۲٬۲۶۵
ویرایش
Alireza k h (بحث | مشارکتها) (افزودن لینک به مقاله) |
Alireza k h (بحث | مشارکتها) (تکمیل لینکهای بیرونی) |
||
| خط ۱۴: | خط ۱۴: | ||
== جزئیات جریان درگیریها در شب ۳۰ شهریور == | == جزئیات جریان درگیریها در شب ۳۰ شهریور == | ||
در آن شب، معترضان با سردادن شعار «زن، زندگی، آزادی» و «مرگ بر دیکتاتور»، به سمت ساختمان فرمانداری و ساختمان شورای شهر حرکت کردند. گزارشهای محلی حاکی از آن است که نیروهای لباس شخصی و بسیج بهطور هماهنگ خانههای چند فعال مدنی را مورد حمله قرار دادند و عدهای را بازداشت کردند (عفو بینالملل، اوت ۲۰۲۳)<ref>[https://www.amnesty.org/en/latest/news/2023/08/iran-respect-families-right-to-commemorate-loved-ones-killed-during-uprising-without-reprisals-on-one-year-anniversary/ Iran: Respect families’ right to commemorate loved ones killed during uprising without reprisals on one-year anniversary] </ref>. در یکی از میدانهای مرکزی شهر، شلیک مستقیم چند فرمانده سپاه منجر به کشتهشدن چهار نفر (شامل یک نوجوان ۱۶ ساله) شد؛ تصاویر منتشرشده در شبکههای اجتماعی نشان میداد که اجساد مقتولان ساعاتی طولانی بدون بازگشت به خانوادهها باقی ماند (Reuters, نوامبر ۲۰۲۲)<ref>[https://www.reuters.com/world/middle-east/iran-security-forces-clash-with-protesters-over-aminis-death-2022-09-27/ Iran security forces clash with protesters over Amini's death]</ref>. گفته میشود که تیراندازی در شرایطی صورت گرفت که معترضان مسلح نبودند و هیچ تهدیدی متوجه نیروهای امنیتی نمیکردند؛ این اقدام موجی از خشم میان ساکنان ایذه ایجاد کرد. | در آن شب، معترضان با سردادن شعار «زن، زندگی، آزادی» و «مرگ بر دیکتاتور»، به سمت ساختمان فرمانداری و ساختمان شورای شهر حرکت کردند. گزارشهای محلی حاکی از آن است که نیروهای لباس شخصی و بسیج بهطور هماهنگ خانههای چند فعال مدنی را مورد حمله قرار دادند و عدهای را بازداشت کردند (عفو بینالملل، اوت ۲۰۲۳)<ref name=":0">[https://www.amnesty.org/en/latest/news/2023/08/iran-respect-families-right-to-commemorate-loved-ones-killed-during-uprising-without-reprisals-on-one-year-anniversary/ Iran: Respect families’ right to commemorate loved ones killed during uprising without reprisals on one-year anniversary] </ref>. در یکی از میدانهای مرکزی شهر، شلیک مستقیم چند فرمانده سپاه منجر به کشتهشدن چهار نفر (شامل یک نوجوان ۱۶ ساله) شد؛ تصاویر منتشرشده در شبکههای اجتماعی نشان میداد که اجساد مقتولان ساعاتی طولانی بدون بازگشت به خانوادهها باقی ماند (Reuters, نوامبر ۲۰۲۲)<ref name=":1">[https://www.reuters.com/world/middle-east/iran-security-forces-clash-with-protesters-over-aminis-death-2022-09-27/ Iran security forces clash with protesters over Amini's death]</ref>. گفته میشود که تیراندازی در شرایطی صورت گرفت که معترضان مسلح نبودند و هیچ تهدیدی متوجه نیروهای امنیتی نمیکردند؛ این اقدام موجی از خشم میان ساکنان ایذه ایجاد کرد. | ||
---- | ---- | ||
== واکنش نهادهای حقوق بشری و رسانههای بینالمللی == | == واکنش نهادهای حقوق بشری و رسانههای بینالمللی == | ||
پس از انتشار خبر کشتهشدن معترضان در ایذه، سازمانهای حقوق بشری بینالمللی از قبیل «دیدبان حقوق بشر» و «عفو بینالملل» خواستار انجام تحقیق مستقل دربارهٔ این درگیریها شدند. عفو بینالملل اعلام کرد که استفاده از نیروی کشنده علیه معترضان غیرمسلح نقض آشکار حقوق بینالملل بشردوستانه است (Amnesty International, اوت ۲۰۲۳ | پس از انتشار خبر کشتهشدن معترضان در ایذه، سازمانهای حقوق بشری بینالمللی از قبیل «دیدبان حقوق بشر» و «عفو بینالملل» خواستار انجام تحقیق مستقل دربارهٔ این درگیریها شدند. عفو بینالملل اعلام کرد که استفاده از نیروی کشنده علیه معترضان غیرمسلح نقض آشکار حقوق بینالملل بشردوستانه است (Amnesty International, اوت ۲۰۲۳).<ref name=":0" /> همچنین، عفو بینالملل اسامی پنج کشتهشده تا آن زمان را منتشر کرد و از مقامات ایرانی خواست تا پاسخگو باشند. خبرگزاری رویترز در گزارشی تفصیلی نوشت که نیروهای امنیتی با دستور مقامهای بالاتر سپاه پاسداران بهدنبال «سرکوب نفسگیر اعتراضات» در خوزستان بودهاند (Reuters, سپتامبر ۲۰۲۲).<ref name=":1" /> شبکههای اجتماعی نیز مملو از ویدئوهایی بود که نشان میداد معترضان از سنگ و چوب برای دفاع از خود استفاده میکردند، در حالی که گلولههای فولادی و نارنجک دستساز دودزا از سوی نیروهای امنیتی بهسمت آنان شلیک میشد. | ||
== تأثیرات اجتماعی در ایذه == | == تأثیرات اجتماعی در ایذه == | ||
| خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
== پیامدهای کوتاهمدت و واکنشهای داخلی == | == پیامدهای کوتاهمدت و واکنشهای داخلی == | ||
در پی درگیریها، شبکههای اجتماعی داخل ایران بهشدت سانسور شد و اینترنت پرسرعت در ایذه برای چند روز کامل قطع گردید (Reuters, سپتامبر ۲۰۲۲ | در پی درگیریها، شبکههای اجتماعی داخل ایران بهشدت سانسور شد و اینترنت پرسرعت در ایذه برای چند روز کامل قطع گردید (Reuters, سپتامبر ۲۰۲۲).<ref>[https://www.reuters.com/world/middle-east/tehran-governor-accuses-protesters-attacks-least-22-arrested-2022-09-20/ Protests flare across Iran in violent unrest over woman's death]</ref> گزارشها حاکی از آن بود که نیروهای امنیتی بیش از ۷۰ نفر را در جریان تظاهرات دستگیر کردند و برخی از بازداشتشدگان ماهها در بازداشتگاههای مخفی سپاه پاسداران و وزارت اطلاعات نگه داشته شدند. در چند روز پس از واقعه، دادستانی اهواز اعلام کرد که «با عاملان فتنه برخورد خواهد شد»، اما جزئیات بیشتری از روند دادگاهها منتشر نشد. تعدادی از خانوادهها در تماس با رسانههای مستقل خواستار محاکمهٔ علنی مسئولان شدند، اما فشار امنیتی اجازهٔ هیچگونه تجمع اعتراضی پس از آن نداد. | ||
== اهمیت تاریخی == | == اهمیت تاریخی == | ||
در مقیاس ملی، درگیریهای ایذه بهعنوان یکی از نقاط عطف اعتراضات ایران در سال ۱۴۰۱ یاد میشود، چرا که ثابت کرد حتی در شهرهای کوچک و دورافتاده نیز مردم حاضر به ایستادگی مقابل سرکوب هستند. بر اساس گزارش «گروه بحران» (International Crisis Group)، اعتراضات در خوزستان و مخصوصاً در ایذه، وابستگی میان اعتراضات اقتصادی (نبود آب، گرانی) و مطالبات حقوق بشری را برجسته کرد (Crisis Group, ژوئن ۲۰۲۳ | در مقیاس ملی، درگیریهای ایذه بهعنوان یکی از نقاط عطف اعتراضات ایران در سال ۱۴۰۱ یاد میشود، چرا که ثابت کرد حتی در شهرهای کوچک و دورافتاده نیز مردم حاضر به ایستادگی مقابل سرکوب هستند. بر اساس گزارش «گروه بحران» (International Crisis Group)، اعتراضات در خوزستان و مخصوصاً در ایذه، وابستگی میان اعتراضات اقتصادی (نبود آب، گرانی) و مطالبات حقوق بشری را برجسته کرد (Crisis Group, ژوئن ۲۰۲۳). <ref>[https://www.crisisgroup.org/middle-east-north-africa/gulf-and-arabian-peninsula/iran/241-irans-khuzestan-thirst-and-turmoil Iran’s Khuzestan: Thirst and Turmoil]</ref> از طرف دیگر، این رویدادها منجر به تشدید نگاه منطقهای به خوزستان شد؛ دولت جمهوری اسلامی برای جلوگیری از انتشار اخبار منفی، به شهروندان خوزستانی فرصت اندکی برای صحبت در رسانههای مستقل داد. با وجود سرکوب، روحیهٔ معترضان حفظ شد و در سالهای بعد، چندین سند حقوق بشری و گزارشی دربارهٔ وقایع در ایذه منتشر گردید. | ||
---- | ---- | ||
== منابع و مراجع == | == منابع و مراجع == | ||