کاربر:Alireza k h/صفحه تمرین: تفاوت میان نسخه‌ها

'''وو نگوین جیاپ''' (Vo Nguyen Giap)، (زاده ۲۵اوت ۱۹۱۱، درگذشته ۴اکتبر۲۰۱۳)، ژنرال برجسته ویتنامی بود که بدون آموزش نظامی رسمی، به یکی از بزرگ‌ترین استراتژیست‌های نظامی قرن بیستم تبدیل شد و نقش کلیدی در شکست دولت‌های وقت فرانسه و ایالات متحده در ویتنام ایفا کرد. جیاپ که در ابتدا معلم تاریخ و روزنامه‌نگار بود، در جوانی به حزب کمونیست پیوست و تحت تأثیر [[هوشی‌مین|هوشی مین]]، سازمان ویت‌مینه را برای مبارزه با استعمار فرانسه و اشغال ژاپن تأسیس کرد. در جنگ اول هندوچین (۱۹۴۶-۱۹۵۴)، او با استفاده از تاکتیک‌های چریکی و جنگ مردمی، پیروزی تاریخی در نبرد دین‌بین‌فو را به دست آورد که منجر به پایان حاکمیت فرانسه شد. در [[انقلاب ویتنام|جنگ ویتنام]] (۱۹۵۵-۱۹۷۵)، جیاپ فرمانده نیروهای شمالی بود و عملیات‌هایی مانند حمله تت در ۱۹۶۸ را هدایت کرد که ضربه روانی شدیدی به آمریکا وارد کرد و در نهایت به اتحاد ویتنام در ۱۹۷۵ منجر شد. استراتژی‌های او بر پایه جنگ طولانی‌مدت، بسیج مردمی و بهره‌برداری از ضعف‌های دشمن بود، که الهام‌بخش جنبش‌های آزادی‌خواهی در جهان شد. جیاپ پس از جنگ، سمت‌های سیاسی مانند معاون نخست‌وزیر و وزیر دفاع را بر عهده داشت، اما در دهه ۱۹۸۰ به حاشیه رانده شد. میراث او به عنوان "ناپلئون ویتنامی" یا "ببر دین‌بین‌فو"، نماد مقاومت در برابر امپریالیسم است و آثارش مانند "جنگ مردمی، ارتش مردمی" تأثیرگذار بوده‌اند. او با وجود انتقادها به خاطر تلفات بالا، به عنوان یک نابغه نظامی شناخته می‌شود که دو قدرت بزرگ را شکست داد.

نقش و تأثیر  جیاپ به عنوان یکی از برجسته‌ترین استراتژیست‌های نظامی قرن بیستم غیرقابل انکار است. او در آثار معروفی مانند "ژنرال‌های مشهور" (منتشرشده در لندن، ۱۹۸۵) و دانشنامه بریتانیکا در کنار ژنرال‌هایی مانند تران هونگ دائو قرار گرفت. آژانس‌های خبری مانند AFP، رویترز و پرنسا لاتینا او را به عنوان یک استراتژیست نظامی برجسته ستودند که الهام‌بخش جنبش‌های ضداستعماری در سراسر جهان بود. تاکتیک‌های جیاپ، به‌ویژه مفهوم "جنگ مردمی"، بر جنبش‌هایی مانند جبهه آزادی‌بخش الجزایر و حتی گروه‌های غیرمتعارف مانند جبهه تامیل سریلانکا تأثیر گذاشت. او همچنین الهام‌بخش رهبرانی مانند ولوپیلای پرابهاکاران بود. جیاپ در ۴ اکتبر ۲۰۱۳ در سن ۱۰۲ سالگی در هانوی درگذشت. مرگ او بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌های جهانی داشت و او به عنوان قهرمانی یاد شد که نه تنها ویتنام را به استقلال رساند، بلکه الگویی برای مبارزه با امپریالیسم ارائه داد. مراسم تشییع جنازه او با حضور صدها هزار نفر برگزار شد و نامش به عنوان نماد مقاومت در تاریخ ثبت شد. جیاپ همچنین به دلیل فعالیت‌های محیط‌زیستی و حمایت از آموزش در ویتنام مورد احترام بود و تا پایان عمر به عنوان یک روشنفکر انقلابی شناخته می‌شد. <ref name=":1" /> <ref>[https://www.bbc.com/news/world-asia-24402278 Vietnam's General Vo Nguyen Giap dies]</ref>