خسرو شهریاری

خسرو شهریاری
خسرو شهریاری
زمینهٔ کاری	تئاتر
زادروز	؟
محل زندگی	سوئد
همسر(ها)	گیسو شاکری
وب‌گاه رسمی	https://www.facebook.com/khosrow.shahriari

خسرو شهریاری، شاعر، نمایشنامه نویس، پژوهش گر و کارگردان نمایش است که در تبعید و در سوئد به سر می‌برد. او داری لیسانس از دانشکده ی هنرهای دراماتیک در رشته ی ادبیات نمایشی و فوق لیسانس جامعه شناسی هنر از دانشگاه فارابی و دکترای بازی‌گری، کارگردانی و نمایش از دانشگاه نیو ساوت ویلز استرلیا است.

فعالیت‌ها

خسرو شهریاری از فعالین حقوق بشر و هواداران شورای ملی مقاومت و مدافعان حقوق مجاهدین در کمپ لیبرتی است

خسرو شهریاری ضمن پژوهش و تدریس، به تجربه ­های نوینی در اجرای تئاتر پست­ مدرن دســت زده و مطرح کننده­ ی شیوه­ ی تازه ­ای ­ست در بازی‌گری و اجرای نقش بر مبنای ارتباط درونی میان بازی­ گر و تماشاگر و شخصیت­ های نمایش و واقعیت و خیال. او در این رابطه کتاب A Different Approach to a Uniqueue Theatre: Tazieh in Iran را به زبان انگلیسی منتشر کرده است، این کتاب، ضمن مقایسه­ ی شیوه­ ی بازی تعزیه با برخی سبک­ها و نمایش­های غربی مانند سبک برشت و پوچی، به تجزیه و تحلیل نمایش تعزیه ، خاستگاه آن، سرچشمه و شیوه ی بازی­‌گری در آن، شکل و محتوا و هدف و روند تکامل آن، به عنوان یک نمایش که مرزهای میان تماشاگر و بازی­ گر را در می­ نوردد و تماشاخانه را به محیطی یک پارچه بدل می کند، و درس­هایی که برای نمایش و بازی­گری، از آن می­ توان آموخت، می­پردازد.چاپ اول این کتاب پژوهشی در ۲۰۰۸ و چاپ دوم آن در سال ۲۰۱۷ منتشر شد.

آثار

پژوهش‌ها

کتاب نمایش (فرهنگ شخصیت ها، اصطلاح ها، تعبیرها و سبک های نمایشی، ۲ ج)

حدود یک دهم این کتاب را که در واقع، دایره المعارف نمایش ایران است، انتشارات امیرکبیر در سال ۱۳۶۵ در دو جلد با قطع رقعی منتشر کرد با سانسور بخش اعظم آن و با دستکاری هایی در جای جای کتاب از جمله در نام ها و به ویژه در بخش های مربوط به تعزیه. نسخه ی کامل و بدون سانسور این کتاب ، با حروف ریز، در انتشارات کتاب ارزان، استکلهم، با قطع وزیری در سال ۲۰۰۸ در ۱۳۲۱ ص متشر شد. این کتاب به موضوع نمایش و همه زوایا و موضوعات مربوط به آن می‌پردازد. خسرو شهریاری دراین کتاب کوشیده است تا درحد ممکن به همه پرسش‌های نمایش پاسخ دهد. این کتاب بخشی از کوشش‌های چندین ساله وی برای تهیه‌ی مجموعه‌ای کامل درباره ی نمایش است. از حجم کتاب و موضوعات گوناگونی که در کتاب آورده شده، پیداست که زمانی طولانی صرف تهیه ی آن شده است.

کوشش های نافرجام، سد سال تیاتر در ایران

(این پژوهش را انتشارات آگاه، با نام مستعار هیوا گوران، در سال ۱۳۶۰ منتشر کرد. با وجود نایاب شدن، زیر حاکمیت فاشیسم اسلامی، هرگز امکان انتشار دوباره نیافت. کتاب با همان عنوان اما، با نام اصلی نویسنده، در سوئد، بدون سانسور، در کتاب ارزان، در سال ۲۰۰۹ و ۲۰۱۷ منتشر شد.)

پژوهش به زبان انگیسی:

A Different Approach to a Unique Theatre - Taziyeh in Iran

این پژوهش مبنای شیوه ی نوینی در بازی گری و اجرای نقش است با تاکید بر ارتباط درونی میان بازی گر و تماشاگر و شخصیت های نمایش و واقعیت و خیال. شیوه ای که نویسنده در تدریس و آموزش بازیگری در کارگاه نمایش و اجراهای کارش به کار می گیرد.

گفتگوها

افسانه ی شب زنده داران (گفت و گو با حسین یوسفی، محمود یکتا، رضا عرب زاده، سعدی افشار، مصطفا عرب زاده) (این کتاب، مجموعه گفت و گوهای ست با بازی گران روحوضی و سیاه بازان قدیمی که پس از انقلاب ضد سلطنتی و به قدرت رسیدن حکومت فاشیست اسلامی در ایران، خانه نشین شدند. کتاب، پس از سال ها معطلی، در سال ۱۳۷۹، اجازه ی انتشار یافت. مقدمه ی آن همراه با پاره هایی از گفت و گوها سانسور شده بودند.

با یاران همراه، گفت و گو با علی نصیریان

(این گفت و گو در اوایل انقلاب ضد سلطنتی انجام گرفته است یعنی پیش از آن که این بازی گر سینما و نمایش در برابر قدرت حاکم سر خم کرده و یک عنصر تبلیغ برای حکومت فاشیستی اسلامی ایران شود و از این حکومت جهل و جنایت پشتیبانی کند.) (کاوش گر، ۱۳۸۴)

پس پشت سحر، گفت و گو با عزت الله انتظامی

(این گفت و گو، اوایل انقلاب انجام گرفته است یعنی پیش از آن که این بازی گر سینما و نمایش در برابر قدرت حاکم زانو زده و یکی از عنصرهای تبلیغ برای حکومت اسلامی شود و از این حکومت فاشیست پشتیبانی کند.) (کاوش گر، ۱۳۸۴)

تا طلوع، گفت و گو با جمشید مشایخی

(این گفت و گو، اوایل انقلاب انجام گرفته است یعنی پیش از آن که این بازی گر سینما و نمایش، یکی از عنصرهای تبلیغ برای حکومت فاشیستی اسلامی شود و از این حکومت پشتیبانی کند.) (کاوش گر، ۱۳۸۴)

نمایش‌ها

اسفندیار کشته شده، رستم کشته شده، گرشاسب کشته شده و پنج بازی دیگر (مجموعه ی شش بازی: اسفندیار کشته شده، رستم کشته شده، گرشاسب کشته شده؛ افسانه ی حوا و آدم، روز ششم؛ چه، چشم، واقعیت و من؛ گور بابای سیاست؛ عروس آینه؛ بودن و نبودن و افسانه ی مرغ آمین. چهار بازی از این مجموعه، بارها و بارها در استکهلم به اجرا در آمده است.) (کتاب ارزان، سوئد، ۲۰۱۷)

بهار ۵۷ ( مجموعه ی ۹ بازی بی کلام) (این مجموعه ی نمایش، با سانسور چهار بازی آن، در انتشارات نمایش در سال ۱۳۶۸، به چاپ رسید. کامل و بدون سانسور این کتاب، در سوئد، در کتاب ارزان در ۲۰۰۸ منتشر شد.)

تابستان ۶۷ (مجموعه ی پانزده بازی بی کلام) (کتاب ارزان، سوئد ۲۰۰۸)

خاکستری شب (پیوند ۱۳۵۴)

خورشیدها همیشه (مجموعه پنج بازی: خورشیدها همیشه، مرگ کاکلی، ترانه ی کوچک، میلاد دختر کوچک هفتم، زخمه) (کاوش گر ۱۳۶۹)

شاملو، عشق، ابدیت (کتاب ارزان، سوئد، ۲۰۰۸)

کابوس های سرزمین های ویران و پنج بازی دیگر (کابوس های سرزمین های ویران، سوران، بازی سکوت، همسفر، دایره ی بسته، انتظار.) (کتاب ارزان، سوئد، ۲۰۰۸)

هزار و یک شب (۱۳۵۵)

شعرها

پای تپه های زندان اوین (کتاب ارزان، سوئد، ۲۰۱۷)

و مواجِ شال و دامن بلند و رنگارنگت در باد (کتاب ارزان، سوئد، ۲۰۱۰)

قصه‌ها

بادبادک، دنیا و خانه ی من (کتاب های شکوفه، ۱۳۶۹)

باران، باران، باران (کانون پرورش، ۱۳۶۹)

دارکوب تا کی به درخت خواهد خواهد کوبید؟ (کانون پرورش، ۱۳۷۲)

دریا و ماهی قرمز (آوای کودک، ۱۳۶۹)

طوطی (کانون پرورش، ۱۳۶۷)

اگر این چوب مال من بود (ترجمه و بازنویسی) (کانون پرورش، ۱۳۶۴)

بیگانه ای در مزرعه (مجموعه ای از قصه های مردم دنیا، ترجمه) (کانون پرورش، ۱۳۷۴)

پیرزن و روباه (مجموعه ای از قصه های مردم ایران، گرد آوری) (کانون پرورش، ۱۳۷۲)

سفری در تابستان (ترجمه) (کانون پرورش، ۱۳۶۳)

سه افسانه ی کوتاه (مجموعه ای از قصه های مردم دنیا، ترجمه) (کانون پرورش، ۱۳۷۰)

ساکنان دشت ها (مجموعه ای از داستان های سرخ پوستان آمریکای شمالی، ترجمه) (کانون پرورش، ۱۳۷۱)

سرخپوست برایم بخوان (مجموعه ای از سروده های سرخ پوستان آمریکای شمالی، ترجمه) (کانون پرورش، ۱۳۶۹)

اجراها

آرزو (نوشته و کارگردانی خسرو شهریاری، سیدنی، ۲۰۱۲)

باز امشب (نوشته و کارگردانی خسرو شهریاری، سیدنی، ۱۹۹۳)

بودن و نبودن (نوشته و کارگردانی خسرو شهریاری، استکهلم، ۲۰۱۴، ۲۰۱۵)

چراغی به دستم (نوشته و کارگردانی خسرو شهریاری، سیدنی، ۲۰۰۶)

چه کسی بر صندلی دمکراسی می نشیند؟ (نوشته و کارگردانی خسرو شهریاری، استکهلم، ۲۰۱۶)

چه، تصور، واقعیت و من (نوشته و کارگردانی خسرو شهریاری، استکهلم، ۲۰۱۳، ۲۰۱۴، ۲۰۱۶)

رستاخیز، نمایش خیابانی (نوشته و کارگردانی خسرو شهریاری، استکهلم، ۲۰۰۹ )

سنفونی شماره ی صفر (نوشته و کارگردانی خسرو شهریاری، سیدنی، ۲۰۰۳ ،۲۰۰۴)

سونات های مرگ (نوشته و کارگردانی خسرو شهریاری، استکهلم، ۲۰۱۰)

شاملو، عشق، ابدیت (نوشته و کارگردانی خسرو شهرباری، سیدنی، استرالیا، ۲۰۰۰، استکلهم، ۲۰۱۲)

ظلمت و فروغ (نوشته و کارگردانی خسرو شهریاری، استکهلم ،۲۰۱۳)

عروسِ آینه (نوشته و کارگردانی خسرو شهریاری، استکهلم ،۲۰۰۹، ۲۰۱۰، ۲۰۱۱)

ققنوس، خاکستر و آتش (نوشته و کارگردانی خسرو شهریاری، میدان ترفلگار، لندن، ۲۰۱۷)

گور بابای سیاست (نوشته و کارگردانی خسرو شهریاری، استکهلم ۲۰۱۳،۲۰۱۴،۲۰۱۵)

لحظه های مانده گار، نمایش خیابانی (نوشته و کارگردانی خسرو شهریاری، میدان ترافالگار، لندن، ۲۰۱۶)

مادران خاوران، نمایش خیابانی (نوشته و کارگردانی خسرو شهریاری، میدان ترافالگار، لندن، ۲۰۱۷)