۷٬۳۴۸
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۵۲: | خط ۵۲: | ||
در روز ۹ اسفند محمدرضا شاه از دکتر مصدق خواست برای خداحافظی با وی به کاخ مرمر برود. همزمان آیتالله کاشانی و آیتالله بهبهانی تمامی تلاش خود را برای منصرف کردن وی از سفر آغاز کردند. کاشانی به سرعت به مجلس رفت و بیانیهای از مجلس در مخالفت با سفر شاه گرفت. وی همچنین در هماهنگی با درباریان شعبان جعفری (شعبان بیمخ) را به همراه نوچههایش و همچنین ملکه اعتضادی از زنان کابارهچی و جنجالی آن زمان، به مقابل کاخ مرمر فرستاد تا به بهانهی تجمع برای جلوگیری از سفر شاه، هنگام خروج مصدق از کاخ وی را در صورت امکان به قتل برساند. دکتر مصدق از این حمله جان سالم بدر برد، اما شعبان بیمخ و اوباش همراهش همان روز مجددا به خانه دکتر مصدق حمله کردند که او توانست با کمک دوستان خود از طریق پشتبام بگریزد. شعبان جعفری پس از این ماجرا به زندان رفت. | در روز ۹ اسفند محمدرضا شاه از دکتر مصدق خواست برای خداحافظی با وی به کاخ مرمر برود. همزمان آیتالله کاشانی و آیتالله بهبهانی تمامی تلاش خود را برای منصرف کردن وی از سفر آغاز کردند. کاشانی به سرعت به مجلس رفت و بیانیهای از مجلس در مخالفت با سفر شاه گرفت. وی همچنین در هماهنگی با درباریان شعبان جعفری (شعبان بیمخ) را به همراه نوچههایش و همچنین ملکه اعتضادی از زنان کابارهچی و جنجالی آن زمان، به مقابل کاخ مرمر فرستاد تا به بهانهی تجمع برای جلوگیری از سفر شاه، هنگام خروج مصدق از کاخ وی را در صورت امکان به قتل برساند. دکتر مصدق از این حمله جان سالم بدر برد، اما شعبان بیمخ و اوباش همراهش همان روز مجددا به خانه دکتر مصدق حمله کردند که او توانست با کمک دوستان خود از طریق پشتبام بگریزد. شعبان جعفری پس از این ماجرا به زندان رفت. | ||
همزمان با تمامی این وقایع طراحی کودتا علیه مصدق همچنان در حال انجام بود. اشرف پهلوی، آیتالله کاشانی و سرلشکر زاهدی که همگی در ارتباط با سیا و اس، آی اس(Secret Intelligence Service) انگلستان قرار داشتند از بازیگران اصلی این کودتا بودند. در ابتدا قرار بر این بود سرهنگ نصیری در روز ۲۵ مرداد پس از دستگیری سرتیب ریاحی فرمانده ستاد ارتش که از حامیان مصدق بود، با چند کامیون سرباز به خانه مصدق حمله کرده و او را نیز دستگیر نماید. اما این کودتا لو رفت و شکست خورد. طرح دوم در روز ۲۸ مرداد اجرا شد. در این روز خانه مصدق به محاصرهی نظامیان سرلشکر زاهدی و دستجات لاتها به سرکردگی شعبان جعفری درآمد. خانه دکتر مصدق زیر رگبار گلوله قرار گرفت. پس از تخریب خانه شعبان بی مخ و آیت الله کاشانی از خانه بازدید کردند. دکتر مصدق که از آن خانه خارج شده بود دو روز بعد دستگیر شد. سرلشکر زاهدی خود را به عنوان نخستوزیر معرفی کرد. پس از بازگشت شاه به ایران سلطنت مطلقهی پهلوی برای یک دوره جدید آغاز گشت. | همزمان با تمامی این وقایع طراحی کودتا علیه مصدق همچنان در حال انجام بود. اشرف پهلوی، آیتالله کاشانی و سرلشکر زاهدی که همگی در ارتباط با سیا و اس، آی اس(Secret Intelligence Service) انگلستان قرار داشتند از بازیگران اصلی این کودتا بودند. در ابتدا قرار بر این بود سرهنگ نصیری در روز ۲۵ مرداد پس از دستگیری سرتیب ریاحی فرمانده ستاد ارتش که از حامیان مصدق بود، با چند کامیون سرباز به خانه مصدق حمله کرده و او را نیز دستگیر نماید. اما این کودتا لو رفت و شکست خورد. طرح دوم در روز ۲۸ مرداد اجرا شد. در این روز خانه مصدق به محاصرهی نظامیان سرلشکر زاهدی و دستجات لاتها به سرکردگی شعبان جعفری درآمد. خانه دکتر مصدق زیر رگبار گلوله قرار گرفت. پس از تخریب خانه شعبان بی مخ و آیت الله کاشانی از خانه بازدید کردند. دکتر مصدق که از آن خانه خارج شده بود دو روز بعد دستگیر شد. سرلشکر زاهدی خود را به عنوان نخستوزیر معرفی کرد. پس از بازگشت شاه به ایران سلطنت مطلقهی پهلوی برای یک دوره جدید آغاز گشت.<ref>[https://www.radiofarda.com/a/fk_downfall_e34/25428385.html سیا در کودتا چه کرد]</ref> | ||
[[پرونده:شعبان بیمخ و آیتالله کاشانی.jpg|جایگزین=شعبان بیمخ و آیتالله کاشانی|بندانگشتی|آیت الله کاشانی و شعبان جعفری]] | [[پرونده:شعبان بیمخ و آیتالله کاشانی.jpg|جایگزین=شعبان بیمخ و آیتالله کاشانی|بندانگشتی|آیت الله کاشانی و شعبان جعفری]] | ||
خط ۱۵۴: | خط ۱۵۴: | ||
کرمیت روزولت رئيس بخش آسیا و خاور نزدیک سیا بود که فرمانده عملیات آژاکس بود و چندی قبل از کودتا به ایران آمد و تا پایان عملیات در تهران ماند. | کرمیت روزولت رئيس بخش آسیا و خاور نزدیک سیا بود که فرمانده عملیات آژاکس بود و چندی قبل از کودتا به ایران آمد و تا پایان عملیات در تهران ماند. | ||
[[پرونده:سند وزارت خارج آمریکا.jpg|جایگزین=اسناد فاش شده توسط وزارت خارجه|بندانگشتی|یکی از اسناد فاش شده توسط آمریکا- «هنری بایرود»، دستیار وزیر خارجه آمریکا به مافوقش، «فریمن متیوز» اطلاع داده که انگلستان خواهان نشستی در مورد سازماندهی یک کودتاست]] | [[پرونده:سند وزارت خارج آمریکا.jpg|جایگزین=اسناد فاش شده توسط وزارت خارجه|بندانگشتی|یکی از اسناد فاش شده توسط آمریکا- «هنری بایرود»، دستیار وزیر خارجه آمریکا به مافوقش، «فریمن متیوز» اطلاع داده که انگلستان خواهان نشستی در مورد سازماندهی یک کودتاست]] | ||
ژنرال نورمن شوارتشکف مستشار سابق ژاندارمری ایران بود که از طرف سیا برای تشویق شاه به همکاری با کودتا در ۱۱ مرداد و با دو چمدان حاوی میلیونها دلار پول به بهانه جهانگردی و دیدار دوستان وارد تهران شد. | ژنرال نورمن شوارتشکف مستشار سابق ژاندارمری ایران بود که از طرف سیا برای تشویق شاه به همکاری با کودتا در ۱۱ مرداد و با دو چمدان حاوی میلیونها دلار پول به بهانه جهانگردی و دیدار دوستان وارد تهران شد. سالها بعد دولت آمریکا به رغم فشارهای دولت انگستان که خواهان مکتوم ماندن نقش او در کودتا بود اسناد بسیاری را فاش کرد که نشان میداد دولت آمریکا و انگلستان با کمک عواملی چون [[شعبان جعفری]] و کاشانی کودتای ۲۸ مرداد را علیه مصدق شکل دادهاند.<ref>[https://www.tabnak.ir/fa/news/719883/%D8%A7%D8%B3%D9%86%D8%A7%D8%AF-%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF-%D8%A7%D8%B2-%D9%86%D9%82%D8%B4-%D8%A7%D9%86%DA%AF%D9%84%DB%8C%D8%B3-%D8%AF%D8%B1-%DA%A9%D9%88%D8%AF%D8%AA%D8%A7%DB%8C-%DB%B2%DB%B8-%D9%85%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%AF اسناد جدید وزارت خارج آمریکا]</ref> | ||
== نقش عوامل داخلی در کودتا == | == نقش عوامل داخلی در کودتا == |