کاربر:Alireza k h/صفحه تمرین: تفاوت میان نسخه‌ها

پرش به ناوبری پرش به جستجو
ایجاد صفحه تمرین معرفی کتاب خانم زوسموت
(ایجاد صفحه تمرین مشروطه مشروعه)
(ایجاد صفحه تمرین معرفی کتاب خانم زوسموت)
خط ۱: خط ۱:
'''مشروطهٔ مشروعه'''، اصطلاحی است که در جریان انقلاب مشروطه توسط [[شیخ فضل‌الله نوری]] و پیروانش مطرح شد. این اصطلاح بیانگر نوعی نظام مشروطه بود که مشروعیت خود را از شریعت اسلامی می‌گرفت و قوانین آن می‌بایست مطابق با احکام شرع باشد. به تعبیر دیگر، مشروطهٔ مشروعه تلاشی بود برای سازگار کردن اندیشهٔ نوین قانون‌گذاری با سنت فقهی آخوندی. [[احمد کسروی]] در ''تاریخ مشروطهٔ ایران'' (۱۳۲۵ش) این جریان را یکی از اصلی‌ترین مخالفت‌ها با مشروطهٔ پارلمانی می‌داند. پژوهشگرانی چون آدمیت، ناطق و آجودانی نیز «مشروطهٔ مشروعه» را یکی از گره‌های نظری و سیاسی در تاریخ انقلاب مشروطه تحلیل کرده‌اند.
'''کتاب ''ایران در شرف دگرگونی: نقش اجتماعی زنان و تجربیات شخصی من،''''' نوشته پروفسور ریتا زوسموت، رئیس پیشین پارلمان فدرال آلمان (بوندستاگ)، گزارشی است از ۱۸ سال همراهی نویسنده با مقاومت ایران و نقش زنان در این جنبش. زوسموت در ۱۲۸ صفحه و ۹ فصل، مسیر سیاسی خود، نخستین مواجهه با مقاومت ایران، تجربه‌های مستقیم از اشرف و اشرف ۳، دیدارها و همکاری با شورای ملی مقاومت و مریم رجوی را روایت می‌کند. او مقاومت ایران را نه فقط یک جنبش سیاسی بلکه مبارزه‌ای برای آزادی و بقا معرفی می‌کند و زنان را موتور محرک این حرکت می‌داند. این کتاب، که با پیشگفتاری از کشیش اعظم برلین و تقریظ وزیر پیشین دادگستری آلمان همراه است، هم تجربه‌ای شخصی و انسانی و هم سندی تاریخی درباره جایگاه زنان در مبارزه برای آزادی ایران به‌شمار می‌رود. زوسموت در پایان، آینده‌ای روشن‌تر برای ایران و منطقه را ممکن می‌داند و امید را «آخرین چیزی که می‌میرد» معرفی می‌کند.


== خاستگاه اصطلاح ==
== معرفی کتاب ==
پس از صدور فرمان مشروطه (۱۲۸۵ش) و تأسیس مجلس شورای ملی، اختلافی اساسی بر سر حدود و مبانی قانون‌گذاری پدید آمد. گروهی از علما به رهبری شیخ فضل‌الله نوری بر این باور بودند که مجلس تنها زمانی مشروعیت دارد که قوانین آن با شریعت اسلامی مطابقت داشته باشد. از همین‌رو، آنان اصطلاح «مشروطهٔ مشروعه» را در برابر «مشروطهٔ مطلقه» یا «مشروطهٔ کفرآمیز» به کار بردند (کسروی، ''تاریخ مشروطه ایران''، ۱۳۲۵).
کتاب ''ایران در شرف دگرگونی: نقش اجتماعی زنان و تجربیات شخصی من'' به قلم پروفسور ریتا زوسموت، سیاستمدار برجسته آلمانی و رئیس پیشین بوندستاگ (۱۹۸۸–۱۹۹۸)، در اوت ۲۰۲۵ منتشر شد. این اثر ۱۲۸ صفحه‌ای شامل یک مقدمه و ۹ فصل است و حاصل نزدیک به دو دهه همراهی نویسنده با مقاومت سازمان‌یافته ایران و سازمان مجاهدین خلق است. کتاب از تجربه‌های شخصی، مشاهدات و دیدگاه‌های نویسنده درباره نقش زنان در این مبارزه سخن می‌گوید و همزمان سندی تاریخی درباره مقاومت ایران است.


== آموزه‌ها و مبانی ==
== درباره نویسنده ==
مشروطهٔ مشروعه مبتنی بر چند اصل کلیدی بود:
ریتا زوسموت (متولد ۱۹۳۷) یکی از چهره‌های تأثیرگذار سیاسی آلمان است که علاوه بر ریاست پارلمان فدرال، سابقه وزارت جوانان، خانواده و بهداشت را در کارنامه دارد. او در رشته‌های فلسفه، جامعه‌شناسی و تاریخ تحصیل کرده و پیش از ورود به سیاست، کرسی استادی دانشگاهی داشته است. زوسموت به دلیل مواضع قاطع خود در زمینه دموکراسی، حقوق‌بشر و حمایت از زنان شناخته می‌شود.


* نظارت فقها بر قوانین مصوب مجلس.
== محتوای کتاب ==
* تقدم شریعت بر قانون اساسی و مصوبات پارلمان.
* محدودیت در آزادی‌های مدنی، به‌ویژه در مطبوعات و اجتماعات، به دلیل ملاحظات شرعی.


شیخ فضل‌الله نوری در نوشته‌ها و اعلامیه‌های خود بارها تأکید می‌کرد که «قانون باید همان شرع مقدس باشد» (آدمیت، ''فکر آزادی و مقدمه نهضت مشروطیت''، ۱۳۵۶).
==== مقدمه ====
زوسموت در مقدمه کتاب تصریح می‌کند که می‌خواهد صدای زنانی باشد که در برابر «یکی از زن‌ستیزترین دیکتاتوری‌های جهان» ایستاده‌اند. او به رابطه عاطفی و سیاسی خود با مقاومت ایران اشاره می‌کند و از مریم رجوی به‌عنوان شخصیتی الهام‌بخش یاد می‌کند که فراتر از یک رهبر سیاسی، نماد امید و آزادی است.


== مخالفت‌ها و کشمکش‌ها ==
==== فصل اول: راه من به دنیای سیاست ====
این دیدگاه با مخالفت گستردهٔ مشروطه‌خواهان سکولار و حتی بسیاری از علمای آزادی‌خواه مانند آیت‌الله طباطبایی و بهبهانی روبه‌رو شد. به گفتهٔ کسروی، نزاع میان «مشروطهٔ مشروعه» و «مشروطهٔ مطلقه» به شکاف‌های عمیق سیاسی و حتی خون‌ریزی در پایتخت انجامید (کسروی، ''تاریخ مشروطه ایران''، ۱۳۲۵).
در این فصل، نویسنده به مسیر طولانی خود در سیاست آلمان و چالش‌های شخصی‌اش اشاره کرده و حمایت از مقاومت ایران را یکی از مهم‌ترین تجربه‌های زندگی خود می‌داند.


== فرجام شیخ فضل‌الله نوری ==
==== فصل دوم: مسیر من به سوی جنبش مقاومت ایران ====
پس از پیروزی مشروطه‌خواهان و فتح تهران (۱۲۸۸ش)، شیخ فضل‌الله نوری به جرم همکاری با محمدعلی‌شاه و مخالفت با مجلس دستگیر و اعدام شد. این رخداد نمادی از شکست عملی جریان «مشروطهٔ مشروعه» بود، گرچه مباحث نظری آن بعدها در قالب اندیشهٔ «ولایت فقیه» و نظریه‌های حکومت اسلامی دوباره زنده شد (آجودانی، ''مشروطه ایرانی''، ۱۳۷۷).
او نخستین آشنایی خود با مقاومت را در سال ۲۰۰۸ و از طریق دیدار با یک فعال زن ایرانی روایت می‌کند. این مواجهه به نقطه عطفی در زندگی سیاسی او بدل شد و سبب شد ارتباطی پایدار با شورای ملی مقاومت و سازمان مجاهدین خلق برقرار کند.


== تحلیل تاریخی ==
==== فصل سوم: آزادی به بهای جان ====
این فصل به بررسی قتل‌عام زندانیان سیاسی در سال ۱۳۶۷ اختصاص دارد و زوسموت آن را به‌عنوان یکی از سیاه‌ترین جنایت‌های جمهوری اسلامی تحلیل می‌کند.


* کسروی «مشروطهٔ مشروعه» را مانعی در برابر تحقق کامل آزادی و قانون می‌دانست (کسروی، ۱۳۲۵).
==== فصل چهارم: کار من با شورای ملی مقاومت ====
* آدمیت این جریان را «کوششی واپس‌گرایانه برای حفظ استبداد دینی» تحلیل می‌کند (آدمیت، ۱۳۵۶).
او تلاش‌های خود برای حذف نام سازمان مجاهدین خلق از فهرست گروه‌های تروریستی و فشارهای سیاسی و رسانه‌ای مرتبط با آن را شرح می‌دهد. به باور او، این مبارزه نمادین نشانگر مشروعیت مقاومت ایران بود.
* هما ناطق بر آن است که طرح مشروطهٔ مشروعه نشانه‌ای از جدال سنت و تجدد بود (''ایرانیان و اندیشه تجدد''، ۱۳۷۷).
* آبراهامیان و آجودانی نیز این مفهوم را یکی از مهم‌ترین گره‌گاه‌های نظری تاریخ مشروطه در ایران می‌دانند.


== جمع‌بندی ==
==== فصل پنجم: تجربه‌های من با اشرف ====
«مشروطهٔ مشروعه» بازتاب تلاشی تاریخی برای پیوند زدن اندیشهٔ مشروطیت با شریعت اسلامی بود. هرچند این جریان در صحنهٔ سیاسی شکست خورد، اما آثار نظری و جدل‌های آن در تاریخ اندیشهٔ سیاسی ایران ماندگار شد و در قرن بیستم در قالب نظریه‌های دیگر بازتولید گردید.
این بخش شرح مفصل دیدارهای نویسنده از اردوگاه‌های اشرف و اشرف ۳ است. زوسموت ضمن اشاره به فشارها و حملات علیه اعضای مقاومت در عراق، انتقال آنان به آلبانی را «نمادی از امید» می‌داند. در این فصل، او به روایت زندگی پنج زن مجاهد از اشرف ۳ پرداخته و آنان را نمادهای شجاعت و ایستادگی معرفی می‌کند.
 
==== فصل ششم: آشنایی با مریم رجوی ====
در این فصل، زوسموت شخصیت مریم رجوی را با رهبرانی چون نلسون ماندلا مقایسه می‌کند و برنامه ۱۰ ماده‌ای او برای آینده ایران را «نقشه راهی دموکراتیک» می‌خواند.
 
==== فصل‌های پایانی ====
فصل هشتم به همبستگی جهانی با ایرانیان اختصاص دارد و فصل نهم، با عنوان «آیا دوران جمهوری اسلامی به پایان خود نزدیک می‌شود»، به چشم‌انداز آینده ایران می‌پردازد. نویسنده در پایان از امید به آزادی و ضرورت ایستادگی جهانی در کنار مردم ایران سخن می‌گوید.
 
=== پیشگفتار و تقریظ ===
کتاب با پیشگفتار '''کریستینا-ماریا بامل'''، کشیش اعظم کلیسای پروتستان برلین-براندنبورگ، آغاز می‌شود و تقریظ آن به قلم '''هرتا دویبلر-گملین'''، وزیر پیشین دادگستری آلمان، نوشته شده است. هر دو مقدمه بر اهمیت نقش زنان و ضرورت حمایت جهانی از مقاومت ایران تأکید دارند.
 
== بازتاب رسانه‌ای ==
خبرگزاری رویترز در ۱۳ اوت ۲۰۲۵ انتشار این کتاب را بازتاب داد و آن را اثری دانست که نقش زنان در مقاومت ایران و دیدارهای زوسموت با مریم رجوی را برجسته می‌کند.
 
کتاب ''ایران در شرف دگرگونی'' نه تنها خاطرات شخصی یک سیاستمدار برجسته اروپایی است، بلکه سندی تاریخی درباره پیوند میان سیاست جهانی و مقاومت ایران محسوب می‌شود. زوسموت با قلمی صریح، نقش زنان در این مبارزه را برجسته کرده و تصویری روشن از آینده‌ای دموکراتیک برای ایران ارائه می‌دهد.


== منابع ==
== منابع ==
* کسروی، احمد. ''تاریخ مشروطهٔ ایران''. تهران: امیرکبیر، ۱۳۲۵ش.
* آدمیت، فریدون. ''فکر آزادی و مقدمه نهضت مشروطیت''. تهران: پیام، ۱۳۵۶.
* ناطق، هما. ''ایرانیان و اندیشهٔ تجدد''. تهران: طرح نو، ۱۳۷۷.
* آجودانی، ماشاءالله. ''مشروطه ایرانی''. تهران: اختران، ۱۳۷۷.
* آبراهامیان، یرواند. ''ایران بین دو انقلاب''. ترجمهٔ احمد گل‌محمدی و محمدابراهیم فتاحی. تهران: نشر نی، ۱۳۷۷.

منوی ناوبری