۱٬۶۵۱
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
'''روز جهانی آزادی مطبوعات''' | '''روز جهانی آزادی مطبوعات''' به پیشنهاد یونسكو و تصویب مجمع عمومی سازمان ملل در نوامبر 1991 میلادی روز سوم ماه مه هر سال به عنوان روز جهانی مطبوعات شناخته شده است. امروزه ، مطبوعات در زمینه ی مسائل تحلیلی ، سرعت در اطلاع رسانی ، حركت و پیش بینی برخی از وقایع و رویدادها و ارائه آگاهی های لازم به جامعه،برای بالابردن حساسیت مردم نسبت به واقعیات اجتماعی،نقش بسزایی دارند. | ||
در سال ۱۹۹۳ روز سوم ماه مه از سوی سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد موسوم به یونسکو به عنوان روز جهانی آزادی مطبوعات نامگذاری شد. هر سال در این روز، وضعیت رسانه ها و آزادی بیان و مطبوعات در کشورهای مختلف منتشر می شود که تازه ترین گزارش ها، وضعیت آزادی مطبوعات و رسانه ها در ایران را جزو بدترین ده کشور جهان طبقه بندی می کنند.<ref>[https://ir.voanews.com/a/press-freedom-day-iran-/4375851.html روز جهانی آزادی مطبوعات: سرکوب و اختناق خبری در ایران ادامه دارد]، سایت صدای آمریکا</ref> | |||
روز جهانی آزادی مطبوعات هر سال در سوم ماه مه در بسیاری کشورها با ارزیابی موقعیت حقوقی رسانهها و شرایط حقیقی کار آنها همراه است. در این روز به روزنامهنگاران، موسسات مطبوعاتی و سازمانها و انجمنهای دفاع از حقوق رسانهها فرصت میدهد که بر تکیه بر نارسائیها و دشواریها در این زمینه، افکار عمومی را به اهمیت آزادی مطبوعات به عنوان پیش شرط وجود دموکراسی تاکید کنند و خواستار رفع بن بستها و محدودیتها شوند.<ref name=":1" /> | |||
در جدیدترین رده بندی سازمان گزارشگران بدونمرز، در میان ۱۸۰ کشور مورد بررسی، ایران در جایگاه ۱۷۰ قرار گرفت.<ref name=":2">[https://rsf.org/persan/ranking رتبهبندی آزادی مطبوعات در جهان]، سایت گزارشگران بدون مرز</ref> | |||
== تاریخچه == | == تاریخچه == | ||
خط ۶: | خط ۱۲: | ||
در ۲۰ دسامبر ۱۹۹۳، در چهل و هشتمین اجلاس مجمع عمومی ملل متحد، روز سوم ماه مه برابر با ۱۳ اردبیهشت هر سال به نام روز جهانی آزادی مطبوعات اعلام شد. | در ۲۰ دسامبر ۱۹۹۳، در چهل و هشتمین اجلاس مجمع عمومی ملل متحد، روز سوم ماه مه برابر با ۱۳ اردبیهشت هر سال به نام روز جهانی آزادی مطبوعات اعلام شد. | ||
روز جهانی آزادی مطبوعات هر سال در سوم ماه مه در بسیاری کشورها با ارزیابی موقعیت حقوقی رسانهها و شرایط حقیقی کار آنها همراه است. در این روز به روزنامهنگاران، موسسات مطبوعاتی و سازمانها و انجمنهای دفاع از حقوق رسانهها فرصت میدهد که بر تکیه بر نارسائیها و دشواریها در این زمینه، افکار عمومی را به اهمیت آزادی مطبوعات به عنوان پیش شرط وجود دموکراسی تاکید کنند و خواستار رفع بن بستها و محدودیتها شوند.<ref>[http://www.unesco.org/new/en/unesco/events/prizes-and-celebrations/celebrations/international-days/world-press-freedom-day/about-world-press-freedom-day/ About World Press Freedom Day], UNESCO</ref> | روز جهانی آزادی مطبوعات هر سال در سوم ماه مه در بسیاری کشورها با ارزیابی موقعیت حقوقی رسانهها و شرایط حقیقی کار آنها همراه است. در این روز به روزنامهنگاران، موسسات مطبوعاتی و سازمانها و انجمنهای دفاع از حقوق رسانهها فرصت میدهد که بر تکیه بر نارسائیها و دشواریها در این زمینه، افکار عمومی را به اهمیت آزادی مطبوعات به عنوان پیش شرط وجود دموکراسی تاکید کنند و خواستار رفع بن بستها و محدودیتها شوند.<ref name=":1">[http://www.unesco.org/new/en/unesco/events/prizes-and-celebrations/celebrations/international-days/world-press-freedom-day/about-world-press-freedom-day/ About World Press Freedom Day], UNESCO</ref> | ||
در این روز فرصتی است برای: | در این روز فرصتی است برای: | ||
خط ۳۲: | خط ۳۸: | ||
== وضعیت آزادی مطبوعات در ایران == | == وضعیت آزادی مطبوعات در ایران == | ||
مطابق اصل ۱۹ اعلامیه جهانی حقوق بشر «هر کس حق آزادی عقیده و بیان دارد و حق مزبور شامل آن است که از داشتن عقاید خود بیم و اضطرابی نداشته باشد و در کسب اطلاعات و افکار و در اخذ و انتشار آن، به تمام وسایل ممکن و بدون ملاحظات مرزی، آزاد باشد.» | مطابق اصل ۱۹ اعلامیه جهانی حقوق بشر «هر کس حق آزادی عقیده و بیان دارد و حق مزبور شامل آن است که از داشتن عقاید خود بیم و اضطرابی نداشته باشد و در کسب اطلاعات و افکار و در اخذ و انتشار آن، به تمام وسایل ممکن و بدون ملاحظات مرزی، آزاد باشد.» | ||
سازمان گزارشگران بدون مرز اعلام کرده که سانسور رسانهها و سرکوب روزنامهنگاران به اندازه تاریخ جمهوری اسلامی قدمت دارد، به طوری که در یک بازه زمانیِ سی ساله، یعنی از سال ۱۳۵۸ تا ۱۳۸۸، دستکم ۸۶۰ روزنامهنگار در ایران بازداشت، زندانی یا حتی اعدام شدند. بازداشتهایی که هنوز هم ادامه دارد و در مواردی به حکم زندان منجر میشود. | |||
در جدیدترین رده بندی سازمان گزارشگران بدونمرز، در میان ۱۸۰ کشور مورد بررسی، ایران در جایگاه ۱۷۰ قرار گرفت.<ref name=":2" /> گزارشگران بدون مرز در تازهترین شاخص آزادی رسانهها در جهان درباره وضعیت رسانهها در ایران گفت:<ref>[https://www.radiofarda.com/a/RSF-2019-World-Press-Freedom-Index/29888767.html ایران در قعر جدول شاخص آزادی رسانهها در جهان]، سایت رادیو فردا</ref><blockquote>«در ۳۹ سال گذشته، مهار دولتی اخبار و اطلاعات در ایران همهگیر بوده است. جمهوری اسلامی بیشترِ رسانههای خبری را سخت در چنگ خود دارد و در برخورد با روزنامهنگاران مستقل، شهروند خبرنگاران و رسانههای خبری هرگز نرمش نمیکند. در این راه نیز از ابزارهای ایجاد هراس، بازداشتهای خودسرانه، و حبسهای طولانیمدتِ پس از محاکمههای ناعادلانه در دادگاههای انقلاب، بهره میبرد.»<ref>[https://www.radiozamaneh.com/442102 گزارش آزادی رسانههای گزارشگران بدون مرز: ایران در میان ۱۸۰ کشور در رده ۱۷۰]، سایت رادیو زمانه</ref></blockquote> | |||
=== توقیف فلهای مطبوعات در سال ۱۳۷۹ === | |||
از بهار ۱۳۷۹ که به عقیده برخی خود میتوانست تبدیل به «بهار مطبوعات» در ایران شود، ماشین سرکوب و قلع و قمع مطبوعات در ایران با شدتی بسیار بیشتر از پیش به راه افتاد. سرکوبی که به باور بسیاری از روزنامهنگاران و منتقدان، شروع آن از یک سخنرانی بود. سخنرانیای که در آن [[سید علی خامنه ای|علی خامنهای]]، رهبر جمهوری اسلامی، با «پایگاه دشمن» خواندن مطبوعات، جواز فرمان حمله و سرکوب آنان را صادر کرد. او اول اردیبهشت ۱۳۷۹ در مراسمی که در مصلای تهران برگزار شد، در میان هواداران خود گفت:<blockquote>«بعضی از این مطبوعاتی که امروز هستند، پایگاههای دشمنند؛ همان کاری را میکنند که رادیو و تلویزیونهای بیبیسی و آمریکا و رژیم صهیونیستی میخواهند بکنند!… من نه با آزادی مطبوعات مخالفم و نه با تنوع مطبوعات… اما وقتی مطبوعاتی پیدا میشوند که همه همتشان تشویش افکار عمومی، ایجاد بدبینی مردم به نظام است… این یک شارلاتانیزم مطبوعاتی است.»</blockquote>همین اشاره مستقیم رهبر جمهوری اسلامی به مطبوعات و استفاده از عبارت «پایگاه دشمن» کافی بود تا سعید مرتضوی دست به کار شده و با استناد به قانونی که ۴۰ سال پیش از آن و در ارتباط با اقدامات پیشگیرانه ارتکاب جرم علیه اراذل و اوباش تصویب شده بود، تا ۲۰ روزنامه را ظرف مدت بسیار کوتاهی توقیف کند. در نتیجه این اقدام نزدیک به هزار و ۵۰۰ روزنامهنگار بیکار شده و تیراژ مطبوعات تا یک میلیون کاهش یافت.<ref>[https://www.radiozamaneh.com/443786 توقیف فلهای مطبوعات در سال ۱۳۷۹: آغاز یا ادامه سرکوب؟]، سایت رادیو زمانه</ref> | |||
=== برخی روزنامهنگاران زندانی در جمهوری اسلامی === | === برخی روزنامهنگاران زندانی در جمهوری اسلامی === | ||
اسامی برخی روزنامهنگارانی که در ایران به خاطر ایفای وظایف حرفهای خود به زندان رفتهاند عبارتند از: | اسامی برخی روزنامهنگارانی که در ایران به خاطر ایفای وظایف حرفهای خود به زندان رفتهاند عبارتند از: | ||
# نرگس محمدی، روزنامهنگار و مدافع حقوق بشر از تاریخ ۱۵ اردیبهشت ١٣٩٤ در زندان بسر میبرد، برای سه اتهام به ۱۶ سال زندان محکوم شده است. پنج سال برای اجتماع و تبانی علیه نظام، یک سال برای برای تبلیغ علیه نظام، و ده سال برای تاسیس و همکاری با انجمن لگام، انجمنی برای لغو مجازات اعدام.<ref>[https://rsf.org/persan/news/-%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1%DB%8C-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86--%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%B1%D9%88%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%E2%80%8C%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%B2%D9%86-%D8%A7%D8%B3%D8%AA جمهوری اسلامی ایران: بزرگترین زندان جهان برای روزنامهنگاران زن است]، سایت گزارشگران بدون مرز</ref> | |||
# زینب کریمیان، خبرنگار سابق خبرگزاریهای ایرنا و مهر توسط نیروهای وزارت اطلاعات بازداشت شد. اتهام این خبرنگار هنوز مشخص نیست. | # زینب کریمیان، خبرنگار سابق خبرگزاریهای ایرنا و مهر توسط نیروهای وزارت اطلاعات بازداشت شد. اتهام این خبرنگار هنوز مشخص نیست. | ||
# طاهره ریاحی، روزنامهنگار و دبیر اجتماعی خبرگزاری برنا در منزلش بازداشت شد. هر چند خبرگزاری ایلنا از قول یک «منبع آگاه» اتهام این روزنامهنگار را تبلیغ علیه نظام عنوان کرده است، اما تاکنون توضیح بیشتری درباره مصادیق این اتهام ارائه نشده است. | # طاهره ریاحی، روزنامهنگار و دبیر اجتماعی خبرگزاری برنا در منزلش بازداشت شد. هر چند خبرگزاری ایلنا از قول یک «منبع آگاه» اتهام این روزنامهنگار را تبلیغ علیه نظام عنوان کرده است، اما تاکنون توضیح بیشتری درباره مصادیق این اتهام ارائه نشده است. | ||
# احسان مازندرانی، روزنامهنگاری که به اتهام مشارکت در اجتماع و تبانی علیه امنیت بازداشت شده بود. وی در طول دوران حبس خود در اعتراض به محکومیت خود و وضعیتش در زندان دست به اعتصاب غذا زده بود. | # احسان مازندرانی، روزنامهنگاری که به اتهام مشارکت در اجتماع و تبانی علیه امنیت بازداشت شده بود. وی در طول دوران حبس خود در اعتراض به محکومیت خود و وضعیتش در زندان دست به اعتصاب غذا زده بود. | ||
# هنگامه شهیدی، روزنامهنگار که برای شرکت در مراسم ختم مادر بزرگ خود از تهران به مشهد رفته بود، | # هنگامه شهیدی، روزنامهنگار که برای شرکت در مراسم ختم مادر بزرگ خود از تهران به مشهد رفته بود، از سوی ماموران امنیتی در مشهد دستگیر و با پرواز هوایی به تهران منتقل شد. وی پس از آن به بند ۲۰۹ زندان اوین فرستاده شد. اتهام شهیدی «امنیتی» عنوان شده بود. | ||
# آفرین چیت ساز، ستون نویس روزنامه ایران، روز دوازدهم آبان ماه سال ۱۳۹۴ توسط نیروهای اطلاعات سپاه در منزلش بازداشت شد | # آفرین چیت ساز، ستون نویس روزنامه ایران، روز دوازدهم آبان ماه سال ۱۳۹۴ توسط نیروهای اطلاعات سپاه در منزلش بازداشت شد. وی به اتهام اجتماع و تبانی علیه امنیت ملی و ارتباط با دول بیگانه به ۱۰ سال حبس محکوم شده بود که در دادگاه تجدیدنظر حکم وی به دو سال حبس و دو سال ممنوعیت از کار در حوزه مطبوعات تغییر کرد. | ||
# محمدصادق کبودوند، دبیر سازمان حقوق بشر کردستان از سال ۱۳۸۶ در بازداشت | # محمدصادق کبودوند، دبیر سازمان حقوق بشر کردستان از سال ۱۳۸۶ در بازداشت بوده است. وی در دادگاه انقلاب تهران به جرم نشر اکاذیب به قصد تشویش اذهان عمومی از طریق تشکیل «سازمان حقوق بشر کردستان» و فعالیت در آن، به تحمل ۱۱ سال حبس محکوم شد. وی در طول دوران بازداشت خود بارها دست به اعتصاب غذا زده است. | ||
# مجید محمدی معین، خبرنگار روزنامه بیان و سلام که از بهمن ماه سال ۸۹ محکومیت چهارساله خود در زندان اوین را سپری میکرد، در سال ۹۳ در حالی که در زندان به سر میبرد، به اتهام «تبلیغ علیه نظام» به یک سال حبس تعزیری محکوم شد. این حکم در شعبه ۳۶ تجدیدنظر استان تایید و در مرداد ماه سال ۱۳۹۴ به وی در زندان ابلاغ شد. | # مجید محمدی معین، خبرنگار روزنامه بیان و سلام که از بهمن ماه سال ۸۹ محکومیت چهارساله خود در زندان اوین را سپری میکرد، در سال ۹۳ در حالی که در زندان به سر میبرد، به اتهام «تبلیغ علیه نظام» به یک سال حبس تعزیری محکوم شد. این حکم در شعبه ۳۶ تجدیدنظر استان تایید و در مرداد ماه سال ۱۳۹۴ به وی در زندان ابلاغ شد. | ||
# مراد ثقفی، روزنامهنگار و مدیرمسئول | # مراد ثقفی، روزنامهنگار و مدیرمسئول فصلنامه گفتگو، در خانهاش در تهران بازداشت شد. گزارشی رسمی از اتهام آقای ثقفی و یا نهاد مسئول بازداشت او منتشر نشد. | ||
# صبری حسن پور، مجری شبکه تلویزیونی فارسی زبان «سیمای رهایی» مستقر در هلند و سخنگوی یک سازمان سیاسی، پس از سفر به ایران بازداشت شد | # صبری حسن پور، مجری شبکه تلویزیونی فارسی زبان «سیمای رهایی» مستقر در هلند و سخنگوی یک سازمان سیاسی، پس از سفر به ایران بازداشت شد. | ||
علاوه بر روزنامهنگاران مذکور، تعدادی از روزنامهنگاران نیز هم چون میثم محمدی، احسان اکبری و یغما فخشامی نیز با قید وثیقه آزاد | علاوه بر روزنامهنگاران مذکور، تعدادی از روزنامهنگاران نیز هم چون میثم محمدی، احسان اکبری و یغما فخشامی نیز با قید وثیقه آزاد شدند. علاوه بر این، روزنامهنگاران زیادی از جمله ماشاالله شمسالواعظین، احمد زیدآبادی، ژیلا بنییعقوب، علیرضا رجایی، پرستو دوکوهکی، سام محمودی سرابی و مسعود لواسانی، از هرگونه فعالیت رسانهای محروم شدند. | ||
بنا بر گزارش سازمان گزارشگران بدون مرز، حکومت ایران «مجازاتهای غیر انسانی و قرون وسطایی» مانند شلاق زدن را همچنان اجرا میکند.<ref>[https://www.bbc.com/persian/iran-39808846 ایران و آزادی مطبوعات]، سایت بیبیسی فارسی</ref> | بنا بر گزارش سازمان گزارشگران بدون مرز، حکومت ایران «مجازاتهای غیر انسانی و قرون وسطایی» مانند شلاق زدن را همچنان اجرا میکند.<ref>[https://www.bbc.com/persian/iran-39808846 ایران و آزادی مطبوعات]، سایت بیبیسی فارسی</ref> | ||
=== سانسور اینترنت === | |||
== منابع == | == منابع == | ||
<references /> | <references /> |
ویرایش