۸٬۶۷۴
ویرایش
ابرچالش آب: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''ابرچالش آب''' یکی از اصلی‌ترین بحران‌ها و چالش‌هایی است که نظام جمهوری اسلامی مسبب آن می‌باشد.و هر روز به جای | '''ابرچالش آب''' یکی از اصلی‌ترین بحران‌ها و چالش‌هایی است که نظام جمهوری اسلامی مسبب آن می‌باشد. و هر روز به جای حل مشکل، بیشتر به ابعاد فاجعه اضافه می‌شود | ||
یکی از مهمترین و پایه‌ای‌ترین اشکالاتی که باعث بروز بسیاری بحران‌های معیشتی، اقتصادی و اجتماعی شده و حتی راه به بحران سیاسی برده، | یکی از مهمترین و پایه‌ای‌ترین اشکالاتی که باعث بروز بسیاری بحران‌های معیشتی، اقتصادی و اجتماعی شده و حتی راه به بحران سیاسی برده، به کار‌گیری نفرات بر مبنای وابستگی به حکومت و نه توان مدیریت و تعهد، نادانی و کم سوادی، رانتخواری و اجتناب دولت‌مردان جمهوری اسلامی از انتخاب یک الگوی رشد اقتصادی مشخص و تنظیم دخل و خرج منابع آبی کشور بر اساس آن الگو، شرایطی را به وجود آورده که اینک ایران از معدود کشورهای جهان است که هیچ الگوی رشد اقتصادی مشخصی ندارد! | ||
از طرفی گسترش فساد دولتی و [[اختلاس در ایران|اختلاس]] و دزدی در رده‌های مختلف حکومتی باعث خالی شدن خزانه کشور و منابع نقدی برای حل معضلات کشور گردیده است. | |||
خشک شدن دریاچه‌ی ارومیه، بزرگترین دریاچه‌ی آب شور خاورمیانه و ششمین دریاچه‌ی آب شور بزرگ جهان از دیگر فجایعی است که دولت ایران مسبب آن است. | خشک شدن دریاچه‌ی ارومیه، بزرگترین دریاچه‌ی آب شور خاورمیانه و ششمین دریاچه‌ی آب شور بزرگ جهان از دیگر فجایعی است که دولت ایران مسبب آن است. | ||
==کم‌آبی، بی‌آبی یا خشکسالی؟== | ==کم‌آبی، بی‌آبی یا خشکسالی؟== | ||
مصادره کردن هر مشکلی در این زمینه به بی‌عرضگی یا خیانت حکومت البته اولین و ساده‌ترین کار در بیان یا توجیه مشکل عمومی «آب» در ایران است که گرچه در ذات خود، اشتباه نیست اما «حل واقعی و عملی مسئله» به جوابی فراتر و عمیق‌تر از یک جواب کلیشه‌ای و ساده به ظاهر سیاسی نیاز دارد. بویژه هنگامی که صورت مسئله، یک معضل طبیعی در عرصه محیط زیست است که با اولین جواب در حوزه کارشناسی (یعنی معضل تاریخی «خشکسالی» در فلات ایران) هر جواب سیاسی درستی را هم در پایه تأیید، تقویت و مستند خواهد کرد. اما بدون جواب کارشناسانه به این مشکل، همان جواب درست سیاسی هم بلافاصله در ذهن شنونده و خواننده، بلوکه و بی اثر می‌شود. از این‌رو ضروری است در این زمینه، کارشناسانه‌تر به مسئله نگریست. | مصادره کردن هر مشکلی در این زمینه به بی‌عرضگی یا خیانت حکومت البته اولین و ساده‌ترین کار در بیان یا توجیه مشکل عمومی «آب» در ایران است که گرچه در ذات خود، اشتباه نیست اما «حل واقعی و عملی مسئله» به جوابی فراتر و عمیق‌تر از یک جواب کلیشه‌ای و ساده به ظاهر سیاسی نیاز دارد. بویژه هنگامی که صورت مسئله، یک معضل طبیعی در عرصه محیط زیست است که با اولین جواب در حوزه کارشناسی (یعنی معضل تاریخی «خشکسالی» در فلات ایران) هر جواب سیاسی درستی را هم در پایه تأیید، تقویت و مستند خواهد کرد. اما بدون جواب کارشناسانه به این مشکل، همان جواب درست سیاسی هم بلافاصله در ذهن شنونده و خواننده، بلوکه و بی اثر می‌شود. از این‌رو ضروری است در این زمینه، کارشناسانه‌تر به مسئله نگریست. | ||
| خط ۲۴: | خط ۱۸: | ||
به بیان دیگر، خشکسالی یعنی وضعیتی اقلیمی که ناشی از «کم‌شدن» آب «مورد نیاز» مردم به نسبت میزان «مصرف» ضروری آن است | به بیان دیگر، خشکسالی یعنی وضعیتی اقلیمی که ناشی از «کم‌شدن» آب «مورد نیاز» مردم به نسبت میزان «مصرف» ضروری آن است | ||
این «کم‌شدن» آب می‌تواند ناشی از افزایش مصرف صنعتی کنترل نشده آب، افزایش کنترل نشده زمین‌های زیرکشت(کشاورزی)، یا حتی افزایش کنترل نشده جمعیت و بالا رفتن میزان مصرف آب به نسبت ذخایر آن باشد. | این «کم‌شدن» آب می‌تواند ناشی از افزایش مصرف صنعتی کنترل نشده آب، افزایش کنترل نشده زمین‌های زیرکشت (کشاورزی)، یا حتی افزایش کنترل نشده جمعیت و بالا رفتن میزان مصرف آب به نسبت ذخایر آن باشد. | ||
اما علل دیگری نیز در بروز کم‌آبی مؤثر هستند از جمله: | اما علل دیگری نیز در بروز کم‌آبی مؤثر هستند از جمله: | ||
| خط ۷۱: | خط ۶۵: | ||
====خشکسالی آینده==== | ====خشکسالی آینده==== | ||
در گزارش پاییز ۱۳۹۶ ناسا نیزآمده است بعید نیست بین ۳۰ تا ۴۰ سال آینده، بخش‌های وسیعی از ایران به بیابان مطلق تبدیل شوند. ناسا هشدار داده: تأثیرات گرمایش زمین و عواقب آن همچون خشکسالی بسیار جدی است | در گزارش پاییز ۱۳۹۶ ناسا نیزآمده است بعید نیست بین ۳۰ تا ۴۰ سال آینده، بخش‌های وسیعی از ایران به بیابان مطلق تبدیل شوند. ناسا هشدار داده: تأثیرات گرمایش زمین و عواقب آن همچون خشکسالی بسیار جدی است | ||
==علت اصلی خشکسالی کنونی ایران== | ==علت اصلی خشکسالی کنونی ایران== | ||
برای ریشه‌یابی این موضوع ابتدا از منابع آبی ایران آغاز می‌کنیم: | برای ریشه‌یابی این موضوع ابتدا از منابع آبی ایران آغاز می‌کنیم: | ||
| خط ۹۲: | خط ۷۸: | ||
این منابع با همه کاستی‌های خود و دست‌تنگی آسمان میهنمان در بارندگی، تا دو سه دهه پیش، اگر نه به‌راحتی اما به هرحال جوابگوی مصارف آبی مردممان بوده‌اند. اینک باید دید در دو سه دهه اخیر چه اتفاقی افتاده که با مشکل جدی بی آبی و خشکسالی روبرو شده‌ایم. | این منابع با همه کاستی‌های خود و دست‌تنگی آسمان میهنمان در بارندگی، تا دو سه دهه پیش، اگر نه به‌راحتی اما به هرحال جوابگوی مصارف آبی مردممان بوده‌اند. اینک باید دید در دو سه دهه اخیر چه اتفاقی افتاده که با مشکل جدی بی آبی و خشکسالی روبرو شده‌ایم. | ||
===ساخت صنایع آب‌بر در کنار رودخانه‌ها=== | ===ساخت صنایع آب‌بر در کنار رودخانه‌ها=== | ||
ساخت صنایعی که به آب کلان نیاز دارند، آنهم در مناطق کم‌آب یکی دیگر ازعلل نابودی منابع آب در ایران است. یک مورد آن را در اصفهان دیدید که چگونه بزرگترین کارخانه ذوب آهن ایران را در یک منطقه کویری ساختند آنهم کارخانه‌ای که به حجم مستمر آب فراوانی نیاز حیاتی دارد! | ساخت صنایعی که به آب کلان نیاز دارند، آنهم در مناطق کم‌آب یکی دیگر ازعلل نابودی منابع آب در ایران است. یک مورد آن را در اصفهان دیدید که چگونه بزرگترین کارخانه ذوب آهن ایران را در یک منطقه کویری ساختند آنهم کارخانه‌ای که به حجم مستمر آب فراوانی نیاز حیاتی دارد! همچنین کارخانه فولاد مبارکه در زرین‌شهر اصفهان و تاسیسات اتمی در شهر اصفهان از دیگر موارد مصرف حجیم آب از زاینده رود می‌باشند. | ||
مشابه همین اشکال در مورد یک کارخانه ذوب فلز دیگر درشمال خراسان نیز بوقوع پیوسته و کسی جوابگو نیست. | مشابه همین اشکال در مورد یک کارخانه ذوب فلز دیگر درشمال خراسان نیز بوقوع پیوسته و کسی جوابگو نیست. | ||
| خط ۹۸: | خط ۸۴: | ||
از دیگر علل کم‌آبی در ایران، افزایش بیرویه زمین‌های زیرکشت در ایران است. با توجه به نابودی مشاغل و حرف و اساساً تولید ملی و بازار داخلی، مردم بویژه در شهرستانها به کشاورزی روی آوردند. در حالیکه آب موجود در ایران، آن اندازه نیست که جوابگوی کشاورزی موجود باشد. | از دیگر علل کم‌آبی در ایران، افزایش بیرویه زمین‌های زیرکشت در ایران است. با توجه به نابودی مشاغل و حرف و اساساً تولید ملی و بازار داخلی، مردم بویژه در شهرستانها به کشاورزی روی آوردند. در حالیکه آب موجود در ایران، آن اندازه نیست که جوابگوی کشاورزی موجود باشد. | ||
یکی دیگر از علل کم‌آبی در ایران، کشاورزی | یکی دیگر از علل کم‌آبی در ایران، کشاورزی بیرویه است. | ||
کاشت محصولاتی که ضرورت درجه یک و اهمیت غذایی پایه برای عموم مردم ندارند اما میزان آب لازم برای آبیاریشان نیز زیاد است(مانند کی‌وی به جای برنج و گندم ) از دیگر علل | کاشت محصولاتی که ضرورت درجه یک و اهمیت غذایی پایه برای عموم مردم ندارند اما میزان آب لازم برای آبیاریشان نیز زیاد است (مانند کی‌وی به جای برنج و گندم ) از دیگر علل بروز کم‌آبی در ایران است. | ||
===برخی علل دیگر:=== | ===برخی علل دیگر:=== | ||
افزایش سریع و بیرویه جمعیت ایران که با تشویق | افزایش سریع و بیرویه جمعیت ایران که با تشویق سران جمهوری اسلامی، بویژه درسالهایی که جنگ ایران و عراق جریان داشت، همراه بود جمعیت ایران از سال ۵۷ تا ۹۷ تقریباً ۲ برابر شده! این میزان رشد جمعیتی برای کشوری مانند ایران با منابع آبی محدود فاجعه بار است. | ||
اما یکی از مهمترین و پایه‌ای‌ترین اشکالاتی که باعث بروز بسیاری بحران‌های معیشتی، اقتصادی و اجتماعی شده و حتی راه به بحران سیاسی برده، سرگردانی، جهالت، | اما یکی از مهمترین و پایه‌ای‌ترین اشکالاتی که باعث بروز بسیاری بحران‌های معیشتی، اقتصادی و اجتماعی شده و حتی راه به بحران سیاسی برده، سرگردانی، جهالت، ندانم‌کاری و اهمال حاکمیت در انتخاب یک الگوی رشد اقتصادی مشخص و تنظیم دخل و خرج منابع آبی کشور بر اساس آن الگو است به نحوی که اینک ایران از معدود کشورهای جهان است که هیچ الگوی رشد اقتصادی مشخصی ندارد! نظامی توتالیتر که تمامی امکانات عمومی و خصوصی اعم از شرکت‌های تولیدی، صنعتی و مصرفی را با اتکا به سپاه پاسداران به انحصار خود و عواملش درآورده که این خود مهمترین عامل فروپاشی اقتصادی و معاش مردم ایران است. | ||
یک عامل دیگر در این مورد این است که ایران از معدود کشورهای جهان است که در ایجاد تعادل بین کشاورزی و صنعت، هنوز سرگردان است. | یک عامل دیگر در این مورد این است که ایران از معدود کشورهای جهان است که در ایجاد تعادل بین کشاورزی و صنعت، هنوز سرگردان است. | ||
| خط ۱۳۵: | خط ۱۱۹: | ||
ایجاد سد نیز اساساً و از ابتدا در انحصار دولت و در ید قدرت و امکانات حکومت بود و پیش و پس از سقوط سلطنت نمی‌شناسد. | ایجاد سد نیز اساساً و از ابتدا در انحصار دولت و در ید قدرت و امکانات حکومت بود و پیش و پس از سقوط سلطنت نمی‌شناسد. | ||
وضعیت کشاورزان شرق اصفهان که با مشکل جدی آب روبرو هستند و کارشان با حکومت جمهوری اسلامی به درگیری نیز کشیده شده، نمونه خوبی برای سردر آوردن از کم و کیف مدیریت آب در ایران است | |||
===مدیریت آب کشور در نظام ولایت فقیه=== | ===مدیریت آب کشور در نظام ولایت فقیه=== | ||
شرکت مدیریت منابع آب ایران( متعلق به وزارت نیرو) مالک انحصاری آب در ایران است. مدیرعامل این شرکت، مشاور وزیر نیروست و کرسی مدیریت این شرکت از مناصب نان و آب داری است که به ندرت تغییر می‌کند. | شرکت مدیریت منابع آب ایران ( متعلق به وزارت نیرو) مالک انحصاری آب در ایران است. مدیرعامل این شرکت، مشاور وزیر نیروست و کرسی مدیریت این شرکت از مناصب نان و آب داری است که به ندرت تغییر می‌کند. | ||
به عنوان نمونه مدیرعامل این شرکت علی نورزاد از آغاز دولت خاتمی مدیر عامل این شرکت و مشاور وزیر نیرو بوده، با پایان یافتن دوران اصلاح‌طلبان و آمدن احمدی‌نژاد، کماکان علی نورزاد در شغل خود باقی ماند. | به عنوان نمونه مدیرعامل این شرکت علی نورزاد از آغاز دولت خاتمی مدیر عامل این شرکت و مشاور وزیر نیرو بوده، با پایان یافتن دوران اصلاح‌طلبان و آمدن احمدی‌نژاد، کماکان علی نورزاد در شغل خود باقی ماند. | ||
| خط ۲۰۱: | خط ۱۵۷: | ||
تعداد سدهای اصلی ایران نیز، با توجه به تعاریف موجود، قبل از سقوط دیکتاتوری سابق تنها ۴ سد بوده اما پس از روی‌کار آمدن آخوندها به ۱۸ سد بزرگ ارتقاء یافته در حالیکه روزنامه دنیای اقتصاد در تاریخ ۲۳ بهمن ۱۳۹۶ هنگامی که خبر از کم‌آبی در ۱۷۷ سد بزرگ کشور می‌دهد! می‌توان دریافت آمار رسمی چه میزان با آمار حقیقی در این زمینه فاصله دارد. | تعداد سدهای اصلی ایران نیز، با توجه به تعاریف موجود، قبل از سقوط دیکتاتوری سابق تنها ۴ سد بوده اما پس از روی‌کار آمدن آخوندها به ۱۸ سد بزرگ ارتقاء یافته در حالیکه روزنامه دنیای اقتصاد در تاریخ ۲۳ بهمن ۱۳۹۶ هنگامی که خبر از کم‌آبی در ۱۷۷ سد بزرگ کشور می‌دهد! می‌توان دریافت آمار رسمی چه میزان با آمار حقیقی در این زمینه فاصله دارد. | ||
==نگاهی به دریاچه ارومیه == | ==نگاهی به دریاچه ارومیه == | ||
همان‌طور که در چند خط بالاتر خواندید خبرگزاری مهر در تاریخ ۱۱ اسفند ۱۳۹۵ خبر از حفر ۵۹ هزار حلقه چاه غیرمجاز در استان آذربایجان‌غربی(ارومیه) داد. | چند سالی است که مردم ایران در هراس از نابودی قطعی دومین دریاچه بزرگ سرزمینشان، مبارزه می‌کنند، دریاچه ارومیه! در حالیکه دریاچه پریشان، بزرگترین دریاچه آب شیرین داخلی ایران نیز مدتهاست خشک شده و سایر دریاچه‌ها و بسیاری رودها نیز به همین بلا دچار شده‌اند. بلایی که همگان می‌دانند چیزی فراتر از یک «خشکسالی طبیعی» است. | ||
آنچنان‌که پنداری در این نقطه از جهان، نبردی بین مرگ و زندگی در تمامی ابعاد آن در جریان است. | |||
در یک سو حکومتی که منابع و ذخایر طبیعی مملکت را نابود می‌کند. و در سوی دگر، مردمی که همزمان باید هم از فرزندان خود و هم از آب و خاک خویش، آنهم نه در برابر تهاجم خارجی که دربرابر حکومتی ظاهراً خودی! دفاع کنند. فاجعه‌ای که مصداق هلاک «حرث و نسل» است. | |||
همان‌طور که در چند خط بالاتر خواندید خبرگزاری مهر در تاریخ ۱۱ اسفند ۱۳۹۵ خبر از حفر ۵۹ هزار حلقه چاه غیرمجاز در استان آذربایجان‌غربی (ارومیه) داد. | |||
[[پرونده:خشک شدن دریاچه ارومیه.jpg|جایگزین=خشک شدن دریاچه ارومیه|بندانگشتی|خشک شدن دریاچه ارومیه]] | [[پرونده:خشک شدن دریاچه ارومیه.jpg|جایگزین=خشک شدن دریاچه ارومیه|بندانگشتی|خشک شدن دریاچه ارومیه]] | ||
از تعداد چاه‌های غیرمجازی که در استان آذربایجان شرقی و کلا در حوزه آبریز دریاچه ارومیه حفر شده آماری در دست نیست. | از تعداد چاه‌های غیرمجازی که در استان آذربایجان شرقی و کلا در حوزه آبریز دریاچه ارومیه حفر شده آماری در دست نیست. | ||
| خط ۲۱۲: | خط ۱۷۴: | ||
==نتیجه‌گیری== | ==نتیجه‌گیری== | ||
اینک و با توجه به مباحث فوق، می‌توان از دیدگاهی کارشناسانه گفت: بحران آب در ایران قابل کنترل بود به شرطی که این حاکمیت و سیاست‌هایش وجود نمی‌داشت! | اینک و با توجه به مباحث فوق، می‌توان از دیدگاهی کارشناسانه گفت: بحران آب در ایران قابل کنترل بود به شرطی که این حاکمیت و سیاست‌هایش وجود نمی‌داشت! | ||
== | ==منابع== | ||
{{پانویس|۳|اندازه=ریز}}پیوست‌ها | {{پانویس|۳|اندازه=ریز}}پیوست‌ها | ||