گروگان گیری در سفارت آمریکا: تفاوت میان نسخه‌ها

'''گروگان‌گیری در سفارت آمریکا''' درایران (Iran hostage crisis ) که در ادبیات رژیم ایران به '''تسخیر لانه جاسوسی''' یا تسخیر سفارت آمریکا مشهور است، در روز سیزدهم آبان ۱۳۵۸توسط گروهی از دانشجویان که خود را دانشجویان پیرو خط امام می‌نامیدند،صورت گرفت. این دانشجویان با بالا رفتن از دیوار  سفارت، ۶۶ دیپلمات آمریکایی که کارمند این سفارت بودند را به‌گروگان گرفتند. رخدادی که به گفته خود این گروه قرار بود ۲ یا ۳روز ادامه داشته باشد اما ۴۴۴ روز به درازا کشید و  تبدیل به بزرگترین چالش و بحران بین‌المللی، به طور خاص در روابط ایران و آمریکا شد. بحرانی که اثرات سیاسی و اجتماعی و اقتصادی آن بر روابط ۲ کشور ایران و آمریکا سایه گسترده و تا همین امروز بر جای مانده است.<ref>[https://www.radiofarda.com/a/f5-444-radio-farda-series-part-10/26685922.html تصویب آزادی گروگانها در مجلس-رادیو فردا ۸ مهر ۱۳۹۸]</ref>[[پرونده:Iran hostage crisis - Iraninan students comes up U.S. embassy in Tehran.jpg|جایگزین=تسخیر سفارت آمریکا در تهران|بندانگشتی|تسخیر سفارت آمریکا در تهران|269x269px]]

گروگانگیری در سفارت آمریکا با هدف سرکوب نیروهای انقلابی و دموکراتیک و از جمله لیبرال‌ها و همچنین سازمان مجاهدین خلق انجام شد. این گروگانگیری به  نیروهای حامی خمینی این امکان را می‌داد تا خود را سردمدار مبارزه با آمریکا نشان داده و سپس از شعارهای ضدامپریالیستی برای مقابله با بحران‌های داخلی استفاده کنند.  

خمینی در ۱۳ آبان ۱۳۵۸، کنترل جناح چپ انقلاب و لیبرالها و رادیکالها را به دست گرفت؛ قرار نبود که چنین شود اما قدرت که به دست آخوندها افتاد، همه چیز را از آن خود کردند و مسیر دیگری را رفتند و بهشتی هم در قدرت گرفتن خمینی با کمک غربیها نقش مهم و مؤثری داشت. به نظر می رسد تماس ها و مذاکرات و دیدارهای پنهانی و رابطه های دوستانه با مقامات ارشد آمریکا، همه مانورهای تاکتیکی بوده که حکومت مذهبی بر اساس اصل ولایت فقیه تثبیت شود؛ آقای رایدل در ادامه می افزاید: «انقلاب اول به سرنگونی شاه منجر شد و انقلاب دوم (تسخیر سفارت آمریکا و گروگانگیری)، منجر به تحکیم قدرت خمینی و آخوندهای دور و برش شد و در جریان تسخیر سفارت آمریکا و گروگان گیری بود که همراهان خمینی مانند بنی صدر و  صادق قطب زاده و آیت الله شریعتمداری از قدرت برکنار شدند؛ هر چند که خمینی با کمک نهضت آزادی بر سر کار آمد اما در مدت کوتاهی خمینی خود به تنهایی قدرت را در دست گرفت و از حمایت مردم سوء استفاده کرد.<ref name=":1">بروس رایدل- بی بی سی فارسی</ref>

در جریان حمله به سفارت آمریکا و ضبط اسناد موجود در آن اسنادی نیز کشف شد که به عمد به بیرون ارائه نشدند. از جمله در جریان سفارت‌گیری اسنادی از ارتباطات مستمر بهشتی با سفارت آمریکا پیش از انقلاب کشف شد. یکی از اعضای مرکزی «دانشجویان پیرو خط امام» به نام ابراهیم اصغرزاده، فاش کرده بود که در مورد تماس های بهشتی با مقامات آمریکایی، اسنادی در سفارت آمریکا پیدا شده بود اما این اسناد «منفی» نبودند و آن را مهم نمی دیدیم و خمینی هم گفته بود نمی خواهد سند و مدرکی از اطرافیانش در سفارت تسخیر شده آمریکا کشف و افشا شود. ولی با نشان ندادن این اسناد و مدارک، مردم دیگر همه چیز را فهمیده بودند. یک منبع از قول همکار سابقش که با بهشتی در ارتباط بود، گفته بود که بهشتی در رابطه با چیزهایی که به سفارت آمریکا می گفت، خیلی احتیاط می‌کرد و می ترسید که صحبتهایش به گوش شاه برسد؛ گویی نمی خواست کسی بداند که هم به شاه و هم به شیخ وصل است!

اشغال سفارت آمریکا و گروگان‌گیری که قرار بود محدود به زمان مشخصی باشد، ۴۴۴ روز طول کشید و بعد از یک سال تصمیم گیری به مجلس ارجاع داده شد و در ۱۱ آبان ۱۳۵۹، چهار شرط پیشنهادی در رابطه با گروگان های آمریکایی در مجلس به تصویب رسید: اول، آزاد کردن تمام سرمایه های ایران. دوم، لغو همه ادعاهای آمریکا علیه حکومت ایران. سوم، عدم دخالت نظامی و سیاسی آمریکا در ایران. چهارم، پس دادن اموال شاه<ref name=":0">[https://www.bbc.com/persian/iran-features-39561601 شرایط حکومت ایران برای آزادی گروگانهای آمریکایی-سایت بی بی سی فارسی]</ref>.