۴۹۳
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۵: | خط ۵: | ||
او عمده عمر خود را صرف تدریس تاریخ، تحقیق و نگارش آثاری درباره زنان، کودکان و روستاییان در جنبش مشروطه کرد و تأثیر مهمی در برجستهسازی نقش گروههای کمتر دیدهشده در تحولات اجتماعی ایران بر جای گذاشت. | او عمده عمر خود را صرف تدریس تاریخ، تحقیق و نگارش آثاری درباره زنان، کودکان و روستاییان در جنبش مشروطه کرد و تأثیر مهمی در برجستهسازی نقش گروههای کمتر دیدهشده در تحولات اجتماعی ایران بر جای گذاشت. | ||
ناهیدی آذر در نوجوانی به همراه خانواده به شهر تبریز مهاجرت کرد. مشکلات اقتصادی خانواده و شرایط سخت زیستی باعث شد مدتی از تحصیل بازبماند، اما با تلاش پدرش موفق شد تحصیلات خود را ادامه داده و وارد دانشسرای مقدماتی شود. پس از اتمام دوره دانشسرای تبریز به استخدام اداره فرهنگ در آمد و ۱۳ سال در روستاهای شبستر به تدریس پرداخت؛ همزمان به تحصیلات خود در تاریخ و جغرافیا در دانشگاه تبریز تا مقطع لیسانس ادامه داد؛ سپس به مدارس تبریز منتقل و همانجا بازنشست شد. | ناهیدی آذر در نوجوانی به همراه خانواده به شهر تبریز مهاجرت کرد. مشکلات اقتصادی خانواده و شرایط سخت زیستی باعث شد مدتی از تحصیل بازبماند، اما با تلاش پدرش موفق شد تحصیلات خود را ادامه داده و وارد دانشسرای مقدماتی شود. پس از اتمام دوره دانشسرای تبریز به استخدام اداره فرهنگ در آمد و ۱۳ سال در روستاهای شبستر به تدریس پرداخت؛ همزمان به تحصیلات خود در تاریخ و جغرافیا در دانشگاه تبریز تا مقطع لیسانس ادامه داد؛ سپس به مدارس تبریز منتقل و همانجا بازنشست شد. <ref>[https://salarsolmaz.blogfa.com/post/231 استاد عبدالحسین ناهیدی آذر - تاریخپژوه متخصص]</ref> | ||
وی به همراه تعداد دیگری از دبیران آن روزگار با [[صمد بهرنگی]] در ارتباط نزدیک بود؛ فعالیتهای سیاسی او در مخالفت با دیکتاتوری سلطنتی به دستگیری و بازداشت یک سالهی او در سال ۱۳۵۰ منجر شد. | وی به همراه تعداد دیگری از دبیران آن روزگار با [[صمد بهرنگی]] در ارتباط نزدیک بود؛ فعالیتهای سیاسی او در مخالفت با دیکتاتوری سلطنتی به دستگیری و بازداشت یک سالهی او در سال ۱۳۵۰ منجر شد. | ||
خط ۱۱: | خط ۱۱: | ||
او همواره به تحقیق در زمینه تاریخ مشغول بوده و کارهایش در زمینه تاریخ زنان از نخستین تحقیقات تخصصی در امور زنان می باشد. همچنین وی از اساتید صاحب نظر در مورد تاریخ نهضت آزادیستان و قیام شیخ محمد خیابانی بود که به واکاوی تاریخ مشروطه پرداخت. ناهیدی آذر کتابهای متعددی در این زمینه نوشت و همچنین نگارش دهها مقاله ارزشمند دیگر در کارنامه خود دارد. | او همواره به تحقیق در زمینه تاریخ مشغول بوده و کارهایش در زمینه تاریخ زنان از نخستین تحقیقات تخصصی در امور زنان می باشد. همچنین وی از اساتید صاحب نظر در مورد تاریخ نهضت آزادیستان و قیام شیخ محمد خیابانی بود که به واکاوی تاریخ مشروطه پرداخت. ناهیدی آذر کتابهای متعددی در این زمینه نوشت و همچنین نگارش دهها مقاله ارزشمند دیگر در کارنامه خود دارد. | ||
عبدالحسین ناهیدی آذر از حامیان و نخستین امضا کنندگان کمپین یک میلیون امضا به شمار میرفت و همواره پشتیبان فعالیتهای برابری خواهانه زنان بود. | عبدالحسین ناهیدی آذر از حامیان و نخستین امضا کنندگان کمپین یک میلیون امضا به شمار میرفت و همواره پشتیبان فعالیتهای برابری خواهانه زنان بود. <ref>[http://www.jebhemelli.info/%D8%B9%D8%A8%D8%AF%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86-%D9%86%D8%A7%D9%87%DB%8C%D8%AF%D8%8C-%D9%86%D9%88%DB%8C%D8%B3%D9%86%D8%AF%D9%87-%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%86-%D8%A7%DB%8C/ وبگاه جبهه ملی - عبدالحسین ناهیدی آذر]</ref> | ||
== زندگینامه == | == زندگینامه == | ||
خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
== زندگی و فعالیت در دو دیکتاتوری و مواضع == | == زندگی و فعالیت در دو دیکتاتوری و مواضع == | ||
در آثار و مصاحبهای ناهیدی آذر نگاه انتقادی به نظام حاکم به چشم میخورد. اشاره به ظلم و ستم فئودالی در اوان کودکی تا مشکلات پژوهشی و انتشار نوشتههایش، اشاره مستقیم به سانسور و دروغ پراکنیهای سیستماتیک و اعتراض به تحریفهای آشکار تاریخ و دفاع از حقوق زنان در جای جای مصاحبههای وی به چشم میخورد؛ از جمله:<blockquote>'''·''' '''سانسور و دروغپراکنی سیستماتیک در دو نظام:''' در زمان مشروطه، سانسور وجود نداشت، رابطه بین روزنامهها و مردم تنگاتنگ بود. یعنی هر چیزی که در روزنامهها نوشته میشد کاملا مستند بوده و مردم اعتماد داشتند. با اینکه در آذربایجان یا به طور کلی در ایران، مردم صدی نود بی سواد بودند، روزنامه انجمن با تیراژ پنج هزار، منتشر میشد. در آن زمان، مردم جمع میشدند و افراد با سواد مطالب روزنامهها را میخواندند و بقیه گوش میکردند. چون این روزنامهها درد مردم را منعکس میکردند. | در آثار و مصاحبهای ناهیدی آذر نگاه انتقادی به نظام حاکم به چشم میخورد. اشاره به ظلم و ستم فئودالی در اوان کودکی تا مشکلات پژوهشی و انتشار نوشتههایش، اشاره مستقیم به سانسور و دروغ پراکنیهای سیستماتیک و اعتراض به تحریفهای آشکار تاریخ و دفاع از حقوق زنان در جای جای مصاحبههای وی به چشم میخورد؛ <ref name=":1" /> از جمله:<blockquote>'''·''' '''سانسور و دروغپراکنی سیستماتیک در دو نظام:''' در زمان مشروطه، سانسور وجود نداشت، رابطه بین روزنامهها و مردم تنگاتنگ بود. یعنی هر چیزی که در روزنامهها نوشته میشد کاملا مستند بوده و مردم اعتماد داشتند. با اینکه در آذربایجان یا به طور کلی در ایران، مردم صدی نود بی سواد بودند، روزنامه انجمن با تیراژ پنج هزار، منتشر میشد. در آن زمان، مردم جمع میشدند و افراد با سواد مطالب روزنامهها را میخواندند و بقیه گوش میکردند. چون این روزنامهها درد مردم را منعکس میکردند. | ||
در طول ۴۰ سال فعالیت من؛ وجود سانسور، عدم دسترسی به منابع، کاهش سطح مطالعه از شرایطی است که همواره حاکم بوده است. | در طول ۴۰ سال فعالیت من؛ وجود سانسور، عدم دسترسی به منابع، کاهش سطح مطالعه از شرایطی است که همواره حاکم بوده است. | ||
خط ۳۴: | خط ۳۴: | ||
'''·''' '''مشکلات تالیف:''' بزرگترین مشکل مؤلف در ایران پیدا کردن و دسترسی به منابع است. زمانی که در مورد روزنامه آذربایجان تحقیق میکردم، با کتابخانه رضوی مشهد، کتابخانه دانشگاه تهران، کتابخانه مجلس در ارتباط بوده و رفت و آمد داشتم. ولی نسخههای این روزنامه را به من ندادند. | '''·''' '''مشکلات تالیف:''' بزرگترین مشکل مؤلف در ایران پیدا کردن و دسترسی به منابع است. زمانی که در مورد روزنامه آذربایجان تحقیق میکردم، با کتابخانه رضوی مشهد، کتابخانه دانشگاه تهران، کتابخانه مجلس در ارتباط بوده و رفت و آمد داشتم. ولی نسخههای این روزنامه را به من ندادند. | ||
· | '''·''' '''زینب پاشا و زنان:''' قبل از اینکه من در مورد زینب پاشا بنویسم از او در کتابهای مکر زنان یاد می شد. در حالی که شاعران مردمی آن زمان فقط در مورد شجاعت و انسانیت وی صحبت کردهاند. زینب پاشا در زمانی علیه ظلم مبارزه میکرد که خانمها حتی حق بیرون رفتن از خانه بدون اذن شوهر را نداشتند. | ||
'''· درباره مشروطه و شخصیتهایش:''' مجسمه قهرمانان مشروطه باید در هر چهار راهی نصب شود. من شنیده ام در مسکو، یکی از صحنههای جنگ جهانی دوم را با مجسمه سازی بازسازی کردهاند و بچه ها و کودکان را با تاریخ آن زمان آشنا میکنند. اینجا فقط مجسمه ستارخان را در پارک مشروطه نصب کردهاند که آن هم اصلا عظمت و شهامت ستارخان را نشان نمیدهد. | |||
· | '''·''' '''درباره نویسنده و پژوهشگر:''' باید حقیقت را بنویسد. اگر غیر از این باشد موفق نخواهد بود. مطمئن باشید مردم به درستی متوجه حق و باطل هستند. | ||
''' | '''· توصیههای عبدالحسین ناهیدی آذر:''' ما اگر می خواهیم پیشرفت کنیم باید به تاریخ خودمان رجوع کنیم. جوانهایمان موظف هستند که در مورد تاریخ خودمان مطالعه کنند. اگر تاریخمان را نشناسیم مثل این است که از خودمان شناخت نداریم. تاریخ مانند چراغی است که نمی گذارد اشتباهات گذشته را تکرار کنیم. | ||
دوست دارم جوانانمان، کتاب «سه مبارز» و «شیخ محمد خیابانی» را مطالعه کنند تا بفهمند جوانان با چه شوق و شوری در انقلاب مشروطه شرکت کرده بودند. به خانم ها پیشنهاد می کنم «زنان ایران در جنبش مشروطه» را مطالعه کنند. بچه ها هم کتاب «نقش کودکان و نوجوانان در انقلاب مشروطه» را مطالعه کنند. <ref name=":1" /></blockquote> | |||
== سوابق شغلی و پژوهشی == | == سوابق شغلی و پژوهشی == | ||
ناهیدی آذر بخش قابل توجهی از عمر خود را به تدریس تاریخ در مدارس تبریز و شبستر اختصاص داد و همزمان پژوهشهای تاریخی خود را دنبال کرد. وی با تجربه بیش از چهار دهه پژوهش، بهویژه در حوزه تاریخ اجتماعی مشروطه و بررسی جنبشهای محلی، به ویژه در آذربایجان، شناخته میشود. او تأکید داشت که بیشترین تحقیقاتش خارج از فضای دانشگاهی و تکیه بر منابع محلی و مردمی بوده است، هرچند آرزوی تدریس در دانشگاه و بهرهگیری از دانشجویان در تحقیقات میدانی را ناکام مانده میدانست. | ناهیدی آذر بخش قابل توجهی از عمر خود را به تدریس تاریخ در مدارس تبریز و شبستر اختصاص داد و همزمان پژوهشهای تاریخی خود را دنبال کرد. وی با تجربه بیش از چهار دهه پژوهش، بهویژه در حوزه تاریخ اجتماعی مشروطه و بررسی جنبشهای محلی، به ویژه در آذربایجان، شناخته میشود. او تأکید داشت که بیشترین تحقیقاتش خارج از فضای دانشگاهی و تکیه بر منابع محلی و مردمی بوده است، هرچند آرزوی تدریس در دانشگاه و بهرهگیری از دانشجویان در تحقیقات میدانی را ناکام مانده میدانست. | ||
برخی صاحبنظران او را به دلیل سبک مستند او در تاریخ نگاری تحسین کردهاند. دربارهی او گفته شده است که :<blockquote>وی برای نخستین بار تاریخنگاری در مورد نقش زنان در تاریخ ایران را مطرح کرد و به منبع اصلی استنادی محققان بعدی در این زمینه تبدیل شد و توانست شخصیت زینبپاشا و نقش وی در جنبش تنباکو را به ایرانیان معرفی کند. | برخی صاحبنظران او را به دلیل سبک مستند او در تاریخ نگاری تحسین کردهاند. دربارهی او گفته شده است که:<blockquote>وی برای نخستین بار تاریخنگاری در مورد نقش زنان در تاریخ ایران را مطرح کرد و به منبع اصلی استنادی محققان بعدی در این زمینه تبدیل شد و توانست شخصیت زینبپاشا و نقش وی در جنبش تنباکو را به ایرانیان معرفی کند. | ||
وی برخلاف بسیاری دیگر به تکرار مطالب گذشتگان دست نمیزد و همواره مسائل جدید و پنهان ماندهای را رو میکرد. | وی برخلاف بسیاری دیگر به تکرار مطالب گذشتگان دست نمیزد و همواره مسائل جدید و پنهان ماندهای را رو میکرد. | ||
خط ۵۷: | خط ۵۶: | ||
آثار پژوهشی ناهیدی آذر عمدتاً بر تاریخ اجتماعی و سهم گروههای مختلف مردم در جنبش مشروطه متمرکز است. از جمله مهمترین کتابها و مقالات او میتوان به موارد زیر اشاره کرد: | آثار پژوهشی ناهیدی آذر عمدتاً بر تاریخ اجتماعی و سهم گروههای مختلف مردم در جنبش مشروطه متمرکز است. از جمله مهمترین کتابها و مقالات او میتوان به موارد زیر اشاره کرد: | ||
* '''دو مبارز مشروطه ( | * '''دو مبارز مشروطه''' (بههمراه رحیم رئیسنیا) | ||
* '''جنبش آزادی شیخ محمد خیابانی''' | * '''جنبش آزادی شیخ محمد خیابانی''' | ||
* '''روزنامههای تبریز در مشروطیت''' | * '''روزنامههای تبریز در مشروطیت''' | ||
* '''زن در تاریخ '''(این اثر با امضای مستعار | * '''زن در تاریخ '''(این اثر با امضای مستعار «ع. نوابخش» منتشر شد.) | ||
* '''زنان ایران در جنبش مشروطه:''' یکی از اولین پژوهشهای متمرکز بر نقش زنان ایرانی در نهضت مشروطه که اهمیت سیاسی و اجتماعی مشارکت زنان را مورد تحلیل قرار میدهد. | * '''زنان ایران در جنبش مشروطه:''' یکی از اولین پژوهشهای متمرکز بر نقش زنان ایرانی در نهضت مشروطه که اهمیت سیاسی و اجتماعی مشارکت زنان را مورد تحلیل قرار میدهد. | ||
* '''زینب پاشا''' (جزوهای برگرفته از کتاب زنان ایران در جنبش مشروطه) | * '''زینب پاشا''' (جزوهای برگرفته از کتاب زنان ایران در جنبش مشروطه) | ||
* '''سه مبارز''' | * '''سه مبارز''' | ||
* '''نقش کودکان و نوجوانان در جنبش مشروطه''' | * '''نقش کودکان و نوجوانان در جنبش مشروطه''' | ||
* '''مجموعه روزنامه ناله ملت''' | * '''مجموعه روزنامه ناله ملت''' (بازیابی و انتشار مجدد) | ||
* '''تجار و دهقانان ایران در عصر مشروطه خواهی:''' مجموعهای از مقالات پژوهشی ناهیدی آذر در واکاوی نقش گروههای اجتماعی تأثیرگذار در پیروزی مشروطه. این اثر، با مقدمه دکتر محمد حریری اکبری منتشر شده و جایگاه قابل اعتنایی در پژوهشهای تاریخ اجتماعی دارد. <ref>[https://guneyebakan.blogfa.com/post/2726 استاد عبدالحسین ناهیدی آذر، تاریخپژوه برجسته دار فانی را وداع گفت.]</ref> | * '''تجار و دهقانان ایران در عصر مشروطه خواهی:''' مجموعهای از مقالات پژوهشی ناهیدی آذر در واکاوی نقش گروههای اجتماعی تأثیرگذار در پیروزی مشروطه. این اثر، با مقدمه دکتر محمد حریری اکبری منتشر شده و جایگاه قابل اعتنایی در پژوهشهای تاریخ اجتماعی دارد. <ref>[https://guneyebakan.blogfa.com/post/2726 استاد عبدالحسین ناهیدی آذر، تاریخپژوه برجسته دار فانی را وداع گفت.]</ref> | ||
ویرایش