۲٬۱۹۰
ویرایش
کاربر:Poori/صفحه تمرین ۳: تفاوت میان نسخه‌ها
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
ویراستاری نهایی قبل از انتشار مقاله
(افزودن تصویر) برچسبها: برگرداندهشده ویرایشگر دیداری |
Alireza k h (بحث | مشارکتها) (ویراستاری نهایی قبل از انتشار مقاله) برچسبها: برگرداندهشده ویرایشگر دیداری |
||
| خط ۶۱: | خط ۶۱: | ||
این مواد، بغی را جرمی حدی تلقی می‌کنند، در حالی که در فقه سنتی امامیه، آن را تعزیری می‌دانند. <ref name=":0" /> عناصر ضروری تحقق بغی در این قانون شامل وجود گروه متشکل، استفاده یا همراه داشتن سلاح، و قصد براندازی نظام است. <ref name=":1" /> برای بررسی این اتهام نیز رژیم ایران دادگاه انقلاب را تعیین کرده است و نه دادگاه کیفری عمومی؛ امری که نشان‌دهنده سیاسی انگاشته‌شدن این جرم است. <ref name=":0" /> | این مواد، بغی را جرمی حدی تلقی می‌کنند، در حالی که در فقه سنتی امامیه، آن را تعزیری می‌دانند. <ref name=":0" /> عناصر ضروری تحقق بغی در این قانون شامل وجود گروه متشکل، استفاده یا همراه داشتن سلاح، و قصد براندازی نظام است. <ref name=":1" /> برای بررسی این اتهام نیز رژیم ایران دادگاه انقلاب را تعیین کرده است و نه دادگاه کیفری عمومی؛ امری که نشان‌دهنده سیاسی انگاشته‌شدن این جرم است. <ref name=":0" /> | ||
==استفاده از اتهام بغی برای سرکوب مخالفان سیاسی توسط رژیم ایران== | ==استفاده از اتهام بغی برای سرکوب مخالفان سیاسی توسط رژیم ایران== | ||
رژیم سیاسی فعلی ایران، که بر پایه ولایت فقیه استوار است، از مفهوم بغی و یا «محاربه از طریق بغی» برای توجیه سرکوب مخالفان سیاسی و اعدام آن‌ها استفاده می‌کند. این کاربرد، بغی را از یک مفهوم فقهی تاریخی به ابزاری حقوقی برای حفظ قدرت تبدیل کرده است. | رژیم سیاسی فعلی ایران، که بر پایه ولایت فقیه استوار است، از مفهوم بغی و یا «محاربه از طریق بغی» برای توجیه سرکوب مخالفان سیاسی و اعدام آن‌ها استفاده می‌کند. این کاربرد، بغی را از یک مفهوم فقهی تاریخی به ابزاری حقوقی برای حفظ قدرت تبدیل کرده است. به‌عنوان مثال در اعتراضات آبان ۱۳۹۸ش، و اعتراضات سراسری (۱۴۰۱ش)، مخالفان اغلب به عنوان "باغی" یا "محارب" (که در فرهنگ قضایی رژیم ایران با بغی هم‌پوشانی دارد) متهم می‌شوند. این اتهام، امکان صدور احکام سنگین مانند اعدام را فراهم می‌کند، حتی اگر اقدامات مخالفان غیرمسلحانه باشد. از جمله مواردی مانند «خراب‌کاری، تخریب اموال عمومی/خصوصی، آتش‌سوزی (سطل زباله) و اخلال در نظم عمومی. <ref name=":7">ایران: استفاده‌ی هولناک از مجازات اعدام برای سرکوب وحشیانه‌تر قیام مردمی [https://www.amnesty.org/en/latest/news/2022/11/iran-chilling-use-of-the-death-penalty-to-further-brutally-quell-popular-uprising/ Iran: Chilling use of the death penalty to further brutally quell popular uprising] - گزارش عفو بین الملل- ۱۶ نوامبر ۲۰۲۲</ref> | ||
منتقدان، این تعمیم را سوءاستفاده از فقه می‌دانند، زیرا علمای گذشته مانند علامه حلی بغی را منحصر به امام معصوم می‌دانستند و مجازات اعدام را دفاعی (نه کیفری) توصیف می‌کردند. <ref name=":1" /> در مقابل، روحانیون معاصر وابسته به نظام ولایت فقیه مانند مکارم شیرازی یا هاشمی شاهرودی، بغی را به جرایم علیه امنیت کشور گسترش داده‌اند، که اجازه می‌دهد رژیم، اعتراضات را به عنوان "قیام مسلحانه" تفسیر کند. <ref name=":0" /> | منتقدان، این تعمیم را سوءاستفاده از فقه می‌دانند، زیرا علمای گذشته مانند علامه حلی بغی را منحصر به امام معصوم می‌دانستند و مجازات اعدام را دفاعی (نه کیفری) توصیف می‌کردند. <ref name=":1" /> در مقابل، روحانیون معاصر وابسته به نظام ولایت فقیه مانند مکارم شیرازی یا هاشمی شاهرودی، بغی را به جرایم علیه امنیت کشور گسترش داده‌اند، که اجازه می‌دهد رژیم، اعتراضات را به عنوان "قیام مسلحانه" تفسیر کند. <ref name=":0" /> | ||
| خط ۶۷: | خط ۶۷: | ||
موارد واقعی مانند اعدام [[نوید افکاری]] (۱۴۰۰ش) یا [[محسن شکاری]] (۱۴۰۱ش) در جریان اعتراضات، اغلب با اتهام بغی یا محاربه توجیه می‌شود، حتی اگر شواهد استفاده از سلاح ضعیف باشد.[7] این رویکرد، بغی را به ابزاری برای موجه جلوه دادن سرکوب تبدیل کرده، در حالی که در فقه سنتی، ارشاد و صلح اولویت دارد و مجازات اعدام تنها برای دفاع فوری است. <ref name=":6" /> | موارد واقعی مانند اعدام [[نوید افکاری]] (۱۴۰۰ش) یا [[محسن شکاری]] (۱۴۰۱ش) در جریان اعتراضات، اغلب با اتهام بغی یا محاربه توجیه می‌شود، حتی اگر شواهد استفاده از سلاح ضعیف باشد.[7] این رویکرد، بغی را به ابزاری برای موجه جلوه دادن سرکوب تبدیل کرده، در حالی که در فقه سنتی، ارشاد و صلح اولویت دارد و مجازات اعدام تنها برای دفاع فوری است. <ref name=":6" /> | ||
این تعمیم، انتقادات بین‌المللی را برانگیخته، زیرا با استانداردهای حقوق بشر مانند ممنوعیت اعدام برای جرایم سیاسی ناسازگار است. <ref name=":7" /> همچنین، | این تعمیم، انتقادات بین‌المللی را برانگیخته، زیرا با استانداردهای حقوق بشر مانند ممنوعیت اعدام برای جرایم سیاسی ناسازگار است. <ref name=":7" /> همچنین، نبود تعریف دقیق "جرم سیاسی" در ایران، اجازه می‌دهد بغی برای هر مخالفتی اعمال شود، که برخلاف تأکید فقه سنتی بر حسن‌نیت و عدالت‌خواهی است. <ref name=":0" /> | ||
به این ترتیب اتهام '''بغی''' در عمل ابزاری حقوقی برای حفظ نظام سیاسی ولایت فقیه بوده و برای توجیه کشتار و اعدام مخالفان استفاده شده <ref name=":7" /> و به طور ویژه اتهام خاصی است که در طول عمر رژیم فعلی ایران همواره به | به این ترتیب اتهام '''بغی''' در عمل ابزاری حقوقی برای حفظ نظام سیاسی ولایت فقیه بوده و برای توجیه کشتار و اعدام مخالفان استفاده شده <ref name=":7" /> و به طور ویژه اتهام خاصی است که در طول عمر رژیم فعلی ایران همواره به اعضا و هواداران [[سازمان مجاهدین خلق ایران]] وارد شده است. <ref>[https://article.mojahedin.org/i/%D8%AF%D8%B1-%D9%85%D9%81%D9%87%D9%88%D9%85-%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%85-%D9%88-%D8%A7%D9%81%D8%AA%D8%AE%D8%A7%D8%B1-%D8%A8%D8%A7%D8%BA%DB%8C-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE در مفهوم مقام و افتخار «باغی» های تاریخ] - مجاهدین خلق ایران</ref> | ||
به‌طور مشخص‌تر، دادگاهی با پوشش گسترده‌ی رسانه‌ای برای رسیدگی به همین اتهام برای | به‌طور مشخص‌تر، دادگاهی با پوشش گسترده‌ی رسانه‌ای برای رسیدگی به همین اتهام برای سلسله مراتب سازمان مجاهدین خلق ایران و حتی هواداران غیر عضو آن در ایران برپا شده است. <ref>[https://www.iranntv.com/939265-%D9%85%D8%AD%D8%A7%DA%A9%D9%85%D9%87%D9%94-%D8%BA%DB%8C%D8%A7%D8%A8%DB%8C-%D9%85%D8%AC%D8%A7%D9%87%D8%AF%DB%8C%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D9%82%D8%B6%D8%A7%DB%8C%DB%8C%D9%87-%D8%AC%D9%84%D8%A7%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D8%AF محاکمهٔ غیابی مجاهدین در قضاییه جلادان در تهران پس از کهکشان کبیر ۱۴۰۳ و پیام سخنگوی مجاهدین] - سیمای آزادی - ۲۴ تیر ۱۴۰۳</ref> سخنگوی مجاهدین نیز در پاسخ به عوامل دادگاه و بحث اتهام «بغی» گفت: <blockquote>«شروطی که برای بغی و شورشگری علیه رژیم ضدبشری در مورد مجاهدین می‌گوید کاملاً درست است: استحکامات، تشکیلات، شورش علیه نظام و نامشروع شناختن، آن هم در حدی که جز با تجهیز سپاه پاسداران نمی‌توان با آن مقابله کرد. لایحه و دفاعیه و حرف اول و آخر مجاهدین هم با شما و سر تا پای رژیم‌تان یک‌کلام بیشتر نیست: آتش!» <ref>[https://article.mojahedin.org/i/%D8%A8%D8%A7%D8%BA%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA%D8%B1-%D9%85%D8%AD%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D9%86-%D8%AE%DB%8C%D8%A7%D8%A8%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D9%81%D8%B1%D9%88%D8%B4%D8%A7%D9%86-%DA%A9%D9%88%DA%86%D9%87-%D9%86%DB%8C%DA%A9%D8%A7-%D8%A8%D9%86-%D8%A8%D8%B3%D8%AA-%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D9%86%D8%B4%D8%B3%D8%AA%DA%AF%D8%A7%D9%86 باغیان؛ بالاتر از محاربان...] - سایت سازمان مجاهدین خلق ایران - ۲۳ تیر ۱۴۰۳</ref></blockquote>[[اعدام در ایران|اعدام]] افراد زیر ۱۸ سال در سال ۱۳۶۰ در حالی انجام شد که آن سال هنوز قوانین مدونی در جمهوری اسلامی وجود نداشت و تمام افراد زیر ۱۸ سال با احکامی مانند «محارب»، «مفسد فی الارض» و «باغی» اعدام شدند. به نظر می‌رسد در غیاب قوانین مدون قضایی، حاکمان شرع دادگاه‌های انقلاب، سن بلوغ شرعی برای دختران (۹ سال) و پسران (۱۵ سال) را مبنای صدور و اجرای احکام اعدام قرار داده بودند. <ref>[https://www.radiofarda.com/a/iran-1981-executions/32263793.html اعدام‌های سال ۱۳۶۰؛ غبارروبی از یک پرونده فراموش‌شده]</ref> | ||
==برخی از متهم شدگان سال‌های اخیر== | ==برخی از متهم شدگان سال‌های اخیر== | ||
| خط ۱۴۷: | خط ۱۴۷: | ||
در برخی موارد این اتهام‌ها نیز رژیم ایران تنها خبر اعدام یا اعدام‌های جمعی را منتشر می‌کند و نامی از اعدام‌شدگان نمی‌برد. <ref>[https://iranhrs.org/%D8%AD%DA%A9%D9%85-%D8%A7%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D9%85-%DB%B9-%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%85%D8%AA%D9%87%D9%85-%D8%A8%D9%87-%D8%B9%D8%B6%D9%88%DB%8C%D8%AA-%D8%AF%D8%B1-%D8%AF/ اجرای مخفیانه حکم اعدام ۹ زندانی متهم به عضویت در داعش؛ ابهامی عمیق در روند پرونده] - کانون حقوق بشر ایران</ref> | در برخی موارد این اتهام‌ها نیز رژیم ایران تنها خبر اعدام یا اعدام‌های جمعی را منتشر می‌کند و نامی از اعدام‌شدگان نمی‌برد. <ref>[https://iranhrs.org/%D8%AD%DA%A9%D9%85-%D8%A7%D8%B9%D8%AF%D8%A7%D9%85-%DB%B9-%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%85%D8%AA%D9%87%D9%85-%D8%A8%D9%87-%D8%B9%D8%B6%D9%88%DB%8C%D8%AA-%D8%AF%D8%B1-%D8%AF/ اجرای مخفیانه حکم اعدام ۹ زندانی متهم به عضویت در داعش؛ ابهامی عمیق در روند پرونده] - کانون حقوق بشر ایران</ref> | ||
==مواضع علنی== | ==مواضع علنی== | ||
موسوی تبریزی در مصاحبه مطبوعاتی خود در دوم شهریور ۱۳۶۰ ضمن اعلام دستگیری «۴۶۰ تن از اعضای سازمان منافقین، راه‌کارگر، اقلیت، پیکار، کومله و اتحادیه کمونیست و سایر گروهک‌های دیگر» طی چند روز اعلام کرد که:<blockquote>«تعدادی از این زندانیان در دادگاه محاکمه و به اعدام محکوم شدند و پرونده بقیه تحت بررسی است.» او همچنین «به سرمایه‌داران و کسانی که خانه و یا مکانی در اختیار گروهک‌ها قرار می‌دهند اخطار کرد که چنانچه مشاهده شود کسی مکانی برای فعالیت گروه‌ها در اختیار آنان قرار دهد، در دادگاه‌های انقلاب به عنوان محارب و '''باغی''' و مفسد محاکمه و به اعدام محکوم خواهد شد.» <ref>اطلاعات ۲ شهریور ۱۳۶۰</ref></blockquote>قدوسی در ۲۰ تیرماه ۱۳۶۰ با صدور اطلاعیه‌ای اعلام کرد که گروه‌های نام برده شده در اطلاعیه ده‌ماده‌ای محارب، مفسد و باغی شناخته شده و با اعضا و هواداران آن‌ها طبق حکم قرآن کریم عمل خواهد شد. | موسوی تبریزی در مصاحبه مطبوعاتی خود در دوم شهریور ۱۳۶۰ ضمن اعلام دستگیری «۴۶۰ تن از اعضای سازمان منافقین، راه‌کارگر، اقلیت، پیکار، کومله و اتحادیه کمونیست و سایر گروهک‌های دیگر» طی چند روز اعلام کرد که:<blockquote>«تعدادی از این زندانیان در دادگاه محاکمه و به اعدام محکوم شدند و پرونده بقیه تحت بررسی است.» او همچنین «به سرمایه‌داران و کسانی که خانه و یا مکانی در اختیار گروهک‌ها قرار می‌دهند اخطار کرد که چنانچه مشاهده شود کسی مکانی برای فعالیت گروه‌ها در اختیار آنان قرار دهد، در دادگاه‌های انقلاب به عنوان محارب و '''باغی''' و مفسد محاکمه و به اعدام محکوم خواهد شد.» <ref>اطلاعات ۲ شهریور ۱۳۶۰</ref></blockquote>قدوسی در ۲۰ تیرماه ۱۳۶۰ با صدور اطلاعیه‌ای اعلام کرد که گروه‌های نام برده شده در اطلاعیه ده‌ماده‌ای محارب، مفسد و باغی شناخته شده و با اعضا و هواداران آن‌ها طبق حکم قرآن کریم عمل خواهد شد. موسوی تبریزی در مصاحبه با روزنامه اطلاعات می‌گوید:<blockquote>«باغی کسی است که «خرج عن طاعه الامام العادل» خروج کند علیه امام و خارج بشود از طاعت امام، امام عادل، امامی که مبسوط‌الید است و در رأس حکومت اسلامی قرار دارد. ...اگر کسی علیه آن امام خروج کند قیام کند آن آدم باغی است... مثل جنگ محاربین و منافقین و یا معاندین اقلیت و پیکار و امثال این‌ها ...» <ref>روزنامه اطلاعات ۵ شنبه ۱۶ مهرماه ۱۳۶۰</ref></blockquote> | ||
موسوی تبریزی در مصاحبه با روزنامه اطلاعات می‌گوید:<blockquote>«باغی کسی است که «خرج عن طاعه الامام العادل» خروج کند علیه امام و خارج بشود از طاعت امام، امام عادل، امامی که مبسوط‌الید است و در رأس حکومت اسلامی قرار دارد. ...اگر کسی علیه آن امام خروج کند | |||
==منابع== | ==منابع== | ||