۸٬۴۸۴
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۴۷: | خط ۴۷: | ||
|امضا = | |امضا = | ||
}} | }} | ||
'''صادق | '''صادق هدایت،''' (زادهی ۲۸ بهمن ۱۲۸۱، تهران – درگذشتهی ۱۹ فروردین ماه ۱۳۳۰، پاریس) داستاننویس، مترجم و روشن فکر ایرانی بود. صادق هدایت از پیشگامان و بنیانگذاران داستاننویسی مدرن معاصر بهشمار میآید. پدرش هدایتقلیخان اعتضادالملک از رجال سیاسی قاجار بود. صادق هدایت پس از پایان تحصیلاتش در مدرسهی سنلویی عازم بلژیک شد؛ و در رشته ریاضیات محض ادامه تحصیل داد. سپس با تغییر رشته تحصیلیاش به پاریس رفت. صادق هدایت در همین دوران داستانی را با نام ''مرگ،'' در مجلهی ایرانشهر در آلمان منتشر کرد؛ و مقالهای را نیز با نام ''جادوگری در ایران،'' در مجلهی لهویل دلیس، به چاپ رساند. صادق هدایت در سال ۱۳۰۷، اقدام به خودکشی کرد. او خودش را از پلی به رودخانه مارن فرانسه انداخت؛ اما توسط سرنشینان قایقی نجات یافت. هدایت پس از این خودکشی، آثاری همچون: پروین دختر ساسان، زندهبهگور، و مادلن، را خلق کرد که منجر به دوستی او با مسعود فرزاد، '''[[بزرگ علوی]]''' و مجتبی مینوی گردید؛ و تشکیل حلقه دوستی، معروف به ''ربعه'' رقم خورد. صادق هدایت سپس به ایران بازگشت و در بانک ملی مشغول کار شد. او با انتشار کتاب وغوغ ساهاب، که کتابی طنز با محتوای سیاسی و انتقادی بود، ممنوعالقلم گردید. صادق هدایت نخستین نویسندهی تاریخ ایران است که زیر تیغ سانسور رفت. با این وجود تعداد زیادی از کتابهای او شامل مجموعه سه قطره خون، گرداب، دون ژوآن کرج، علویه خانم و سفرنامه اصفهان در همین دوران ممنوعالقلمی منتشر شد. گرماگرم سالهای جنگ جهانی دوم و اشغال ایران توسط متفقین، منجر به باز شدن فضای سیاسی کشور شد. این واقعه فرصت مناسبی برای اهل قلم و روشنفکران ایجاد کرد تا به وظیفهی اجتماعی خود عمل کنند. صادق هدایت نیز با استفاده از این فرصت، کتاب معروف سگ ولگرد، چند اثر ترجمه از فرانتس کافکا و زبان پهلوی، داستان بلند حاجیآقا و مجموعهی ولنگاری را منتشر کرد که شدتگیری روح انتقادی او در این آثار مشهود بود. خیلی از آثار صادق هدایت، هم پیش از [[انقلاب ضد سلطنتی|'''انقلاب''' '''ضدسلطنتی''']] و هم در دوران جمهوری اسلامی، ممنوعالانتشار بودهاند. در سال ۱۳۸۵، نیز چاپ و انتشار مجدد همهی کتابهای صادق هدایت، بدون نظارت و بررسی به حالت تعلیق درآمد. صادق هدایت از تاثیرگذارترین نویسندگان تاریخ ایران بر روند نوگرایی است. وی نهتنها انقلابی در داستاننویسی فارسی ایجاد کرد، بلکه جهانبینی، سبک و شیوهی خود را نیز در آثار نویسندگان نسل پس از خود، مانند: '''[[غلامحسین ساعدی]]'''، هوشنگ گلشیری و عباس معروفی نیز به ودیعه گذاشت، تا جایی که بسیاری او را همتراز با نویسندگان مشهوری نظیر [[بزرگ علوی]]، محمدعلی جمالزاده و '''[[صادق چوبک]]'''، که پدران داستاننویسی نوین فارسی هستند، میدانند. بخش مهم و عمدهای از آثار صادق هدایت شامل انتقاد و اعتراض است. خرافهپرستی، مذهبگرایی مفرط، استبداد، حاکمیت، جنگ و حتی اشکال بهظاهر زیبای زندگی، زیر تیغ قلم صادق هدایت میروند. جهانی که او ارائه میدهد، واقعیتهای روزگار او است. وی سرانجام در نوزدهم فروردین ۱۳۳۰، بهوسیلهی گاز به زندگی خود پایان داد. پیکر صادق هدایت با تشیع جمعیت اندکی از ایرانیان مقیم فرانسه و همچنین شهروندان فرانسوی در آرامستان پرلاشیز که یکی از معروفترین گورستانهای پاریس است، به خاک سپرده شد. | ||
== تولد و خانواده == | == تولد و خانواده == |
ویرایش