مکانیزم ماشه: تفاوت میان نسخه‌ها

۷۶ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۹ اوت ۲۰۲۰
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۰: خط ۱۰:
در این قعطنامه نیز همچون برجام مکانیزم ماشه وجود دارد. با توجه به خروج آمریکا از برجام، دونالد ترامپ قصد دارد با استفاده از قعطنامه ۲۲۳۱ که نام آمریکا نیز در آن وجود دارد مکانیزم ماشه را فعال کند. این قعطنامه به همه اعضای دائم شورای امنیت این امکان را می‌دهد که مکانیزم ماشه را فعال کنند.  با توجه به اینکه آژانس بین‌المللی اتمی ایران را ناقض تعهدات خود می‌داند آمریکا می‌تواند شکایت‌نامه‌ای را به شورای امنیت ارائه دهد. شکایت‌نامه‌ای که رأی مخالف روسیه و چین در آن مؤثر نیست. زیرا آمریکا خواهد توانست رأی مخالف آن‌ها را وتو کند. برای دور زدن وتوی آمریکا چین و روسیه باید اثبات نمایند که مبنای مخالفتشان با فعال شدن مکانیزم ماشه یک مبنای رویه‌ای(Procedural vote ) است و حق وتو در مورد آن وجود ندارد. اثبات چنین رویه‌ای بسیار پیچیده‌است،‌هر چند که حتی اگر چین و روسیه قادر به اثبات آن باشند باز آمریکا می‌تواند از حق وتوی دابل (Double Veto)  استفاده کرده و مجددا أی مخالف چین و روسیه را دور زده و ماشه را بچکاند. [[پرونده:تحریم‌ها باز می‌گردند.JPG|جایگزین=تحریم‌ها باز می‌گردند|بندانگشتی|تحریم‌ها باز می‌گردند]]چیکیدن ماشه به روی جمهوری اسلامی به معنی تحریم‌هایی بسیار دشوار است که می‌تواند رژیم ایران را به کلی فلج کند.  
در این قعطنامه نیز همچون برجام مکانیزم ماشه وجود دارد. با توجه به خروج آمریکا از برجام، دونالد ترامپ قصد دارد با استفاده از قعطنامه ۲۲۳۱ که نام آمریکا نیز در آن وجود دارد مکانیزم ماشه را فعال کند. این قعطنامه به همه اعضای دائم شورای امنیت این امکان را می‌دهد که مکانیزم ماشه را فعال کنند.  با توجه به اینکه آژانس بین‌المللی اتمی ایران را ناقض تعهدات خود می‌داند آمریکا می‌تواند شکایت‌نامه‌ای را به شورای امنیت ارائه دهد. شکایت‌نامه‌ای که رأی مخالف روسیه و چین در آن مؤثر نیست. زیرا آمریکا خواهد توانست رأی مخالف آن‌ها را وتو کند. برای دور زدن وتوی آمریکا چین و روسیه باید اثبات نمایند که مبنای مخالفتشان با فعال شدن مکانیزم ماشه یک مبنای رویه‌ای(Procedural vote ) است و حق وتو در مورد آن وجود ندارد. اثبات چنین رویه‌ای بسیار پیچیده‌است،‌هر چند که حتی اگر چین و روسیه قادر به اثبات آن باشند باز آمریکا می‌تواند از حق وتوی دابل (Double Veto)  استفاده کرده و مجددا أی مخالف چین و روسیه را دور زده و ماشه را بچکاند. [[پرونده:تحریم‌ها باز می‌گردند.JPG|جایگزین=تحریم‌ها باز می‌گردند|بندانگشتی|تحریم‌ها باز می‌گردند]]چیکیدن ماشه به روی جمهوری اسلامی به معنی تحریم‌هایی بسیار دشوار است که می‌تواند رژیم ایران را به کلی فلج کند.  


== مکانیسم ماشه چیست ==
== مکانیسم ماشه ==
در بندهای ۳۶ و ۳۷ برجام تعریف شده است؛ در صورتی که هر یک از طرف‌های باقی‌مانده در برجام (حتی یک کشور) باور داشته باشند که ایران با اقدامات خود توافق را نقض کرده می‌توانند روندی را آغاز کنند که تنها در مدت ۶۵ روز به ارجاع مجدد پرونده به شورای امنیت و بازگشت خودکار تحریم‌ها منتهی می‌شود.<ref name=":0" />


این ۲ بند از آن‌جا که رجوع به آن‌ها می‌تواند به بازگشت خودکار تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران بینجامد، به مکانیسم ماشه معروف شده‌‌اند.<ref name=":1">[https://www.irna.ir/news/83634719/%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7-%D9%88-%D9%81%D8%B9%D8%A7%D9%84-%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D9%85%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85-%D8%AD%D9%84-%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%84%D8%A7%D9%81-%D8%AF%D8%B1-%D8%A8%D8%B1%D8%AC%D8%A7%D9 اروپا و فعال‌سازی مکانیسم حل اختلاف در برجام] - خبرگزاری ایرنا</ref>
مکانیسم ماشه، بخش نهایی از ساز و کار حل اختلاف در توافق‌نامه‌ی برجام است که می‌تواند قطعنامه‌های پیشین سازمان ملل را که بر اساس قطعنامه ۲۲۳۱ تعلیق شده بودند، بازگرداند. مکانیزم ماشه روندی است که هم در برجام و هم پیش از آن در قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت ملل متحد گنجانده شده است.<ref name=":1" />


مکانیسم ماشه، بخش نهایی از ساز و کار حل اختلاف در توافق‌نامه‌ی برجام است که می‌تواند قطعنامه‌های پیشین سازمان ملل را که بر اساس قطعنامه ۲۲۳۱ تعلیق شده بودند، بازگرداند.<ref name=":1" />
=== مکانیزم ماشه در برجام ===
در بندهای ۳۶ و ۳۷ برجام  آمده است در صورتی که هر یک از طرف‌های باقی‌مانده در برجام (حتی یک کشور) باور داشته باشند که ایران با اقدامات خود توافق را نقض کرده می‌توانند روندی را آغاز کنند که به ارجاع مجدد پرونده به شورای امنیت و بازگشت خودکار تحریم‌ها منتهی می‌شود.<ref name=":0" /> این ۲ بند از آن‌جا که رجوع به آن‌ها می‌تواند به بازگشت خودکار تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران بینجامد، به مکانیسم ماشه معروف شده‌‌اند. کشوری که خواهان فعال شدن مکانیزم ماشه است باید شکایتی را به کمسیون مشترک ارائه کند. چنان‌چه اختلافات ظرف مدت ۱۵ روز در این کمیسیون حل و فصل نشود، موضوع در سطح هیئت وزیران خارجه‌ی ۴+۱ طرح و رسیدگی خواهد شد و در صورت عدم حل و فصل اختلاف در سطح وزرای خارجه‌ی ۴+۱ در یک مهلت ۱۵ روزه، کمیسیون مشترک در کم‌تر از ۵ روز نظریه‌ی هیأت مشورتی را با هدف فیصله‌ی موضوع بررسی خواهد کرد.  اگر در این بازه زمانی ۳۵ روزه مسأله حل نشد شاکی می‌تواند شورای امنیت را از آن مطلع سازد. پس از آن شورای امنیت طی ۳۰ روز باید قطعنامه‌ای را صادر نماید که شکایت را تأیید یا رد کند. در غیر این صورت تحریم‌ها به طور خودکار باز می‌گردد.<ref name=":1">[https://www.irna.ir/news/83634719/%D8%A7%D8%B1%D9%88%D9%BE%D8%A7-%D9%88-%D9%81%D8%B9%D8%A7%D9%84-%D8%B3%D8%A7%D8%B2%DB%8C-%D9%85%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85-%D8%AD%D9%84-%D8%A7%D8%AE%D8%AA%D9%84%D8%A7%D9%81-%D8%AF%D8%B1-%D8%A8%D8%B1%D8%AC%D8%A7%D9 اروپا و فعال‌سازی مکانیسم حل اختلاف در برجام] - خبرگزاری ایرنا</ref>


طبق بندهای ۳۶ و ۳۷ برجام، در صورت اختلاف و نقض پایبندی به این توافق توسط امضاکنندگان، کمیسیون مشترک تشکیل می‌شود.
نکته‌ی مهم ساز و کار مکانیسم ماشه این است که در این مرحله هیچ کشوری حق وتو ندارد و شورای امنیت با استناد به بند ۴۲ فصل هفتم منشور ملل متحد تا اقدام نظامی علیه رژیم ایران می‌تواند پیشروی کند.<ref name=":0">[https://fa.iranfreedom.org/%D9%85%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85-%D9%85%D8%A7%D8%B4%D9%87-%DA%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA/ مکانیسم ماشه چیست و چگونه عمل می‌کند]</ref>


چنان‌چه اختلافات ظرف مدت ۱۵ روز در این کمیسیون حل و فصل نشود، موضوع در سطح هیئت وزیران خارجه‌ی ۴+۱ طرح و رسیدگی خواهد شد و در صورت عدم حل و فصل اختلاف در سطح وزرای خارجه‌ی ۴+۱ در یک مهلت ۱۵ روزه، کمیسیون مشترک در کم‌تر از ۵ روز نظریه‌ی هیأت مشورتی را با هدف فیصله‌ی موضوع بررسی خواهد کرد و در صورت عدم حل اختلاف (حداکثر ۳۵ روز)، موضوع به شورای امنیت سازمان ملل ارجاع خواهد شد.
مکانیزم ماشه در قطعنامه ۲۲۳۱


در صورتی که شورای امنیت سازمان ملل، ظرف ۳۰ روز به تعلیق [[تحریم علی خامنه‌ای|تحریم‌ها]] رای ندهد، تحریم‌ها در چارچوب قطعنامه‌های قبلی شورای امنیت خود به خود به اجرا گذاشته خواهند شد و مکانیسم ماشه فعال می‌شود.
در تاریخ [[پرونده:چگونگی بازگشت تحریم‌ها (مکانیزم ماشه).JPG|جایگزین=چگونگی بازگشت تحریم‌ها (مکانیزم ماشه)|بندانگشتی|453x453پیکسل|چگونگی بازگشت تحریم‌ها (مکانیزم ماشه)]]
 
نکته‌ی مهم ساز و کار مکانیسم ماشه این است که در  این مرحله هیچ کشوری حق وتو ندارد و شورای امنیت با استناد به بند ۴۲ فصل هفتم منشور ملل متحد تا اقدام نظامی علیه رژیم ایران می‌تواند پیشروی کند.<ref name=":0">[https://fa.iranfreedom.org/%D9%85%DA%A9%D8%A7%D9%86%DB%8C%D8%B3%D9%85-%D9%85%D8%A7%D8%B4%D9%87-%DA%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA/ مکانیسم ماشه چیست و چگونه عمل می‌کند]</ref>
[[پرونده:چگونگی بازگشت تحریم‌ها (مکانیزم ماشه).JPG|جایگزین=چگونگی بازگشت تحریم‌ها (مکانیزم ماشه)|بندانگشتی|453x453پیکسل|چگونگی بازگشت تحریم‌ها (مکانیزم ماشه)]]


== پیش‌زمینه مکانیسم ماشه  ==
== پیش‌زمینه مکانیسم ماشه  ==