۱۷۴
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۴: | خط ۴: | ||
ناتوانی حاکمان مذهبی وقت در قبال پاسخگویی به مطالبات آزادیخواهانه و حقوق اولیهی شهروندی که مردم ایران پس از تحمل سالیان متمادی استبداد سلطنتی، خود را شایسته آن میدانستند، سردمداران حکومت را بتدریج به سمت اعمال سرکوب و نقض حقوق سیاسی و اجتماعی اقشار مختلف مردم کشاند و دورهی کوتاه آزادی که اصطلاحاً به «بهار آزادی» معروف شد، رو به پایان نهاد. دورهای که با سقوط سلطنت در اواخر سال ۵۷ آغاز شد و تا ماههای ابتدای سال ۵۸ دوام یافت.<ref>[https://www.mojahedin.org/sp/30-%D8%AE%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D8%A7-%D8%B3%D8%A7%D9%84-1360--%D9%BE%D8%A7%D8%B3%D8%AE-%D8%A8%D9%87-%D8%B6%D8%B1%D9%88%D8%B1%D8%AA-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE مقاله سی خرداد پاسخ به ضرورت تاریخی از سایت مجاهد]</ref> | ناتوانی حاکمان مذهبی وقت در قبال پاسخگویی به مطالبات آزادیخواهانه و حقوق اولیهی شهروندی که مردم ایران پس از تحمل سالیان متمادی استبداد سلطنتی، خود را شایسته آن میدانستند، سردمداران حکومت را بتدریج به سمت اعمال سرکوب و نقض حقوق سیاسی و اجتماعی اقشار مختلف مردم کشاند و دورهی کوتاه آزادی که اصطلاحاً به «بهار آزادی» معروف شد، رو به پایان نهاد. دورهای که با سقوط سلطنت در اواخر سال ۵۷ آغاز شد و تا ماههای ابتدای سال ۵۸ دوام یافت.<ref>[https://www.mojahedin.org/sp/30-%D8%AE%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D8%A7-%D8%B3%D8%A7%D9%84-1360--%D9%BE%D8%A7%D8%B3%D8%AE-%D8%A8%D9%87-%D8%B6%D8%B1%D9%88%D8%B1%D8%AA-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE مقاله سی خرداد پاسخ به ضرورت تاریخی از سایت مجاهد]</ref> | ||
تظاهرات ۳۰ خرداد در شرایطی بهوقوع پیوست که روحانیون به عنوان حاکمان اصلی حکومت موسوم به «جمهوری اسلامی» کوچکترین مخالفتی را با خود برنمیتافتند | تظاهرات ۳۰ خرداد در شرایطی بهوقوع پیوست که روحانیون به عنوان حاکمان اصلی حکومت موسوم به «جمهوری اسلامی» کوچکترین مخالفتی را با خود برنمیتافتند به نحوی که حتی ابوالحسن بنیصدر، نخستین رئیسجمهور پس از انقلاب که تنها حدود ۱۷ ماه زمام امور را در دست داشت<ref>مروری بر ریاست جمهوری ۱۷ ماهه بنیصدر</ref> را هم از مقام خود عزل کردند. بنی صدر از ترس محاکمه و اعدام مدتها قبل از سی خرداد ۱۳۶۰ محبور به اختفاء شدهبود. | ||
تظاهرات ۳۰ خرداد ۱۳۶۰ توسط سازمان مجاهدین خلق ایران<ref>[https://www.mojahedin.org/special/timeline-pmoi.aspx?k=%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DA%86%D9%87-%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%AC%D8%A7%D9%87%D8%AF%DB%8C%D9%86-%D8%AE%D9%84%D9%82-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86 تاریخچه سازمان مجاهدین خلق ایران]</ref>که به عنوان اصلیترین اپوزيسیون نظام حاکم شناخته میشد، سازماندهی شد. در جریان این تظاهرات مسالمتآمیز دهها تن از مردم تهران و سایر شهرستانهای ایران که در اعتراض به سرکوب آزادیها به خیابانها آمده بودند، توسط شلیک مستقیم مأموران حکومتی کشته و دهها هرار نفر دیگر دستگیر و روانهي زندانها شدند. | تظاهرات ۳۰ خرداد ۱۳۶۰ توسط سازمان مجاهدین خلق ایران<ref>[https://www.mojahedin.org/special/timeline-pmoi.aspx?k=%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DA%86%D9%87-%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%AC%D8%A7%D9%87%D8%AF%DB%8C%D9%86-%D8%AE%D9%84%D9%82-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86 تاریخچه سازمان مجاهدین خلق ایران]</ref>که به عنوان اصلیترین اپوزيسیون نظام حاکم شناخته میشد، سازماندهی شد. در جریان این تظاهرات مسالمتآمیز دهها تن از مردم تهران و سایر شهرستانهای ایران که در اعتراض به سرکوب آزادیها به خیابانها آمده بودند، توسط شلیک مستقیم مأموران حکومتی کشته و دهها هرار نفر دیگر دستگیر و روانهي زندانها شدند. | ||
خط ۳۷: | خط ۳۷: | ||
=== موج گستردهی دستگیری، شکنجههای و اعدامهای گسترده پس از سی خرداد ۶۰ === | === موج گستردهی دستگیری، شکنجههای و اعدامهای گسترده پس از سی خرداد ۶۰ === | ||
پس از این واقعه موج گسترده ای از اعدام در سراسر ایران آغاز شد | پس از این واقعه موج گسترده ای از اعدام مجاهدین و طرفداران آنها در سراسر ایران آغاز شد. یرواند آبراهیمیان نویسنده ایرانی - آمریکایی بخشی از فضایب ترور و وحشت را بازتاب داد است: | ||
=== سیل گسترده خروج از ایران | «جمعیت زیادی در بسیاری شهرها ظاهر شدند... در تظاهرات تهران بیش از ۵۰۰ هزار نفر شرکت کرده بودند... اخطار علیه تظاهرات بهطور مستمر از شبکهی رادیو تلویزیون پخش میشد... اعلام کردند تظاهر کنندگان محارب با خدا محسوب میشوند. حزباللهیها مسلح شده و با کامیونها آورده شده بودند... به پاسداران دستور شلیک داده شده بود.تنها در محدودهی دانشگاه تهران ۵۰ کشته ، ۲۰۰ زخمی و ۱۰۰۰ نفر دستگیر شدند. مسئول زندان اوین با خوشحالی اعلام کرد جوخههای اعدام ۲۳ تظاهرکننده، از جمله چند دختر نوجوان را اعدام کردهاند. دوران ترور آغاز شده بود».<ref>کتاب مجاهدین ایرانی - یرواند آبراهمیان - صفحات ۲۱۸ و ۲۱۹</ref> | ||
=== سیل گسترده خروج از ایران پس از تظاهرات سی خرداد ۶۰ === | |||
خروج گستردهی ایرانیان به ویژه نسل جوان و نخبه و اقامت در کشورهای غربی از تبعات قابل توجهی است که به دنبال سرکوب تظاهرات ۳۰ خرداد بوقوع پیوست. شمار میلیونی ایرانیان پناهنده در کشورهای خارجی پس از ۴ دهه نیز مبین این واقعیت است. | |||
== جستارهای وابسته == | == جستارهای وابسته == |
ویرایش