شیخ محمد خیابانی
شیخ محمد خیابانی | |
---|---|
شیخ محمد خیابانی.jpg شیخ محمد خیابانی از انقلاببون مشروطه بود | |
سن | ۴۰ سال |
تاریخ تولد | ۱۲۵۹ |
تاریخ مرگ | ۱۲۹۹ |
مذهب | شیعه |
ملیت | ایران |
این مقاله یا بخشی از آن تحت نگارش، توسعه یا بازنویسی گسترده قرار دارد, و هنوز برای استفاده آماده نیست.. از کمک شما در ویرایش و نگارش مقاله استقبال میکنیم؛ خوش آمدید. اگر این مقاله یا بخشی از آن چندین روز است که ویرایش نشده لطفاً این الگو را بردارید. اگر شما ویرایشگری هستید که این الگو را افزودهاید لطفاً مطمئن شوید که در زمان ویرایش یک بخش، این الگو با الگوی {{ویرایش}} جایگزین میشود. این مقاله آخرین بار در ۶ سال پیش توسط Norry (بحث | مشارکتها) ویرایش شده است. (پاکسازی میانگیر) |
شیخ محمد خیابانی، از روحانیون آزادیخواه تبریز
زادروز: 1259 شمسی (1297قمری) ـ خامنه در نزدیکی شبستر آذربایجان
مقتول:22شهریور 1299شمسی (29ذیحجه 1338قمری) ـ تبریز
آرامگاه: شهر ری ـ در جوار بقعه شاه عبدالعظیم تهران.
شیخ محمد خیابانی( ۱۲۵۹- ۱۲۹۹) در انقلاب مشروطه از اعضای انجمن ایالتی آذربایجان بود. در مجلس دوم وقتی روسها در آذر ۱۲۹۰ برای اخراج مورگان شوستر آمریکایی، رئیس مالیه ایران، به دولت صمصام السلطنه بختیاری اولتیماتوم دادند، او و دموکراتهای همفکرش به تلاش برای جلوگیری از تصویب آن در مجلس پرداختند. خیابانی در یک سخنرانی یک ساعته دخالتهای روسیه تزاری در ایران را محکوم کرد. این تلاشها باعث شد که اولتیماتوم روسها د رمجلس رد شود. اما دولت وقت و ناصرالملک، نایب السلطنه احمدشاه، که اولتیماتوم را پذیرفته بودند، به کینه این گستاخی مجلس دوم را بستند و فعالیت سیاسی خیابانی و دموکراتها در تبریز تا پیروزی انقلاب فوریه ۱۹۱۷ (اسفند۱۲۹۵شمسی) و سقوط حکومت تزاری با موانع و دشواری روبروشد.
تاسیس فرقه دمکراتیک
پس از انقلاب فوريه 1917 (اسفند 1295) در روسيه و سقوط خاندان رومانُف و رهاشدن قسمتهاي شمالي ايران از نفوذ روسيه تزاري, «فرقه دموكرات» در فروردين 1296 در تبريز توسّط خياباني و اسماعيل نوبري تأٌسيس شد و نشريه يي نيز به نام «تجدّد» به عنوان ارگان آن انتشار يافت.
خياباني در شماره 10 ارديبهشت «تجدّد» نخستين مقاله خود را با عنوان «چه بايد كرد؟ تكيهگاه خونخواران ازپا درافتاده, نور حقيقت خواهد تابيد» منتشر كرد. او در شماره 10خرداد «تجدّد» در مقاله يي با عنوان «ايران و روسيه آزاد» از «انقلاب جديد انسانيّت پسند» فوريه و نور اميدي كه اين رويداد در قلب ايرانيان تابانيده است, ياد كرد.
میتینگهای خیابانی
خیابانی در نخستين ميتينگي كه در 26مهر 1296 در صحن «تجدّد» برگزار كرد, ضمن پرخاش به محتكران گندم, كه قحطي نان را در تبريز باعث شده بودند, بر لزوم انتخابات و بازگشايي مجلس تأكيد كرد.
چند ماه بعد, دموكراتهاي تبريز در ميتينگ ديگري كه در 12آذر در اعتراض به انتخاب سه وزير ـ وثوق الدّوله, قوام السّلطنه و امين الملك ـ در دولت عين الدّوله برگزار كردند, در تلگرامي كه در پايان ميتينگ براي عين الدّوله فرستادند, تأكيد كردند كه «اهالي آذربايجان ميگويند مادامي كه يك كابينه كاملالصلاح و طرف اعتماد تشكيل نيافته, اوامر مركز را لازم الاتّباع نخواهند شناخت» (1).
در دوّم ديماه, در تجمّع ديگري با حضور ده هزار نفر از مردم تبريز, اعلام كردند تا «كابينه يي ملّي متشكّل از عناصر صالحه و حائز اعتماد آزاديخواهان» روي كار نيايد, به اعتراض ادامه خواهند داد.
در اثر اعتراضهاي پياپي مردم تبريز, كابينه عين الدّوله در 18ديماه استعفا داد و به جايش كابينه مستوفيالممالك روي كار آمد كه مورد حمايت دموكراتها بود.
میتینگهای خیابانی
خیابانی در نخستين ميتينگي كه در 26مهر 1296 در صحن «تجدّد» برگزار كرد, ضمن پرخاش به محتكران گندم, كه قحطي نان را در تبريز باعث شده بودند, بر لزوم انتخابات و بازگشايي مجلس تأكيد كرد.
چند ماه بعد, دموكراتهاي تبريز در ميتينگ ديگري كه در 12آذر در اعتراض به انتخاب سه وزير ـ وثوق الدّوله, قوام السّلطنه و امين الملك ـ در دولت عين الدّوله برگزار كردند, در تلگرامي كه در پايان ميتينگ براي عين الدّوله فرستادند, تأكيد كردند كه «اهالي آذربايجان ميگويند مادامي كه يك كابينه كاملالصلاح و طرف اعتماد تشكيل نيافته, اوامر مركز را لازم الاتّباع نخواهند شناخت» (1).
در دوّم ديماه, در تجمّع ديگري با حضور ده هزار نفر از مردم تبريز, اعلام كردند تا «كابينه يي ملّي متشكّل از عناصر صالحه و حائز اعتماد آزاديخواهان» روي كار نيايد, به اعتراض ادامه خواهند داد.
در اثر اعتراضهاي پياپي مردم تبريز, كابينه عين الدّوله در 18ديماه استعفا داد و به جايش كابينه مستوفيالممالك روي كار آمد كه مورد حمايت دموكراتها بود.