کاربر:Hamidreza/صفحه تمرین گارد جاویدان شاهنشاهی: تفاوت میان نسخه‌ها

کاربر:Hamidreza/صفحه تمرین گارد جاویدان شاهنشاهی (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۱۶ آوریل ۲۰۲۵، ساعت ۲۰:۱۰

۳٬۱۸۴ بایت اضافه‌شده ، ۱۶ آوریل

بدون خلاصۀ ویرایش

Hamidreza

۲۳۴

ویرایش

@@ خط ۸۴: / خط ۸۴: @@
 گارد جاویدان در این حادثه نتوانست از نزدیک شدن ضارب به شاه جلوگیری کند، که نشان‌دهنده نقص در سیستم حفاظتی آن بود.
-* '''ترور نافرجام ۲۱ فروردین ۱۳۴۴ در کاخ مرمر''': این سوءقصد توسط رضا شمس‌آبادی، سرباز وظیفه گارد جاویدان، انجام شد. شمس‌آبادی، که در کاخ مرمر نگهبان بود، هنگام پیاده شدن شاه از خودرو با مسلسل به سمت او شلیک کرد. دو درجه‌دار محافظ شاه، استوار بابایی و استوار آیت لشکری، در دفاع از شاه کشته شدند، اما شاه آسیبی ندید و توانست به دفتر خود فرار کند. شمس‌آبادی در تعقیب شاه بود، اما توسط نیروهای دفتر ویژه شاه کشته شد. ساواک ابتدا این اقدام را به جنون آنی نسبت داد، اما بعداً ادعا کرد که شمس‌آبادی تحت تأثیر گروه‌های مائوئیستی به رهبری پرویز نیک‌خواه بوده است. با این حال، شواهد کافی برای اثبات این ارتباط وجود نداشت، و برخی تحلیلگران معتقدند رژیم از این اتهام برای بدنام کردن مخالفان چپ‌گرا استفاده کرد. این حادثه نقص جدی در گارد جاویدان را نشان داد، زیرا ضارب از درون این یگان بود، و منجر به بازسازی گارد با حذف سربازان وظیفه و تمرکز بر کادر رسمی شد. '''(پژوهشکده تاریخ معصر)'''
+* '''ترور نافرجام ۲۱ فروردین ۱۳۴۴ در کاخ مرمر''': این سوءقصد توسط رضا شمس‌آبادی، سرباز وظیفه گارد جاویدان، انجام شد. شمس‌آبادی، که در کاخ مرمر نگهبان بود، هنگام پیاده شدن شاه از خودرو، با مسلسل به سمت او شلیک کرد. دو درجه‌دار محافظ شاه، استوار بابایی و استوار آیت لشکری، در دفاع از شاه کشته شدند، اما شاه آسیبی ندید و توانست به دفتر خود فرار کند. شمس‌آبادی در تعقیب شاه بود، اما توسط نیروهای دفتر ویژه شاه کشته شد.  این حادثه نقص جدی در گارد جاویدان را نشان داد، زیرا ضارب از درون این یگان بود، و منجر به بازسازی گارد با حذف سربازان وظیفه و تمرکز بر کادر رسمی شد. '''(پژوهشکده تاریخ معصر)'''
 '''(خبرآنلاین)'''
-* '''سوءقصد نافرجام ۱۳۴۰ (مشکوک)''': برخی منابع به تلاش دیگری برای ترور شاه در بهمن ۱۳۴۰ اشاره می‌کنند، که قرار بود با بمب‌گذاری در خودرویی در مسیر حرکت شاه به سمت مجلس در خیابان شاه‌آباد (خیابان جمهوری کنونی) انجام شود. این بمب عمل نکرد و جزئیات این واقعه مبهم باقی مانده است. برخی منابع این تلاش را به سرویس‌های اطلاعاتی شوروی نسبت می‌دهند، اما شواهد قطعی وجود ندارد.
+* '''سوءقصد نافرجام ۱۳۴۰ (مشکوک)''': برخی منابع به تلاش دیگری برای ترور شاه، در بهمن ۱۳۴۰، اشاره می‌کنند، که قرار بود با بمب‌گذاری در خودرویی در مسیر حرکت شاه به سمت مجلس در خیابان شاه‌آباد (خیابان جمهوری کنونی) انجام شود. این بمب عمل نکرد و جزئیات این واقعه مبهم باقی مانده است.
-'''این تلاش‌های ترور نشان‌دهنده عمق نارضایتی از رژیم پهلوی بود که حتی در میان نیروهای وفادار مانند گارد جاویدان نفوذ کرده بود. گارد، که قرار بود سپر دفاعی شاه باشد، در هر دو ترور اصلی (۱۳۲۷ و ۱۳۴۴) ناکارآمد عمل کرد. رژیم از این سوءقصدها به‌عنوان بهانه‌ای برای سرکوب مخالفان، به‌ویژه گروه‌های چپ‌گرا و مذهبی، استفاده کرد و فضای سیاسی را بیش از پیش بسته کرد. (مرکز بررسی اسناد تاریخی)'''
+این تلاش‌های ترور نشان‌دهنده عمق نارضایتی از رژیم پهلوی بود که حتی در میان نیروهای وفادار خود، مانند گارد جاویدان نفوذ کرده بود. گارد، که قرار بود سپر دفاعی شاه باشد، در هر دو ترور اصلی (۱۳۲۷ و ۱۳۴۴) ناکارآمد عمل کرد. رژیم از این سوءقصدها به‌عنوان بهانه‌ای برای سرکوب مخالفان، به‌ویژه گروه‌های چپ‌گرا و مذهبی، استفاده کرد و فضای سیاسی را بیش از پیش بسته کرد. '''(مرکز بررسی اسناد تاریخی)'''
-'''این الگوی بهره‌برداری از تهدیدات برای تحکیم قدرت بعدها در جمهوری اسلامی نیز ادامه یافت، جایی که نهادهای امنیتی از ادعای «توطئه‌های خارجی» برای سرکوب مخالفان بهره بردند.'''
+'''ا'''ین الگوی بهره‌برداری از تهدیدات برای تحکیم قدرت، بعدها در رژیم جمهوری اسلامی نیز ادامه یافت، جایی که نهادهای امنیتی از ادعای «توطئه‌های خارجی» برای سرکوب مخالفان بهره بردند.
+رژیم پهلوی با تکیه بر گارد جاویدان و دیگر نهادهای سرکوب، مانند ساواک، فضای خفقان را در ایران نهادینه کرد. این نیروها نه‌تنها مخالفان سیاسی مانند چریک‌های فدایی خلق و مجاهدین خلق، بلکه هر صدای منتقدی را خاموش می‌کردند و به تحکیم استبداد کمک کردند. گارد جاویدان، با نمایش‌های پرزرق‌وبرق و ادعاهای وفاداری، در واقع پوششی برای فساد و ناکارآمدی رژیم بود که نابرابری اجتماعی و فقر را در ایران تشدید کرد.
+== شباهت‌ها با رژیم کنونی ==
+پس از انقلاب ۱۳۵۷، گارد جاویدان منحل شد، اما روحیه سرکوب و نخبه‌گرایی نظامی در رژیم جمهوری اسلامی، به شکل دیگری ادامه یافت. نهادهایی مانند سپاه پاسداران و بسیج، مشابه گارد جاویدان، به‌عنوان ابزارهایی برای حفظ قدرت حاکمان عمل کرده‌اند. همان‌طور که گارد جاویدان وفادار به شخص شاه بود، این نهادها نیز به‌جای خدمت به مردم، به حفظ ساختار ایدئولوژیک نظام ولایت‌فقیه اولویت داده‌اند. سرکوب اعتراضات مردمی در سال‌های ۱۳۷۸، ۱۳۸۸، ۱۳۹۸، و ۱۴۰۱ نشان‌دهنده تداوم همان الگوی استبدادی است که گارد جاویدان در دوران پهلوی نمایندگی می‌کرد.
+رژیم جمهوری اسلامی، مانند رژیم پهلوی، با ایجاد نیروهای ویژه نظامی و امنیتی، شکاف میان حاکمیت و مردم را عمیق‌تر کرده است. این نیروها، با ادعای حفاظت از "ارزش‌ها"، در عمل به سرکوب آزادی‌های مدنی و حقوق مردم پرداخته‌اند. گارد جاویدان و نهادهای مشابه امروزی هر دو نشان‌دهنده نظامی هستند که به‌جای اعتماد به مردم، به سرکوب و ارعاب برای بقای خود متکی است.
+'''نتیجه‌گیری'''
+گارد جاویدان، چه در نام و چه در عمل، تلاشی برای بازسازی شکوه هخامنشی بود، اما در واقعیت، ابزاری برای حفظ استبداد محمدرضا پهلوی شد. این یگان، با جدایی از مردم و وفاداری به یک فرد، به نمادی از ناکارآمدی و فساد رژیم پهلوی تبدیل شد. هزینه‌های گزاف گارد، نقش آن در سرکوب اعتراضات مردمی، همکاری‌اش در سرکوب گروه‌های چپ‌گرا، سرنوشت فرماندهان و اعضای آن پس از انقلاب، و ناکامی‌اش در پیشگیری از تلاش‌های ترور علیه شاه نشان‌دهنده اولویت رژیم به حفظ قدرت به قیمت فقر و ستم بر مردم بود. پس از انقلاب، میراث سرکوبگر گارد در نهادهای نظامی و امنیتی رژیم جمهوری اسلامی ادامه یافت و نشان داد که تغییر رژیم، بدون تغییر ساختارهای استبدادی، نمی‌تواند به آزادی و عدالت منجر شود. مطالعه گارد جاویدان درس مهمی به ما می‌آموزد: هر نظامی که به‌جای خدمت به مردم، به سرکوب آن‌ها متکی باشد، محکوم به شکست است.
+== منابع ==