کاربر:Hamidreza/صفحه تمرین گارد جاویدان شاهنشاهی: تفاوت میان نسخه‌ها

این تغییر نشان‌دهنده ترس رژیم شاه از نفوذ مخالفان در ساختار نظامی بود، اما در عین حال، گارد را به نیرویی منزوی و جدا از مردم تبدیل کرد که تنها به منافع شاه وفادار بود.

درتاریخ ۲۱ فروردین ۱۳۴۴، سرباز وظیفه‌ای به نام رضا شمس‌آبادی که یکی از افراد گارد سلطنتی و در کاخ مرمر، درحال نگهبانی بود، محمدرضا پهلوی را هنگامی که از اتومبیل در مقابل سرسرای کاخ پیاده شد، به رگبار مسلسل بست. شاه با شتاب خود را به داخل ساختمان رساند؛ ولی دو تن از درجه‌داران محافظ او، به نام‌های استوار محمدعلی باباییان و آیت لشکری مورد اصابت گلوله قرار گرفته و کشته شدند. خود رضا شمس‌آبادی نیز با گلوله درجه‌داری به نام گروهبان ساری اصلانی کشته شد. شدت این تیراندازی آنقدر زیاد بود که شاه بعدها در مصاحبه با خبرنگار فرانسوی لوموند گفت: «احساس من این بود که پنجاه نفر به طرف من تیراندازی می‌کردند. زیرا تیراندازی واقعاً شدید بود. ساواک ابتدا اقدام او را به جنون نسبت داد، اما بعداً مدعی شد که او تحت تأثیر گروه‌های مائوئیستی به رهبری پرویز نیک‌خواه بود. این سوءقصد، که از درون گارد جاویدان رخ داد، نقص امنیتی رژیم پهلوی را آشکار کرد و بهانه‌ای برای بازسازی گارد، با حذف سربازان وظیفه شد و از سوی دیگر رژیم از این حادثه برای سرکوب بیشتر مخالفان سوءاستفاده کرد. الگویی که در نظام کنونی نیز ادامه یافته است. (مرکز بررسی اسناد تاریخی)

این فرماندهان، با دریافت پاداش‌های ویژه و امکانات مالی فراوان، بخشی از نخبگان نظامی بودند که رژیم پهلوی برای حفظ استبداد خود به آن‌ها تکیه داشت. وفاداری آن‌ها به شاه، نه به ملت، آن‌ها را به نمادهایی از فساد و نخبه‌گرایی رژیم تبدیل کرد. بسیاری از این فرماندهان پس از انقلاب به دلیل نقششان در سرکوب و وفاداری به رژیم محاکمه و اعدام شدند، که نشان‌دهنده خشم عمومی علیه ساختار نظامی پهلوی بود. (ویکی‌پدیا انگلیسی)

با خروج محمدرضا پهلوی در ۲۶ دی ۱۳۵۷، و تضعیف سلسله مراتب نظامی رژیم، گارد جاویدان دچار فروپاشی شد. بسیاری از اعضای این یگان، که عمدتاً از کادر رسمی ارتش بودند، یا پراکنده شدند یا به نیروهای مردمی پیوستند. این پیوستن گاهی به دلیل فشار اجتماعی، ترس از مجازات، یا اعتقاد واقعی به آرمان‌های انقلاب بود. با این حال، اطلاعات دقیقی درباره نام همه افرادی که به انقلابیون پیوستند محدود است، اما چند مورد برجسته با اسناد تاریخی تأیید شده‌اند:

* '''سرلشکر علی نشاط''': همان‌طور که ذکر شد، نشاط، فرمانده گارد جاویدان، در ۲۲ بهمن ۱۳۵۷، با پیام رادیویی همبستگی خود را با انقلاب اعلام کرد. این اقدام او پس از خودداری از اعزام نیروها به درگیری‌های دوشان‌تپه در ۲۱ بهمن رخ داد، که نشان‌دهنده چرخش او از وفاداری به رژیم به حمایت از انقلاب بود. با این حال، این تغییر موضع نتوانست او را از محاکمه نجات دهد و در ۲۲ فروردین ۱۳۵۸، اعدام شد.

پیوستن برخی اعضای گارد به نیروهای انقلابی نشان‌دهنده فروپاشی سریع رژیم پهلوی و تغییر وفاداری‌ها در شرایط بحرانی بود. با این حال، این پیوستن‌ها اغلب تحت فشار یا برای حفظ موقعیت انجام شد و نمی‌توان آن را نشانه حمایت واقعی از انقلاب دانست. در مقابل، رژیم جمهوری اسلامی نیز با ایجاد نهادهای نظامی جدید، مانند سپاه پاسداران، همان الگوی سرکوب و وفاداری کورکورانه به حاکمیت را ادامه داد، که نشان‌دهنده تداوم ساختارهای استبدادی در ایران پس از انقلاب است.

گارد جاویدان در این حادثه نتوانست از نزدیک شدن ضارب به شاه جلوگیری کند، که نشان‌دهنده نقص در سیستم حفاظتی آن بود.

'''(خبرآنلاین)'''

'''این تلاش‌های ترور نشان‌دهنده عمق نارضایتی از رژیم پهلوی بود که حتی در میان نیروهای وفادار مانند گارد جاویدان نفوذ کرده بود. گارد، که قرار بود سپر دفاعی شاه باشد، در هر دو ترور اصلی (۱۳۲۷ و ۱۳۴۴) ناکارآمد عمل کرد. رژیم از این سوءقصدها به‌عنوان بهانه‌ای برای سرکوب مخالفان، به‌ویژه گروه‌های چپ‌گرا و مذهبی، استفاده کرد و فضای سیاسی را بیش از پیش بسته کرد. (مرکز بررسی اسناد تاریخی)'''

'''این الگوی بهره‌برداری از تهدیدات برای تحکیم قدرت بعدها در جمهوری اسلامی نیز ادامه یافت، جایی که نهادهای امنیتی از ادعای «توطئه‌های خارجی» برای سرکوب مخالفان بهره بردند.'''