۱۳٬۱۲۰
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
با آغاز سلطنت صفویه دو تغییر عمده در صحنه سیاسی و اجتماعی ایران شکل گرفت. | با آغاز سلطنت صفویه دو تغییر عمده در صحنه سیاسی و اجتماعی ایران شکل گرفت. | ||
یکم - گسترش قدرت سیاسی در سراسر کشور | یکم - گسترش قدرت سیاسی در سراسر کشور شیخالاسلامها و امام جمعهها رشد چشمگیری کرد | ||
دوم - استفاده از مذهب شیعه برای مشروعیت حاکمیت | دوم - استفاده از مذهب شیعه برای مشروعیت حاکمیت | ||
شاه اسماعیل برای تضمین حکومت خود ناچار بود آن را به یک منبع مافوق طبیعی وابسته کند تا همزمان هم مشروعیت سیاسی کسب کند و هم مشروعیت مذهبی، برای اینکار اقدام به وارد کردن آخوندها از نقاط مختلف به مراکز شهرها کرد، در این دوران تبلیغ اصول شیعه با کمک حکومت براه افتاد. پس از سقوط صفویه قدرت این روحانیون تا زمان حکومت نادر شاه برقرار بود ولی با آمدن نادر شاه و قتل مجتهد معروف اصفهان «صدرالصدور» روحانی ارشد شیعه و ممنوع کردن آخوندها از استفاده از درآمدهای وقفی این جریان دچار وقفه شد. با اجرای دستور نادر شاه حدود هیجده کرور تومان درآمد سالیانه اوقاف قطع گردید. پس از مرگ نادر شاه جانشین وی عادلشاه مجددا این صنف را بکار گرفت. کریمخان زند (۱۱۹۳ -۱۱۶۳) سیاستی بینابینی داشت، آغامحمدخان قاجار مجددا ایران را به سیاست مذهبی دوران صفویه برگرداند.<ref>تاریخ انقلاب مشروطیت ایران از احمد مجدالاسلام کرمانی صفحات ۵۳۱ تا ۵۳۶</ref> | شاه اسماعیل برای تضمین حکومت خود ناچار بود آن را به یک منبع مافوق طبیعی وابسته کند تا همزمان هم مشروعیت سیاسی کسب کند و هم مشروعیت مذهبی، برای اینکار اقدام به وارد کردن آخوندها از نقاط مختلف به مراکز شهرها کرد، در این دوران تبلیغ اصول شیعه با کمک حکومت براه افتاد. پس از سقوط صفویه قدرت این روحانیون تا زمان حکومت نادر شاه برقرار بود ولی با آمدن نادر شاه و قتل مجتهد معروف اصفهان «صدرالصدور» روحانی ارشد شیعه و ممنوع کردن آخوندها از استفاده از درآمدهای وقفی این جریان دچار وقفه شد. با اجرای دستور نادر شاه حدود هیجده کرور تومان درآمد سالیانه اوقاف قطع گردید. پس از مرگ نادر شاه جانشین وی عادلشاه مجددا این صنف را بکار گرفت. کریمخان زند (۱۱۹۳ -۱۱۶۳) سیاستی بینابینی داشت، آغامحمدخان قاجار مجددا ایران را به سیاست مذهبی دوران صفویه برگرداند.<ref>تاریخ انقلاب مشروطیت ایران از احمد مجدالاسلام کرمانی صفحات ۵۳۱ تا ۵۳۶</ref> | ||
در دوره فتحعلیشاه که مذهبیترین پادشاه قاجار بود تعداد شیخ الاسلامها و امام جمعهها رشد چشمگیری کرد. در نیمه دوم قرن نوزدهم تعداد مجتهدین ۲ الی ۳ نفر بود. در ابتدای سلطنت ناصرالدین شاه تعداد مجتهدین به ۱۲ نفر هم نمیرسید اما به نوشته اعتمادالسلطنه در «المعاذیروالآثار» در سالهای آخر سلطنت ناصرالدین شاه تعداد علما به ۳۵۹ نفر رسیده بود که ۱۷۵ نفر آنها مجتهد بودند. | |||
مرکزیت مدارس دینی در این دوران در نجف و شهر اصفهان بود اما با نفوذ انگلستان در ایران از قرن ۱۹ حوزهی علمیه قم به موازات نجف راهاندازی شد. | مرکزیت مدارس دینی در این دوران در نجف و شهر اصفهان بود اما با نفوذ انگلستان در ایران از قرن ۱۹ حوزهی علمیه قم به موازات نجف راهاندازی شد. |
ویرایش