مسعود میرزا ظل‌السلطان: تفاوت میان نسخه‌ها

وی به دو چیز شناخته می‌شود؛ ظلم و ستمی که در طول زمامداری خود بر مردم روا داشت و دیگر تخریب گسترده بناها و آثار تاریخی برجسته برجا مانده از دوران صفویه.<ref>کوکا - [http://www.coca.ir/interesting-pictures-zalo-al-sultan-son-naseredin-shah/ عکس‌های جالب از ظل السلطان ظالم، پسر ناصرالدین شاه]</ref>

در سال ۱۳۰۱ هجری قمری به ناصرالدین شاه پیشنهاد کرد که در ازای دریافت مقام ولایت‌عهدی، یک میلیون تومان پیشکش نماید. چون ناکام ماند اصرار کرد وزیر جنگ شود. ناصرالدین شاه که از حمایت بی‌دریغ انگلستان از ظل‌السلطان و قدرت روزافزون او بیمناک شده بود، در ۱۳۰۵ هجری قمری او را از حکومت‌هایش به جز اصفهان، برکنار و ارتشش را به نایب‌السلطنه واگذار کرد.<ref name=":0" />

او برای این امر حاضر شد که یک میلیون تومان به شاه تقدیم کند تا اینکه او را ولیعهد کند، اما موفق به این امر نشد، سپس در اوایل سال ۱۳۰۳ هجری قمری که به تهران آمده بود، پس از یأس از ولایت‌عهدی خیلی میل داشت که شاه، کامران‌میرزا نائب‌السلطنه را از وزارت جنگ معزول کند و او را وزیر جنگ نماید که این امر نیز محقق نشد.<ref name=":2">تست آزمون - [http://www.testazmoon.com/رنگارنگ_/اطلاعات_عمومی_/tabid/1406/View/2208/id/15917/ سلطان مسعود میرزا ظل السلطان]</ref>

ناصرالدین شاه که از استقلال ایلخانی می‌ترسید اسباب قتل حسینقلی خان ایلخانی را فراهم کرد و نوشته‌ای هم در این باب محرمانه به ظل السلطان داد. ناصرالدین شاه معتقد بود اگر ایلخانی را از میان نبرند سلطنت از خانواده قاجار به بختیاری منتقل می‌شود. شب ۲۷ رجب ۱۲۹۹ ق ایلخانی و اسفندیار خان سردار اسعد به همراه علیقلی خان بختیاری سردار اسعد دوم به دعوت ظل السلطان در میدان شاه اصفهان برای مشق سربازان حضور به هم رسانیدند و پس از اتمام مشق به همراه ظل السلطان به عمارت دولتی دعوت شدند و در همان شب مرحوم حسینقلی خان ایلخانی را با زهر مهلک که در یک فنجان قهوه ریخته شده بود به قتل رساندند.<ref name=":1" />

با این حال جنون آمیزترین اقدام این شاهزاده قاجاری [https://tarikhema.org/words/تخریب/ تخریب] بناهای تاریخی در اصفهان بود؛ گفته می‌شود او بیش از ۵۰ [https://tarikhema.org/words/بنا/ بنا] و اثر تاریخی مربوط به عصر صفوی را در اصفهان تخریب کرد. «هنری رنه» جهانگرد اروپایی که در زمان حکومت طل السلطان از ایران بازدید کرده‌است در همین باره نوشته‌است: ظل السلطان بسیاری از [https://tarikhema.org/words/کاخ/ کاخ] های عالی و شاهکارهای ممتاز اصفهان را که موجب حیرت جهانیان بود نابود کرد. در واقع، آخرین سال‌های حکومت ظل السلطان در اصفهان به منزله طوفان ویرانگر بود زیرا او که با به [https://tarikhema.org/words/شاهی/ شاهی] رسیدن برادرش مظفرالدین شاه امید سلطنت خود را از دست رفته می‌دید به تلافی، بیشتر این شاهکارهای برجسته را که در دنیا بی نظیر بود خراب کرد و مصالح آنها را فروخت.<ref name=":1" />

# و….<ref>فیس بوک - ‎[https://www.facebook.com/Zand.Lotfalikhan/posts/1181676691929414 تاریخ ایران با لطفعلیخان زند]</ref>

ظل السلطان به این امید که منازعه میان محمدعلی شاه قاجار و مجلس و مشروطه خواهان به عزل برادرزاده و سلطنت او منجر شود با مشروطه خواهان همراهی کرد. در هنگام به توپ بستن مجلس، حاکم فارس بود اما خانه اش عمارت مسعودیه در تهران، تخریب و غارت شد و او ناچار به اروپا رفت.

پس از فتح تهران، بی‌خبر از راه بادکوبه به ایران آمد اما مجاهدین او را در منجیل دستگیر کردند و با وساطت وزیرمختار انگلستان و پرداخت سیصد هزار تومن جریمه نقدی اجازه بازگشت به اروپا را یافت. نداشتن وجهه در میان عامه مردم، عدم تمایل روس و انگلیس و مخالفت بختیاری‌ها با او به دلیل قتل حسینقلی خان ایلخانیباعث شد ظل السلطان در سالهای بعد در[[پرونده:ظل السلطان از ظالم ترین حاکمان قاجار.jpg|بندانگشتی|ظل السلطان از ظالم‌ترین حاکمان قاجار]]عرصه سیاسی کشور نقشی نداشته باشد.<ref name=":0" />

پس از به توپ بستن مجلس به دست محمدعلی شاه، ظل السلطان ناچار به اروپا رفت. در شهر وین اقامت کرد و پس از فتح تهران به دست مشروطه خواهان و خلع محمدعلی شاه، شتابان به ایران بازگشت اما نتیجه‌ای نگرفت. به‌دست مجاهدین دستگیر و زندانی شد و پس از پرداخت مبلغ هنگفتی با کمک انگلستان آزاد شد و به اروپا بازگشت و تا اواخر جنگ جهانی اول خارج از ایران ماند.<ref name=":0" /><ref name=":2" />

مسعود میرزا در اواخر جنگ جهانی اول به اصفهان بازگشت و در عمارت خود در باغ نو منزوی شد. پس از مرگ فرزند دلبندش بهرام میرزا سردار مسعود، در دریای مانش پریشان حواس شد و در دهم تیر ماه ۱۲۹۷ش برابر با ۲۲ رمضان ۱۳۳۶ ق در حدود هفتاد سالگی پس از دچار شدن به اختلال حواس درگذشت.<ref name=":0" /><ref name=":1" />