۱۷۴
ویرایش
تظاهرات ۳۰ خرداد ۱۳۶۰: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
تظاهرات سی خرداد سال ۱۳۶۰ یکی از رویداد‌های برجسته‌ی سیاسی | تظاهرات سی خرداد سال ۱۳۶۰ یکی از رویداد‌های برجسته‌ی سیاسی ایران به‌شمار می‌رود. این رخداد، تاریخ سیاسی ایرانیان را به دو مقطع قبل و بعد از این گردهمایی تقسیم کرد. | ||
ناتوانی حاکمان مذهبی وقت در قبال پاسخگویی به مطالبات آزادیخواهانه و حقوق اولیه‌ی شهروندی که مردم ایران پس از تحمل سالیان متمادی استبداد سلطنتی، خود را شایسته آن می‌دانستند، سردمداران حکومت را بتدریج به سمت اعمال سرکوب و نقض حقوق سیاسی و اجتماعی اقشار مختلف مردم کشاند و دورهی کوتاه آزادی که اصطلاحاً به «بهار آزادی» معروف شد، رو به پایان نهاد. دوره‌‌‌ای که با سقوط سلطنت در اواخر سال ۵۷ آغاز شد و تا ماه‌های ابتدای سال ۵۸ دوام یافت.<ref>[https://www.mojahedin.org/sp/30-%D8%AE%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D8%A7-%D8%B3%D8%A7%D9%84-1360--%D9%BE%D8%A7%D8%B3%D8%AE-%D8%A8%D9%87-%D8%B6%D8%B1%D9%88%D8%B1%D8%AA-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE مقاله سی خرداد پاسخ به ضرورت تاریخی از سایت مجاهد]</ref> | ناتوانی حاکمان مذهبی وقت در قبال پاسخگویی به مطالبات آزادیخواهانه و حقوق اولیه‌ی شهروندی که مردم ایران پس از تحمل سالیان متمادی استبداد سلطنتی، خود را شایسته آن می‌دانستند، سردمداران حکومت را بتدریج به سمت اعمال سرکوب و نقض حقوق سیاسی و اجتماعی اقشار مختلف مردم کشاند و دورهی کوتاه آزادی که اصطلاحاً به «بهار آزادی» معروف شد، رو به پایان نهاد. دوره‌‌‌ای که با سقوط سلطنت در اواخر سال ۵۷ آغاز شد و تا ماه‌های ابتدای سال ۵۸ دوام یافت.<ref>[https://www.mojahedin.org/sp/30-%D8%AE%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D8%A7-%D8%B3%D8%A7%D9%84-1360--%D9%BE%D8%A7%D8%B3%D8%AE-%D8%A8%D9%87-%D8%B6%D8%B1%D9%88%D8%B1%D8%AA-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE مقاله سی خرداد پاسخ به ضرورت تاریخی از سایت مجاهد]</ref> | ||
روحانیون به عنوان حاکمان اصلی حکومت موسوم به «جمهوری اسلامی» کوچکترین مخالفتی را با خود برنمی‌تافتند و به همین دلیل | روحانیون به عنوان حاکمان اصلی حکومت موسوم به «جمهوری اسلامی» کوچکترین مخالفتی را با خود برنمی‌تافتند و به همین دلیل حتی نخستین رئیس جمهوری حکومت خود، ابوالحسن بنی صدر را نیز از مقام خود عزل کرده و در صدد محاکمه و اعدام او بر آمدند. به همین دلیل بنی صدر از ترس جانش مدتها قبل از سی خرداد ۱۳۶۰ محبور به اختفاء شده‌بود. | ||
تظاهرات ۳۰ خرداد ۱۳۶۰ توسط سازمان مجاهدین خلق ایران<ref>[https://www.mojahedin.org/special/timeline-pmoi.aspx?k=%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DA%86%D9%87-%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%AC%D8%A7%D9%87%D8%AF%DB%8C%D9%86-%D8%AE%D9%84%D9%82-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86 تاریخچه سازمان مجاهدین خلق ایران]</ref>به عنوان اصلی‌ترین اپوزيسیون نظام حاکم به منظور مقابله با فشارهای حکومتی سازماندهی شد. در جریان این تظاهرات مسالمت‌آمیز ده‌ها تن از مردم تهران و سایر شهرستان‌های ایران که در اعتراض به سرکوب آزادی‌ها به خیابان‌ها آمده بودند، توسط شلیک مستقیم مأموران حکومتی کشته | تظاهرات ۳۰ خرداد ۱۳۶۰ توسط سازمان مجاهدین خلق ایران<ref>[https://www.mojahedin.org/special/timeline-pmoi.aspx?k=%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DA%86%D9%87-%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%AC%D8%A7%D9%87%D8%AF%DB%8C%D9%86-%D8%AE%D9%84%D9%82-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86 تاریخچه سازمان مجاهدین خلق ایران]</ref>که به عنوان اصلی‌ترین اپوزيسیون نظام حاکم شناخته می‌شد، به منظور مقابله با فشارهای حکومتی سازماندهی شد. در جریان این تظاهرات مسالمت‌آمیز ده‌ها تن از مردم تهران و سایر شهرستان‌های ایران که در اعتراض به سرکوب آزادی‌ها به خیابان‌ها آمده بودند، توسط شلیک مستقیم مأموران حکومتی کشته و ده‌ها هرار نفر دیگر دستگیر و روانه‌ي زندان‌ها شدند. | ||
شمار بسیار زیادی از بانوان | شمار بسیار زیادی از بانوان نیز که به اعمال فشار و محدودیت‌های ارتجاعی حاکمیت جدید نسبت به زنان به‌ستوه آمده بودند، در این تظاهرات شرکت داشته و نقش مهمی در ان ایفا کردند به طوری‌که بخش زیادی از کشته شدگان و دستگیر شدگان را تشکیل می‌دادند. | ||
== ۳۰ خرداد نقطه عطف تاریخ معاصر == | == ۳۰ خرداد نقطه عطف تاریخ معاصر == | ||
تظاهرات سی خرداد ۱۳۶۰ حائز اهمیت زیادی است؛ زیرا تنها دو و نیم سال پس از انقلاب و سقوط دیکتاتوری سلطنتی، میلیون‌ها تن از مردم با آمدن به خیابان‌ها نارضایتی خود را از استقرار دیکتاتوری مذهبی اعلام کردند و نسبت به پامال کردن دست‌آوردهای انقلاب ۲۲ بهمن توسط حاکمان مذهبی زبان به اعتراض گشوده‌بودند. تظاهر کنندگان سرکوب آزادی‌ها را که هدف اصلی مردم از سرنگون کردن نظام | تظاهرات سی خرداد ۱۳۶۰ حائز اهمیت زیادی است؛ زیرا تنها دو و نیم سال پس از انقلاب و سقوط دیکتاتوری سلطنتی، میلیون‌ها تن از مردم با آمدن به خیابان‌ها نارضایتی خود را از استقرار دیکتاتوری مذهبی اعلام کردند و نسبت به پامال کردن دست‌آوردهای انقلاب ۲۲ بهمن توسط حاکمان مذهبی زبان به اعتراض گشوده‌بودند. تظاهر کنندگان سرکوب آزادی‌ها را که خواسته و هدف اصلی مردم از سرنگون کردن نظام استبداد سلطنتی بود، محکوم کرده و تعرض به آزادی بیان، اجتماعات و مطبوعات را که به‌طور سیستماتیک توسط گروههای نظامی دولتی و نیمه دولتی حامی حکومت موسوم به «حزب الله» انجام می‌گرفت، مغایر با اهداف انقلاب ۲۲ بهمن دانسته و به ابراز مخالفت با آنها پرداخنتد. | ||
با شدت گرفتن حمله و هجوم به احزاب سیاسی و شخصیت‌های مخالف حکومت و نقض شدید حقوق ابتدایی شهروندی توسط حاکمان وقت، از جمله آزادی بیان و اجتماعات و | با شدت گرفتن حمله و هجوم به احزاب سیاسی و شخصیت‌های مخالف حکومت و نقض شدید حقوق ابتدایی شهروندی توسط حاکمان وقت، از جمله آزادی بیان و اجتماعات و مطبوعات، به تدریج دورهی مبارزه‌ي مسالمت آمیز سیاسی به پایان رسید و به ويژه پس از سرکوب شدید این تظاهرات دیگر هر گونه فعالیت سیاسی مدنی کارایی خود را از دست داده و فضای سیاسی کاملا مسدود شد. به این سبب مجاهدین نیز به عنوان بزرگترین و اصلی‌ترین اپوزیسیون استبداد مذهبی حاکم به ناگزیر شیوه‌ی مبارزه‌ی خود را تغییر داده و به مقاومت مسلحانه روی آوردند. از این رو این رخداد به عنوان نقطه عطف تاریخ معاصر ایران شناخته می‌شود. | ||
مسعود رجوی رهبر سازمان مجاهدین خلق ایران که از بزرگترین و دیرپاترین تشکل‌های سیاسی معاصر ایران و به‌عنوان اصلی‌ترین اپوزيسیون و مخالف حاکمیت مذهبی ایران به‌شمار می‌رود، در پی ممنوعیت از هر گونه فعالیت سیاسی مدنی و مسالمت آمیز این سازمان از جمله برگزاری گردهمایی، انتشار آزادانه نشریات و داشتن مراکز و دفاتر علنی،تصمیم گرفت که با گردآوری هواداران خود و برگزاری یک راهپیمایی بزرگ به سوی مجلس در تهران و یا سایر مراکز دولتی در شهرستان‌ها از مسئولین دولت تظلم‌خواهی کند. مسعود رجوی بر این باور بود که «می‌بایست به هر ترتیب و با هر قیمت یک تظاهرات بزرگ توده ای را بار دیگر آزمایش نمود. آخرین تجربه مسالمت آمیز را نیز حتی به منظور اتمام حجت سیاسی و تاریخی باید از سر گذراند…<ref>ALEBORZMA'S BLOG - [https://aleborzma.wordpress.com/2017/06/28/خرداد-۱۳۶۰-به-روایت-مجاهدین-خلق مهدی ابریشم چی]</ref> | مسعود رجوی رهبر سازمان مجاهدین خلق ایران که از بزرگترین و دیرپاترین تشکل‌های سیاسی معاصر ایران و به‌عنوان اصلی‌ترین اپوزيسیون و مخالف حاکمیت مذهبی ایران به‌شمار می‌رود، در پی ممنوعیت از هر گونه فعالیت سیاسی مدنی و مسالمت آمیز این سازمان از جمله برگزاری گردهمایی، انتشار آزادانه نشریات و داشتن مراکز و دفاتر علنی،تصمیم گرفت که با گردآوری هواداران خود و برگزاری یک راهپیمایی بزرگ به سوی مجلس در تهران و یا سایر مراکز دولتی در شهرستان‌ها از مسئولین دولت تظلم‌خواهی کند. مسعود رجوی بر این باور بود که «می‌بایست به هر ترتیب و با هر قیمت یک تظاهرات بزرگ توده ای را بار دیگر آزمایش نمود. آخرین تجربه مسالمت آمیز را نیز حتی به منظور اتمام حجت سیاسی و تاریخی باید از سر گذراند…<ref>ALEBORZMA'S BLOG - [https://aleborzma.wordpress.com/2017/06/28/خرداد-۱۳۶۰-به-روایت-مجاهدین-خلق مهدی ابریشم چی]</ref> | ||
| خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
«جمعیت زیادی در بسیاری شهرها ظاهر شدند… در تظاهرات تهران بیش از ۵۰۰هزار نفر شرکت کرده بودند… اخطار علیه تظاهرات به‌طور مستمر از شبکهٔ رادیو تلویزیون پخش می‌شد… اعلام کردند تظاهر کنندگان محارب با خدا محسوب می‌شوند. حزب‌اللهی‌ها مسلح شده و با کامیون‌ها آورده شده بودند… به پاسداران دستور شلیک داده شده بود.<ref>سی خرداد پاسخ به ضرورت تاریخ - [https://www.mojahedin.org/news/170202/سی-خرداد-پاسخ-به-ضرورت-تاریخ-قسمت-اول آبراهامیان]</ref> | «جمعیت زیادی در بسیاری شهرها ظاهر شدند… در تظاهرات تهران بیش از ۵۰۰هزار نفر شرکت کرده بودند… اخطار علیه تظاهرات به‌طور مستمر از شبکهٔ رادیو تلویزیون پخش می‌شد… اعلام کردند تظاهر کنندگان محارب با خدا محسوب می‌شوند. حزب‌اللهی‌ها مسلح شده و با کامیون‌ها آورده شده بودند… به پاسداران دستور شلیک داده شده بود.<ref>سی خرداد پاسخ به ضرورت تاریخ - [https://www.mojahedin.org/news/170202/سی-خرداد-پاسخ-به-ضرورت-تاریخ-قسمت-اول آبراهامیان]</ref> | ||
== اعدام | == اعدام دستگیر شدگان بدون احراز هویت آنها == | ||
روز ۳۱خرداد، روزنامه‌های رسمی جمهوری اسلامی، عکس گروهی از دختران نوجوان مجاهد را که دادستانی خمینی، آنها را با تیرباران کرده‌اند به‌منظور احراز هویت چاپ می‌کنند و از پدر و مادرهای آنان خواسته می‌شود که برای شناسایی و تحویل‌گیری فرزندانشان به‌اوین مراجعه کنند.<ref>سی خرداد پاسخ به ضرورت تاریخ - [https://www.mojahedin.org/news/170202/سی-خرداد-پاسخ-به-ضرورت-تاریخ-قسمت-اول اطلاعات سوم تیر ۱۳۶۰]</ref> | یک روز پس از این واقعه در ۳۱خرداد، روزنامه‌های رسمی جمهوری اسلامی، عکس گروهی از دختران نوجوان مجاهد را که دادستانی خمینی، آنها را با تیرباران کرده‌اند به‌منظور احراز هویت چاپ می‌کنند و از پدر و مادرهای آنان خواسته می‌شود که برای شناسایی و تحویل‌گیری فرزندانشان به‌اوین مراجعه کنند.<ref>سی خرداد پاسخ به ضرورت تاریخ - [https://www.mojahedin.org/news/170202/سی-خرداد-پاسخ-به-ضرورت-تاریخ-قسمت-اول اطلاعات سوم تیر ۱۳۶۰]</ref> | ||
«تنها در محدودهٔ دانشگاه تهران ۵۰کشته، ۲۰۰زخمی و ۱۰۰۰نفر دستگیر شدند. مسئول زندان اوین با خوشحالی اعلام کرد جوخه‌های اعدام ۲۳تظاهر کننده، از جمله چند دختر نوجوان را اعدام کرده‌اند.»<ref>سی خرداد پاسخ به ضرورت تاریخ - [https://www.mojahedin.org/news/170202/سی-خرداد-پاسخ-به-ضرورت-تاریخ-قسمت-اول آبراهامیان]</ref> | «تنها در محدودهٔ دانشگاه تهران ۵۰کشته، ۲۰۰زخمی و ۱۰۰۰نفر دستگیر شدند. مسئول زندان اوین با خوشحالی اعلام کرد جوخه‌های اعدام ۲۳تظاهر کننده، از جمله چند دختر نوجوان را اعدام کرده‌اند.»<ref>سی خرداد پاسخ به ضرورت تاریخ - [https://www.mojahedin.org/news/170202/سی-خرداد-پاسخ-به-ضرورت-تاریخ-قسمت-اول آبراهامیان]</ref> | ||