ترور شاپور بختیار
| ترور شاپور بختیار | |
|---|---|
 تصور شاپور بختیار | |
| موقعیت | فرانسه |
| تاریخ | ۱۵ مردادر ۱۳۷۰ ۱۷ (به وقت فرانسه) |
| هدف | شاپور بختیار |
| اسلحه‌ها | چاقوی اره‌ای آشپزخانه |
| درگذشتگان | شاپور بختیار - سروش کتیبه |
| مرتکب | محمد آزادی- علی وکیلی‌راد- فریدون بویراحمدی |
ترور شاپور بختیار آخرین نخست‌وزیر محمدرضا شاه، به‌همراه منشی خود سروش کتیبه، در تاریخ ۱۵مرداد ۱۳۷۰ توسط ۳ تروریست جمهوری اسلامی به‌نام‌های محمد آزادی، علی وکیلی‌راد و فریدون بویراحمدی انجام شد.[۱] این تروریست‌ها با کارد آشپزخانه شاپور بختیار و منشی او را سلاخی کردند. طرح این ترور در وزارت اطلاعات توسط فلاحیان و سعید امامی دنبال می‌شد و فرماندهی ترور را یک مأمور به نام شفیعی به‌عهده داشت. این ترور در حالی انجام شد که منزل شاپور بختیار توسط پلیس حفاظت می‌شد. ترور شاپور بختیار با استفاده از نفوذی و به دلیل اعتماد شاپور بختیار به افرادی که از ایران نزد او آمده بودند، ممکن شد.
جمهوری اسلامی برای این ترور فریدون بویراحمدی و فرشته جهانبانی از نزدیکان بختیار را که هر دو به‌استخدام وزارت اطلاعات درآمده بودند، به خدمت گرفت.
فریدون بویر احمدی در ارتباطات خود با شاپور بختیار به وی اطلاع داد که دو نفر از درون حکومت جمهوری اسلامی به فرانسه می‌آیند که حامل اطلاعات با ارزشی برای او هستند. شاپور بختیار ملاقات با آن‌ها را پذیرفت. ساعت ۵ بعدازظهر روز ۱۵مرداد، فریدون بویراحمدی به همراه علی وکیلی و محمد آزادی وارد خانه‌ی شاپور بختیار شدند و از آن‌جا که فریدون بویراحمدی برای پلیس فرانسه به عنوان دوست شناخته می‌شد، هیچ شکی به حضور او نشد. آن‌ها پس از ورود به خانه با استفاده از کارد آشپزخانه، بختیار و منشی وی را کشتند و بدون هیچ مشکلی از خانه خارج شدند. پلیس تنها پس از چند روز متوجه مرگ شاپور بختیار و منشی او در خانه شد.
آماده سازیهای ترور
شاپور بختیار توسط دو نفر که مدعی بودند اطلاعات ارزشمندی برای وی دارند به قتل رسید. رابط این دو نفر یک نفوذی در خانه‌ی شاپور بختیار به نام فریدون بویراحمدی بود.[۲]
یکی از اولین قدم‌های اجرای طرح ترور شاپور بختیار فرستادن محمد آزادی و علی وکیلی‌راد دو تروریست آموزش‌دیده، به فرانسه بود. وزارت اطلاعات برای ممانعت از لورفتن بویراحمدی، ابتدا در صدد بود این دو نفر را با نام‌های جعلی و پوش تجاری به فرانسه منتقل کند. به‌همین خاطر فردی به نام شفیعی از طریق حسین شیخ عطار، معاون ارتباطات وزارت پست و تلفن و تلگراف جمهوری اسلامی که از کادرهای وزارت اطلاعات بود، برای این دو نفر تحت عنوان تکنیسین وزارت پست و تلگراف و تلفن از سفارت فرانسه تقاضای ویزا کرد. این کار از طریق مسعود هندی انجام شد. وی با پوش یک سفر تجاری در رابطه با شرکت سیفاکس در تاریخ ۲تیرماه ۱۳۷۱ از سفارت فرانسه برای دو نفر به اسامی ناصر نوریان (محمد آزادی) و کمال حسینی (علی وکیلی‌راد) درخواست ویزا نمود.
این ویزاها در ۱۱تیرماه آماده شد، اما عدم آشنایی این دونفر به فرانسه و عدم انطباق با پوش تجاری باعث تغییر تصمیم وزارت اطلاعات و تحویل نگرفتن ویزاها از سفارت فرانسه شد. وزارت اطلاعات به همین‌خاطر به طرح جدیدی روی آورد و در روز ۲۶ تیرماه ۱۳۷۱ برای این دو نفر با اسامی اصلی محمد آزادی و علی وکیلی‌راد از سفارت فرانسه در تهران برای یک دیدار دوستانه با بویراحمدی تقاضای ویزا کرد. در ۳ مرداد ۱۳۷۱ ویزای این دو نفر از سفارت فرانسه در تهران دریافت شد. گرفتن دو ویزا با عکسهای مشابه و نام‌های مختلف بعداز ترور به شناسایی آن‌ها کمک کرد.
ورود به خانه شاپور بختیار
از آن‌جا که ۴ پلیس فرانسوی مستمراً محل اقامت شاپور بختیار را حفاظت و ورود و خروج کلیه‌ی افراد را بازرسی و کنترل می‌کرد، این دو تروریست برای ورود به منزل شاپور بختیار نیازمند این بودند که توسط یک مراجعه کننده‌ی آشنا و مورداعتماد پذیرفته شوند. آن‌ها به‌دلیل بازرسی نمی‌توانستند به‌هنگام ورود به خانه ی شاپور بختیار، سلاح یا وسایل مشابه به‌همراه داشته باشند.
به‌همین دلیل در این ترور فریدون بویراحمدی کلیدی‌ترین نقش را به‌عهده داشت. ترور با سلاح سرد (چاقوی اره‌یی آشپزخانه)، طراحی گردید. این طرح در خرداد ماه سال ۱۳۷۰ در جلسه‌ی شورای‌عالی امنیت جمهوری اسلامی با شرکت اعضای اصلی و باحضور سعید امامی مورد بررسی و تصویب قرار گرفت.
جلو انداختن طرح ترور
چندی قبل از ترور شاپور، فریدون بویراحمدی به وزارت اطلاعات گزارش کرد که بختیار تصمیم به‌فروش و تعویض خانه‌اش گرفته‌است. از آن‌جا که طرح ترور براساس همان خانه طراحی شده بود و با تعویض خانه نیاز به شناسایی و طراحی جدید بود، وزارت اطلاعات تصمیم گرفت این عمل را سریعتر انجام داده و قبل از تعویض خانه، طرح را به‌اجرا در بیاورد.
اجرای ترور
روز ۵ مرداد ۱۳۷۰ فریدون بویراحمدی که خود را نماینده بختیاری‌ها و حامی شاپور بختیار جا می‌زد، به بختیار اطلاع داد که نفراتی از درون جمهوری اسلامی که هوادار بختیار هستند و اطلاعات مهمی دارند قرار است به خارج بیایند. او پیشنهاد کرد که ترتیب یک ملاقات خصوصی با آن‌ها را بدهد.
روز ۱۲مرداد بویراحمدی خبر رسیدن این دونفر را به شاپور بختیار اطلاع داد و قرار شد روز ۱۵مرداد این ملاقات انجام شود. ساعت ۵ بعد از ظهر روز ۱۵مرداد، علی وکیلی‌راد و محمد آزادی به‌همراه فریدون بویراحمدی با ماشین شخصی بویراحمدی به‌منزل شاپور بختیار رفتند و از آن‌جا که بویراحمدی برای پلیس به‌عنوان یکی از نزدیکان بختیار شناخته شده بود، به‌راحتی وارد خانه شدند و با استفاده از چاقوی اره‌یی آشپزخانه، شاهپور بختیار و رئیس دفترش را کشتند.[۳]
سرنوشت تروریست‌ها
آن‌ها در ساعت ۶بعداز ظهر بدون هیچ مشکلی از خانه خارج شدند. بعد از انجام ترور، فریدون بویراحمدی از علی وکیلی‌راد و محمد آزادی جدا شد. این دو تروریست قرار بود با دو پاسپورت ترکیه‌یی به نام‌های موسی کوثر و علی حیدرکایا به ژنو بروند و بعد از تعویض پاسپورت به تهران بازگردند.
آن‌ها با قطار از پاریس به لیون رفته و با تاکسی به مرز سوئیس رسیدند. اما به‌خاطر جعلی تشخیص دادن ویزای آن‌ها اجازه ورود به سوئیس را پیدا نکردند. این دو تروریست از طریق سرپل خود در استانبول به‌نام مسعود ادیبون، وضعیت خود را روزانه گزارش کردند و راه حلی برای خروج از فرانسه خواستند. نهایتاً آن‌ها یک‌هفته بعد در ۲۱ مرداد، با اتوبوس از فرانسه وارد سوئیس شدند.
وزارت اطلاعات تعدادی از عواملش ازجمله فردی به‌نام قاسمی را به ژنو فرستاد تا با تعویض پاسپورت، تروریست‌ها را هرچه سریعتر به ایران بازگرداند، اما قرار علی وکیلی‌راد چفت نشد و بعداز چند روز در ژنو دستگیر شد.
وکیلی راد در بازجویی به قتل اعتراف کرد. وی در مورد نحوه قتل گفت:
«اولین چاقویی که رفتم از آشپزخانه آوردم دادم به محمد آزادی، یک چاقوی نان بری بود که می‌خواست گردنش را ببرد این چاقو شکست. بعد به من گفت که برو یک چاقوی بزرگ دیگر بیاور که من رفتم یک چاقوی دیگر از آشپزخانه آوردم»
بعداز دستگیری علی وکیلی‌راد، وزارت اطلاعات در هراس از دستگیری محمد آزادی که قدبلند (نزدیک به دو متر) و چهره خاصی داشت، تصمیم گرفت او را در سفارت جمهوری اسلامی در برن مخفی کند تا در فرصت مناسب وی را به‌تهران منتقل نماید. افشین علوی از مسئولین مجاهدین خلق در تاری خ۹شهریور۷۰ در یک کنفرانس مطبوعاتی در اورسورواز فاش کرد که محمد آزادی یکی از متهمان قتل شاهپور بختیار درحال حاضر در سفارت ایران در برن است و یا در محل اقامت سفیر پنهان شده‌است.
وی گفت رفسنجانی دستور داده‌است که محمد آزادی سریعاً از طریق آلمان به ایران منتقل شود. وی هم‌چنین افزود مقاومت ایران مقامات فرانسه، سوئیس و آلمان را از این موضوع مطلع کرده‌است. دفتر مطبوعاتی مجاهدین در پاریس روز یکشنبه ۱۷شهریور در پاریس اعلام کرد که محمد آزادی ظرف ۲۴ساعت گذشته از سوئیس به ایران منتقل شده‌است. علاوه بر علی وکیلی‌راد، زین‌العابدین سرحدی که با پاسپورت خدمت در سفارت جمهوری اسلامی در سوئیس کار می‌کرد، به‌عنوان یکی از دست‌اندرکاران این ترور دستگیر شد. سوئیس هر دو نفر را تحویل فرانسه داد. مسعود هندی به‌جرم تهیه‌ی ویزا برای تروریست‌ها و فرشته‌ی جهانبانی به‌عنوان نفوذی جمهوری اسلامی که در شناسایی سوژه نقش داشته‌است در فرانسه دستگیر و محاکمه شدند. ۵ نفر از مسئولین وزارت اطلاعات شامل فریدون بویراحمدی، حسین شیخ‌عطار، ناصر قاسمی‌نژاد و غلامحسین شوریده شیرازی‌نژاد - که در این ترور نقش تأمین لجستیک را به‌عهده داشت و مسعود ادیبون غیاباً محاکمه شدند. بویراحمدی بعداز فرار به ایران ابتدا به‌مدت ۱۶ماه در وزارت اطلاعات تهران واقع در باغ مهران مشغول به‌کار بود و سپس به اداره‌ی اطلاعات شیراز منتقل شد.
گفته می‌شود فریدون بویر احمدی اکنون با نام «فرهاد مهدیار» مدیرکل شرکت غله وخدمات بازرگانی استان قزوین است.[۴]
علی وکیلی راد پس از دستگیری به حبس ابد محکوم شد. او پس از ۱۹ سال تحمل زندان در ۲۸ اردیبهشت ۱۳۸۹ به ایران بازگشت و توسط مقامات جمهروی اسلامی مورد استقبال قرار گرفت
حسن قشقاوی، معاون وزیر امور خارجه ایران و کاظم جلالی، از اعضای کمیسیون سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی در مراسم استقبال حضور داشتند.[۵]
ترورهای مرتبط با ترور شاپور بختیار
در ۱۸ آوریل ۱۹۹۱ عبد الرحمان برومند، رئیس نهضت مقاومت ملی ایران در پاریس، با چاقو به قتل رسید. برومند یکی از نزدیکان مورد اعتماد شاهپور بختیار آخرین نخست وزیر رژیم شاه بود.
یکی دیگر از فعالین این حزب بوسیله یک بمب پاکتی در سوئد مجروح گردید.
در ماه سپتامبر هاشم عبداللهی پسر شاهد اصلی در پروندۀ ترور بختیار به قتل رسید.
پادگان امام علی، محل آموزش تروریست‌ها
یکی از فرماندهان سپاه قدس در مورد پادگان آموزشی امام‌علی می‌گوید:
«معاونت آموزشی قدس در این پادگان یک دانشگاه جدی اطلاعات تأسیس کرد که ابتدا کادرهای سپاه قدس را آموزش داد و بعدهم نیروهای مبارز کشورهای دیگر را … مبارزینی که اخیراً در اروپا و ژاپن مترجمین آیات شیطانی و بختیار را ترور کردند تحت فرماندهی عروج در پادگان امام‌علی آموزش دیده بودند».
آموزش تروریست‌ها در پادگان امام‌علی در طول این سالیان بی‌وقفه ادامه داشته‌است. در حال حاضر دست‌کم۵۰ تن از ایادی رژیم از کشورهای عربی در ۵ گروه ۱۰نفره در این پادگان آموزش تروریستی می‌بینند. این گروه‌ها برای حفاظت اطلاعات، طوری سازماندهی شده‌اند که از وجود یکدیگر و از محل آموزش هم مطلع نشوند.