خلیج فارس

از ایران پدیا
پرش به ناوبری پرش به جستجو

خلیج فارس، آبراهی استراتژیک در غرب آسیا، میان ایران و شبه‌جزیره عربستان، با مساحت ۲۳۷,۴۷۳ کیلومتر مربع و طول ۹۰۰ کیلومتر است. این منطقه دارای منابع گسترده نفت و گاز است که آن را به یکی از مهم‌ترین نقاط جهان تبدیل کرده است. نام تاریخی این خلیج با ایران پیوند داشته و در اسناد بین‌المللی با نام رسمی «خلیج فارس» شناخته می‌شود. علاوه بر اهمیت اقتصادی، موقعیت جغرافیایی آن نقش حیاتی در تجارت جهانی و امنیت منطقه‌ای دارد.

تاریخچه و نام‌گذاری

  • پیشینه تاریخی: اسناد و نقشه‌های کهن نام «خلیج فارس» را برای این پهنه آبی تأیید کرده‌اند.
  • بحث‌های نام‌گذاری: با وجود شواهد مستند، برخی کشورها تلاش کرده‌اند نام دیگری برای این منطقه به‌کار ببرند که با مخالفت بین‌المللی مواجه شده است.

جغرافیا و ویژگی‌ها

  • موقعیت جغرافیایی: خلیج فارس از شرق به دریای عمان و از غرب به اروندرود متصل است.
  • اقلیم: آب‌وهوای گرمسیری و کم‌بارش با دمای آب بالا.
  • ژرفا: متوسط عمق ۵۰ متر و حداکثر عمق ۹۰ متر است.

اهمیت اقتصادی و راهبردی

  • منابع طبیعی: دارای حدود ۶۰ درصد ذخایر نفت جهان.
  • حمل‌ونقل: مسیر اصلی انتقال انرژی از خاورمیانه به سایر نقاط.
  • نقش نظامی: موقعیت استراتژیک تنگه هرمز، عبور روزانه میلیون‌ها بشکه نفت

محیط زیست و چالش‌ها

  • حیات‌وحش: شامل گونه‌های متنوعی از لاک‌پشت‌ها، دلفین‌ها و جنگل‌های حرا.
  • آلودگی: ناشی از فعالیت‌های نفتی و طوفان‌های گرد و غبار.
  • تغییرات اقلیمی: افزایش دما و کاهش تنوع زیستی

جزایر مهم

خلیج فارس شامل جزایر متعدد ایرانی مانند قشم، هرمز و کیش است که از نظر اقتصادی و نظامی حائز اهمیت‌اند.

روز ملی خلیج فارس

۱۰ اردیبهشت، به مناسبت اخراج پرتغالی‌ها از تنگه هرمز در سال ۱۶۲۲ میلادی، در ایران به عنوان روز ملی خلیج فارس جشن گرفته می‌شود.

منابع

ویکی‌پدیا: خلیج فارس

سایت تابناک: خلیج فارس

نمناک: حقایق خلیج فارس