۸٬۸۰۲
ویرایش
(اصلاح املا، اصلاح سجاوندی، اصلاح ارقام) |
|||
خط ۱: | خط ۱: | ||
[[پرونده:برای صفحه تمرین.jpg|بندانگشتی|887x887پیکسل]] | [[پرونده:برای صفحه تمرین.jpg|بندانگشتی|887x887پیکسل]] | ||
{{Infobox person | |||
| name = احمد اشرف | |||
| image = احمد اشرف.png | |||
| birth_date = ۱۳۱۳ | |||
| birth_place = تهران، ایران | |||
| death_date = | |||
| death_place = | |||
| nationality = ایرانی | |||
| education = کارشناسی حقوق قضایی{{سخ}}تحصیلات تکمیلی جامعهشناسی (دانشگاههای معتبر آمریکا) | |||
| alma_mater = دانشگاه تهران{{سخ}}دانشگاههای معتبر آمریکا | |||
| occupation = جامعهشناس، پژوهشگر، تاریخنگار، استاد دانشگاه | |||
| workplaces = دانشگاه تهران{{سخ}}دانشگاه پنسیلوانیا{{سخ}}دانشگاه کلمبیا{{سخ}}دانشگاه پرینستون | |||
| notable_works = موانع تاریخی رشد سرمایهداری در ایران: دوره قاجاریه{{سخ}}طبقات اجتماعی، دولت و انقلاب در ایران (با همکاری علی بنوعزیزی){{سخ}}مشارکت در دایرةالمعارف ایرانیکا | |||
| relatives = حمید اشرف (برادر) | |||
| fields = جامعهشناسی تاریخی، هویت ایرانی، توسعهنیافتگی ایران | |||
}} | |||
احمد اشرف، (متولد ۱۳۱۳، تهران) یکی از برجستهترین جامعهشناسان، پژوهشگران و تاریخنگاران ایرانی بود که با آثار و تحلیلهای خود در حوزه جامعهشناسی تاریخی، هویت ایرانی و توسعهنیافتگی ایران شهرت یافت. احمد اشرف ابتدا در رشته حقوق تحصیل کرد، اما پس از آشنایی با جامعهشناسی، برای ادامه تحصیل به آمریکا رفت و در دانشگاههای معتبر جهانی آموزش دید. او در دانشگاههای تهران، پنسیلوانیا، کلمبیا و پرینستون به تدریس جامعهشناسی و تاریخ اجتماعی ایران پرداخت و تأثیر عمیقی بر دانشجویان و پژوهشگران این حوزه گذاشت.<ref name=":0">[https://taaghche.com/author/%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D8%A7%D8%B4%D8%B1%D9%81 احمد اشرف - طاقچه]</ref><ref name=":1">[http://www.isa.org.ir/%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%B4-%D9%86%D8%B4%D8%B3%D8%AA-%D9%87%D8%A7/390-%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%B4-%D9%86%D8%B4%D8%B3%D8%AA-%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87-%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86/5300-%D8%A8%D8%B1%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1%D8%8C-%D8%A7%D9%81%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%8C-%D8%A7%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%B4%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7-%D9%88-%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA-%D8%AF%DA%A9%D8%AA%D8%B1-%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D8%A7%D8%B4%D8%B1%D9%81 بررسی آثار، افکار، اندیشهها و بزرگداشت دکتر احمد اشرف - انجمن جامعهشناسی ایران]</ref> | احمد اشرف، (متولد ۱۳۱۳، تهران) یکی از برجستهترین جامعهشناسان، پژوهشگران و تاریخنگاران ایرانی بود که با آثار و تحلیلهای خود در حوزه جامعهشناسی تاریخی، هویت ایرانی و توسعهنیافتگی ایران شهرت یافت. احمد اشرف ابتدا در رشته حقوق تحصیل کرد، اما پس از آشنایی با جامعهشناسی، برای ادامه تحصیل به آمریکا رفت و در دانشگاههای معتبر جهانی آموزش دید. او در دانشگاههای تهران، پنسیلوانیا، کلمبیا و پرینستون به تدریس جامعهشناسی و تاریخ اجتماعی ایران پرداخت و تأثیر عمیقی بر دانشجویان و پژوهشگران این حوزه گذاشت.<ref name=":0">[https://taaghche.com/author/%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D8%A7%D8%B4%D8%B1%D9%81 احمد اشرف - طاقچه]</ref><ref name=":1">[http://www.isa.org.ir/%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%B4-%D9%86%D8%B4%D8%B3%D8%AA-%D9%87%D8%A7/390-%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D8%B1%D8%B4-%D9%86%D8%B4%D8%B3%D8%AA-%DA%AF%D8%B1%D9%88%D9%87-%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86/5300-%D8%A8%D8%B1%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1%D8%8C-%D8%A7%D9%81%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%8C-%D8%A7%D9%86%D8%AF%DB%8C%D8%B4%D9%87%E2%80%8C%D9%87%D8%A7-%D9%88-%D8%A8%D8%B2%D8%B1%DA%AF%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA-%D8%AF%DA%A9%D8%AA%D8%B1-%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D8%A7%D8%B4%D8%B1%D9%81 بررسی آثار، افکار، اندیشهها و بزرگداشت دکتر احمد اشرف - انجمن جامعهشناسی ایران]</ref> | ||
احمد اشرف بهعنوان برادر [[حمید اشرف]]، از رهبران [[سازمان چریکهای فدایی خلق]]، شناخته میشود، اما برخلاف برادرش که مسیر [[مبارزه مسلحانه]] را برگزید، او راهی علمی و آکادمیک را دنبال کرد. این تفاوت نشاندهنده دیدگاه متمایز او به مسائل اجتماعی و سیاسی ایران بود.<ref name=":2">[https://www.karkhanedar.com/%D8%AF%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D9%88-%D8%A7%D8%B4%D8%B1%D9%81-%D8%9B-%D8%AF%D9%88-%D9%BE%D8%B1%D8%B3%D8%B4-%D9%85%D8%AE%D8%AA%D9%84%D9%81-%D9%88-%D8%AF%D9%88-%D8%B1%D8%A7-2/ داستان دو « اشرف» ؛ دو برادر، دو پرسش مختلف و دو راه متفاوت - کارخانهدار]</ref> از مهمترین آثار او میتوان به کتاب «موانع تاریخی رشد سرمایهداری در ایران: دوره قاجاریه» اشاره کرد که به تحلیل موانع ساختاری و تاریخی شکلگیری سرمایهداری در ایران میپردازد. همچنین کتاب «طبقات اجتماعی، دولت و انقلاب در ایران»، نوشتهشده با همکاری علی بنوعزیزی، نقش طبقات اجتماعی در تحولات انقلابی ایران را بررسی میکند. مشارکت او در | احمد اشرف بهعنوان برادر [[حمید اشرف]]، از رهبران [[سازمان چریکهای فدایی خلق]]، شناخته میشود، اما برخلاف برادرش که مسیر [[مبارزه مسلحانه]] را برگزید، او راهی علمی و آکادمیک را دنبال کرد. این تفاوت نشاندهنده دیدگاه متمایز او به مسائل اجتماعی و سیاسی ایران بود.<ref name=":2">[https://www.karkhanedar.com/%D8%AF%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D9%88-%D8%A7%D8%B4%D8%B1%D9%81-%D8%9B-%D8%AF%D9%88-%D9%BE%D8%B1%D8%B3%D8%B4-%D9%85%D8%AE%D8%AA%D9%84%D9%81-%D9%88-%D8%AF%D9%88-%D8%B1%D8%A7-2/ داستان دو « اشرف» ؛ دو برادر، دو پرسش مختلف و دو راه متفاوت - کارخانهدار]</ref> از مهمترین آثار او میتوان به کتاب «موانع تاریخی رشد سرمایهداری در ایران: دوره قاجاریه» اشاره کرد که به تحلیل موانع ساختاری و تاریخی شکلگیری سرمایهداری در ایران میپردازد. همچنین کتاب «طبقات اجتماعی، دولت و انقلاب در ایران»، نوشتهشده با همکاری علی بنوعزیزی، نقش طبقات اجتماعی در تحولات انقلابی ایران را بررسی میکند. مشارکت او در دایرةالمعارف ایرانیکا نیز از دستاوردهای برجستهاش بود که به غنای دانش ایرانشناسی افزود.<ref name=":3">[https://www.irannamag.com/article/%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D8%A7%D8%B4%D8%B1%D9%81-%D9%88-%D8%AC%D8%A7%D9%85%D8%B9%D9%87%E2%80%8C%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%DB%8C-%D8%AA%D9%88%D8%B3%D8%B9%D9%87/ احمد اشرف و جامعهشناسی تاریخی توسعهنیافتگی ایران - ایران نامگ]</ref><ref name=":4">[https://mardomnameh.com/blog/%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%DB%8C-%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87/P1121-%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%84%D9%87-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D8%A7%D8%B4%D8%B1%D9%81.html مقالههای احمد اشرف - مردمنامه]</ref><ref name=":1" /> | ||
احمد اشرف در تحلیلها خود، هویت ایرانی را پدیدهای چندلایه و تاریخی میدانست که از تعامل فرهنگها، ادیان و تمدنهای مختلف شکل گرفته است. او معتقد بود که ناامنی، بهویژه در دوره قاجار، مانع اصلی توسعه سرمایهداری در ایران بوده و به تحلیل نقش بازار در تحولات اجتماعی و اقتصادی ایران پرداخت. او همچنین نقدهایی درباره توهم معافیت مالیاتی بازاریان پس از [[انقلاب ضدسلطنتی ۱۳۵۷]] ارائه داد که نشاندهنده دیدگاه انتقادی او به مسائل اقتصادی بود.<ref name=":5">[https://www.sarpoosh.com/culture-thought/book-poetry/book-poetry970805014.html احمد اشرف هویت ایرانی را پدیدار تاریخی میداند - سرپوش]</ref><ref name=":6">[https://meidaan.com/archive/60085 اشرف اصلیترین عامل شکلگیری سرمایهداری در ایران را ناامنی میداند. - میدان]</ref><ref name=":7">[http://tarikhirani.ir/fa/news/1237/%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D8%A7%D8%B4%D8%B1%D9%81-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D9%81%DA%A9%D8%B1-%D9%85%DB%8C-%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%D8%AF-%D9%BE%D8%B3-%D8%A7%D8%B2-%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8-%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%A7%D8%AA-%D9%86%D9%85%DB%8C-%D8%AF%D9%87%D9%86%D8%AF احمد اشرف: بازاریان فکر میکردند پس از انقلاب مالیات نمیدهند - تاریخ ایرانی]</ref> با این حال، برخی منتقدان معتقد بودند که تحلیلهای او بیش از حد بر دادههای تاریخی متمرکز است و کمتر به عوامل معاصر یا نظری پرداخته است. همچنین برخی نقدها به تمرکز بیش از حد او بر نقش بازار و کمتوجهی به عوامل کلان اقتصادی اشاره داشتند.<ref name=":3" /><ref name=":7" /> | احمد اشرف در تحلیلها خود، هویت ایرانی را پدیدهای چندلایه و تاریخی میدانست که از تعامل فرهنگها، ادیان و تمدنهای مختلف شکل گرفته است. او معتقد بود که ناامنی، بهویژه در دوره قاجار، مانع اصلی توسعه سرمایهداری در ایران بوده و به تحلیل نقش بازار در تحولات اجتماعی و اقتصادی ایران پرداخت. او همچنین نقدهایی درباره توهم معافیت مالیاتی بازاریان پس از [[انقلاب ضدسلطنتی ۱۳۵۷]] ارائه داد که نشاندهنده دیدگاه انتقادی او به مسائل اقتصادی بود.<ref name=":5">[https://www.sarpoosh.com/culture-thought/book-poetry/book-poetry970805014.html احمد اشرف هویت ایرانی را پدیدار تاریخی میداند - سرپوش]</ref><ref name=":6">[https://meidaan.com/archive/60085 اشرف اصلیترین عامل شکلگیری سرمایهداری در ایران را ناامنی میداند. - میدان]</ref><ref name=":7">[http://tarikhirani.ir/fa/news/1237/%D8%A7%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D8%A7%D8%B4%D8%B1%D9%81-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D9%81%DA%A9%D8%B1-%D9%85%DB%8C-%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86%D8%AF-%D9%BE%D8%B3-%D8%A7%D8%B2-%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8-%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C%D8%A7%D8%AA-%D9%86%D9%85%DB%8C-%D8%AF%D9%87%D9%86%D8%AF احمد اشرف: بازاریان فکر میکردند پس از انقلاب مالیات نمیدهند - تاریخ ایرانی]</ref> با این حال، برخی منتقدان معتقد بودند که تحلیلهای او بیش از حد بر دادههای تاریخی متمرکز است و کمتر به عوامل معاصر یا نظری پرداخته است. همچنین برخی نقدها به تمرکز بیش از حد او بر نقش بازار و کمتوجهی به عوامل کلان اقتصادی اشاره داشتند.<ref name=":3" /><ref name=":7" /> | ||
خط ۱۵: | خط ۲۹: | ||
=== تحصیلات و تدریس === | === تحصیلات و تدریس === | ||
احمد اشرف ابتدا در رشته حقوق با گرایش قضایی تحصیل کرد تا بتواند فعالیتهای سیاسی خود را ادامه دهد. اما پس از فارغالتحصیلی، با رشته جامعهشناسی آشنا شد و برای ادامه تحصیل به آمریکا سفر کرد. او در دانشگاههای معتبر جهانی مانند دانشگاههای پنسیلوانیا، کلمبیا، پرینستون در | احمد اشرف ابتدا در رشته حقوق با گرایش قضایی تحصیل کرد تا بتواند فعالیتهای سیاسی خود را ادامه دهد. اما پس از فارغالتحصیلی، با رشته جامعهشناسی آشنا شد و برای ادامه تحصیل به آمریکا سفر کرد. او در دانشگاههای معتبر جهانی مانند دانشگاههای پنسیلوانیا، کلمبیا، پرینستون در رشتهی جامعشناسی و تاریخ اجتماعی تحصیل کرد و سپس برای تدریس به دانشگاه تهران بازگشت.<ref name=":0" /> | ||
=== مسیر علمی و تفاوت با برادر === | === مسیر علمی و تفاوت با برادر === | ||
خط ۲۵: | خط ۳۹: | ||
نوشتههای او موضوعاتی مانند سلسله مراتب اجتماعی در ایران، سنت و مدرنیته، هویت ملی ایران، روابط کشاورزی در ایران و رهبری کاریزماتیک و حکومت دینی در ایران پس از انقلاب را پوشش داده است. | نوشتههای او موضوعاتی مانند سلسله مراتب اجتماعی در ایران، سنت و مدرنیته، هویت ملی ایران، روابط کشاورزی در ایران و رهبری کاریزماتیک و حکومت دینی در ایران پس از انقلاب را پوشش داده است. | ||
احمد اشرف یکی از ویراستاران و نویسندگان اصلی | احمد اشرف یکی از ویراستاران و نویسندگان اصلی دایرةالمعارف ایرانیکا بود که بهعنوان منبعی معتبر در مطالعات ایرانشناسی شناخته میشود. او در این پروژه عظیم، مقالات متعددی درباره تاریخ اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی ایران نوشت و به سازماندهی محتوای علمی آن کمک کرد. مشارکت او در ایرانیکا نشاندهنده تعهدش به تولید دانش علمی و دقیق در حوزه فرهنگ و تاریخ ایران بود.<ref name=":3" /><ref name=":4" /><ref>[https://web.archive.org/web/20141208214059/http://cfis.columbia.edu/staff/Ahmad%20Ashraf احمد اشرف - مرکز مطالعات ایرانی، دانشگاه کلمبیا]</ref> | ||
=== مقالات علمی === | === مقالات علمی === | ||
خط ۴۷: | خط ۶۱: | ||
=== هدایت پژوهشهای علمی === | === هدایت پژوهشهای علمی === | ||
اشرف نقش مهمی در هدایت پژوهشهای علمی در حوزه ایرانشناسی و جامعهشناسی داشت. او با مشارکت در پروژههای بزرگ مانند | اشرف نقش مهمی در هدایت پژوهشهای علمی در حوزه ایرانشناسی و جامعهشناسی داشت. او با مشارکت در پروژههای بزرگ مانند دایرةالمعارف ایرانیکا، به سازماندهی و تولید محتوای علمی کمک کرد. اشرف نهتنها مقالات متعددی در نشریات معتبر منتشر کرد، بلکه با راهنمایی پژوهشگران جوان، به توسعه مطالعات جامعهشناختی در ایران کمک نمود. او در این راستا از منابع آرشیوی و اسناد تاریخی بهره میبرد تا تحلیلهای خود را مستند و دقیق ارائه دهد. | ||
=== تأثیر بر جامعهشناسی ایران === | === تأثیر بر جامعهشناسی ایران === | ||
خط ۵۳: | خط ۶۷: | ||
=== تأثیرات و میراث === | === تأثیرات و میراث === | ||
احمد اشرف با آثار و پژوهشهای خود تأثیر عمیقی بر مطالعات ایرانشناسی و جامعهشناسی تاریخی گذاشت. او با تحلیلهای دقیق و مستند خود درباره تاریخ اجتماعی و اقتصادی ایران، بهویژه در دوره قاجار و پس از آن، بهعنوان یکی از پیشگامان این حوزه شناخته شد. مشارکت او در | احمد اشرف با آثار و پژوهشهای خود تأثیر عمیقی بر مطالعات ایرانشناسی و جامعهشناسی تاریخی گذاشت. او با تحلیلهای دقیق و مستند خود درباره تاریخ اجتماعی و اقتصادی ایران، بهویژه در دوره قاجار و پس از آن، بهعنوان یکی از پیشگامان این حوزه شناخته شد. مشارکت او در دایرةالمعارف ایرانیکا نهتنها به غنای این مجموعه افزود، بلکه به پژوهشگران سراسر جهان امکان دسترسی به اطلاعات معتبر درباره فرهنگ و تاریخ ایران را فراهم کرد. دیدگاههای او درباره هویت ایرانی و توسعهنیافتگی بهعنوان منابعی کلیدی در مطالعات ایرانشناسی مورد استفاده قرار میگیرند.<ref name=":1" /><ref name=":8" /> | ||
میراث علمی احمد اشرف در قالب کتابها، مقالات و مشارکت در پروژههای علمی مانند ایرانیکا همچنان مورد توجه پژوهشگران است. او با تأکید بر روشهای علمی و بیطرفانه در تحلیل مسائل اجتماعی ایران، الگویی برای نسلهای بعدی پژوهشگران فراهم کرد. تحلیلهای او درباره نقش بازار، ناامنی و هویت ایرانی همچنان در محافل آکادمیک مورد بحث و استناد قرار میگیرند و بهعنوان پایهای برای مطالعات بعدی در این حوزهها استفاده میشوند.<ref name=":3" /><ref name=":8" /> | میراث علمی احمد اشرف در قالب کتابها، مقالات و مشارکت در پروژههای علمی مانند ایرانیکا همچنان مورد توجه پژوهشگران است. او با تأکید بر روشهای علمی و بیطرفانه در تحلیل مسائل اجتماعی ایران، الگویی برای نسلهای بعدی پژوهشگران فراهم کرد. تحلیلهای او درباره نقش بازار، ناامنی و هویت ایرانی همچنان در محافل آکادمیک مورد بحث و استناد قرار میگیرند و بهعنوان پایهای برای مطالعات بعدی در این حوزهها استفاده میشوند.<ref name=":3" /><ref name=":8" /> | ||
خط ۶۸: | خط ۸۲: | ||
روششناسی جامعهشناسی تاریخی احمد اشرف، که مبتنی بر استفاده از منابع آرشیوی و اسناد تاریخی بود، مورد تحسین قرار گرفت، اما برخی پژوهشگران معتقد بودند که او در برخی موارد بیش از حد به دادههای تاریخی وابسته بود و تحلیلهای نظری یا تطبیقی کمتری ارائه کرد. این نقد بهویژه در مقایسه با دیگر جامعهشناسان تاریخی مطرح شد که رویکردهای نظری گستردهتری را در تحلیلهای خود به کار میبردند.<ref name=":3" /> | روششناسی جامعهشناسی تاریخی احمد اشرف، که مبتنی بر استفاده از منابع آرشیوی و اسناد تاریخی بود، مورد تحسین قرار گرفت، اما برخی پژوهشگران معتقد بودند که او در برخی موارد بیش از حد به دادههای تاریخی وابسته بود و تحلیلهای نظری یا تطبیقی کمتری ارائه کرد. این نقد بهویژه در مقایسه با دیگر جامعهشناسان تاریخی مطرح شد که رویکردهای نظری گستردهتری را در تحلیلهای خود به کار میبردند.<ref name=":3" /> | ||
== منابع | == منابع == |
ویرایش