اسرا پناهی
| اسرا پناهی | |
|---|---|
 | |
| زادروز | ۱۴ اسفند ۱۳۸۵ اردبیل |
| درگذشت | ۲۱ آبان ۱۴۰۱ اردبیل |
| علت مرگ | ضرب و شتم نیروهای امنیتی |
| ملیت | ایرانی |
اسرا پناهی، (۱۴اسفند ۱۳۸۵ ـ ۲۱ آبان ۱۴۰۱) دانش‌آموز ۱۵ ساله‌ی دبیرستان دخترانه‌ی شاهد راثی نظام اردبیل بود. وی با یورش مأموران لباس شخصی جمهوری اسلامی به این دبیرستان دخترانه، مورد ضرب و شتم قرار گرفت و به دلیل خونریزی مغزی جان باخت.
شرح جان‌باختن
همزمان با قیام و اعتراضات سراسری ۱۴۰۱ ایران، روز دوشنبه ۲۱ مهرماه، ماموران لباس شخصی جمهوری اسلامی به دبیرستان دخترانه شاهد اردبیل حمله کردند. آنها دانش آموزانی را که از شرکت در یک مراسم برای خواندن سرود «سلام فرمانده» خودداری کرده بودند، مورد ضرب و شتم قرار دادند.
برخی از دانش آموزان برخلاف میل خود با اتوبوس به این مراسم منتقل شده بودند، ولی در محل از خواندن سرود خودداری کردند. آنها به جای آن شعار «مرگ بر دیکتاتور» سر دادند. بعد از اینکه اتوبوس، دانش آموزان را به دبیرستان بازگرداند، به گفته‌ی یکی از دانش‌آموزان مدیر مدرسه «رویا محمدزاده» با حراست آموزش و پرورش تماس می‌گیرد و بدنبال آن لباس شخصی‌ها و ماموران به مدرسه یورش بردند و همه دانش آموزان را مورد ضرب و شتم قرار دادند و پس از آن، ۱۹دختر دانش‌آموز را دستگیر کردند. حداقل ۱۰ دختر مجروح به بیمارستان فاطمی منتقل شدند.[۱] اسرا پناهی در میان آنها بود. او را به بیمارستان فاطمی اردبیل منتقل می‌کنند. در این بیمارستان اسرا جان می‌بازد و جسد او را به بیمارستان خمینی اردبیل منتقل می‌کنند.[۲]
افشاگری یکی از شاگردان مدرسه شاهد
یکی از دانش‌آموزان دبیرستان شاهد اردبیل در مصاحبه با صدای آمریکا عنوان می‌کند: او و بسیاری از دانش‌آموزان پس از تظاهرات روز ۴ شنبه ۲۰ مهر از رفتن به مدرسه خودداری می‌کنند. از هر کلاسی کمتر از ده نفر به مدرسه می‌رفتند و بیشتر دانش‌آموزان در اعتصاب بودند.
«از آغاز هفته منجر به قتل اسرا پناهی معاونین مدرسه حین ورود بدن و کیف دانش‌آموزان را با فلزیاب بازرسی می‌کردند تا کسی موبایل با خود نبرد. در راهرو دستشویی دوربین کار گذاشته بودند و بعد از ساعت ۱۲:۱۵ در دستشویی قفل می‌شد. زنگ دوم را که زدند، ما را به حیاط مدرسه بردند و گفتند می‌خواهیم شما را برای راهپیمایی مقابل اعتراضات مردمی ببریم. با تعدادی از بچه‌های کلاس، روی زمین نشستیم و تحصن کردیم و گفتیم نمی‌آییم و هر کار کنید از جایمان بلند نمی‌شویم و مقامات مدرسه وقتی دیدند بچه‌ها در مقابلشان ایستاده‌اند، گفتند اگر کسی بیمار است یا حالش بد است، می‌تواند در مدرسه بماند. با شنیدن این حرف، تعدادی از بچه‌ها از جمله من به کلاس‌ها رفتیم. از کلاس ۲۵ نفره ما، ۲۰ نفر به کلاس برگشتند. تعداد زیادی از بچه‌ها را از کلاس‌های دیگر به زور بردند. یک زن و مرد که تا به حال آنها را ندیده بودیم، به مدرسه آمده بودند و هر کسی که نمی‌خواست به راهپیمایی زورکی برود، توی صورتش می‌زدند و فحش می‌دادند. بیش از چهار اتوبوس آورده بودند که مأمور و لباس شخصی مسلح در آنها بود و بچه‌ها را با زور و تهدید به این که نمی‌گذاریم امتحان بدهید و کنکور شرکت کنید، بردند. ما که در کلاس مانده بودیم، عکس خامنه‌ای را از پنجره بیرون انداختیم و روی تخته شعارهایی مثل "زن زندگی آزادی" نوشتیم، وقتی بچه‌های دیگر از راهپیمایی زورکی برگشتند، علیه خود جمهوری اسلامی شعار دادند و مأموران آنها را کتک زدند. معلم‌ها دور بچه ها جمع شدند تا سپر بلای آنها شوند، اما تعداد زیادی از بچه‌ها آسیب دیدند. توی مدرسه‌مان آمبولانس و مأمور پر بود و بچه‌ها از مدرسه بیرون رفتند و همچنان شعار می‌دادند و مأموران تعدادی از بچه‌ها را از جلو مدرسه بازداشت کردند و بردند.»[۳]
انعکاسات شهادت اسرا پناهی
روزنامه ایتالیایی لااستامپا ضمن چاپ عکسی از اسرا پناهی و شهیدان اعتراضات سراسری ۱۴۰۱ ایران تیتر زد. «اسرا و خواهرانش»[۴]
اظهارات یکی از والدین دانش‌آموزان
«دبیرستان «شهید راثی نظام» یکی از مدارس خوب اردبیل از نظر آموزشی شناخته میشود و در خیابان عطایی در شورابیل اردبیل قرار دارد. دانش‌آموزان این مدرسه روز چهارشنبه ۲۰ مهر از سوی مدیران برای شرکت در تجمعی حکومتی در حمایت از جمهوری اسلامی اجبار شده بودند. شماری از دانش‌آموزان برای شرکت نکردن در این تجمع مقاومت کردند و تعدادی از دانش‌آموزان توسط مدیران مدرسه به تجمع برده شدند اما در نهایت نزدیک مدرسه دانش‌آموزان مقنعه‌هایشان را برداشته و شعار مرگ بر دیکتاتور سر دادند و این شعار دادن تا مدرسه ادامه داشته است. مدیر مدرسه طی تماس با نهادهای امنیتی آنها را برای سرکوب دانش‌آموزان فراخواند. لباس‌شخصی‌ها به مدرسه آمدند و دانش‌آموزان و حتی برخی والدین را که به دنبال فرزندانشان آمده بودند مورد ضرب و جرح قرار دادند. تا جایی که ما مطلع هستیم ۷ یا ۸ دانش‌آموز هم توسط نهادهای امنیتی بازداشت و متاسفانه مشخصات و اطلاعات آنها توسط مدیر به مأموران امنیتی داده شده! یعنی مدیر با مأموران امنیتی که احتمالا از وزارت اطلاعات یا پلیس امنیت بودند همکاری کرده است.»[۱]
محمدرضا پناهی
پس از جان‌باختن اسرا ماموران امنیتی با تهدید برادر اسرا محمدرضا پناهی را وادار به مصاحبه می‌کنند و او در این مصاحبه می‌گوید خواهرش عارضه‌ی قلبی داشته است. پس از این مصاحبه در روز ۲۵ مهر ۱۴۰۱ هنگام غروب محمدرضا اقدام به خودکشی می‌کند اما با انتقال به بیمارستان نجات می‌یابد. همچنین خبری از خودکشی عموی اسرا بر اثر همین فشارها در شبکه مجازی منتشر شد.[۵]
رئیس دانشگاه علوم پزشکی اردبیل
موضع‌گیری علی محمدیان اردی، رئیس دانشگاه علوم پزشکی اردبیل پس از شهادت اسرا پناهی:
« اسرا پناهی خانقاه فرزند احمد متولد سال ۱۴ اسفندماه ۱۳۸۵ در ساعت ۶ دقیقه و ۳۷ ثانیه بامداد روز چهارشنبه ۲۰ مهرماه با شماره تلفن همراهی که گویا متعلق به برادر وی بوده، به اورژانس گزارش شده و چند دقیقه بعد توسط اکیپ اورژانس به بیمارستان امام خمینی(ره) انتقال یافته و تحت مداوا قرار گرفته است. اولین دستور دارویی برای این بیمار در دقیقه ۳۶ بامداد ۲۰ مهرماه بوده و علائم بدو ورود وی به اورژانس بیمارستان استفراغ و افت شدید فشار (فشار ۷) ثبت شده است. در مراحل درمان، وضعیت بیمار رفته رفته بدتر شده و در ساعات ظهر روز چهارشنبه تحت دیالیز سفاقی قرار گرفته و با وخامت حال وی، ساعت حوالی ۱۴ و ۲۵ دقیقه به بخش آی.سی.یو منتقل شده و در ساعت ۱۸ و ۵۰ دقیقه در اثر وقفه قلبی و تنفسی از دنیا رفته است.»[۶]
حسن عاملی امام جمعه اردبیل
«به نظر من خطای بزرگی شده که بدون اجازه والدین، بچه‌ها را برده‌اند. چند مدرسه را برده بودند اما فقط اولیای مدرسه شاهد اعتراض کردند. باید به خانواده‌ها اطلاع می‌دادند ولی مشکل دیگری نبوده است. من به شما اطمینان می‌دهم که چنین چیزی نبوده است. این‌ها همه ساخته و پرداخته کانال‌های ماهواره‌ای است. بچه‌ها هیچ حرفی در این باره نداشته‌اند، فقط خانواده‌ها معترض بوده‌اند. حتی بعضی از معترضان، بچه‌شان به مراسم نرفته بوده و حرف‌شان این بوده که چرا بدون اجازه برده‌اید. الان از بین دانش‌آموزان ما، نه کسی کتک خورده، نه کسی مجروح یا دستگیر شده است.»[۷]
سید کاظم موسوی نماینده اردبیل
«موضوع کشته شدن دختر دبیرستانی از کل دروغ است. ماجرا از این قرار است که پدر این دختر، دو سال پیش نامزد این دختر را به قتل می‌رساند و طبق قانون محکوم به اعدام شده که حدودا یک ماه پیش حکم قصاص اجرا میشود. ادعا‌هایی که آموزش و پرورش و برخی رسانه‌ها درباره این دختر مطرح می‌کنند اصلا درست نیست. این دختر اصلا دانش‌آموز نبوده و بر سر اتفاقی که رخ داده، با خوردن قرص خودکشی کرده است. اصلا به جهنم که قرص خورده و مُرده است!»[۸]
شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی فرهنگیان ایران
این شورا در بیانیه‌ای درباره‌ی مرگ اسرا پناهی اعلام کرد:
در روز ۲۱ مهرماه نیروهای لباس شخصی به دبیرستان شاهد اردبیل حمله می‌کنند. در این حمله تعدادی دانش‌آموز بازداشت و خبر مرگ یک دانش‌آموز به نام اسرا پناهی نیز منتشر میشود.
شورای هماهنگی در بیانیه‌ی اصلی، خبر مرگ این دانش‌آموز را نیز منتشر کرد. اما پس از شنیدن گزارش‌های مختلف از منابع گوناگون، این شورا ترجیح داد که خبر مرگ را از بیانیه حذف بکند و از طریق منابع نزدیک و قابل اعتماد (همکاران ما در شهر اردبیل) این خبر را مجدداً راستی آزمایی نماید. پس از تحقیق، برای شورا مسجل شد که دانش آموز مذکور در تاریخ ذکر شده جانباخته است. همچنین یک دانش آموز دیگر در همین مدرسه، از همان روز در کما به سر می‌برد.
اختلال در شبکه‌ی اینترنت و پلتتفرم‌هایی که مردم به آنها اعتماد دارند، باعث شده است تا پیگیری دقیق خبر مرگ اسرا پناهی، همانند گزارش‌های متعدد دیگری که به دست این شورا مبنی بر تعرض نیروهای امنیتی به مدارس، و از جمله مدرسه‌ای در بوکان _ رسیده است، با مشکلات بسیار زیادی روبه‌رو شود.
پس از انتشار این خبر، رسانه‌های متعددی آن را پوشش دادند. در ادامه در یک برنامه‌ی ویدیویی از «شبکه اطلاع‌رسانی دانا»، مردی که خود را عموی اسرا معرفی می‌کرد، ادعا نمود که اسرا ناراحتی مادرزادی قلبی داشته و در شب حادثه، در منزل پدری، حالش بد میشود و متعاقب آن، در بیمارستان فوت می‌کند.
این در حالی است که بر اساس عکس‌ها و تصویرهایی که در فضای مجازی منتشر شده است، #اسرا_پناهی سه سال پیش در مسابقات شنای استانی مقام سوم را کسب کرده بود. احتمال اینکه کسی با بیماری قلبی بتواند در ورزش سنگین و نفس‌گیری مانند شنا، مقام استانی کسب کند، آن ادعا را منتفی می‌نماید. همچنین اینکه در یک روز در یک مدرسه مشخص یک دانش‌آموز فوت کند و دانش‌آموز دیگری نیز به کما برود و همه‌ی این‌ها عادی و طبیعی و بی‌ربط به حمله‌ی نیروهای امنیتی به مدرسه باشد را کاملاً زیر سوال می‌برد.
در حالیکه هنوز دستگاه قضایی، پزشکی قانونی و دیگر دستگاه‌ها و نهادهای ذیربط هنوز هیچ توضیح قانع کننده‌ای به مردم در رابطه با علت مرگ ژینا (مهسا) امینی ارائه نکرده‌اند و پس از گذشت بیش از یک ماه هنوز هیچ توضیح مستدل و قابل اعتمادی در این رابطه اعلام نکرده‌اند، مردم حق دارند که به گزارش «شبکه اطلاع‌رسانی دانا» نیز اعتماد نکنند.
موارد متعددی از این دست و عدم پاسخگویی دستگاه و نهادهای مسئول باعث شده است که شفاف سازی در رابطه با این وقایع تراژیک بسیار مشکل شود. در بستر چنین شرایطی مردم ترجیح می‌دهند که به گزارش‌های محلی و مطلعین نزدیک به واقعه اعتماد بکنند. تجارب متعددی که در سال‌های گذشته روی داده است قویاً ثابت می‌کند که قضاوت مردم همیشه درست بوده است، فارغ از اینکه دستگاه‌های مختلف دولتی چه سناریوهایی برای پوشاندن حقیقت و ارائه‌ی روایت‌های کذب تدارک ببینند.
در حال حاضر دانش آموزان این مدرسه ضربه‌ی روحی سنگینی خورده‌اند. والدین آنها در اداره‌ی آموزش و پرورش اردبیل تجمع کردند و نارضایتی و خشم خود را علیه سوءاستفاده از دانش‌آموزان در برنامه‌های غیر آموزشی و بی‌ربط به مدرسه اعلام کرده‌اند. این تجمع پس از آنکه مدیر اداره‌ی آموزش و پرورش اردبیل از حرکت مدیر مدرسه و فرستادن اجباری دانش آموزان به برنامه‌های غیر درسی دفاع کرد، به تشنج کشیده شد.
شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی فرهنگیان ایران، مراتب تسلیت قلبی خود را به خانواده‌ی دانش‌آموز جانباخته، دانش‌آموزان و همکاران مدرسه‌ی شاهد اردبیل و همه‌ی مردم شریف این شهر اعلام می‌کند و قاطعانه از حاکمیت و نیروهای نظامی و امنیتی می‌خواهد که از تعرض و دست درازی به مدرسه و فضاهای آموزشی دست بردارند و حرمت این اماکن را حفظ کنند. فضای مدرسه باید امن باشد و از مدارس نباید بجز برای آموزش، استفاده‌ی دیگر شود. در حالیکه گزارش‌های مختلف حاکی از این است که برخی از مدارس به مکانی برای استقرار نیروها و خودروهای نظامی تبدیل شده‌است. نیز این شورا از حاکمیت می‌خواهد که به کشتار مردم بی‌گناه و معترضین بی‌دفاع پایان دهد.
شورای هماهنگی تشکل های صنفی فرهنکیان ایراندوشنبه ۲۵ مهر ۱۴۰۱[۹]
کانون صنفی معلمان اردبیل
بیانیه کانون صنفی معلمان اردبیل پس از شهادت اسرا پناهی
به نام خداوند جان و خرد
« الملک یبقی مع الکفر و لایبقی مع الظلم.»
در روزهایی که اکثر شهرهای ایران تبدیل به خشم عمومی نسبت به عملکرد ضعیف و بی کفایتی مسئولان حاکم، شده است. جوانان و نوجوانان دانشگاه‌ها و مدارس هم به سیل عظیم معترضان پیوسته و حق قانونی خود را همگام با اقشار مختلف مردم فریاد می زنند.
اعتراض مدنی به استناد اصل ۲۷ قانون اساسی نیم بند کشور، حق همه‌ی شهروندان و دانش آموزان می‌باشد و برخورد خشن، غیرانسانی و سرکوب اعتراضات مدنی از طرف نیروهایی که وظیفه‌ی تامین امنیت شهروندان را دارند، محکوم و غیرقانونی است. متاسفانه دامنه‌ی رفتارهای وحشیانه و غیر انسانی نیروهای خودسر به دانشگاه‌ها، مدارس و فضاهای آموزشی که خانه‌ی امن و دوم برای دانشجویان و دانش‌آموزان تلقی میشود، کشیده شده است که گستاخانه و به صورت غیرقانونی به مدارس ورود کرده و اقدام به تهدید، ضرب و شتم، بازداشت دانش‌آموزان و حتی پرتاب گاز اشک‌آور به مدارس ابتدایی می‌کنند و بدتر این که برخی مدیران دست نشانده‌ی مدارس، برخلاف وظیفه‌ی قانونی و انسانی خود با نیروهای سرکوب همکاری کرده و درب مدارس را برای تهدید و بازداشت دانش آموزان به روی نیروهای امنیتی باز و عکس و مشخصات دانش‌آموزان را تحویل می‌دهند. و این اعمال زشت به دستور روسای مناطق، مدیران کل و با چراغ سبز وزیر بی‌کفایت و نالایق آموزش و پرورش انجام می‌گیرد.
در این شرایط ناامن، استفاده‌ی ابزاری از دانش‌آموزان مدارس دخترانه‌ی شاهد اردبیل در مراسم ایدیولوژیک حاکمیت بدون اخذ رضایت نامه‌ی کتبی از اولیا، غیرقانونی و محکوم می‌باشد. به طوری که به عناوین مختلف دروغین بازدید از موزه، مراسم هفته‌ی وحدت، اجرای سرود و برپایی همایش و ... دانش‌آموزان را با تهدید و به زور، از مدارس به محل عالی قاپو، مرکز تشنج و اعتراضات خیابانی برده‌اند که حضور دانش آموزان مخصوصا دختران در آن منطقه غیرعقلانی بوده است. با شروع مراسم، تعدادی از دانش‌آموزان شروع به شعار دادن علیه تبعیض و نابرابری حاکمیت داده و توسط لباس شخصی.ها و بانوان محجبه‌ی مدعی تامین امنیت، مورد توهین و اهانت و ضرب و شتم قرار می.گیرند و بعد از برگشتن دانش‌آموزان به مدرسه افراد خودسر به رفتار غیرانسانی خود در خیابان قانع نشده و به مدرسه‌ی شاهد راثی نظام هجوم برده و در جلوی دید مدیرکل نالایق آموزش و پرورش استان اردبیل به تهدید و ضرب و شتم مجدد دانش آموزان می‌پردازند. که در این بین یکی از دانش آموزان به نام اسرا پناهی متاسفانه در بیمارستان فوت کرده و تعدادی از دانش آموزان هم بازداشت می‌شوند که آمار و اطلاعات دقیقی اعلام نشده است.
لذا ما فرهنگیان، دانش‌آموزان و اولیا ، اقدام عوامل اجرایی مدارس شاهد نواحی یک و دو اردبیل مخصوصا مدیر و معاون مدرسه‌ی شاهد راثی نظام، روسای ناحیه‌ی یک و دو و مدیرکل آموزش و پرورش استان اردبیل را به جهت رفتار غیرقانونی و اجازه‌ی ورود افراد ناشناس و لباس شخصی به مدارس و وارد شدن صدمات روحی، روانی و جسمی به دانش‌آموزان و فرهنگیان را شدیدا محکوم می‌کنیم و خواستار اجرای موارد زیر می‌باشیم.
اگر در موارد قید شده اقدام عملی و عاجل انجام نگیرد کانون صنفی معلمان اردبیل و فرهنگیان و دانش‌آموزان سراسر استان به استناد اصول ۲۶ و ۲۷ قانون اساسی حق اعتصاب و تعطیلی مدارس و حق تجمع اعتراضی را بر خود محفوظ می دارد.
۱_ استعفا و یا اخراج مدیر و معاون مدرسه‌ی شاهد راثی نظام
۲_ عذرخواهی تمامی مدیران ۲۶ مدرسه‌ای که اقدام غیرقانونی انجام داده‌اند با ذکر اسامی و درج در رسانه‌های محلی
۳_ حضور مدیرکل آموزش و پرورش استان اردبیل در صدا و سیما و شرح ماجرا و معرفی عوامل و اشخاصی که در به وجود آمدن این حادثه‌ی تلخ نقش داشته‌اند.
۴_استعفا و یا اخراج رئیس آموزش و پرورش ناحیه یک اردبیل جناب توحید مجیدی و عزل مدیر کل آموزش و پرورش استان جناب کلام اله صفری
۵_ تعیین مشاوران، روانشناسان و روان پزشکان به صورت رایگان برای دانش آموزان و خانواده‌هایی که دچار ضربه‌های روحی و روانی شده‌اند.
۶_ پرهیز از پادگانی کردن و ممانعت از تکرار چنین بی قانونی و حفظ امنیت مدارس و کرامت دانش‌اموزان
۷_ ورود داستانی کل استان اردبیل به ماجرا به عنوان مدعی العموم و اقدام قضایی نسبت به تمامی افرادی که در این اتفاق ناگوار نقش داشته‌اند.
کانون صنفی معلمان اردبیل
۲۵ مهرماه ۱۴۰۱[۱۰]