۱٬۰۶۶
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
خط ۱: | خط ۱: | ||
'''زندان گوهردشت،''' یکی از مخوفترین زندانهای سیاسی در جهان است. هزاران تن از زندانیان سیاسی بین سالهای۱۳۶۱ تا ۱۴۰۲ در زندان گوهردشت مورد شکنجههای روحی و جسمی قرار گرفته و تعداد کثیری نیز اعدام شدند. زندان گوهردشت در شمالشرق شهر گوهردشت کرج در استان البرز قرار دارد. این زندان از جنوب و غرب به شهر گوهردشت محدود شده و از شمال و شرق به دامنه ارتفاعات البرز منتهی میشود. نام زندان گوهردشت کرج با کشتار زندانیان سیاسی سال۶۷ گره خورده است. با آغاز این کشتارها در ابتدای مرداد سال۱۳۶۷ بسیاری از زندانیان سیاسی که در زندان گوهردشت محبوس بودند، دوباره محاکمه و اعدام شدند. نام این زندان در سالهای اخیر بار دیگر با انتقال زندانیان سیاسی اعتراضات سال۸۸ به آن بر سر زبانها افتاد. طی دهههای اخیر بسیاری از زندانیان سیاسی دوران محکومیت خود را در این زندان سپری کرده و حکم اعدام برخی از آنها نیز در این محل اجرا شده است.<ref>سایت همبستگی ملی - [https://www.hambastegimeli.com/110099_%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86-%DA%AF%D9%88%D9%87%D8%B1%D8%AF%D8%B4%D8%AA-%DA%A9%D8%B1%D8%AC-%D8%A8%D9%87-%D9%85%D9%86%D8%B8%D9%88%D8%B1-%D9%BE%D8%A7%DA%A9-%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86-%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1 زندان گوهردشت کرج بهمنظور پاک کردن آثار جنایت علیه بشریت در قتلعام۶۷ تعطیل اعلام شد]</ref> جمهوری اسلامی این زندان را در مرداد ۱۴۰۲ با انتقال باقیمانده زندانیان آن به زندان قزلحصار تعطیل کرده است. | '''زندان گوهردشت،''' یکی از مخوفترین زندانهای سیاسی در جهان است. هزاران تن از زندانیان سیاسی بین سالهای۱۳۶۱ تا ۱۴۰۲ در زندان گوهردشت مورد شکنجههای روحی و جسمی قرار گرفته و تعداد کثیری نیز اعدام شدند. زندان گوهردشت در شمالشرق شهر گوهردشت کرج در استان البرز قرار دارد. این زندان از جنوب و غرب به شهر گوهردشت محدود شده و از شمال و شرق به دامنه ارتفاعات البرز منتهی میشود. نام زندان گوهردشت کرج با کشتار زندانیان سیاسی سال۶۷ گره خورده است. با آغاز این کشتارها در ابتدای مرداد سال۱۳۶۷ بسیاری از زندانیان سیاسی که در زندان گوهردشت محبوس بودند، دوباره محاکمه و اعدام شدند. نام این زندان در سالهای اخیر بار دیگر با انتقال زندانیان سیاسی اعتراضات سال۸۸ به آن بر سر زبانها افتاد. طی دهههای اخیر بسیاری از زندانیان سیاسی دوران محکومیت خود را در این زندان سپری کرده و حکم اعدام برخی از آنها نیز در این محل اجرا شده است.<ref>سایت همبستگی ملی - [https://www.hambastegimeli.com/110099_%D8%B2%D9%86%D8%AF%D8%A7%D9%86-%DA%AF%D9%88%D9%87%D8%B1%D8%AF%D8%B4%D8%AA-%DA%A9%D8%B1%D8%AC-%D8%A8%D9%87-%D9%85%D9%86%D8%B8%D9%88%D8%B1-%D9%BE%D8%A7%DA%A9-%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86-%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1 زندان گوهردشت کرج بهمنظور پاک کردن آثار جنایت علیه بشریت در قتلعام۶۷ تعطیل اعلام شد]</ref> جمهوری اسلامی این زندان را در مرداد ۱۴۰۲ با انتقال باقیمانده زندانیان آن به زندان قزلحصار تعطیل کرده است. | ||
زندان گوهردشت (رجاییشهر) یکی از زندانهای زیر نظر سازمان زندانها و محل نگهداری زندانیان سیاسی و عقیدتی و زندانیان جرائم عمومی است. زندان گوهردشت بهدلیل اعدام گسترده زندانیان محبوس در این زندان در دهه ۶۰ خورشیدی، از مشهورترین زندانهای ایران است. طی سالهای گذشته نیز اجرای حکم اعدام تعداد پرشماری از زندانیان در این زندان انجام شده است. زندان گوهردشت بهدلیل نقض گسترده حقوق زندانیان، در سال ۱۳۹۶ از سوی وزارت خزانهداری آمریکا تحریم شد.<ref name=":2">[https://ipa.united4iran.org/fa/prison/22/ اطلس زندانهای ایران - زندان گوهردشت (رجاییشهر)]</ref> | |||
== پیشینه زندان گوهردشت == | == پیشینه زندان گوهردشت == | ||
خط ۱۱: | خط ۱۳: | ||
زندان گوهردشت از هشت بلوک سه طبقه که در مجموع ۲۴ بند و تعدادی ساختمان اداری و لجستیکی را در بر میگیرد ساخته شده است. ساخت این بلوکها از بتن پیشساخته است و در زمان شاه ساخته شده است اما توسط جمهوری اسلامی تکمیل شده و در ۱۳۶۱ مورد بهرهبرداری قرار گرفت. | زندان گوهردشت از هشت بلوک سه طبقه که در مجموع ۲۴ بند و تعدادی ساختمان اداری و لجستیکی را در بر میگیرد ساخته شده است. ساخت این بلوکها از بتن پیشساخته است و در زمان شاه ساخته شده است اما توسط جمهوری اسلامی تکمیل شده و در ۱۳۶۱ مورد بهرهبرداری قرار گرفت. | ||
در بلوار موذن، در سمت چپ درب ورودی زندان، درب ورودی اداره کل اطلاعات استان البرز قرار دارد. پس از بدل شدن البرز به استان مستقل از تهران، ساختمان اداره کل اطلاعات این استان داخل محوطه و زمین زندان ساخته شد اما ساختمان این ادارهکل به سایر ساختمانهای زندان که به همدیگر متصل هستند مرتبط نیست. در سمت راست ورودی زندان هم کارگاههای زندان قرار دارند که زندانیانی که اجازه کار دارند در طول روز آنجا کار میکنند.<ref name=":1" /> | در بلوار موذن، در سمت چپ درب ورودی زندان، درب ورودی اداره کل اطلاعات استان البرز قرار دارد. پس از بدل شدن البرز به استان مستقل از تهران، ساختمان اداره کل اطلاعات این استان داخل محوطه و زمین زندان ساخته شد اما ساختمان این ادارهکل به سایر ساختمانهای زندان که به همدیگر متصل هستند مرتبط نیست. در سمت راست ورودی زندان هم کارگاههای زندان قرار دارند که زندانیانی که اجازه کار دارند در طول روز آنجا کار میکنند.<ref name=":1" /> کتابخانهی زندان. کارگاه و جهاد زندان در خارج از محوطهفوق قرار داشت. | ||
=== گنجایش زندان گوهردشت === | === گنجایش زندان گوهردشت === | ||
خط ۴۹: | خط ۵۱: | ||
=== بندهای زندان گوهردشت === | === بندهای زندان گوهردشت === | ||
این زندان که اساساً بهصورت سلولهای انفرادی ساخته شده دارای ۲۴بند در ۸بلوک سه طبقه است. بین هر بلوک یک '''حیاط''' قرار دارد. که برای هواخوری زندانیان در نظر گرفته شده است. در هر بند ۴۰سلول انفرادی وجود دارد که دو سلول آخر حمام هستند. سه بند از بندهای ۲۴گانه بندهای عمومی هستند که در این بندها هر دو سلول را تبدیل به یک سلول کرده و درهای چوبی برای آن گذاشتهاند. این سه بند در طبقه سوم سه بلوک جنوبی است. با این حساب ۲۱بند در این زندان هست که سلولهای آن انفرادی است. در داخل هر سلول یک توالت فرنگی استیلی و یک روشویی وجود دارد که نیازی به بیرون رفتن زندانی از سلول وجود نداشته باشد.<ref name=":0" /> | این زندان که اساساً بهصورت سلولهای انفرادی ساخته شده دارای ۲۴بند در ۸بلوک سه طبقه است. بین هر بلوک یک '''حیاط''' قرار دارد. که برای هواخوری زندانیان در نظر گرفته شده است. در هر بند ۴۰سلول انفرادی وجود دارد که دو سلول آخر حمام هستند. سه بند از بندهای ۲۴گانه بندهای عمومی هستند که در این بندها هر دو سلول را تبدیل به یک سلول کرده و درهای چوبی برای آن گذاشتهاند. این سه بند در طبقه سوم سه بلوک جنوبی است. با این حساب ۲۱بند در این زندان هست که سلولهای آن انفرادی است. در داخل هر سلول یک توالت فرنگی استیلی و یک روشویی وجود دارد که نیازی به بیرون رفتن زندانی از سلول وجود نداشته باشد.<ref name=":0" /> | ||
==== سه بند عمومی ==== | |||
بر اساس گفته زندانیانی که در بندهای عمومی این زندان بودهاند تفاوت ساختمان درونی این سه بند با بقیه بندها از اين قرار است که به جای ۶ سلول اول بند، یعنی سه سلول از هر طرف، دستشویی، توالت و حمام ساختهاند. ۲۸ سلول را که در بندهای دیگر به شکل انفرادی هستند، به ۱۴ اتاق تبدیل کردهاند. ۶ سلول ته بند را نیز به دو اتاق که نسبت به اتاقهای دیگر بند بزرگتر هستند، تبدیل کردهاند. در واقع مساحت بندهای عمومی با مساحت طبقههای پایین یکی هستند، با این تفاوت که به جای ۳۸ سلول و دو حمام، هر یک از آنها به ۱۴ اتاق کوچک، ۲ اتاق بزرگ و دو واحد دستشویی و توالت تقسیم شده است. | |||
==== بندهای فرعی - تاریکخانه ==== | |||
کنار در ورودی هر بند قسمتی است به نام "فرعی" که شامل دو اتاق یکی کوچک و یکی بزرگتر و انباری و حمام و توالت است. بنا بر گفته مسعود ابویی که از همسلولیش عبدالله کریمی در بند ۱۴، سلول ۳۸ در سال ۱۳۶۲ وهمچنین از حسن فارسی که مدتی در این تاریکخانه بودهاند نقل میکند زندانبان برای تنبیه و شکنجه بیشتر زندانیان را برای مدتی چند روزه به اتاقک انباری بند فرعی که هیچ منفذی به بیرون نداشت و حدود ۱*۱.۵ متر میشد میبرد که در آنجا یک وعده غذا و یک وعده دستشویی به آنها داده میشد. | |||
و در ته بندها یک سالن بزرگ غذاخوری قرار دارد. البته دو بلوک انتهایی زندان فاقد این سالن بزرگ هستند. این سالنها در زمان جمهوری اسلامی ''"حسینیه"'' هر بند نام گرفتند. و در سالهای ابتدایی راهاندازی گوهردشت درِ این سالنرا هنگام سینهزنی و یا پخش نوارهای سخنرانی و کلاسهای آموزشی باز میکردند و باقی وقتها بسته بود. | |||
قسمتهای "فرعی" برای محل زندگی و استراحت نگهبانان بند ساخته شده بود، اما از آنها نیز به عنوان محل نگهداری زندانیان استفاده میشد. | |||
==== هواخوری بندها ==== | ==== هواخوری بندها ==== | ||
خط ۶۷: | خط ۷۹: | ||
== وضعیت زندان گوهردشت در دهه ۹۰ == | == وضعیت زندان گوهردشت در دهه ۹۰ == | ||
در این زندان، تمام امکانات رفاهی (مثل کولر، بخاری، فرش و یخچال) باید از سوی زندانیان و با پول خودشان با قیمت چند برابر بیرون از زندان، از فروشگاه زندان تهیه شود. امکاناتی که تحت مالکیت زندان میماند و زندانی در صورت آزادی یا انتقال به بندی دیگر نمیتواند ادعایی بر آنها داشته باشد. به زندانی در بدو ورود به زندان تنها دو پتوی مستعمل سربازی تحویل داده میشود.<ref name=":1" /> | در این زندان، تمام امکانات رفاهی (مثل کولر، بخاری، فرش و یخچال) باید از سوی زندانیان و با پول خودشان با قیمت چند برابر بیرون از زندان، از فروشگاه زندان تهیه شود. امکاناتی که تحت مالکیت زندان میماند و زندانی در صورت آزادی یا انتقال به بندی دیگر نمیتواند ادعایی بر آنها داشته باشد. به زندانی در بدو ورود به زندان تنها دو پتوی مستعمل سربازی تحویل داده میشود.<ref name=":1" /> | ||
== تعطیلی زندان گوهردشت == | |||
در ۱۴ مرداد ۱۴۰۲ زندان گوهردشت (رجاییشهر) تعطیل شد. ایرانوایر ضمن اعلام این خبر نوشت تعدادی از زندانیان، در پی تخلیه ناگهانی و سریع زندان، فرصت جمعآوری وسایل شخصی و داروهای خود را نداشتهاند.<ref name=":2" /> | |||
=== واکنشها نسبت به تعطیلی زندان گوهردشت === | |||
سازمان حقوق بشر ایران نوشت: «تخلیه زندان رجاییشهر تلاش سیستماتیک حکومت برای پاککردن آثار جنایت علیه بشریت است.» در این گزارش آمده است که عمده کشتار زندانیان سیاسی در این زندان رخ داده است و از بین بردن آثار چنین جنایاتی انگیزه اصلی جمهوری اسلامی برای تعطیلی و تخریب زندان است. به گفته محمود امیریمقدم، مدیر سازمان حقوق بشر ایران، جنبش دادخواهی وجامعه مدنی ایران و همچنین جامعه جهانی باید تلاش کند تا از تخریب این زندان جلوگیری کنند.<ref name=":2" /> | |||
==== قوه قضاییه جمهوری اسلامی ==== | |||
به گزارش میزان، خبرگزاری رسمی قوه قضاییه جمهوری اسلامی، مسعود ستایشی، سخنگوی این قوه در نشست خبری درباره آخرین وضعیت زندان گوهردشت اعلام کرد: « در راستای اجرای دستور ریاست قوه قضاییه در سفر استانی به البرز در تاریخ ۱۷ فروردین سال جاری (۱۴۰۲) مبنی بر تعطیلی زندان رجاییشهر، سازمان زندانها بلافاصله نسبت به تشکیل کمیته انتقال ندامتگاه رجاییشهر اقدام کرد و با برنامهریزی مدون و پیگیری مصوبات، ظرف سه ماه دستورات رئیس قوه قضاییه اجرایی شد.»<ref name=":2" /> | |||
=== انتقال زندانیان به زندان قزلحصار === | |||
به دنبال دستور رییس قوه قضاییه درخصوص جابجایی (تعطیلی) زندان گوهردشت (رجاییشهر کرج) چند صد تن از محبوسین این زندان شامل شماری از زندانیان سیاسی و عقیدتی به زندان قزلحصار منتقل شدند. هرانا ضمن اعلام این خبر به نقل از خانواده یکی از زندانیان نوشت از شب دوشنبه ۹ مرداد، دستکم ۳۰۰ تن از محبوسین این زندان بدون اعلام قبلی و به یکباره به زندان قزلحصار منتقل شدند. هرانا همچنین گزارش داد شماری از افراد منتقل شده، زندانیان سیاسی و عقیدتی هستند. بر اساس این گزارش به زندانیان ساکن زندان گوهردشت (رجاییشهر) اطلاع داده شده که روند انتقال زندانیان باقی مانده در روزهای آینده ادامه خواهد یافت.<ref name=":2" /> | |||
=== انتقال زندانیان به [[زندان اوین]] === | |||
به گزارش سازمان حقوق بشر ایران، سعید ماسوری، افشین بایمانی، مطلب احمدیان، حمزه سواری، لقمان امینپور، محمد شافعی، سامان یاسین، حسین گچلو و مسعود کاظمینژاد که از زندان رجایی شهر کرج به زندان اوین منتقل شدند، در وضعیت نگرانکنندهای در سالنهای ۹ و ۱۰ بند ۸ این زندان بهسر میبرند. بر اساس این گزارش و به نقل از یک منبع مطلع «پنج زندانی سیاسی را به سالن ۱۰ دادهاند که کلا دارای ۵ تختخواب سه طبقه است. به این پنج زندانی سه تخت در طبقه وسط دادهاند که حتی امکان نشستن نیز وجود ندارد.»<ref name=":2" /> | |||
=== وضعیت زندانیان پس از انتقال === | |||
به گزارش شبکه حقوق بشر کردستان در ۱۴۰۲/۵/۱۸، اکثریت زندانیان منتقل شده از زندان گوهردشت، به دلیل تراکم جمعیت زندانیان در زندانهای اوین تهران و قزلحصار کرج به صورت کفت خواب در شرایط نامناسب بهداشی نگهداری میشوند. همچنین به دستور مسئولین سازمان زندانها و قوه قضاییه، ماموران انتقال به زندانیان فرصت ندادهاند که وسایل شخصی خود از جمله لباس، پتو و دارو را به همراه داشته باشند و وضعیت زندانیان بیمار به دلیل خدمات محدود درمانی در زندان قزلحصار وخیم گزارش شده است.<ref name=":2" /> |
ویرایش