زندان شیبان اهواز

زندان شیبان اهواز، (مجتمع حرفه‌آموزی یا زندان مرکزی اهواز) در کیلومتر ۱۲ جاده اهواز مسجد سلیمان (پس از شهر شیبان) واقع شده است. این زندان در سال ۱۳۹۴ افتتاح شده است. نهاد اداره‌کننده آن سازمان زندان‌های قوه قضاییه است. این زندان یکی از بدنام‌ترین زندان‌های جمهوری اسلامی است. گردانندگان این زندان، پس از اعتراضات فروردین ۹۹ زندان شیبان، ۵۰ زندانی در هر یک از سلول‌های انفرادی ۱۲متری آن به مدت حدود سه ماه زندانی کردند.

عکس هوایی زندان شیبان اهواز

ظرفیت این زندان ۳۱۵۰ نفر است. اما به گفته زندانیان سابق این زندان: «بیشتر وقتها تعداد زندانیان بیشتر از ظرفیت زندان است و گاه تا ۴۵۰۰ نفر هم افزایش پیدا می‌کند.».

مدیریت زندان شیبان

رئیس آن فردی به نام «احمدرضا آزاده» است. او پیش‌ از این در پست‌های مدیریتی در زندان‌های دزفول و بهبهان و معاونت زندان سابق کارون اهواز بوده است.

مدیریت:

۱-احمدرضا آزاده

۲- حسین ذوالفقاری باورساذ

۳- محمود عباسی اصل

حوزه «سلامت»:

۴- ابراهیم زبیدی

۵- احمد ناصری‌کیا

پرسنل زندان شیبان اهواز

۶- افشین موسوی‌نیا

پرسنل زندان شیبان اهواز ۱

۷- اکبر کرمی

۸- امید خاتمی

۹- امیر عبداللهی

۱۰- ایمان مظاهری

۱۱-بهمن رحیمی

۱۲- حبیب اسلامی

۱۳-حسن موسوی

۱۴- حسن هاشم‌پور

۱۵-حمید حمیدیان

۱۶-حمید عبیدپور

۱۷-روح‌الله فاریابی

۱۸- روح‌الله قاضی مقدم

۱۹-سعید صفی‌خانی

۲۰-سید حبیب حسینی

۲۱-سیدحسن موسوی

۲۲- سید داود جعفری

۲۳- صادق حاتمی

۲۴-عباس کتانباف‌زاده

۲۵-عبدالحسین عباسپور

۲۶- عبدالحسین مجدم

۲۷- عبداالرضا یعقوب‌لو

۲۸- علی پناهی

۲۹- علی عصاره

۳۰- علیرضا باقری

۳۱- علیرضا فتح‌الله‌پور

۳۲- علیرضا محبی‌پور

۳۳- فواد مزرعاوی

۳۴-کامل هادی منش

۳۵- کریم مسعودی‌نصب

۳۶- محسن قتبرپور

۳۷-محمد پیززادی

۳۸-محمدرضا شعبانی‌نژاد

۳۹-محمد سبحانی

۴۰- محمد عبیات

۴۱- محمد علی انصاری‌راد

۴۲- محمد ورمزیار

۴۳- محمد حسین کمالی

۴۴- مرتضی خلیلی

۴۵ -مهدی زکی

۴۶- مهرداد امیدخدا

۴۷- ناصر مقدم

۴۸- نوروز لرکی

یگان «حفاظت»:

۴۹- ابراهیم سیاحی

۵۰- داود دهقانی

۵۱- رضا بهزاد‌نیا

۵۲-عبدالله طرفی

۵۳- مجید جاویدی

۵۴-محمد اعصامی

«حفاظت»:

۵۵-حمیدرضا دانش

۵۶-روح‌الله احمدی

«قضایی»:

۵۷-احمد حزبزاده

۵۸-راغب کریمی

۵۹-رحیم شناوه‌نژاد

۶۰- علی بهرامی

۶۱- محمد بستان‌راده

۶۲- محمد قدردان

۶۳-مصطفی جلالی

۶۴-موسی جوانمردیان

۶۵-میثم زرگانی

۶۶- میثم صداوی

بازرسی:

۶۷- سید امین عرب‌پور

ای تی:

۶۸- پیمان کیارستمی

۶۹- مرتضی شمس

۷۰-مصطفی اسدی

مالی:

۷۱- بهراد رحیمی

۷۲- حسنه جلیله

۷۳-داود حزباوی

۷۴- رضا نصراللهی

۷۵-صالح صنگوری

۷۶-عباس وکیل

۷۷- علی عموری

۷۸- علیرضا ملک مطیعی

۷۹- غلامحسین حنطه کار شریفی

۸۰- قاسم بذرافکن

۸۱-محسم معمار

۸۲-محمد صالحی زاده

۸۳- موسی فدیعمی

۸۴-هادی قنبری

۸۵- بحیی عقیلی

ساختار زندان شیبان اهواز

برج نگهبانی زندان شیبان اهواز

این زندان ۱۰ بند دارد. بیرون از محوطه اصلی و در مجاورت حصار زندان، یک زمین چمن ورزشی برای بازی فوتبال ساخته شده است. این زمین چمن برای استفاده پرسنل و سربازان زندان است و زندانیان به آن دسترسی ندارند.

ظرفیت زندان شیبان

ظرفیت این زندان ۳۱۵۰ نفر است. اما به گفته زندانیان سابق این زندان در گفتگو با پژوهشگر اطلس: «بیشتر وقتها تعداد زندانیان بیشتر از ظرفیت زندان است و گاه تا ۴۵۰۰ نفر هم افزایش پیدا می‌کند.»

بندهای زندان شیبان

در این زندان ۱۰ بند وجود دارد. هشت بند، قرنطینه، سلولهای انفرادی، بهداری، کارگاه، بخش اداری و فروشگاه مرکزی در قسمت قدیم این مجموعه قرار دارند. بند شش و هفت بعداً ساخته شده‌اند. حدود سال ۱۳۹۶ دیوار بین سایت اداری و بندهای زندان احداث و یک افسرنگهبان در آن مستقر شده است.

زندان شیبان از ۹ بند، شامل دو سوله بزرگ تشکیل شده که به‌عنوان بند ۶ و ۷ زندان شیبان شناخته می‌شوند. هریک از این سوله‌ها، محل نگهداری حدودا ۱۷۰۰ نفر است.

بند ۵ زندان شیبان، معروف به بند «امنیتی» است، ولی در واقع زندانیان سیاسی در این زندان نگهداری می‌شوند. براساس اطلاع ایران‌وایر، ظرفیت این بند حدود ۱۵۰ نفر است، ولی در زمان اعتراضات و افزایش بازداشت‌ها، گاهی حدود ۲۵۰ نفر نیز در این بند جا داده شده‌اند. در بند ۵ زندان شیبان، دو کابین تلفن کارتی وجود دارد که منابع ایران‌وایر می‌گویند یکی از آن‌ها همیشه خراب است. یعنی یک تلفن برای ۲۰۰ نفر. در این بند، ۶ اتاق وجود دارد و در مواقع اعتراضات، در هر اتاق به‌طور متوسط بین ۳۵ تا ۴۰ نفر گنجانده می‌شوند. تعداد تخت‌ها این قدر نیست و بسیاری مجبورند کف‌خوابی کنند.

سازمان حقوق‌بشری «کارون»، در گزارشی، درباره عدم تفکیک جرایم در این زندان هشدار داده بود. این سازمان حقوق‌بشری در گزارشی که در اردیبهشت‌۱۴۰۱ منتشر کرد، نوشته بود که مسئولان زندان شیبان قصد تعطیلی بند ۵ و انتقال زندانیان سیاسی به بندهای دیگر، به‌ویژه بند ۸ را دارند.

در بند ۸ زندان شیبان زندانیان عقیدتی نگهداری می‌شوند.

بند توابین یا بند ۹، مسئولان زندان شیبان در سال ۱۳۹۷، با ابتکار رئیس حفاظت اطلاعات این زندان، فردی به نام «عبدالحسین غلام‌نژاد»، بند توابین راه انداخته‌اند. این بند که در واقع یک اتاق در سوله ۷ این زندان است، با عنوان بند ۹ نیز شناخته می‌شود. دو نفر از افرادی که در‌این‌باره با ایران‌وایر گفت‌ و‌ گو کرده‌اند، تاکید می‌کنند که: عبدالحسین غلام‌نژاد خود از اعضای ارتش صدام حسین در زمان جنگ ایران و عراق است که همان‌ زمان به دست سپاه پاسداران اسیر و «تواب» شده است.

دوربین در بندها

منابع ایران‌وایر گفته‌اند که در این ۶ اتاق و تمامی راهروها و حیاط بند ۵ دوربین وجود دارد و تنها جایی که دوربین ندارد، دستشویی و حمام است.

سالن ملاقات زندان شیبان

در گزارشی به تاریخ ۲۳ اردیبهشت ۱۴۰۳ از سازمان حقوق بشری کارون، خانم جلیلی، کارمند و یکی از مدیران سالن ملاقات زندان شیبان ضمن ایجاد مزاحمت و فشار روانی برای زندانیان سیاسی و خانواده‌های آن‌ها در وقت ملاقات، آن‌ها را به ممانعت از ورود کودکان‌شان به سالن ملاقات در هفته‌های آتی تهدید کرد. بر اساس این گزارش، جلیلی از جمله کارمندانی است که در تحویل وسایل شخصی ضروری زندانیان سیاسی این زندان، اختلال ایجاد کرده و مانع دریافت این وسایل به دست زندانیان می‌شود. کارون همچنین نوشت مسئولان زندان شیبان طی حدودا یک ماه گذشته ملاقات زندانیان سیاسی با خانواده‌ را به ملاقات کابینی محدود کرده‌اند.

وضعیت بهداشتی-غذایی زندان شیبان

زندان شیبان یا آن‌گونه که فعالان عرب اهوازی آن را می‌شناسند، «کلینیک اهواز»، یکی از بدترین زندان‌های ایران ازنظر استانداردهای بهداشتی، سلامت و نحوه نگهداری از زندانیان است. زندانیان سیاسی که با حبس‌های طولانی‌مدت روبه‌رو هستند و بیش از یک دهه است که در زندان به سر می‌برند، با بیماری‌های دردناک و آزاردهنده‌ای مختلفی چون بزرگ شدن پروستات، پوسیدگی دندان و البته بیماری‌های مزمن خطرناکی چون ام‌اس، دست‌و‌پنجه نرم می‌کنند ولی از حق مرخصی استعلاجی محرومند، چون بازجوها اجازه اعزام به مرخصی درمانی نمی‌دهند.

بهداری یا کشتارگاه

زندانیان سیاسی سابقی که ایران‌وایر درباره زندان شیبان با آن‌ها مصاحبه کرده، همگی درباره شیوع بیماری‌های ناشی از نبود شرایط بهداشتی در این زندان ابراز نگرانی کرده‌اند. آن‌ها تنها بهداری این زندان با جمعیت حدودا ۵ هزار نفری را، به «کشتارگاه» توصیف کرده‌اند.

کارون گزارش کرد داوود جعفری، مسئول درمان زندانیان که به عنوان مامور اطلاعات نامبرده شده، به‌طور غیرمسئولانه و تبعیض‌آمیز با زندانیان سیاسی محبوس در بند پنج رفتار می‌کند. بر اساس این گزارش‌ها، جعفری به‌طور مکرر از انتقال زندانیان سیاسی بیمار به درمانگاه جلوگیری کرده و درخواست‌های آنان برای دریافت مراقبت‌های پزشکی را نادیده می‌گیرد.

گرسنگی

یک فعال عرب اهوازی به ایران‌وایر گفته که زندانیان سیاسی اغلب گرسنگی می‌کشند، ولی حاضر نیستند غذای زندان را بخورند، زیرا کیفیت این غذا به قدری بد است که کسانی‌ که از آن می‌خورند، با بیماری‌های مختلف گوارشی دست‌و‌پنجه نرم می‌کنند. فروشگاه زندان که به روش «مافیایی» اداره می‌شود، محصولات خوراکی را با قیمتی اغلب ۵ برابر قیمت همان اجناس در بیرون از زندان می‌فروشد، به همین دلیل نیز، زندانیان سیاسی که برخی از اقشار کم‌درآمد جامعه هستند، قادر به خرید و پخت غذا نیستند.

یکی از مصاحبه‌شونده‌گان می‌گوید:

«مجبوریم و از سر اجبار، کسی که دارد به کسی که ندارد کمک می‌کند. به غذا و بهداری اعتماد نیست. مورد بوده طرف غذا خورده، معده‌اش ویروس گرفته یا انواع و اقسام بیماری گرفته‌اند و در آن شرایط هم که از مداوا خبری نیست. به خاطر همین جز در حالت‌های حاد، کسی سراغ بهداری و غذا در شیبان نمی‌رود.»

رواج مواد مخدر

کارون نوشت مسئولان زندان شیبان با انتقال زندانیان جرائم عمومی به بند زندانیان سیاسی، سعی در رواج و خریدوفروش قرص‌ B2 در بند ۵ دارند. بر پایه این گزارش، مسئولان زندان و مقامات امنیتی در حالی این افراد را به بند زندانیان سیاسی انتقال دادند که از سوابق آن‌ها در استفاده و خریدوفروش این قرص‌ها اطلاع کامل داشته‌اند. همچنین در گزارش کارون در این خصوص آمده است بعد از ورود این زندانیان به بند زندانیان سیاسی، این نوع قرص‌ها به وفور و با قیمت‌های ‌کم‌تری نسبت به بندهای دیگر یافت می‌شود.

زندانیان سیاسی - عقیدتی زندان شیبان

اغلب زندانیان سیاسی بند ۵، فعالان عرب اهوازی هستند، ولی برخی از زندانیان سیاسی غیرعرب نیز بعضا در این زندان نگه‌داری می‌شوند؛ ازجمله «غلامحسین کلبی»، زندانی سیاسی که در ۱۹دی ۱۳۷۹ بازداشت شد و با اتهام «محاربه» از طریق «عضویت در سازمان مجاهدین خلق» ابتدا به اعدام و سپس با یک درجه تخفیف، به حبس ابد محکوم شد. او هم‌اکنون ۲۳ سال است که بدون یک روز مرخصی، در زندان به‌ سر می‌برد.

مقامات زندان شیبان، تمایل دارند بند ۵ را کوچکتر کرده و به بهانه تعمیر، جای زندانیان سیاسی محبوس در این بند را تنگ‌تر کنند.

بند ۸ زندان شیبان با ظرفیتی حدود ۳ برابر بند ۵، محل نگهداری زندانیان عقیدتی است. قوه‌قضاییه جمهوری اسلامی پیروان خوانش‌های متفاوت از اسلام سنی و شیعه را تحت عناوینی چون «سلفی»، «داعش» و «مهدویت»، با زندان‌های بلندمدت تنبیه می‌کند. بند ۸ زندان شیبان، اغلب محل نگهداری این زندانیان عقیدتی است.

زندانیان سیاسی و عقیدتی این زندان در بندهای پنج و هشت نگه‌داری می‌شوند. اغلب زندانیان بند پنج به اتهامات سیاسی و امنیتی زندانی هستند و بند هشت بیشتر به زندانیان عقیدتی اختصاص دارد. بیشترین تعداد زندانی عقیدتی در زندان شیبان را نوکیشان سنی تشکیل می‌دهند اما تعدادی از زندانیان عقیدتی شیعه و همین‌طور پیروان آیین «یمانی» نیز این بند زندانی هستند. زندانیان سیاسی، امنیتی و عقیدتی در زندان شیبان بدون دسترسی به دادرسی عادلانه، محاکمه و محکوم شده‌اند و برخی از آن‌ها نیز هنوز بلاتکلیف بوده و منتظر صدور رای دادگاه هستند.

اسامی ۱۴۰ زندانی سیاسی و امنیتی زندان شیبان اهواز

طبق گزارش ایران وایر به تاریخ ۲۶ اسفند ۱۳۹۹، «اطلس زندان‌های ایران» در گزارشی مفصل، نام ۱۴۰ زندانی سیاسی محبوس در زندان «شیبان» را منتشر کرده است. بنا بر این گزارش، در حال حاضر حداقل ۲۰۰ زندانی سیاسی، عقیدتی و امنیتی در زندان شیبان اهواز زندانی هستند. آن گونه که در گزارش اطلس زندان‌های ایران آمده است، ۹۲ زندانی سیاسی و امنیتی در بند۵ زندان شیبان محبوس هستند که ۷۱ نفر از آن‌ها هویت‌یابی شده‌اند. در بند ۸ این زندان نیز بیش از ۱۰۰ زندانی عقیدتی محبوس هستند که این گزارش نام ۶۶ تن از آن‌ها را منتشر کرده است. علاوه بر بند پنج و هشت، تعدادی از زندانیان سیاسی زندان شیبان در سلول‌های انفرادی این زندان نگه‌داری می‌شوند. ازمیان  پنج زندانی سیاسی این زندان که در ماه‌های اخیر در سلول‌های انفرادی محبوس بودند، چهار نفر اعدام شده‌اند. «علی مجدم» هم‌چنان در این بخش از زندان نگه‌داری می‌شود.

دو زندانی سیاسی به نام‌های «جاسم سواعدی» و «خالد عبیداوی»، جدا از زندانیان سیاسی بند۵، در بندهای ۶ و ۷ زندان که در بخش جدید زندان شیبان قرار دارند، نگهداری می‌شوند.

بنا براین گزارش، «حسن عبیات»، زندانی محکوم به حبس ابد و قصاص به‌تازگی به زندان «سپیدار» منتقل شده است و در خطر اجرای حکم قرار دارد.

وضعيت بند زندانیان سیاسی

علاوه بر فشار و محرومیت هایی که علیه کللیه زندانیان اعمال می‌کنند، فشارهای بیشتری توسط زندانبانها علیه زندانیان سیاسی اعمال می‌شود. در زندان شیبان دو بند برای زندانیان سیاسی عقیدتی وجود دارد. بند شماره ۵ و شماره ۸. این دو بند هیچگونه اماکانات رفاهی و بهداشتی ندارد. هر بند دارای ۸ اتاق ۴ در ۵ می‌باشد و آمار هر اتاق بین ۲۰ الی ۲۸ نفر است. مسئولیت بندهای سیاسی معمولا زیر نظر حفاظت زندان است که مستقیما با اطلاعات در ارتباط می‌باشد. در زندان شیبان آزار و اذیت زندانیان سیاسی – عقیدتی با فشارهای روحی روانی تا جسمی همراه است.

بند ۵ زندان شیبان

زندانیان بند۵ زندان شیبان با اعتراض موفق شده‌اند که تعداد تخت‌های اتاق‌ها را از هشت تخت، به هفت عدد کاهش دهند و فضای بیش‌تری برای نشستن و انجام امور روزانه در اختیار داشته باشند. پس از این تغییرات، ظرفیت رسمی بند پنج به ۱۲۶ نفر کاهش یافته است. از مجموع ۱۳۰ زندانی این بند، ۵۸ نفر فعالان اتنیکی و متهمان جرایم امنیتی، بین ۲۰ تا ۲۵ نفر نوکیش سنی و هشت نفر نیز به اتهاماتی هم‌چون عضویت یا هواداری از «سازمان مجاهدین خلق» یا گروه‌های سیاسی دیگر زندانی هستند. پنج نفر از زندانیان این بند نیز با اتهامات مرتبط با «مهدویت» در زندان به سر می‌برند.

فشار مضاعف بر زندانیان اهل سنت

گزارش اطلس زندان‌های ایران در خصوص فشارهای وارد بر زندانیان عقیدتی زندان شیبان نوشته است: «برگزاری نماز جماعت اهل سنت و اذان گفتن به شیوه آن‌ها ممنوع است. آن‌ها برخلاف زندانیان سیاسی که معمولا در زندان امکان پی‌گیری فعالیت‌های خود را ندارند، حتی برای انجام مناسک مذهبی خود و بحث‌وگفت‌وگو درباره عقایدشان، در معرض برخوردهای قضایی و امنیتی قرار می‌گیرند.»

به گفته یک فرد آگاه، یکی از این زندانیان به نام «سید انور البوشوکه» به دلیل فعالیت‌های مذهبی، حدود دو سال به زندان سپیدار تبعید شده است. او حدود شش ماه از این دو سال را در سلول‌های انفرادی گذراند و پس از دو سال به زندان شیبان بازگردانده شد. به گفته این فرد آگاه، مسئولان زندان نماز خواندن و اذان گفتن این زندانیان را فعالیت تبلیغی به‌حساب می‌آورند و با آن‌ برخورد می‌کنند: «در یک دوره حتی تجمع بیش از سه نفر این زندانیان را با یک‌دیگر ممنوع کرده بودند و آن را مصداق فعالیت تبلیغی در نظر می‌گرفتند و با آن برخورد می‌کردند.»

زندانیان شیبان در کارزار سه‌شنبه‌های نه به اعدام

«کارزار سه‌شنبه‌های نه به اعدام» متشکل از زندانیان اعتصابی بیش از ۲۰ زندان در ایران، در سی و نهمین هفته این کارزار، با انتشار بیانیه‌ای در روز اول آبان خبر داد که جمعی از زندانیان سیاسی زندان شیبان اهواز پیوستن خود به این کارزار را اعلام کرده اند.

کانال شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی فرهنگیان ایران گزارش کرد جمعی از زندانیان سیاسی زندان شیبان اهواز طی بیانیه‌ای پیوستن خود به کارزار سه‌شنبه‌های نه به اعدام را اعلام کردند.

شکنجه در زندان شیبان

بر اساس گزارش کانون حقوق بشر ایران به تاریخ هشتم تیر ۱۴۰۱، مطابق گزارش‌های رسيده در زندان شیبان یکی از شیوه‌های تنبیه این است که در حیاط زندان با لوله سبز به جان زندانی می‌افتند تا تمام زندانی‌ها او را ببینند. دست زندانی را با دستبند به یک فنس دیواری سیمی که جنب اتاق مدیر داخلی قرار دارد می‌بندند تا نتواند برای ساعت‌ها بنشیند. حتی در زمستان هم برای یکی دو روز زندانی را به این شکل می‌بندند.

در اداره اطلاعات درون اتاق تحقیق یک حلقه آهنی روی زمین قرار دارد. این حلقه را به انگشت زندانی با سیم می‌پیچند و سپس از شوکر استفاده می‌کنند.

شِکر را با آب گرم و یا با روغن داغ مخلوط می‌کنند و روی سر زندانی می‌ریزند. تقریبا در بند های ۶ و ۷ و ۹، پر است از زندانیانی که به این شیوه سوخته‌اند.

برای شکنجه، زندانیان سیاسی را به بندهای دیگر مثل بند ۶ و ۷ و ۹ که به زندانیان جرائم اجتماعی اختصاص دارد، می‌فرستند که هر لحظه ممکن است در درگیری‌های احتمالی بین زندانیان آسیب ببینند و یا کشته شوند.

بازرسی های ناگهانی

ماموران گارد هر چند وقت یکبار بصورت وحشیانه‌ای به داخل بندها هجوم می‌برند و اتاقها را شخم می‌زنند. ماموران سرکوبگر گارد کلیه وسایل زندانیان را که با هزینه‌های شخصی‌ خودشان تهیه کرده‌اند از بین می‌برند و کتاب، جزوه و اطلاعات شخصی زندانیان را ضبط کرده و غارت می‌کنند. عوامل حفاظت زندان هم در بند، جاسوسی زندانیان را می‌کنند.

شکنجه تابوت

«ایران‌وایر» به اسناد و اطلاعاتی دست یافته که نشان می‌دهد شکنجه‌های معمول دهه ۶۰، همچون «تابوت» که در زندان اوین و زندان گوهردشت به نام «تابوت حاج داوود» شناخته می‌شد، در بازداشتگاه‌های امنیتی اداره اطلاعات و اطلاعات سپاه در اهواز همچنان اعمال می‌شود و رییس حفاظت اطلاعات زندان شیبان، فردی به نام «عبدالحسین غلام‌نژاد»، رسما در این زندان، بند «توابین» راه انداخته است. ایران‌وایر برای تهیه این گزارش، با چند زندانی سیاسی و عقیدتی سابق که مدتی را در زندان شیبان گذرانده‌اند، گفت‌وگو کرده است. نام و اطلاعات هویتی این افراد، نزد ما محفوظ است. منابع ایران‌وایر همچنین تایید کرده‌اند که اعدام مصنوعی و شکنجه با شلنگ آب نیز، به وفور در بازداشتگاه‌های امنیتی اهواز اعمال می‌شود.

یک زندانی سیاسی سابق که در اواخر دهه ۹۰ در زندان شیبان بوده و خود دو بار در طول دوران بازجویی در تابوت قرار داده شده، می‌گوید:

«تابوت یک جعبه آهنی است. ارتفاعش خیلی کم است و حتی نمی‌توان داخلش نشست، باید خودت را جمع بکنی. ما به آن تابوت آهنی می‌گفتیم. من را دو بار در آن گذاشته‌اند. دست و پای زندانی را می‌بندند، باز اگر دست و پا بسته نباشد، می‌توان یک تکانی خورد، اما با دست و پای بسته اصلا نمی‌شود حرکت کرد. ارتفاعش حتی ۵۰ سانتی‌متر نیست. فکر کنید طرف قدش ۱۸۵ سانت است، جا نمی‌شود. خودش را جمع‌و‌جور می‌کند، ولی دیگر نمی‌تواند تکان بخورد و آن‌قدر احساس عذاب می‌کند تا بی‌هوش شود. من بار اول نیم ساعت در تابوت بودم، ولی بار دوم دیگر بی‌هوش شدم؛ یادم نیست چقدر آن داخل بودم و چطور من را بیرون آوردند.»

محرومیت زندانیان

هرانا در تاریخ ۲۵ فروردین ۱۴۰۳ نوشت ۱۷ زندانی سیاسی محبوس در زندان شیبان اهواز، با دستور مستقیم محمد نیازی، مدیر داخلی این زندان، از حق ملاقات با خانواده و دسترسی به خدمات درمانی و بهداشتی محروم شده‌اند. براساس این گزارش، محمدعلی عموری، مختار آلبوشوکه، جابر آلبوشوکه، عبدالامام زائری، علی حلفی، یحیی ناصری، علی صیاحی، ایوب پرکار، غلام‌حسین کلبی، عبدالزهرا هلیچی، فارس عموری (رماحی)، محمدرضا مقدم، محمد مؤمنی تیماس، حسین سبحان نصاری، جابر صخراوی، محمد لویمی و حسن سواری از روز ۲۵ فروردین، ممنوع‌الملاقات شده‌اند.

سركوب شورش فروردين ۱۳۹۹ در زندان شیبان اهواز

پس از شیوع کرونا در زندان شیبان اهواز، ظهر روز سه‌شنبه ۱۲فروردین۹۹ زندانیان در اعتراض به ندادن مرخصی و یا آزادی به زندانیان برای مقابله با کرونا، دست به شورش زده و قسمتی از زندان را به آتش کشیدند. سپاه و بسیج با شلیک گلوله و زدن گاز اشک‌آور به مقابله با زندانیان درآمدند. طوری که از فاصله دور، دود از محوطه زندان، دیده و فریاد «الله اکبر» زندانیان شنیده می‌شد. عوامل زندان تمامی راه‌های منتهی به زندان را بستند. آنها تعدادی از زندانیان را کشته و شماری را مجروح کردند. خانواده زندانیان در جاده اهواز به شوشتر تجمع کردند. مأموران به خانواده زندانیان حمله نموده و تعدادی را مجروح کردند. اما خانواده زندانیان مجددا در مقابل زندان تجمع کرده و خواستار آزادی زندانیان شدند. ۳۰ آمبولانس با اسکورت خودروهای نظامی وارد زندان شده و زندانیان کشته و مجروح را به بیمارستان منتقل کرد.

نمونه هایی از جنایت‌های روسای زندان

در جریان کرونا و شورش زندان شیبان اهواز در فروردین ماه ۹۹، احمدرضا آزاده رئیس زندان و غلام نژاد مسئول حفاظت زندان، رهبری سرکوب را به عهده گرفته بودند. خسروی مسئول گارد ویژه و ورمزیار معاون رئیس زندان به همراه ذوالفقاری مدیر داخلی به همراه دیگر کارکنان زندان با سلاح کلاشینکف و شکاری روی پشت بام زندان حاضر شدند. آنها در میان زندانیان معترض به دنبال افراد خاصی بودند و با شقاوت پیوسته تیراندازی می کردند. رئیس حفاظت زندان شیبان اهواز عبدالحسین غلام نژاد است. وی از جمله جنایتکارانی است که در ۱۲ فروردین۹۹، در جریان شورش در زندان اهواز، زندانیان را با شلیک مستقیم هدف قرار داد و تعدادی از آنان را مجروح نمود. وی در آبان ماه سال ۹۹، پس از بازگرداندن «شهیاد قنواتی» از بیمارستان به زندان، وی را به شدت مورد ضرب و شتم قرار داده و دستش را از دو قسمت شکست.

اعدام در زندان شیبان

تهدید به اعدام

گزارش‌های رسیده به سازمان حقوق بشر کارون نشان می‌دهد که «حبیب دریس» و «سید سالم البوشوکه»، دو زندانی سیاسی عرب اهوازی به تازگی از سوی خسرو طرفی، رئیس زندان مرکزی (شیبان) اهواز احضار شده‌اند.

خسرو طرفی در این دیدار به آن‌ها اعلام کرد: «حکم اعدام شما تأیید شده و هیچ تخفیف یا عفو و بخششی وجود ندارد و در صف اجرای حکم اعدام هستید.»

در گزارشی به تاریخ ۹ آبان ۱۴۰۳ ریما شیرمحمدی، فعال سیاسی، در صفحه ایکس خود نوشت خسرو طرفی، رییس زندان مرکزی (شیبان) اهواز، پس از احضار حبیب دریس و سالم موسوی البوشوکه، خطاب به آن‌ها گفته است که «ابتدا چهار هم‌پرونده‌ای شما (علی مجدم، معین خنفری، محمدرضا مقدم و سید عدنان موسوی) را برای اجرای حکم به زندان سپیدار منتقل کردیم و نوبت شما نیز خواهد رسید.

جان‌باختن زندانیان در زندان

سازمان حقوق بشری کارون گزارش کرد چهار زندانی در بند سه زندان شیبان اهواز به دلایل نامشخص جان خود را از دست داده‌اند و ۱۵ زندانی نیز به بیمارستانی خارج از زندان منتقل شده‌اند. بر اساس این گزارش، مسئولان این زندان تاکنون اطلاعاتی درباره علت این حادثه ارائه نکرده‌اند و از وضعیت سلامتی زندانیان منتقل شده به بیمارستان نیز اطلاعاتی در دست نیست. در ادامه این گزارش آمده است که بند سه زندان شیبان به داشتن زندانیانی با اتهامات سرقت و مواد مخدر شناخته شده است و برخی گزارش‌ها حاکی از آن است که به زندانیان داروهای اشتباهی داده شده که منجر به مسمومیت آن‌ها شده، اما این اطلاعات هنوز تایید نشده است.

افشای بازجویان و شکنجه‌گران زندان شیبان

کانون حقوق بشری «نه به زندان – نه به اعدام» با انتشار گزارشی برای اولین بار اسامی 85 نفر از بازجویان، زندانبانان و مسئولان شکنجه در زندان شیبان اهواز را به همراه تصاویر برخی از آنها افشا کرد. بر اساس این گزارش که چهارشنبه هشتم تیر ۱۴۰۱ منتشر شده «گردآوری این اطلاعات با کمک شهروندان ساکن ایران صورت گرفته است.» به گفته این سازمان حقوق بشری، «این اسامی و اسناد در برگیرنده همه شکنجه‌گران نبوده و تنها گوشه‌ای از واقعیت زندان‌های جمهوری اسلامی را نشان می‌دهد.»

احمدرضا آزاده: او رئیس زندان شیبان اهواز است كه در سركوب و شكنجه زندانيان نقش كليدی دارد. وی پیش از این در مدیریت زندان‌های دزفول و بهبهان و معاونت زندان سابق کارون اهواز بوده است.

محمد ورمزیار: معاون رئیس زندان و از گردانندگان سركوب و شكنجه در زندان است.

عبدالحسین غلام نژاد: رئیس حفاظت زندان شیبان اهواز است كه در سركوب و شكنجه نقش مهمي دارد. او از مسئولین مستقیم زندانیان سیاسی – مذهبی است و روزانه از وضعیت زندانیان به اطلاعات گزارش می‌دهد.

حسن ذوالفقاری باورساد: مدیر داخلی زندان، كه از آمران سركوب در زندان است.

محمدعلی اناری: وی رئیس حفاظت کل زندان های استان خوزستان و رابط اطلاعات است که نقض فعالی در سرکوب و کنترل زندانیان دارد.

محمدسعید سخاوت: وی معاون حفاظت اطلاعات زندان است که در سركوب زندانيان نقش دارد.

کانون حقوق بشری ایران در ادامه عکس‌ها و اسامی شکنجه‌گران در قسمت‌های مختلف زندان از جمله «مدیریت زندان» «حوزه سلامت» «حفاظت» یکان «حفاظت» «قضایی» «آی تی» «مالی» را افشا می‌کند و سپس از از همه هموطنان و زندانیان آزاد شده از زندانهای جمهوری اسلامی، درخواست دارد که برای گردآوری اسامی و مشخصات جنایتکاران در سایر زندانها آنها را یاری نمایند.

اسامی ۸۵ تن از شکنجه‌گران زندان شیبان اهواز را می‌توان در گزارش کانون حقوق بشری ایران پی‌ گرفت.