۹٬۱۷۲
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۹: | خط ۹: | ||
}} | }} | ||
'''بحران آب در ایران'''، این روزها تبدیل به یکی از مسائل حیاتی روز جامعه شده است. ایران در دهههای اخیر با بحرانی آبی مواجه شده که ابعاد آن فراتر از یک چالش طبیعی است و به یک فاجعه انسانی، زیستمحیطی و اقتصادی تبدیل شده است. سیاستهای مخرب نظام جمهوری اسلامی، از جمله سدسازی بیرویه، غارت منابع آبی توسط نهادهایی مانند [[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی|'''سپاه پاسداران''']]، انتقال تبعیضآمیز آب بین مناطق، و بیتوجهی عامدانه به هشدارهای علمی، کشور را به لبه پرتگاه رسانده است. گزارشهای سایتهای وابسته به جمهوری اسلامی از جمله سایت شبکه شرق، نشان میدهند که خشکسالی شدید در سال ۱۴۰۴ زندگی میلیونها نفر را مختل کرده است، و منابع دیگر گستردگی این فاجعه را تأیید میکنند. پیشبینیهایی نظیر «تبدیل ایران به بیابان مطلق در ۳۰ سال آینده» آیندهای تیره را ترسیم میکنند که با افت شدید ذخایر سدها، نابودی تالابها، آلودگی منابع، و فروپاشی اکوسیستمها همراه است. این بحران، که ریشه در فساد ساختاری و اولویتبندی سودجویی بر پایداری دارد، با سوءمدیریت رژیم ایران تشدید شده است؛ از غارت آبهای زیرزمینی برای پروژههای وابستگان قدرت تا سرکوب اعتراضات مردمی در خوزستان و اصفهان، که به خشونت و خونریزی منجر شده است. در حالی که مردم با بیآبی، مهاجرت اجباری، ناامنی غذایی، و تهدید سلامت مواجهاند، نظم جمهوری اسلامی به جای راهکارهای پایدار، به انکار و فرافکنی روی آورده و حتی از سرمایهگذاری در فناوریهای نوین مدیریت آب، که میتوانست این فاجعه را مهار کند، خودداری کرده است. این پژوهش با تکیه بر منابع موثق، ضمن افشای ناکارآمدی رژیم، راهکارهایی مانند توقف پروژههای مخرب، بازسازی زیرساختها، مدیریت پایدار منابع، و جلب مشارکت مردمی را پیشنهاد میدهد. هدف این مقاله، نهتنها افشای نقش حکومت در نابودی منابع آبی، بلکه ارائه چشماندازی برای نجات ایران از این ورطه است، مشروط بر پایان یافتن حاکمیتی که آینده ملت را قربانی مطامع خود کرده است. | '''بحران آب در ایران'''، این روزها تبدیل به یکی از مسائل حیاتی روز جامعه شده است. ایران در دهههای اخیر با بحرانی آبی مواجه شده که ابعاد آن فراتر از یک چالش طبیعی است و به یک فاجعه انسانی، زیستمحیطی و اقتصادی تبدیل شده است. سیاستهای مخرب نظام جمهوری اسلامی، از جمله سدسازی بیرویه، غارت منابع آبی توسط نهادهایی مانند [[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی|'''سپاه پاسداران''']]، انتقال تبعیضآمیز آب بین مناطق، و بیتوجهی عامدانه به هشدارهای علمی، کشور را به لبه پرتگاه رسانده است. گزارشهای سایتهای وابسته به جمهوری اسلامی از جمله سایت شبکه شرق، نشان میدهند که خشکسالی شدید در سال ۱۴۰۴ زندگی میلیونها نفر را مختل کرده است، و منابع دیگر گستردگی این فاجعه را تأیید میکنند. پیشبینیهایی نظیر «تبدیل ایران به بیابان مطلق در ۳۰ سال آینده» آیندهای تیره را ترسیم میکنند که با افت شدید ذخایر سدها، نابودی تالابها، آلودگی منابع، و فروپاشی اکوسیستمها همراه است. | ||
این بحران، که ریشه در فساد ساختاری و اولویتبندی سودجویی بر پایداری دارد، با سوءمدیریت رژیم ایران تشدید شده است؛ از غارت آبهای زیرزمینی برای پروژههای وابستگان قدرت تا سرکوب اعتراضات مردمی در خوزستان و اصفهان، که به خشونت و خونریزی منجر شده است. در حالی که مردم با بیآبی، مهاجرت اجباری، ناامنی غذایی، و تهدید سلامت مواجهاند، نظم جمهوری اسلامی به جای راهکارهای پایدار، به انکار و فرافکنی روی آورده و حتی از سرمایهگذاری در فناوریهای نوین مدیریت آب، که میتوانست این فاجعه را مهار کند، خودداری کرده است. این پژوهش با تکیه بر منابع موثق، ضمن افشای ناکارآمدی رژیم، راهکارهایی مانند توقف پروژههای مخرب، بازسازی زیرساختها، مدیریت پایدار منابع، و جلب مشارکت مردمی را پیشنهاد میدهد. هدف این مقاله، نهتنها افشای نقش حکومت در نابودی منابع آبی، بلکه ارائه چشماندازی برای نجات ایران از این ورطه است، مشروط بر پایان یافتن حاکمیتی که آینده ملت را قربانی مطامع خود کرده است. | |||
آبان ۱۴۰۴، بحران بیآبی شش استان تهران، اصفهان، قم، کرمان، خراسان رضوی و زنجان را به شدت تهدید میکند. این استانها بیش از یکچهارم جمعیت ایران را در خود جای دادهاند و سدهای کلیدی آنها به حجم مرده نزدیک شدهاند، حالتی که در آن آب به اندازهای کاهش یافته که قابلیت خروج طبیعی یا استفاده عملیاتی ندارد. در اصفهان، منابع آبی در شرف خشکی کامل قرار دارد و بیش از ۹۰ درصد حجم سدهای استان خالی است. بارشهای دریافتی در نواحی مرکزی و شرقی این استان حدود ۱۰۰ درصد کمتر از سال گذشته گزارش شده است. | |||
[[مسعود پزشکیان]]، رئیسجمهوری ایران، در هشدارهای اخیر خود تأکید کرده است: «اگر تا آذرماه باران نبارد، باید آب را در تهران جیرهبندی کنیم و اگر باز هم نبارید، آبی نمیماند و باید تهران را خالی کنیم.» این اظهارات با گزارشهای کارشناسان همخوانی دارد؛ مدیرعامل شرکت آب منطقهای تهران وضعیت را «بیسابقه» دانسته و داریوش مختاری، کارشناس منابع آب، پیشبینی کرده که بدون کنترل مصرف، تخلیه ناگهانی لااقل ۸۰ درصد تهران ضروری میشود. | |||
== مقدمه == | == مقدمه == | ||
| خط ۱۴۷: | خط ۱۵۳: | ||
==== '''هشدارهای رسمی و سناریوهای احتمالی جیرهبندی''' ==== | ==== '''هشدارهای رسمی و سناریوهای احتمالی جیرهبندی''' ==== | ||
مسعود پزشکیان، رئیسجمهوری ایران، در هشدارهای اخیر خود تأکید کرده است: «اگر تا آذرماه باران نبارد، باید آب را در تهران جیرهبندی کنیم و اگر باز هم نبارید، آبی نمیماند و باید تهران را خالی کنیم.» این اظهارات با گزارشهای کارشناسان همخوانی دارد؛ مدیرعامل شرکت آب منطقهای تهران وضعیت را «بیسابقه» دانسته و داریوش مختاری، کارشناس منابع آب، پیشبینی کرده که بدون کنترل مصرف، تخلیه ناگهانی لااقل ۸۰ درصد تهران ضروری میشود. جیرهبندی دورهای یا قطعیهای ۱۲ تا ۴۸ ساعته در برخی مناطق محتمل است و مصرف روزانه ۲۵۰ لیتر آب به ازای هر شهروند (دو برابر میانگین جهانی) با هدررفت ۳۰ درصدی در شبکه فرسوده، بحران را تشدید کرده است.<ref name=":9">[https://www.independentpersian.com/node/417588/%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D9%88-%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C/%C2%AB%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D9%86%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D8%8C-%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%AA%D8%AE%D9%84%DB%8C%D9%87-%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D9%88%D8%AF%C2%BB%D8%9B-%D9%87%D8%B4%D8%AF%D8%A7%D8%B1-%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AB-%D8%B4%DA%A9%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%AE%D9%88%D8%B1%D8%AF%D9%87 «باران نبارد، تهران تخلیه میشود»؛ هشدار پزشکیان و میراث شکستخورده انقلاب ۵۷ در مدیریت آب - ایندیپندنت]</ref><ref name=":6" /><ref name=":8" /> | مسعود پزشکیان، رئیسجمهوری ایران، در هشدارهای اخیر خود تأکید کرده است: <blockquote>«اگر تا آذرماه باران نبارد، باید آب را در تهران جیرهبندی کنیم و اگر باز هم نبارید، آبی نمیماند و باید تهران را خالی کنیم.» </blockquote>این اظهارات با گزارشهای کارشناسان همخوانی دارد؛ مدیرعامل شرکت آب منطقهای تهران وضعیت را «بیسابقه» دانسته و داریوش مختاری، کارشناس منابع آب، پیشبینی کرده که بدون کنترل مصرف، تخلیه ناگهانی لااقل ۸۰ درصد تهران ضروری میشود. جیرهبندی دورهای یا قطعیهای ۱۲ تا ۴۸ ساعته در برخی مناطق محتمل است و مصرف روزانه ۲۵۰ لیتر آب به ازای هر شهروند (دو برابر میانگین جهانی) با هدررفت ۳۰ درصدی در شبکه فرسوده، بحران را تشدید کرده است.<ref name=":9">[https://www.independentpersian.com/node/417588/%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D9%88-%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C/%C2%AB%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D9%86%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D8%8C-%D8%AA%D9%87%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%AA%D8%AE%D9%84%DB%8C%D9%87-%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D9%88%D8%AF%C2%BB%D8%9B-%D9%87%D8%B4%D8%AF%D8%A7%D8%B1-%D9%BE%D8%B2%D8%B4%DA%A9%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D9%85%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D8%AB-%D8%B4%DA%A9%D8%B3%D8%AA%E2%80%8C%D8%AE%D9%88%D8%B1%D8%AF%D9%87 «باران نبارد، تهران تخلیه میشود»؛ هشدار پزشکیان و میراث شکستخورده انقلاب ۵۷ در مدیریت آب - ایندیپندنت]</ref><ref name=":6" /><ref name=":8" /> | ||
=== '''علل ساختاری و میراث مدیریت ناکارآمد''' === | === '''علل ساختاری و میراث مدیریت ناکارآمد''' === | ||
ویرایش