تظاهرات ۳۰ خرداد ۱۳۶۰: تفاوت میان نسخه‌ها

پرش به ناوبری پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۷: خط ۳۷:
تظاهرات سی خرداد سال ۱۳۶۰ یکی از رویدادهای برجسته‌ی سیاسی ایران به‌شمار می‌رود. این تظاهرات که توسط [[سازمان مجاهدین خلق ایران]]<ref>[https://www.mojahedin.org/special/timeline-pmoi.aspx?k=%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DA%86%D9%87-%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%AC%D8%A7%D9%87%D8%AF%DB%8C%D9%86-%D8%AE%D9%84%D9%82-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86 تاریخچه سازمان مجاهدین خلق ایران]</ref>ـاصلی‌ترین اپوزیسیون نظام حاکم‌ـ سازماندهی شده بود، تاریخ سیاسی ایرانیان را به دو مقطع قبل و بعد از این رویداد تقسیم کرد.  
تظاهرات سی خرداد سال ۱۳۶۰ یکی از رویدادهای برجسته‌ی سیاسی ایران به‌شمار می‌رود. این تظاهرات که توسط [[سازمان مجاهدین خلق ایران]]<ref>[https://www.mojahedin.org/special/timeline-pmoi.aspx?k=%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DA%86%D9%87-%D8%B3%D8%A7%D8%B2%D9%85%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%AC%D8%A7%D9%87%D8%AF%DB%8C%D9%86-%D8%AE%D9%84%D9%82-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86 تاریخچه سازمان مجاهدین خلق ایران]</ref>ـاصلی‌ترین اپوزیسیون نظام حاکم‌ـ سازماندهی شده بود، تاریخ سیاسی ایرانیان را به دو مقطع قبل و بعد از این رویداد تقسیم کرد.  


ناتوانی حاکمان مذهبی وقت در قبال پاسخگویی به مطالبات آزادیخواهانه و حقوق اولیه‌ی شهروندی که مردم ایران پس از تحمل سالیان متمادی استبداد سلطنتی، خود را شایسته آن می‌دانستند، سردمداران حکومت را بتدریج به سمت اعمال سرکوب و نقض حقوق سیاسی و اجتماعی قشرهای مختلف مردم کشاند و به این سبب دوره‌ی کوتاه آزادی که اصطلاحاً به «بهار آزادی» معروف شد، به پایان رسید. دوره‌ای که با سقوط سلطنت در اواخر سال ۵۷ آغاز شد و تا ماه‌های ابتدای سال ۵۸ دوام یافت.<ref>[https://www.mojahedin.org/sp/30-%D8%AE%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D8%A7-%D8%B3%D8%A7%D9%84-1360--%D9%BE%D8%A7%D8%B3%D8%AE-%D8%A8%D9%87-%D8%B6%D8%B1%D9%88%D8%B1%D8%AA-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE مقاله سی خرداد پاسخ به ضرورت تاریخی از سایت مجاهد]</ref>
روز سی خرداد روزی است که سازمان مجاهدین خلق سازمان مجاهدین پایان مبارزه‌ی مسالمت‌‌آمیز را اعلام کرد و هر گونه اصلاح رژیم ایران را غیر ممکن دانست.  


تظاهرات ۳۰ خرداد در شرایطی به‌وقوع پیوست که روحانیون به عنوان حاکمان اصلی حکومت موسوم به «جمهوری اسلامی» کوچکترین مخالفتی را با خود برنمی‌تافتند به نحوی که حتی ابوالحسن بنی‌صدر، نخستین رئیس‌جمهور پس از انقلاب که تنها حدود ۱۷ ماه زمام امور را در دست داشت<ref>مروری بر ریاست جمهوری ۱۷ ماهه بنی‌صدر</ref> را نیز در همین ایام از مقام خود عزل کردند. بنی صدر از ترس محاکمه و اعدام مدتها قبل از سی خرداد ۱۳۶۰ محبور به اختفاء شده‌بود.  
پس از انقلاب ضدسلطنتی، سازمان مجاهدین به مدت دو و نیم سال به فعالیت‌های مسالمت آمیز می‌پرداخت. اما با روی کار آمدن خمینی، سرکوب تمامی جریان‌های سیاسی و به ویژه مجاهدین خلق آغاز شد. اعضا و هواداران سازمان مجاهدین خلق و احزاب دیگر در طول فعالیت‌های مسالمت‌آمیز خود، چون فروش نشریه، برگزاری میتینگ و میز فروش کتاب، مورد حمله نیروهای چماقدار و لباس‌ شخصی قرار می‌گرفتند.


در جریان تظاهرات مسالمت‌آمیز سی‌خرداد ده‌ها تن از مردم تهران و سایر شهرستان‌های ایران که در اعتراض به سرکوب آزادی‌ها به خیابان‌ها آمده بودند، توسط شلیک مستقیم مأموران حکومتی کشته و ده‌ها هرار نفر دیگر دستگیر و روانه‌ی زندان‌ها شدند.  
مجموعا تا روز سی ام خرداد بیش از ۷۰ نفر از اعضا‌ء و هواداران سازمان مجاهدین خلق توسط جریانات حزب‌اللهی کشته شدند.  


تعداد بسیار زیادی از بانوان نیز که به اعمال فشار و محدودیت‌های ارتجاعی حاکمیت جدید نسبت به زنان به‌ستوه آمده بودند، در این تظاهرات حضور داشته و نقش مهمی در ان ایفا کردند به طوری‌که شمار کثیری  از آنان کشته و  دستگیر  و یا متعاقباً اعدام شدند.
روز ۳۰ خرداد ۱۳۶۰، پس از یک دوره ۲ و نیم ساله احتراز از درگیری، سازمان مجاهدین خلق، در اعتراض به سرکوب آزادی‌ها توسط خمینی فراخوان به تظاهرات داد. این تظاهرات که حدود نیم میلیون نفر در تهران در آن شرکت کردند با حکم خمینی که از رادیو اعلام گردید به گلوله بسته شد.<ref>[https://www.mojahedin.org/sp/30-%D8%AE%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D8%A7-%D8%B3%D8%A7%D9%84-1360--%D9%BE%D8%A7%D8%B3%D8%AE-%D8%A8%D9%87-%D8%B6%D8%B1%D9%88%D8%B1%D8%AA-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE مقاله سی خرداد پاسخ به ضرورت تاریخی از سایت مجاهد]</ref>
 
تظاهرات ۳۰ خرداد در شرایطی به‌وقوع پیوست که حاکمیت دیگر کوچکترین مخالفتی را با خود برنمی‌تافتند به نحوی که حتی ابوالحسن بنی‌صدر، نخستین رئیس‌جمهور پس از انقلاب را که تنها حدود ۱۷ ماه زمام امور را در دست داشت<ref>مروری بر ریاست جمهوری ۱۷ ماهه بنی‌صدر</ref>  در همین ایام از مقام خود عزل شد. بنی صدر از ترس محاکمه و اعدام مدت‌ها قبل از سی خرداد ۱۳۶۰ محبور به اختفاء شده‌بود.
 
در جریان تظاهرات مسالمت‌آمیز سی‌خرداد ده‌ها تن از مردم تهران و سایر شهرستان‌های ایران که در اعتراض به سرکوب آزادی‌ها به خیابان‌ها آمده بودند، توسط شلیک مستقیم مأموران حکومتی کشته و ده‌ها هرار نفر دیگر دستگیر و روانه‌ی زندان‌ها شدند. تعداد بسیار زیادی از زنان نیز که به اعمال فشار و محدودیت‌های ارتجاعی حاکمیت جدید نسبت به زنان به‌ستوه آمده بودند، در این تظاهرات حضور داشته و نقش مهمی در ان ایفا کردند به طوری‌که شمار کثیری  از آنان کشته و  دستگیر  و یا متعاقباً اعدام شدند.  


== ۳۰ خرداد نقطه عطف تاریخ معاصر ==
== ۳۰ خرداد نقطه عطف تاریخ معاصر ==

منوی ناوبری