کرد.

مریم رجوی؛ دینامیزم قرآن

مریم رجوی در مورد ديناميزم اسلام و قرآن ميگويد:

ملايان تأكيد ميكنند كه قوانين و احكام اسلامي بايد عيناً به‌ همان شكل 1400سال پيش اجرا شود. اما آيات قرآن نشان ميدهد كه احكام نبايد دگمهاي لايتغير تلقي شود، بلكه بايد با تغيير شرايط، جاي خود را به‌ احكام جديدي بدهد كه براي پيشرفتهاي بشري و مقتضيات اجتماعي راه باز مي‌كند.

او از جمله در دیدگاه 10 ماده‌ای خود می‌گوید:

5ـ اسلام دين برابري زن و مرد است. نخستين ايمان آورنده به اسلام، خديجه كبري، الگوي جاودان رهايي و برابري است. برطبق پيام حقيقي اسلام زنان در رهبري سياسي جامعه بايد مشاركت برابر داشته باشند.

7ـ با اعتقاد به ديناميزم اسلام شريعت آخوندي و اجراي مقررات 1400سال پيش تحت نام اسلام را رد مي‌كنيم. آيات قرآن، دگمهاي لايتغير براي زندگي اجتماعي و اقتصادي مردم را رد مي‌كند. اسلام براي پيشرفت جامعه بشري و ارتقا مناسبات انسانها راه باز مي كند. سنگسار و ديگر مجازاتهاي عصر حجر ربطي به اسلام ندارد

8ـ اسلام قوانيني را كه توسط منتخبان مردم وضع شده باشد، محترم مي‌شمارد. اصل اجتهاد، برخلاف داعيه ملايان ترغيب كنندهٌ مشاركت عمومي در ادارة جامعه است.

9ـ هرگونه تحميلي به مردم بر ضد اسلام حقيقي است. چه در عبادتها، چه در شعائر و چه در پوشش. مجازات زنان به خاطر نپذيرفتن نوع خاصي از پوشش بر ضد اسلام است.

10ـ  آپارتايد جنسي ملايان هيچ ربطي به اسلام ندارد. كما اين كه در مراسم حج زنان و مردان دوشادوش يكديگر بدون هيچ‌گونه جداسازي در يك محيط گردهم مي‌آيند.