نامه‌ی ۴۵ شخصیت بین‌المللی به رهبران جهان و رؤسای پارلمان
نامه‌ی ۴۵ شخصیت بین‌المللی به رهبران جهان و رؤسای پارلمانها، به نامه‌ای گفته می‌شود که در تاریخ ۱۱ شهریور ۱۴۰۴ (۲ سپتامبر ۲۰۲۵)، ۴۵ تن از شخصیت‌های برجسته سیاسی، حقوقی و پارلمانی از کشورهای مختلف جهان به رهبران جهانی و رؤسای پارلمانها نوشته و نگرانی عمیق خود را نسبت به وضعیت بحرانی ایران و پیامدهای آن برای امنیت بین‌المللی ابراز کرده‌اند. امضاکنندگان این نامه، از رؤسای جمهور و نخست‌وزیران سابق تا وزرای خارجه، قضات برجسته و نمایندگان پارلمان‌های اروپا و آمریکای شمالی، بر لزوم حمایت از خواست مردم ایران برای استقرار جمهوری دموکراتیک تأکید نموده‌اند. آنان همچنین طرح رضا پهلوی برای ایجاد کانال ارتباطی با نیروهای سپاه و وزارت اطلاعات را محکوم کرده و آن را اقدامی خطرناک برای آلترناتیوسازی پوشالی و تضعیف اپوزیسیون می‌دانند. در این نامه تصریح شده است که مردم ایران طی دهه‌ها هم دیکتاتوری سلطنتی و هم حکومت دینی را رد کرده‌اند و اکنون خواهان جمهوری مبتنی بر ارزش‌های دموکراتیک و انتخابات آزاد هستند.
مقدمه
نامه ۴۵ تن از شخصیت‌های بین‌المللی یکی از اسناد سیاسی منتشر شده در سال ۲۰۲۵ درباره وضعیت ایران است. این نامه در شرایطی صادر شد که بحران داخلی ایران، از جمله سرکوب اعتراضات مردمی و حمایت‌های مستمر حکومت از نیروهای نیابتی منطقه‌ای، نگرانی‌های جهانی را افزایش داده بود. امضاکنندگان با تأکید بر تهدیدات ناشی از ادامه سیاست‌های سرکوبگرانه‌ی جمهوری اسلامی، رهبران جهان را فراخواندند تا با مردم ایران و مقاومت سازمان‌یافته آنان برای استقرار دموکراسی همراه شوند.[۱]
زمینه‌های صدور نامه
انتشار این نامه با اقدام جنجالی رضا پهلوی همزمان شد. او در ۲۹ ژوئن ۲۰۲۵ طرحی را برای جذب نیروهای سپاه پاسداران و مأموران وزارت اطلاعات از طریق «کانال ارتباطی امن» اعلام کرده بود. منتقدان این اقدام را در ادامه مواضع پیشین پهلوی دانستند که بارها از امکان همکاری با سپاه و نهادهای امنیتی سخن گفته بود. در نامه ۴۵ شخصیت آمده است که چنین طرح‌هایی موجب نگرانی شدید در میان ایرانیان داخل و خارج کشور شده و خطر ایجاد تفرقه در صفوف اپوزیسیون را در پی دارد.[۱]
محتوای اصلی نامه
نامه بر چند محور کلیدی تأکید دارد:
- رد هرگونه تعامل با نیروهای سرکوبگر: ارتباط با سپاه پاسداران و وزارت اطلاعات به‌عنوان عاملان اصلی نقض حقوق‌بشر و تروریسم فرامرزی، محکوم شده است.
- نقد آلترناتیوسازی پوشالی: طرح رضا پهلوی اقدامی برای تضعیف اپوزیسیون دموکراتیک و بازتولید میراث‌های استبدادی معرفی شده است.
- پشتیبانی از خواست مردم ایران: شعارهای اعتراضات ۲۰۲۲ که رد سلطنت و حکومت دینی را نشان می‌دادند، به‌عنوان گواهی بر خواست ملت برای یک جمهوری دموکراتیک ذکر شده است.
- فراخوان به رهبران جهان: امضاکنندگان خواستار حمایت از تلاش‌های مردم ایران برای آزادی، عدالت و برپایی نظامی مبتنی بر انتخابات آزاد شدند.[۱]
امضاکنندگان نامه
امضاکنندگان این نامه متشکل از شخصیت‌های سیاسی، حقوقی و پارلمانی از کشورهای مختلف هستند که از جمله می‌توان به آنان اشاره کرد:
- رؤسای جمهور و نخست‌وزیران سابق: میگل آنخل رودریگز اچوریا (کاستاریکا)، روزالیا آرتیگا سرانو (اکوادور)، گای ورهوفشتاد (بلژیک)، ایو لترم (بلژیک)، اندا کنی (ایرلند)، آنلی یاتینماکی (فنلاند)، پتر رومن و الکساندرو آتاناسیو (رومانی)، میرک توپولانک (چک)، گیر اچ. هارده (ایسلند)، جوزف موسکات (مالت)، عبدالله هوتی (کوزوو)، ماریو فریک (لیختن‌اشتاین).
- مقام‌های پارلمانی و دولتی: جان برکو (رئیس سابق مجلس عوام انگلستان)، یپه کوفود (وزیر خارجه سابق دانمارک), تونیو بورگ (وزیر خارجه سابق مالت), دیک اسپرینگ (ایرلند), خوان استبان آگویره مارتینز (پاراگوئه), آناتول سالارو (مولداوی), یان اریک انستام (فنلاند), ماریا سلسته کاردونا (پرتغال), ریشارد کالیش (لهستان), جودی اسگرو (کانادا), دیوید جونز (بریتانیا).
- دیپلمات‌ها و قضات بین‌المللی: سفیر رابرت جوزف، لینکلن بلومفیلد، آماندا الیس، کنت بلکول، زوریکا ماریچ؛ قاضی ولفگانگ شومبورگ (دادگاه‌های یوگسلاوی و رواندا)، پروفسور فرانکلین دهوس (دادگاه عمومی اتحادیه اروپا)، استانیسلاو پاولوفسکی (دادگاه حقوق‌بشر اروپا)، کریستوف دگنهارت (دادگاه قانون اساسی آلمان).
- نمایندگان پارلمانی: لرد آلتون، لرد مک‌کیب (بریتانیا)، کریستین آریگی (فرانسه)، امانوئل پوتزولو (ایتالیا).[۱]
ارزیابی و اهمیت سیاسی
نامه ۴۵ شخصیت، بازتاب نگرانی فزاینده جامعه جهانی از تحولات ایران است. این نامه نه‌تنها مخالفت با بازتولید سلطنت یا استمرار حکومت دینی را نشان می‌دهد، بلکه حاوی پیام روشن حمایت از آلترناتیو دموکراتیک است. با توجه به حضور چهره‌های برجسته سیاسی و حقوقی، این سند می‌تواند بر تصمیم‌گیری‌های پارلمانها و نهادهای بین‌المللی اثرگذار باشد.