کاربر:Khosro/صفحه تمرین کولبران: تفاوت میان نسخه‌ها

پرش به ناوبری پرش به جستجو
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۵: خط ۳۵:
| sidebox          =  
| sidebox          =  
}}
}}
'''کولبر'''، کسی است که بارهای گمرک‌نشده‌ی تاجران ایرانی را از نقاط مرزی به خصوص در مرزهای کردی منتقل می‌کند.
'''کولبر'''، در ادبیات ایران به کسانی گفته می‌شود که برای امرار معاش، بارهای سنگین و غیرمتعارف را بر پشت خود حمل کرده و در مناطق مرزی با عبور از راه‌های بسیار خطرناک به مقصد می‌رسانند. کولبری بیشتر در مرز‌های غربی کشور به ویژه مناطق کردی رواج دارد. کولبری کاری بسیار خطرناک به شمار می‌رود. از یک سو آسیب‌های جسمی به دلیل سنگینی بار، احتمال پرت شدن از کوه، یخ زدن در برف و دیگر حوادث طبیعی کولبران را تهدید می‌کند و از سوی دیگر مأموران جمهوری اسلامی با شلیک گلوله به کولبرها هر هفته منجر به کشته‌شدن تعدادی از آن‌ها می‌شوند. شلیک به کولبرها اغلب با هدف باجگیری از تاجران و کاروان‌های بار صورت می‌گیرد.


کولبری کاری بسیار خطرناک به شمار می‌رود. از یک سو آسیب‌های جسمی به دلیل سنگینی بار، احتمال پرت شدن از کوه، یخ زدن در برف و دیگر حوادث طبیعی کولبران را تهدید می‌کند و از سوی دیگر مأموران جمهوری اسلامی با شلیک گلوله به کولبرها هر هفته منجر به کشته‌شدن تعدادی از آن‌ها می شوند. شلیک به کولبرها اغلب با هدف باجگیری از تاجران و کاروان‌های بار صورت می‌گیرد.
دست‌مزد کولبران بسیار پایین و متناسب با باری که حمل می‌کنند تعیین می‌شود. کولبران  معمولا  در روز یک‌ بار می‌توانند بار حمل کنند که دستمزدی بین  ۱۲۵ تا ۳۵۰ هزار تومان یعنی بین ۱۰ تا ۲۵ دلار آمریکا دریافت می‌کنند.<ref>[https://www.ilna.news/%D8%A8%D8%AE%D8%B4-%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DA%AF%D8%B1%DB%8C-9/782892-%D8%AE%D8%B7%D8%B1-%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%AF%D8%B3%D8%AA%D9%85%D8%B2%D8%AF-%D8%A8%D8%AE%D9%88%D8%B1-%D9%86%D9%85%DB%8C%D8%B1-%DA%A9%D9%88 خطر کردن برای دستمزد بخور نمیر]</ref>


دست‌مزد کولبران بر مبنای وزن و نوع باری که حمل می‌کنند تعیین می‌شود. این نرخ در اواخر سال ۱۳۹۸،  متناسب با مسیر کولبری و نوع بار، بین ۶ هزار تا ۱۲ هزار تومان یعنی ۳۷ سنت تا ۸۸ سنت برای هر کیلو بار در نوسان است. پیشینه‌ی شغل کولبری به صورت رایج امروزه، به پس از جنگ خلیج فارس در سال ۱۹۹۰، و ایجاد حکومت خودمختار در کردستان عراق بر می‌گردد. از آن زمان پدیده‌ای به نام کولبری رواج پیدا کرد. کولبران در روز یک‌مرتبه می‌توانند بار بیاورند که به‌طور متوسط با پایین‌ترین نرخ پرداختی بین ۱۲۵ تا ۳۵۰ هزار تومان یعنی بین ۱۰ تا ۲۵ دلار آمریکا دستمزد می‌گیرند. بالاترین نرخ پرداختی کولبران نیز بین ۳۰۰ تا ۶۰۰ هزار تومان یعنی ۲۲ تا ۴۴ دلار دستمزد است. برخی معتقدند که کولبری با کرامت و ارزش‌های انسانی هم‌خوانی ندارد؛ و نمی‌توان آن را به‌عنوان یک شغل تعریف شده محسوب کرد؛ زیرا این کار نوعی برده‌داری نوین است. مهم‌ترین عامل روی آوردن مردم به کولبری، فقر اقتصادی است. عامل دیگر که باعث رایج شدن کولبری در مناطق مرزی شده است، جبر ساختاری است. عامل دیگر رواج کولبری، بیکاری به‌ویژه درمناطق محروم مرزنشین غرب کشور است. بر اساس آماری که روزنامه توسعه ایرانی منتشر کرده است، درآمد سرانه در سه استان آذربایجان غربی، کُردستان و کرمانشاه که کولبری در آن‌جا رواج دارد، کمتر از ۵۰ درصد درآمد سرانه کشوری است. نرخ بیکاری واقعی در این سه استان بیش از ۳۸ درصد و نرخ تورم نیز بالای ۴۴ درصد است. بر اساس آماری که در یکی از گزارش‌های خبرگزاری کارگری وزارت کار و امور اجتماعی آمده است، در استان کردستان بیش از ۴۰ درصد از تحصیل‌کردگان دارای مدارک دانشگاهی بیکار هستند. فرق و تفاوت کولبر با قاچاقچی در این است که قاچاقچی در سود این کار سهیم است؛ و الزاماً خودش درگیر حمل بار نیست و جانش را به خطر نمی‌اندازد. قاچاقچی می‌تواند ساکن هر جای ایران یا خارج از ایران باشد. در واقع موضوع مالکیت، یکی از نقاط تفاوت بین کولبر با قاچاقچی کالا است. بر اساس آمارهای رسمی تعداد کولبران در ایران بین ۸۰ تا ۱۷۰ هزار نفر هستند. شغل کولبری کاری بسیار پُر ریسک و خطرناک و به گفته‌ی کولبران، پا در راه مرگ گذاشتن است. بر اساس آمار دو سازمان ''هه‌نگاو'' و  ''شبکه حقوق بشر کردستان''، در ۵ سال اخیر یعنی از سال ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۹ میلادی، در کلّ ۳۶۸ کولبر کشته و ۵۹۵ کولبر مجروح شده‌اند. دبیرکل کمپین بین‌المللی حقوق بشر، می‌گوید که حجم بالا از خشونت علیه ساکنان فقیرترین مناطق مرزی ایران خشونت مرگبار است و حکومت ایران اساساً فقر را مجازات می‌کند. از هر یک میلیارد تومان کالایی که از طریق کولبری وارد کشور می‌شود کمتر از ۹ میلیون تومان آن نصیب کولبران می‌شود. یعنی کمتر از یک درصد از ارزش کالایی که وارد می‌کند!. براساس آمار به‌ثبت رسیده در مرکز آمار سازمان حقوق‌بشری ''هه نگاو''، فقط در اردیبهشت‌ماه ١٣٩٨، دست‌کم ٣٠ نفر در شهرهای مختلف کردستان خودکشی کرده و به زندگی خود پایان داده‌اند که ١٧نفر از آن‌ها زن و ١٣نفر دیگر مرد بوده‌اند. انتقال کالای قاچاق، به‌طور سازماندهی شده و سیستاتیک و با نظارت دولت و دست‌اندرکاران، به‌راحتی صورت می‌گیرد که حاصل آن بیکاری مضاعف ساکنان محروم مناطق مرزی است. مقامات و مسئولان نظام جمهوری اسلامی معتقدند چون کولبران باری را بر شانه‌های خود حمل می‌کنند که از مبادی رسمی وارد نشده و هزینه گمرکی آن پرداخت نشده است، کولبری کاری غیرقانونی است؛ اما منتقدان می‌گویند انسانی که از امتیازات و حقوق شهروندی برخوردار نیست چرا باید به قانونی پایبند باشد که قادر به تضمین حقوق او نیست. حق اشتغال و گرسنه نماندن شهروندان مقدم بر محدودیت قانونی انحصار انتقال کالا از مبادی رسمی مرزی و با پرداخت عوارض گمرکی است؛ و با توجه به ارجحیت حقوق اولیه بر قوانین موضوعه، کولبر یعنی شهروند فاقد حقوق، تعهدی برای پایبندی به این قوانین ندارد. ازآن‌جایی‌که کولبران با توجه به آن بار سنگینی که بر دوش دارند، مهاجم به‌حساب نمی‌آیند و حتی امکان فرار با بارشان را هم ندارند، استفاده از سلاح در مورد آنان خلاف قانون است. نظام جمهوری اسلامی شلیک به کولبران محروم و کشتار آنان را تحت عنوان مبارزه با قاچاق و امنیت مرزها انجام می‌دهد تا بهانه‌ای برای پاسخ به مجامع بین‌المللی داشته باشد.
در حقیقت کولبری با کرامت و ارزش‌های انسانی هم‌خوانی ندارد؛ و نمی‌توان آن را به‌عنوان یک شغل تعریف شده به شمار آورد. کولبری را نوعی برده‌داری نوین می‌دانند.
 
دلیل رواج چنین شغلی فقر و بیکاری است. بنا به آمارهای حکومتی نرخ بیکاری در سه استان آذربایجان غربی، کُردستان و کرمانشاه بیش از ۳۸ درصد است.<ref>[https://www.hamshahrionline.ir/news/498188/%DA%A9%D8%AF%D8%A7%D9%85-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%87%D8%A7-%D8%A8%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D9%88-%DA%A9%D9%85%D8%AA%D8%B1%DB%8C%D9%86-%D9%86%D8%B1%D8%AE-%D8%A8%DB%8C%DA%A9%D8%A7%D8%B1% کدام استان‌ها بالاترین نرخ بیکاری را دارند]</ref>
 
در حالی که هر هفته کولبران در مرز‌های غربی ایران به جرم قاچاق کالاو حمل یک عدد یخچال، چند عدد لاستیک ماشین و ... هدف تیراندازی قرار گرفته و کشته می‌شوند، سالانه بیش از ۲۵ میلیارد دلار کالای قاچاق توسط کانتینر و با کشتی و از معابر رسمی وارد کشور می‌شود.<ref>[https://www.tabnak.ir/fa/news/977976/%DB%B2%DB%B5-%D9%85%DB%8C%D9%84%DB%8C%D8%A7%D8%B1%D8%AF-%D8%AF%D9%84%D8%A7%D8%B1-%D9%82%D8%A7%DA%86%D8%A7%D9%82-%D8%B3%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%86%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1 ۲۵ میلیارد دلار قاچاق سالانه در کشور]</ref>
 
بر اساس آمار دو سازمان ''هه‌نگاو'' و  ''شبکه حقوق بشر کردستان''، در ۵ سال اخیر یعنی از سال ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۹ میلادی، ۳۶۸ کولبر کشته و ۵۹۵ کولبر مجروح شده‌اند. دبیرکل کمپین بین‌المللی حقوق بشر، می‌گوید که حجم بالاس از خشونت علیه ساکنان فقیرترین مناطق مرزی ایران خشونت مرگبار است و حکومت ایران اساساً فقر را مجازات می‌کند.  


== معنی کولبر ==
== معنی کولبر ==
[[پرونده:کولبر12.JPG|بندانگشتی|266x266پیکسل]]
[[پرونده:کولبر12.JPG|بندانگشتی|266x266پیکسل]]
کولبران، به کسانی گفته می‌شود که بارهای گمرک‌نشده‌ی تاجران ایرانی را از نقاط مرزی در اقلیم کردستان عراق به داخل ایران حمل می‌کنند. دست‌مزد کولبران بر مبنای وزن و نوع باری که حمل می‌کنند تعیین می‌شود که معمولاً تابع نرخ تورم در ایران و ارزش پول ایرانی است؛ و هم‌چنین برای مناطق و مرزهای مختلف کولبری نیز تا حدودی متفاوت است. این نرخ در اواخر سال ۱۳۹۸،  متناسب با مسیر کولبری و نوع بار، بین ۶ هزار تا ۱۲ هزار تومان یعنی ۳۷ سنت تا ۸۸ سنت برای هر کیلو بار در نوسان است. در صورتی که باری برای حمل کردن کولبران موجود باشد، در روز یک‌مرتبه می‌توانند بار بیاورند که به‌طور متوسط با پایین‌ترین نرخ پرداختی بین ۱۲۵ تا ۳۵۰ هزار تومان یعنی بین ۱۰ تا ۲۵ دلار آمریکا دستمزد می‌گیرند. بالاترین نرخ پرداختی کولبران نیز بین ۳۰۰ تا ۶۰۰ هزار تومان یعنی ۲۲ تا ۴۴ دلار دستمزد است. با توجه به وضعیت مناطق مرزی و تعداد زیاد کولبران و هم‌چنین سختی کمرشکن کار کولبری، یک کولبر فقط می‌تواند دو نوبت در هفته بار بیاورد و گاهی نیز برای چند هفته همان یک‌بار بار هم پیدا نمی‌شود. این درحالی است که کولبران به صورت سیستماتیک کشتار می‌شوند.<ref name=":0">[https://iranwire.com/fa/features/36310 کولبری در ایران؛ برا نان به استقبال مرگ می‌روند - سایت ایران وایر]</ref>
کولبران، به کسانی گفته می‌شود که بارهای گمرک‌نشده‌ی تاجران ایرانی را بر روی دوش خود و از مسیر‌های غیرمتعارف در معابر مرزی حمل می‌کنند.
 
دست‌مزد کولبران بر مبنای وزن و نوع باری که حمل می‌کنند تعیین می‌شود که معمولاً تابع نرخ تورم در ایران و ارزش پول ایرانی است؛ و هم‌چنین برای مناطق و مرزهای مختلف کولبری نیز تا حدودی متفاوت است. این نرخ در اواخر سال ۱۳۹۸،  متناسب با مسیر کولبری و نوع بار، بین ۶ هزار تا ۱۲ هزار تومان یعنی ۳۷ سنت تا ۸۸ سنت برای هر کیلو بار در نوسان است. در صورتی که باری برای حمل کردن کولبران موجود باشد، در روز یک‌مرتبه می‌توانند بار بیاورند که به‌طور متوسط با پایین‌ترین نرخ پرداختی بین ۱۲۵ تا ۳۵۰ هزار تومان یعنی بین ۱۰ تا ۲۵ دلار آمریکا دستمزد می‌گیرند. بالاترین نرخ پرداختی کولبران نیز بین ۳۰۰ تا ۶۰۰ هزار تومان یعنی ۲۲ تا ۴۴ دلار دستمزد است. با توجه به وضعیت مناطق مرزی و تعداد زیاد کولبران و هم‌چنین سختی کمرشکن کار کولبری، یک کولبر فقط می‌تواند دو نوبت در هفته بار بیاورد و گاهی نیز برای چند هفته همان یک‌بار بار هم پیدا نمی‌شود. این درحالی است که کولبران به صورت سیستماتیک کشتار می‌شوند.<ref name=":0">[https://iranwire.com/fa/features/36310 کولبری در ایران؛ برا نان به استقبال مرگ می‌روند - سایت ایران وایر]</ref>


=== برده‌داری نوین ===
=== برده‌داری نوین ===
خط ۲۰۸: خط ۲۱۶:
یکی دیگر از اعضا مجلس چنین می‌گوید:<blockquote>«بهمن فقر و بی‌برنامگی و نداری، بیش از بهمن زمستانه هر دم زندگی کولبران را تهدید می‌کند… نوارهای مرزی ایران پر است از افرادی که به‌ناچار دست به کولبری می‌زنند و مهر قاچاق هم‌چنان بر پیشانی‌شان نشسته، آن هم در شرایطی که قاچاق سازمان‌یافته به‌شدت و قوت کماکان در کشور ادامه دارد.»<ref name=":11" /><ref name=":7" /></blockquote>
یکی دیگر از اعضا مجلس چنین می‌گوید:<blockquote>«بهمن فقر و بی‌برنامگی و نداری، بیش از بهمن زمستانه هر دم زندگی کولبران را تهدید می‌کند… نوارهای مرزی ایران پر است از افرادی که به‌ناچار دست به کولبری می‌زنند و مهر قاچاق هم‌چنان بر پیشانی‌شان نشسته، آن هم در شرایطی که قاچاق سازمان‌یافته به‌شدت و قوت کماکان در کشور ادامه دارد.»<ref name=":11" /><ref name=":7" /></blockquote>


== برخورد مقامات حکومتی با مسئله کولبری ==
== برخورد حکومت با کولبری ==
مقامات و مسئولان نظام جمهوری اسلامی معتقدند چون کولبران باری را بر شانه‌های خود حمل می‌کنند که از مبادی رسمی وارد نشده و هزینه گمرکی آن پرداخت نشده است، کولبری کاری غیرقانونی است؛ اما منتقدان می‌گویند انسانی که از امتیازات و حقوق شهروندی برخوردار نیست چرا باید به قانونی پایبند باشد که قادر به تضمین حقوق او نیست. حق اشتغال و گرسنه نماندن شهروندان مقدم بر محدودیت قانونی انحصار انتقال کالا از مبادی رسمی مرزی و با پرداخت عوارض گمرکی است؛ و با توجه به ارجحیت حقوق اولیه بر قوانین موضوعه، کولبر یعنی شهروند فاقد حقوق، تعهدی برای پایبندی به این قوانین ندارد.
جمهوری اسلامی کولبری را کاری غیرقانونی برمی شمرد و بر همین اساس به مأموران نیروی انتظامی و مرزبانان اجازه شلیک به کولبران را می‌دهد. البته این شلیک معمولا به این دلیل است که مأموران مرزی از کولبران باج عبور می‌گیرند.
 
علاوه بر این بر اساس آمار حکومتی بیش از ۹۵ درصد اغلب کالاهای کشور از معابر رسمی به صورت قاچاق وارد کشور می‌شود در حالی که هیچ برخوردی با آن صورت نمی‌گیرد.<ref>[https://www.radiofarda.com/a/iran-parliament-report-smuggling-goods-legal-hub/30608279.html ۹۵ درصد قاچاق از طریق ورودی‌ها و روش‌های قانونی انجام می‌شود]</ref>
[[پرونده:کولبر07.JPG|بندانگشتی|اعتراض و اعتصاب کولبران]]
[[پرونده:کولبر07.JPG|بندانگشتی|اعتراض و اعتصاب کولبران]]
شورای عالی امنیت ملی رژٰیم ایران در سال ۱۳۸۹، برای پایان دادن به کولبری، طرحی را مصوب کرد که بر اساس آن قرار بود هرسال ۱۰ درصد از درآمدی که از محل دریافتی‌های مرز حاصل می‌شود، صرف تأسیس کارخانه و کارگاه و ایجاد اشتغال در مناطق مرزی شود تا از قبال آن سالانه ۱۰ درصد از میزان کولبران کاسته شود؛ و به‌تدریج کولبری منسوخ شود. اما این طرح هرگز عملی نشد.<ref name=":0" />  
شورای عالی امنیت ملی رژٰیم ایران در سال ۱۳۸۹، برای پایان دادن به کولبری، طرحی را تصویب کرد که بر اساس آن قرار بود هرسال ۱۰ درصد از درآمدی که از محل دریافتی‌های مرز حاصل می‌شود، صرف تأسیس کارخانه و کارگاه و ایجاد اشتغال در مناطق مرزی شود تا از قبال آن سالانه ۱۰ درصد از میزان کولبران کاسته شود؛ و به‌تدریج کولبری منسوخ شود. اما این طرح هرگز عملی نشد و در حد حرف باقی ماند.<ref name=":0" />  


=== ساماندهی کولبران ===
=== ساماندهی کولبران ===

منوی ناوبری