۲٬۲۳۸
ویرایش
Alireza k h (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
Alireza k h (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
| ساز = تنبک | | ساز = تنبک | ||
| نوع_صوت = | | نوع_صوت = | ||
|سبکها= | |سبکها=| حرفه = نوازنده، مدرس، مؤلف | ||
| زمینه فعالیت = موسیقی ایرانی | | زمینه فعالیت = موسیقی ایرانی | ||
| مدت = از دهه ۱۳۴۰ تا ۱۴۰۴ | | مدت = از دهه ۱۳۴۰ تا ۱۴۰۴ | ||
خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
}} | }} | ||
'''بهمن رجبی،''' (زاده ۷ اسفند ۱۳۱۸، رشت – درگذشته ۱۹ شهریور ۱۴۰۴)، نوازنده، مدرس و مؤلفِ صاحبسبکِ تمبک بود که با نگرشِ «تکنوازیِ مستقل» برای این ساز، سهمی تعیینکننده در تاریخ موسیقی معاصر ایران گذاشت. او با گسترش چشمگیرِ واژگان اجراییِ تمبک—از جمله افزودن گونههای تازهای از «ریز»—و با طراحی تمرینها و قطعاتی هدفمند، تمبک را از نقش صرفاً همراهیکننده بیرون کشید و به سازِ توانایِ بیانِ فردی بدل کرد. مجموعه کتابهای «آموزش تمبک» (جلد ۱: دورههای ابتدایی و متوسطه؛ جلد ۲: دورههای عالی و فوقعالی) نظام آموزشی یکپارچهای پدید آورد که دهههاست مبنای تربیت هنرجویان و مدرّسان فراوان است. قطعهٔ مشهور «گفتوگوی چپ و راست» نمادی از نگاه خلاقانهٔ او به فرم، جملهپردازی و توزیع نیروهای حرکتیِ دستهاست. رجبی از دههٔ ۱۳۵۰ با مرکز حفظ و اشاعهٔ موسیقی و هنرمندانِ همدورهاش—از جمله مرتضی اعیان و پرویز مشکاتیان—رفتوآمد و همکاری داشت و با سخنرانیها و نوشتههای پرشورِ انتقادی، بر کیفیتِ سازسازی، شیوهٔ آموزش و رفتار حرفهای در موسیقی ایرانی تأکید میکرد. | |||
در کنار انتشار آلبومها و کنسرتهای متعدد، او در نوشتهها و سخنرانیهایش با نگاهی ترقیخواهانه، نظامهای سیاسی اقتدارگرا (سلطنت پهلوی و نظام ولایت فقیه) را نقد میکرد و بهویژه در حوزهٔ فرهنگ و موسیقی، خواستار آزادی و استقلال هنری بود. روایتهایی از فعالیتهای او در کنفرانسهای هنری خارج از کشور، از جمله در آلمان، وجود دارد که در آنها به افشای محدودیتها و سیاستهای ضدفرهنگیِ حاکمیت در ایران پرداخت. به دنبال این رویکرد صریح، رجبی پس از بازگشت به کشور بازداشت و مدتی را در زندان اوین گذراند. منابع نزدیک به او از بیش از پنج سال حبس یاد کردهاند که بخشی از زندگی هنری و اجتماعی او را تحت تأثیر قرار داد. | |||
استواریاش بهمن رجبی بر معیارهای موسیقایی، او رامرجعی اثرگذار برای چند نسلِ تمبکنوازان کرد. این هنرمند در ۱۹ شهریور ۱۴۰۴ در ۸۶سالگی درگذشت و ۲۴ شهریور ۱۴۰۴ با بدرقهٔ گستردهٔ جامعهٔ موسیقی از مقابل خانهٔ هنرمندان ایران تشییع و در بهشت زهرا به خاک سپرده شد. دستآوردهای هنری او امروز در مکتبهای آموزشی، ضبطهای آرشیوی و ذهن و دستِ شاگردانش زنده است. | |||
استواریاش بهمن رجبی بر معیارهای موسیقایی، او | |||
---- | ---- | ||
خط ۷۴: | خط ۷۳: | ||
=== سالهای پایانی، درگذشت و تشییع === | === سالهای پایانی، درگذشت و تشییع === | ||
این استاد بزرگ موسیقی در صبح ۱۹ شهریور ۱۴۰۴ در ۸۶سالگی درگذشت. مراسم بدرقه و تشییع او روز ۲۴ شهریور ۱۴۰۴ با حضور گستردهٔ هنرمندان و دوستداران موسیقی از مقابل خانهٔ هنرمندان ایران برگزار و پیکرش در بهشت زهرا به خاک سپرده شد. ایسنا+1 | |||
=== فعالیتهای سیاسی، سخنرانیها و نگاه انتقادی === | === فعالیتهای سیاسی، سخنرانیها و نگاه انتقادی === | ||
بهمن رجبی افزون بر نوازندگیِ ممتاز، بهعنوان سخنوری دانا و پژوهشگری جدی نیز شناخته میشد. او در نوشتهها و سخنرانیهایش با نگاهی ترقیخواهانه، نظامهای سیاسی اقتدارگرا را نقد میکرد و بهویژه در حوزهٔ فرهنگ و موسیقی، خواستار آزادی و استقلال هنری بود. روایتهایی از فعالیتهای او در کنفرانسهای هنری خارج از کشور، از جمله در آلمان، وجود دارد که در آنها به افشای محدودیتها و سیاستهای ضدفرهنگیِ حاکمیت در ایران پرداخت. به دنبال این رویکرد صریح، رجبی پس از بازگشت به کشور بازداشت و مدتی را در زندان اوین گذراند. منابع نزدیک به او از بیش از پنج سال حبس یاد کردهاند که بخشی از زندگی هنری و اجتماعی او را تحت تأثیر قرار داد. | بهمن رجبی افزون بر نوازندگیِ ممتاز، بهعنوان سخنوری دانا و پژوهشگری جدی نیز شناخته میشد. او در نوشتهها و سخنرانیهایش با نگاهی ترقیخواهانه، نظامهای سیاسی اقتدارگرا (سلطنت پهلوی و نظام ولایت فقیه) را نقد میکرد و بهویژه در حوزهٔ فرهنگ و موسیقی، خواستار آزادی و استقلال هنری بود. روایتهایی از فعالیتهای او در کنفرانسهای هنری خارج از کشور، از جمله در آلمان، وجود دارد که در آنها به افشای محدودیتها و سیاستهای ضدفرهنگیِ حاکمیت در ایران پرداخت. به دنبال این رویکرد صریح، رجبی پس از بازگشت به کشور بازداشت و مدتی را در زندان اوین گذراند. منابع نزدیک به او از بیش از پنج سال حبس یاد کردهاند که بخشی از زندگی هنری و اجتماعی او را تحت تأثیر قرار داد. | ||
با وجود فشارها و چالشهای سیاسی، رجبی همچنان به فعالیتهای آموزشی و هنری ادامه داد. او با برگزاری کنسرتهای تکنوازی، ارائهٔ کنفرانسهای هنری و انتشار کتابهای آموزشی و تحلیلی دربارهٔ تکامل ریتم و جایگاه تمبک در موسیقی ایران، میراثی ماندگار از خود برجای گذاشت. این میراث نهتنها در آثار منتشرشده و ضبطهای صوتیاش بلکه در نظام آموزشیای که بنیان گذاشت، برای نسلهای بعدی هنرمندان همچنان زنده است. | با وجود فشارها و چالشهای سیاسی، رجبی همچنان به فعالیتهای آموزشی و هنری ادامه داد. او با برگزاری کنسرتهای تکنوازی، ارائهٔ کنفرانسهای هنری و انتشار کتابهای آموزشی و تحلیلی دربارهٔ تکامل ریتم و جایگاه تمبک در موسیقی ایران، میراثی ماندگار از خود برجای گذاشت. این میراث نهتنها در آثار منتشرشده و ضبطهای صوتیاش بلکه در نظام آموزشیای که بنیان گذاشت، برای نسلهای بعدی هنرمندان همچنان زنده است. |