۷٬۳۴۸
ویرایش
اختلاس در ایران: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
[[پرونده:اختلاس در ایران.JPG|جایگزین=اختلاس در ایران|بندانگشتی|اختلاس در ایران]] | [[پرونده:اختلاس در ایران.JPG|جایگزین=اختلاس در ایران|بندانگشتی|اختلاس در ایران]] | ||
'''اختلاس‌ها در ایران''' پدیده‌ای است که از زمان روی کار آمدن جمهوری اسلامی بر اقتصاد ایران سایه انداخته است. در اوایل دهه ۶۰ خورشیدی بازاریان وابسته به حکومت که ارگان‌های اقتصادی جمهوری اسلامی را در اختیار داشتند با سیاست‌های خود و وضع قوانین و دستورالعمل‌های مختلف سودهای کلانی به جیب می‌زدند. | '''اختلاس‌ها در ایران''' پدیده‌ای است که بیشتر از زمان روی کار آمدن جمهوری اسلامی بر اقتصاد ایران سایه انداخته است. در اوایل دهه ۶۰ خورشیدی بازاریان وابسته به حکومت که ارگان‌های اقتصادی جمهوری اسلامی را در اختیار داشتند با سیاست‌های خود و وضع قوانین و دستورالعمل‌های مختلف سودهای کلانی به جیب می‌زدند. | ||
موضوع اختلاس‌ها در ایران اساسا از ابتدای دهه ۷۰ شمسی مطرح شد. اولین | موضوع اختلاس‌ها در ایران اساسا از ابتدای دهه ۷۰ شمسی مطرح شد. اولین پدر ایران در ابتدای انقلاب انجام شد که نشریه سازمان مجاهدین خلق آن را افشا کرد. | ||
یکی از موضوعات و پرونده‌هایی که در سال‌های اخیر یعنی از سال ۱۳۹۴ و در اوج آن در سال ۱۳۹۶ | اما اولین پرونده اختلاس که در ایران به صورت رسمی مطرح گشت در سال ۱۳۷۱ بود. متهمان اصلی این اختلاس مرتضی رفیق دوست و فاضل خداداد بودند. این اختلاس به اختلاس ۱۲۳ میلیاردی معروف شد. پس از آن طی سال‌های دیگر پرونده‌های بسیاری از قبیل پرونده اختلاس ۱۴ میلیارد تومانی غلامحسین کرباسچی، پرونده شهرام جزایری، اختلاس ۳ هزار میلیاردی محمودرضا خاوری، اختلاس بابک زنجانی( یک مورد بدهی ۴ میلیاردی به دولت) اختلاس در سازمان تأمین اجتماعی(فقط یک مورد پنج و سه دهم میلیون یورو)، اختلاس بیمه ایران(هزاران میلیاردی)، اختلاس صندوق فرهنگیان(یک مورد ۸ هزار میلیارد)، اختلاس در وزارت نفت(۱۰۰ میلیارد)، گم شدن دکل‌های نفتی و ده‌ها مورد دیگر مطرح شد که در تمامی آن‌ها ردپای عوامل حکومتی به چشم می‌خورد. در واقع حجم و میزان اختلاس در هر یک از این پرونده‌ها شکی باقی نمی‌گذارد که عوامل قدرتمند وابسته به ارگان‌های حکومتی در آن نقش دارند. | ||
یکی از موضوعات و پرونده‌هایی که در سال‌های اخیر یعنی از سال ۱۳۹۴ و در اوج آن در سال ۱۳۹۶ مطرح شد و گستردگی آن تقریبا تمام کشور را در بر گرفت، موضوع اختلاس در مؤسسات مالی و اعتباری بود. در اثر شرایط بی‌ثبات اقتصادی در ایران، مؤسسات مالی رشد قارچ گونه‌ای پیدا کردند. طبق یک گزارش رسمی تعداد آن‌ها به ۷۰۰۰ مؤسسه رسید که اغلب وابسته به سپاه پاسداران بودند. این مؤسسات با سودهای بالا موفق به جذب سرمایه‌های مردم می‌شدند اما بعد از مدتی اعلام ورشکستگی می‌کردند و پول سرمایه گذاران را که عمدتا از اقشار کم درآمد و متوسط جامعه بودند و به امید سودی برای گذران امور زندگی پول‌های خود را نزد این مؤسسات به امانت گذاشته بودند بالا می‌کشیدند. این مسئله به یک بحران اجتماعی در جامعه ایران در سال‌های اخیر تبدیل شده است و به خصوص در سال‌های ۹۶ و ۹۷ روزی نبوده که شاهد اعتراض سپرده گذاران در مقابل مؤسسات مالی و بانک مرکزی و یا دوائر دولتی و حکومتی نباشیم. | |||
== پیشینه اختلاس در ایران == | == پیشینه اختلاس در ایران == | ||
| خط ۴۴: | خط ۴۶: | ||
مه‌آفرید امیرخسروی در سال ۱۳۹۰ به فسادی متهم شد که تاکنون از آن با عنوان یکی از بزرگترین مفاسد مالی تاریخ ایران یاد می‌شود. رقم اختلاس در این پرونده ۳۰۰۰ میلیارد تومان بود. یکی از نکات بارز در این پرونده، به میان آمدن نام چند مدیر دولت وقت، چند نماینده مجلس و برخی نزدیکان محمود احمدی‌نژاد و یار نزدیک او اسفندیار رحیم‌مشایی بود. سیدمحمد جهرمی (وزیر پیشین کار در دولت نهم و مدیرعامل اسبق بانک صادرات) در مصاحبه‌ای با رد ادعاهای مطرح شده علیه خود، از برادرزاده اسفندیار رحیم‌مشایی به عنوان یکی از افراد دخیل در این پرونده یاد کرده بود. با وجود طرح چنین ادعاهایی، مشخص نشد که آیا از وزرا، معاونان وزرا یا چند نماینده مجلس که نامشان در این فساد مطرح شده بود، بازجویی شده و به دادگاه احضار شدند یاخیر. در نهایت دو نام در این پرونده باقی ماند؛ مه‌آفرید امیرخسروی و محمودرضا خاوری. خاوری مدیرعامل وقت بانک ملی بود؛ یعنی یکی از بانک‌های درگیر در این فساد اقتصادی. در همان ابتدای طرح رسانه‌ای این پرونده، گفته شد که او به همراه حدود ۳ هزار میلیارد تومان، به کانادا گریخته است. مه‌آفرید در سال ۱۳۹۳ اعدام شد. محمد جهرمی هم نهایتاً به پرداخت ۸ میلیون تومان محکوم شد.<ref name=":0" /> | مه‌آفرید امیرخسروی در سال ۱۳۹۰ به فسادی متهم شد که تاکنون از آن با عنوان یکی از بزرگترین مفاسد مالی تاریخ ایران یاد می‌شود. رقم اختلاس در این پرونده ۳۰۰۰ میلیارد تومان بود. یکی از نکات بارز در این پرونده، به میان آمدن نام چند مدیر دولت وقت، چند نماینده مجلس و برخی نزدیکان محمود احمدی‌نژاد و یار نزدیک او اسفندیار رحیم‌مشایی بود. سیدمحمد جهرمی (وزیر پیشین کار در دولت نهم و مدیرعامل اسبق بانک صادرات) در مصاحبه‌ای با رد ادعاهای مطرح شده علیه خود، از برادرزاده اسفندیار رحیم‌مشایی به عنوان یکی از افراد دخیل در این پرونده یاد کرده بود. با وجود طرح چنین ادعاهایی، مشخص نشد که آیا از وزرا، معاونان وزرا یا چند نماینده مجلس که نامشان در این فساد مطرح شده بود، بازجویی شده و به دادگاه احضار شدند یاخیر. در نهایت دو نام در این پرونده باقی ماند؛ مه‌آفرید امیرخسروی و محمودرضا خاوری. خاوری مدیرعامل وقت بانک ملی بود؛ یعنی یکی از بانک‌های درگیر در این فساد اقتصادی. در همان ابتدای طرح رسانه‌ای این پرونده، گفته شد که او به همراه حدود ۳ هزار میلیارد تومان، به کانادا گریخته است. مه‌آفرید در سال ۱۳۹۳ اعدام شد. محمد جهرمی هم نهایتاً به پرداخت ۸ میلیون تومان محکوم شد.<ref name=":0" /> | ||
=== اختلاس در سازمان | === اختلاس در سازمان تأمین اجتماعی === | ||
[[پرونده:مه آفرید امیر خسروی.JPG|جایگزین=مه آفرید امیر خسروی که در جریان پرونده اختلاس ۳ هزار میلیاردی اعدام شد|بندانگشتی|مه آفرید امیر خسروی که در جریان پرونده اختلاس ۳ هزار میلیاردی اعدام شد]] | [[پرونده:مه آفرید امیر خسروی.JPG|جایگزین=مه آفرید امیر خسروی که در جریان پرونده اختلاس ۳ هزار میلیاردی اعدام شد|بندانگشتی|مه آفرید امیر خسروی که در جریان پرونده اختلاس ۳ هزار میلیاردی اعدام شد]] | ||
سعید مرتضوی دادستان سابق تهران زمانی که مدت کوتاهی در دوره‌ی احمدی نژاد رئیس سازمان تأمین اجتماعی بود متهم به فساد مالی شد. تنها در یکی از موارد اتهامی، به گفته‌ی یکی از اعضای هیأت مدیره جدید سازمان تأمین اجتماعی، سعید مرتضوی و بابک زنجانی تفاهم‌نامه‌ای امضا کرده بودند که طی آن، در ازای پرداخت ۵ و ۳ دهم میلیون یورو از جانب زنجانی، این سازمان ۱۳۷ شرکت زیرمجموعه خود را با نرخ تعیین‌شده بر اساس بورس کالا، به زنجانی بفروشد که البته با روی کار آمدن دولت [[حسن روحانی]]، عملاً جلوی این اتفاق گرفته شد. | سعید مرتضوی دادستان سابق تهران زمانی که مدت کوتاهی در دوره‌ی احمدی نژاد رئیس سازمان تأمین اجتماعی بود متهم به فساد مالی شد. تنها در یکی از موارد اتهامی، به گفته‌ی یکی از اعضای هیأت مدیره جدید سازمان تأمین اجتماعی، سعید مرتضوی و بابک زنجانی تفاهم‌نامه‌ای امضا کرده بودند که طی آن، در ازای پرداخت ۵ و ۳ دهم میلیون یورو از جانب زنجانی، این سازمان ۱۳۷ شرکت زیرمجموعه خود را با نرخ تعیین‌شده بر اساس بورس کالا، به زنجانی بفروشد که البته با روی کار آمدن دولت [[حسن روحانی]]، عملاً جلوی این اتفاق گرفته شد. | ||
| خط ۵۵: | خط ۵۷: | ||
ماجرای فساد و اختلاس در بیمه ایران زمانی برجسته شد که نام معاون اول محمود احمدی نژاد به عنوان متهم ردیف اول مطرح شد. محمدرضا رحیمی وقتی به اتهام اختلاس، فساد مالی، رشوه و سوءاستفاده از موقعیت شغلی، پایش به دادگاه باز شد، نامه‌ای افشاگرانه به رئیس سابق خود نوشت و دفتر رئیس دولت‌های نهم و دهم هم در نامه دیگری، از اتهامات رحیمی اعلام برائت کرد. رحیمی هم متقابلاً نامه‌ای منتشر کرد و در بخشی از آن که با عبارت «چون دوست دشمن است شکایت کجا برم؟» آغاز شده بود، خطاب به احمدی‌نژاد نوشت: «شاید فراموش کرده‌اید که رحیمیِ محکومِ امروز، چوب لجبازی‌ها و آبروبری‌های گاه و بی‌گاه شما را می‌خورد.» | ماجرای فساد و اختلاس در بیمه ایران زمانی برجسته شد که نام معاون اول محمود احمدی نژاد به عنوان متهم ردیف اول مطرح شد. محمدرضا رحیمی وقتی به اتهام اختلاس، فساد مالی، رشوه و سوءاستفاده از موقعیت شغلی، پایش به دادگاه باز شد، نامه‌ای افشاگرانه به رئیس سابق خود نوشت و دفتر رئیس دولت‌های نهم و دهم هم در نامه دیگری، از اتهامات رحیمی اعلام برائت کرد. رحیمی هم متقابلاً نامه‌ای منتشر کرد و در بخشی از آن که با عبارت «چون دوست دشمن است شکایت کجا برم؟» آغاز شده بود، خطاب به احمدی‌نژاد نوشت: «شاید فراموش کرده‌اید که رحیمیِ محکومِ امروز، چوب لجبازی‌ها و آبروبری‌های گاه و بی‌گاه شما را می‌خورد.» | ||
اتهامات معاون اول پیشین رئیس‌جمهور از جمله | یکی از اتهامات او اختلاسی ۷ هزار میلیاردی بود. | ||
اتهامات معاون اول پیشین رئیس‌جمهور از جمله اختلاس‌های میلیاردیِ او، ابتدا ۱۵ سال و سپس ۵ سال و ۹۱ روز حبس را در پی داشت.<ref name=":0" /> | |||
=== اختلاس بایک زنجانی === | === اختلاس بایک زنجانی === | ||
| خط ۱۰۶: | خط ۱۱۰: | ||
== پرونده مؤسسات مالی == | == پرونده مؤسسات مالی == | ||
[[پرونده:تجمع سپرده گذران کاسپین.JPG|جایگزین=تجمع سپرده گذاران موسسات مالی که در جریان اختلاس در این موسسات زیاد دیدند|بندانگشتی|تجمع سپرده گذاران | [[پرونده:تجمع سپرده گذران کاسپین.JPG|جایگزین=تجمع سپرده گذاران موسسات مالی که در جریان اختلاس در این موسسات زیاد دیدند|بندانگشتی|تجمع سپرده گذاران مؤسسات مالی که در جریان اختلاس در این مؤسسات زیاد دیدند]] | ||
ظهور | ظهور مؤسسات و شرکت‌های خلق‌الساعه در بازار پولی ایران وایجاد بحران به دهه ۱۳۷۰ شمسی برمی‌گردد. در آن زمان شرکت‌هایی با نام مضاربه‌ای وارد بازار پولی کشور شد.<ref>[https://www.bbc.com/persian/iran-features-42038962 موسسه‌های مالی غیر مجاز ایران از کجا آمده‌اند؟]- بی‌بی سی فارسی</ref> مؤسسات مالی پدیده‌ای است که در سال‌های اخیر سرو صدای زیادی حول آن به‌وجود آمده است. یکی از شیوه‌های چپاول‌گری در جمهوری اسلامی، هزاران مؤسسه مالی می‌باشد که با تبلیغات و فریب‌کاری دارایی مردم را جذب و در نهایت به بهانه‌های مختلف بالا می‌کشند. این مؤسسات اغلب متعلق به نهادها و سردمداران حکومتند که در این میان [[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی|سپاه پاسداران]] بیشترین سهم را دارد. این مؤسسات به‌اصطلاح مالی و اعتباری که عمدتاً پوش به‌اصطلاح خیریه هم دارند، با جمع‌آوری پول‌های کلانی از سپرده‌های مردم، پس از این‌که دارایی و ثروت هنگفتی به جیب زدند و پول‌ها را بالا کشیدند اعلام ورشکستگی می‌کنند. | ||
مؤسسات پولی قارچ گونه اعتباری یک بازار غیرمتشکل پولی است که عموماً پاسخگوی هیچ نهاد مالی رسمی از جمله بانک مرکزی نیستند.<ref name=":2">[https://news.mojahedin.org/i/news/163239 قشر عظیم مالباخته و غارتگران حکومتی]- سایت مجاهد</ref> | |||
رئیس بانک مرکزی در اردیبهشت ۹۴ این مؤسسات را غیرمجاز خواند و گفت: | رئیس بانک مرکزی در اردیبهشت ۹۴ این مؤسسات را غیرمجاز خواند و گفت: | ||
| خط ۱۱۷: | خط ۱۲۱: | ||
در بازار پولی ایران نزدیک به ۷هزار مؤسسه مالی و اعتباری خارج از نظارت بانک مرکزی با عملکردی اغلب مخرب، فعالند و شش مؤسسه غیرمجاز حدود ۱۵ درصد حجم کل نقدینگی آن را در اختیار دارند.<ref>روزنامه جهان صنعت ۱۲ اسفند ۹۳</ref> | در بازار پولی ایران نزدیک به ۷هزار مؤسسه مالی و اعتباری خارج از نظارت بانک مرکزی با عملکردی اغلب مخرب، فعالند و شش مؤسسه غیرمجاز حدود ۱۵ درصد حجم کل نقدینگی آن را در اختیار دارند.<ref>روزنامه جهان صنعت ۱۲ اسفند ۹۳</ref> | ||
مؤسسات اعتباری کاسپین، میزان، پدیده شاندیز، کوثر، ثامن الحجج، مهرآریا، ایرانیان، عسگریه و … از این شمارند.<ref name=":2" /> | |||
== منابع == | == منابع == | ||
<references /> | <references /> | ||