۱۷۴
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
تظاهرات سی خرداد سال ۱۳۶۰ یکی از رویدادهای برجستهی سیاسی ایران بهشمار میرود. این رخداد، تاریخ سیاسی ایرانیان را به دو مقطع قبل و بعد از این | تظاهرات سی خرداد سال ۱۳۶۰ یکی از رویدادهای برجستهی سیاسی ایران بهشمار میرود. این رخداد، تاریخ سیاسی ایرانیان را به دو مقطع قبل و بعد از این واقعه تقسیم کرد. | ||
ناتوانی حاکمان مذهبی وقت در قبال پاسخگویی به مطالبات آزادیخواهانه و حقوق اولیهی شهروندی که مردم ایران پس از تحمل سالیان متمادی استبداد سلطنتی، خود را شایسته آن میدانستند، سردمداران حکومت را بتدریج به سمت اعمال سرکوب و نقض حقوق سیاسی و اجتماعی اقشار مختلف مردم کشاند و دورهی کوتاه آزادی که اصطلاحاً به «بهار آزادی» معروف شد، رو به پایان نهاد. دورهای که با سقوط سلطنت در اواخر سال ۵۷ آغاز شد و تا ماههای ابتدای سال ۵۸ دوام یافت.<ref>[https://www.mojahedin.org/sp/30-%D8%AE%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D8%A7-%D8%B3%D8%A7%D9%84-1360--%D9%BE%D8%A7%D8%B3%D8%AE-%D8%A8%D9%87-%D8%B6%D8%B1%D9%88%D8%B1%D8%AA-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE مقاله سی خرداد پاسخ به ضرورت تاریخی از سایت مجاهد]</ref> | ناتوانی حاکمان مذهبی وقت در قبال پاسخگویی به مطالبات آزادیخواهانه و حقوق اولیهی شهروندی که مردم ایران پس از تحمل سالیان متمادی استبداد سلطنتی، خود را شایسته آن میدانستند، سردمداران حکومت را بتدریج به سمت اعمال سرکوب و نقض حقوق سیاسی و اجتماعی اقشار مختلف مردم کشاند و دورهی کوتاه آزادی که اصطلاحاً به «بهار آزادی» معروف شد، رو به پایان نهاد. دورهای که با سقوط سلطنت در اواخر سال ۵۷ آغاز شد و تا ماههای ابتدای سال ۵۸ دوام یافت.<ref>[https://www.mojahedin.org/sp/30-%D8%AE%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D8%A7-%D8%B3%D8%A7%D9%84-1360--%D9%BE%D8%A7%D8%B3%D8%AE-%D8%A8%D9%87-%D8%B6%D8%B1%D9%88%D8%B1%D8%AA-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE مقاله سی خرداد پاسخ به ضرورت تاریخی از سایت مجاهد]</ref> | ||
روحانیون به عنوان حاکمان اصلی حکومت موسوم به «جمهوری اسلامی» کوچکترین مخالفتی را با خود برنمیتافتند و به همین دلیل حتی نخستین رئیس جمهوری حکومت خود، ابوالحسن بنی صدر را نیز از مقام خود عزل کرده و در صدد محاکمه و اعدام او بر آمدند. | تظاهرات ۳۰ خرداد در شرایطی بهوقوع پیوست که روحانیون به عنوان حاکمان اصلی حکومت موسوم به «جمهوری اسلامی» کوچکترین مخالفتی را با خود برنمیتافتند و به همین دلیل حتی نخستین رئیس جمهوری حکومت خود، ابوالحسن بنی صدر را نیز از مقام خود عزل کرده و در صدد محاکمه و اعدام او بر آمدند. رییسجمهور وقت مدتها قبل از سی خرداد ۱۳۶۰ از ترس جانش محبور به اختفاء شدهبود. | ||
تظاهرات ۳۰ خرداد ۱۳۶۰ توسط سازمان مجاهدین خلق ایران<ref>[https://www.mojahedin.org/special/timeline-pmoi.aspx?k=%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DA%86%D9%87-%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%AC%D8%A7%D9%87%D8%AF%DB%8C%D9%86-%D8%AE%D9%84%D9%82-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86 تاریخچه سازمان مجاهدین خلق ایران]</ref>که به عنوان اصلیترین اپوزيسیون نظام حاکم شناخته میشد، به منظور مقابله با فشارهای حکومتی سازماندهی شد. در جریان این تظاهرات مسالمتآمیز دهها تن از مردم تهران و سایر شهرستانهای ایران که در اعتراض به سرکوب آزادیها به خیابانها آمده بودند، توسط شلیک مستقیم مأموران حکومتی کشته و دهها هرار نفر دیگر دستگیر و روانهي زندانها شدند. | تظاهرات ۳۰ خرداد ۱۳۶۰ توسط سازمان مجاهدین خلق ایران<ref>[https://www.mojahedin.org/special/timeline-pmoi.aspx?k=%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DA%86%D9%87-%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%AC%D8%A7%D9%87%D8%AF%DB%8C%D9%86-%D8%AE%D9%84%D9%82-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86 تاریخچه سازمان مجاهدین خلق ایران]</ref>که به عنوان اصلیترین اپوزيسیون نظام حاکم شناخته میشد، به منظور مقابله با فشارهای حکومتی سازماندهی شد. در جریان این تظاهرات مسالمتآمیز دهها تن از مردم تهران و سایر شهرستانهای ایران که در اعتراض به سرکوب آزادیها به خیابانها آمده بودند، توسط شلیک مستقیم مأموران حکومتی کشته و دهها هرار نفر دیگر دستگیر و روانهي زندانها شدند. | ||
شمار بسیار زیادی از بانوان نیز که به اعمال فشار و محدودیتهای ارتجاعی حاکمیت جدید نسبت به زنان بهستوه آمده بودند، در این تظاهرات شرکت داشته و نقش مهمی در ان ایفا کردند به طوریکه بخش زیادی از کشته | شمار بسیار زیادی از بانوان نیز که به اعمال فشار و محدودیتهای ارتجاعی حاکمیت جدید نسبت به زنان بهستوه آمده بودند، در این تظاهرات شرکت داشته و نقش مهمی در ان ایفا کردند به طوریکه بخش زیادی از کشته و دستگیر شدگان را تشکیل میدادند. | ||
== ۳۰ خرداد نقطه عطف تاریخ معاصر == | == ۳۰ خرداد نقطه عطف تاریخ معاصر == | ||
تظاهرات سی خرداد ۱۳۶۰ حائز اهمیت زیادی | تظاهرات سی خرداد ۱۳۶۰ به دلایلی چند حائز اهمیت زیادی است. | ||
تنها دو و نیم سال پس از انقلاب و سقوط دیکتاتوری سلطنتی، میلیونها تن از مردم با آمدن به خیابانها نارضایتی خود را از استقرار دیکتاتوری مذهبی اعلام کردند و نسبت به پامال شدن دستآوردهای انقلاب ۲۲ بهمن توسط حاکمان مذهبی زبان به اعتراض گشودهبودند. تظاهر کنندگان سرکوب آزادیها را که خواسته و هدف اصلی مردم از سرنگون کردن نظام استبداد سلطنتی بود، محکوم کرده و تعرض به آزادی بیان، اجتماعات و مطبوعات را که بهطور سیستماتیک توسط گروههای نظامی دولتی و نیمه دولتی حامی حکومت موسوم به «حزب الله» انجام میگرفت، مغایر با اهداف انقلاب ۲۲ بهمن دانسته و به ابراز مخالفت با آنها پرداخنتد. | |||
مسعود رجوی رهبر سازمان مجاهدین خلق ایران که از بزرگترین و دیرپاترین تشکلهای سیاسی معاصر ایران و بهعنوان اصلیترین اپوزيسیون و مخالف حاکمیت مذهبی ایران بهشمار میرود، در پی ممنوعیت از هر گونه فعالیت سیاسی مدنی و مسالمت آمیز این سازمان از جمله برگزاری گردهمایی، انتشار آزادانه نشریات و داشتن مراکز و دفاتر | با شدت گرفتن حمله و هجوم به احزاب سیاسی و شخصیتهای مخالف حکومت و نقض شدید حقوق ابتدایی مردم، بهتدریج دورهی مبارزهي مسالمت آمیز سیاسی به پایان رسید و به ويژه پس از سرکوب شدید این تظاهرات دیگر هر گونه فعالیت سیاسی مدنی کارایی خود را از دست داده و فضای سیاسی کاملا مسدود شد. به این سبب مجاهدین نیز به عنوان بزرگترین و اصلیترین اپوزیسیون استبداد مذهبی حاکم به ناگزیر شیوهی مبارزهی خود را تغییر داده و به مقاومت مسلحانه روی آوردند. از این رو این رخداد به عنوان نقطه عطف تاریخ معاصر ایران شناخته میشود. | ||
مسعود رجوی رهبر سازمان مجاهدین خلق ایران که از بزرگترین و دیرپاترین تشکلهای سیاسی معاصر ایران و بهعنوان اصلیترین اپوزيسیون و مخالف حاکمیت مذهبی ایران بهشمار میرود، در پی ممنوعیت از هر گونه فعالیت سیاسی مدنی و مسالمت آمیز این سازمان از جمله برگزاری گردهمایی، انتشار آزادانه نشریات و داشتن مراکز و دفاتر علنی، تصمیم گرفت که با گردآوری هواداران خود و برگزاری یک راهپیمایی بزرگ به سوی مجلس در تهران و یا سایر مراکز مهم دولتی در شهرستانها از مسئولین دولت تظلمخواهی کند. مسعود رجوی بر این باور بود که «میبایست به هر ترتیب و با هر قیمت یک تظاهرات بزرگ توده ای را بار دیگر آزمایش نمود. آخرین تجربه مسالمت آمیز را نیز حتی به منظور اتمام حجت سیاسی و تاریخی باید از سر گذراند…<ref>ALEBORZMA'S BLOG - [https://aleborzma.wordpress.com/2017/06/28/خرداد-۱۳۶۰-به-روایت-مجاهدین-خلق مهدی ابریشم چی]</ref> | |||
«این تصمیمگیری برای سازمان بعد از دو سال و نیم مبارزه افشاگرانه سیاسی، یک تصمیمگیری خطیر و بسیار بزرگ است. دیگر راهی جز اتمام حجت با جمهوری اسلامی برای سازمان باقی نماندهاست».<ref>سی خرداد ۶۰ به روایت شاهدان - [https://aleborzma.wordpress.com/2017/06/28/خرداد-۱۳۶۰-به-روایت-مجاهدین-خلق حوری سیدی]</ref> | «این تصمیمگیری برای سازمان بعد از دو سال و نیم مبارزه افشاگرانه سیاسی، یک تصمیمگیری خطیر و بسیار بزرگ است. دیگر راهی جز اتمام حجت با جمهوری اسلامی برای سازمان باقی نماندهاست».<ref>سی خرداد ۶۰ به روایت شاهدان - [https://aleborzma.wordpress.com/2017/06/28/خرداد-۱۳۶۰-به-روایت-مجاهدین-خلق حوری سیدی]</ref> | ||
خط ۲۵: | خط ۲۷: | ||
=== گستردگی تظاهرات ۳۰ خرداد ۶۰ === | === گستردگی تظاهرات ۳۰ خرداد ۶۰ === | ||
«جمعیت زیادی در بسیاری شهرها ظاهر شدند… در تظاهرات تهران بیش از | «جمعیت زیادی در بسیاری شهرها ظاهر شدند… در تظاهرات تهران بیش از ۵۰۰ هزار نفر شرکت کرده بودند… اخطار علیه تظاهرات بهطور مستمر از شبکهٔ رادیو تلویزیون پخش میشد… اعلام کردند تظاهر کنندگان محارب با خدا محسوب میشوند. حزباللهیها مسلح شده و با کامیونها آورده شده بودند… به پاسداران دستور شلیک داده شده بود.<ref>سی خرداد پاسخ به ضرورت تاریخ - [https://www.mojahedin.org/news/170202/سی-خرداد-پاسخ-به-ضرورت-تاریخ-قسمت-اول آبراهامیان]</ref> | ||
=== حمله به تظاهر کنندگان === | === حمله به تظاهر کنندگان === |
ویرایش