همایون خرم

امیر همایون خرم
اطلاعات
نام اصلی	امیر همایون خرم
تولد	متولد ۹ تیر ۱۳۰۹ بوشهر
ملیت	ایرانی
مرگ	درگذشت ۲۸/۱۰/۱۳۹۱ تهران در ۸۲ سالگی
ساز(ها)	ویولن
سال‌های فعالیت	۵۰سال تلاش و نوشتن در امر موسیقی ایرانی
همکاری(‌های) مشترک	اعضای شورای عالی خانه موسیقی ایران بود
تحصیلات	رشته تحصیلی = مهندسی

امیرهمایون خرم، (متولد ۹ تیر ۱۳۰۹ بوشهر- درگذشت ۲۸ دی ۱۳۹۱) استاد خرم از نوازندگان ویولن، موسیقی‌دان و آهنگ‌ساز موسیقی ایرانی است. در ۱۱ سالگی به مکتب استاد صبا راه‌یافت در۱۴ سالگی در رادیو تنهایی به اجرا پرداختاز اعضای شورای عالی خانه موسیقی ایران بود که در ۸۲ سالگی در تاریخ ۲۸ دیماه ۱۳۹۱به علت سرطان روده در بیمارستان «دی» درگذشت.

(همایون خرم؛ هنرمندی خوش‌ذوق و مردم‌دار بود. اغلب از او به نیکی یاد می‌شود. خانه‌اش پشت پارک ساعی‌ست و هنوز درش به روی علاقمندان باز است… هرگز در بستر بیماری نیفتاد و به یکباره رفت. قبل از اینکه از دستش بدهیم زندگینامه‌اش را نوشت تا سندی برای آیندگان باشد).

زندگی‌نامه

استاد همایون خرم، (متولد ۱۱ تیر ۱۳۰۹ بوشهر- درگذشت ۲۸ دی ۱۳۹۱) استاد خرم از نوازندگان نامدار ویولن، موسیقی دان و آهنگ ساز سرشناس موسیقی ایرانی است. در سن ۱۱ سالگی به مکتب استاد صبا راه یافت و چند سال بعد به عنوان نوازندهٔ ۱۴ ساله، در رادیو به تنهایی به اجرا پرداخت وی از اعضای شورای عالی خانه موسیقی ایران بود که در سن ۸۲ سالگی در تاریخ ۲۸ دیماه۱۳۹۱ درگذشت. او در یازده سالگی به شاگردی در مکتب استاد صبا راه یافت، در ۱۴ سالگی در رادیو، تک نوازی کرد، در برنامه گلها به عنوان آهنگساز و سولیست ویولن، در رهبری ارکستر سازهای ملی ایفای تقش کرد. به عضویت در شورای عالی موسیقی رادیو درآمد. استاد دانشگاه موسیقی ملی هنرستان شبانه بود. دوران طلایی آهنگسازی وی در دهه‌های ۳۰ و ۴۰ و۵۰ بوده‌است.

آثار

امشب در سر شوری دارم، اوج آسمان، تو ای پری کجایی، سرگشته، ساغرم شکست ای ساقی، طاقتم ده، رسوای زمانه منم، افسانه شیرین، آیا همه شما بی‌گناهید، اشک من هویدا شد، پیک سحری، یارم گره بر مو زده، بعد از تو هم در بستر غم می‌توان خفت، ساقی ببین، آوای خسته‌دلان، دل پریشانم زغم گرفته، ترانه بوی باران آهنگسازی آلبوم رسوای زمانه

«یار آشنا» از نواخته‌های همایون خرم که شامل سه بخش «ابو عطا»، «چهارگاه» و «دشتی» ساخته و پرداخته شده و با تنبک‌نوازی «محمود رفیعیان» به اجرا درآمده است. ساخته‌های ماندگاری مانند تصنیف «رسوای زمانه»، «تو ای پری کجایی» و «شهرزاد رؤیا» در کارنامه هنری خرم دیده می‌شود. علاوه بر آن، این پیشکسوت فقید موسیقی ایرانی، قدرت زیادی در نوازندگی و بداهه‌پردازی به شیوه نوازندگان رادیو در دهه‌های ۳۰ تا ۵۰ داشت. در این مجموعه، سه مایه «ابوعطا» «چهارگاه» و «دشتی» محزون به کار گرفته شده‌اند که ضربی‌ها و چهارمضراب‌ها توسط تنبک «محمود رفیعیان» همراهی شده‌اند. خرم در یادداشتی بر دفترچه این آلبوم نوشته‌است: «موسیقی اصیل ایرانی همچون آب زلالی است که به تشنگی شنونده، پاسخ می‌دهد و او را با خود حقیقی خویش آشتی می‌دهد. بسیاری از گوشه‌های موسیقی ما، یک شهر موسیقی است که اگر نسبت به آن‌ها معرفت لازم پیدا شود، می‌تواند برطرف‌کننده عطش حقیقت‌جویانه انسان شود و عاقبت او را آن خنیاگر یگانه عشق رهبر شود. عاشقی گر زین سر و گر زان سر است/عاقبت ما را بدان سر رهبر است.» فرزند این موزیسین - رضا خرم - نیز در بخشی دیگر از دفترچه اثر، نوشته‌است: «اگر دوران طلایی آهنگسازی پدر را دهه‌های ۳۰ و ۴۰ و۵۰ بدانیم، دوران طلایی نوازندگی ایشان را می‌توان دهه‌های ۶۰ و ۷۰ و ۸۰ و کمی قبل از آن انگاشت. سال‌هایی که علاوه بر مهارت و چیره‌دستی، در نوازندگی تزکیه‌ای در دل پدر ایجاد شده بود که آثارش، فراتر از یک نوازندگی تکنیکی و حتی پراحساس گشت. آنچه توسط انگشتان او روی ویولون نواخته می‌شد. از ذهن او که همواره به یاد معشوق بود و از دل او که همواره جایگاه پاکی برای حضرت دوست بود، برمی‌آمد. از این رو، فرازمینی و در واقع آسمانی بود.»

استادهمایون

کتاب‌ها

غوغای ستارگان (خاطرات همایون خرم) انتشارات بدرقه جاویدان، ردیف اول چپ کوک (نوای مهر) شامل آوازها، چهارمضراب‌ها، قطعات و تعدادی از آهنگ‌ها، ردیف دوم راست کوک شامل تعدادی از پیش‌درآمدها، چهارمضراب‌ها و رِنگ‌ها می‌باشد که هم اکنون در حال آماده‌سازی می‌باشد.

آخرین روزهای استاد از زبان پسرش

رضا خرم با بیان اینکه یک ماه پیش بیماری سرطان روده پدرش تشخیص داده شد و از ۱۰ روز پیش تحت شیمی درمانی قرار گرفت، افزود: «با وجود تلاش پزشکان و کادر درمانی بیمارستان دی، ساعت ۱۹:۳۰ نجشنبه، تمام علائم حیاتی پدر قطع شد و ایشان زیر دستگاه قرار گرفت که ساعت ۲۳ نیز خبر مرگ ایشان اعلام گردید.»

پسر استاد همایون خرم تأکید کرد: «با اینکه پدرم در یک ماه قبل به شدت وزن کم کرده و به سبب ابتلاء به تومور بدخیم و عوارض شیمی درمانی از نظر بدنی ضعیف شده بود، اما درهیچ لحظه‌ای روحیه امیدوارانه و چهره خندان خود را از دست نداد.»

او ادامه داد: «پاییز سال قبل هم به سبب تشخیص یک توده، با یک عمل جراحی بخشی از روده ایشان برداشته شد که آن زمان نظر پزشکان بر خوش‌خیم بودن تومور بود.»

رضا خرم که ساعتی پس از مرگ پدرش با خبرآنلاین گفت‌وگو می‌کرد، افزود: «در یک سال قبل او نه تنها کلاس‌های درسش را تعطیل نکرد، بلکه ۱۴ تیر نیز در سالن میلاد نمایشگاه بین‌المللی تهران یک کنسرت را روی صحنه برد که مثل همیشه با استقبال علاقمندانش روبرو شد.»

فرزند این نوازنده بزرگ ویولن با اشاره به عشق پدرش به مردم گفت: «در چند سال قبل، این مردم بودند که با تشویق‌ها و درخواست‌های خود، پدرم را مجاب می‌کردند تا کنسرت دهد. امسال هم او با تمام تقاضاهایی که از سوی شرکت‌های هنری، نهادهای فرهنگی و حتی من برائ برگزاری کنسرت می‌شد، مخالفت می‌کرد تا اینکه بر اثر درخواست‌های بسیار مردم نظرش را تغییر داد.»

او تأکید کرد: «در کنار عشق به مردم، پدرم عاشق موسیقی نیز بود و برائ همین تا آخرین روزهایی که توان داشت، همچنان مشغول به نوشتن آهنگ‌های تازه و قطعات تازه بود.»

از زنده یاد همایون خرم، قطعات و تصنیف‌های ماندگار و معروفی چون «توای پری کجایی»، «امشب در سر شوری دارم»، «رسوای زمانه منم»، «آیا همه شما بی‌گناهید»، «اشک من هویدا شد» و «آوای خسته دلان» به یادگار مانده‌است که با وجود گذشت ۴۰ تا ۵۰ سال از آفرینش آن‌ها، هنوز از سوی مردم زمزمه می‌شوند.

آلبوم‌های «تنها ماندم» با صدای محمد اصفهانی و «رسوای زمانه» با خوانندگی علیرضا قربانی نیز از جمله کارهای چند سال اخیر این آهنگساز به‌شمار می‌آیند.

همایون خرم دو سال پیش کتاب «غوغای ستارگان» را که در برگیرنده خاطرات اوست منتشر کرد که بخشی ارزشمند از تاریخ معاصر موسیقی معاصر کشورمان را جاودانه کرده‌است.