۲٬۱۹۰
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
Alireza k h (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۵۲: | خط ۵۲: | ||
|lbl35 = | |lbl35 = | ||
|data35 = | |data35 = | ||
|زادگاه=محله دروازه قزوین تهران}}اشرف پهلوی (۱۲۹۸–۱۳۹۴)، خواهر دوقلوی محمدرضا شاه پهلوی، از مهمترین چهرههای خاندان پهلوی است که به دلیل نفوذ سیاسی، جنجالهای اخلاقی و اتهامات مالی به یکی از چهرههای بحثبرانگیز تاریخ معاصر ایران تبدیل شدهاست. با آغاز سلطنت محمدرضا پهلوی و پس از تبعید رضاشاه در سال ۱۳۲۰، اشرف پهلوی به یکی از اصلیترین مشاوران و حامیان برادرش تبدیل شد. در دوران نخستوزیری دکتر محمد مصدق، اشرف پهلوی به یکی از سرسختترین مخالفان او تبدیل شد. مصدق در سال ۱۳۳۱، برای کاهش نفوذ او در دربار، دستور اخراج اشرف از ایران را صادر کرد. اشرف پهلوی در طول کودتا در اروپا حضور داشت، اما نقش او در هماهنگی بین نیروهای کودتا و شاه بسیار برجسته بود. بر اساس گزارشها، او در دیداری مخفیانه با کرمیت روزولت، نماینده سازمان سیا، به برنامهریزی عملیات کودتا کمک کرد. اشرف پهلوی به دلیل سبک زندگی تجملی و ارتباط با افراد پرنفوذ، به فساد اخلاقی و مالی متهم شد. او بارها به داشتن روابط | |زادگاه=محله دروازه قزوین تهران}}اشرف پهلوی (۱۲۹۸–۱۳۹۴)، خواهر دوقلوی محمدرضا شاه پهلوی، از مهمترین چهرههای خاندان پهلوی است که به دلیل نفوذ سیاسی، جنجالهای اخلاقی و اتهامات مالی به یکی از چهرههای بحثبرانگیز تاریخ معاصر ایران تبدیل شدهاست. با آغاز سلطنت محمدرضا پهلوی و پس از تبعید رضاشاه در سال ۱۳۲۰، اشرف پهلوی به یکی از اصلیترین مشاوران و حامیان برادرش تبدیل شد. در دوران نخستوزیری دکتر محمد مصدق، اشرف پهلوی به یکی از سرسختترین مخالفان او تبدیل شد. مصدق در سال ۱۳۳۱، برای کاهش نفوذ او در دربار، دستور اخراج اشرف از ایران را صادر کرد. اشرف پهلوی در طول کودتا در اروپا حضور داشت، اما نقش او در هماهنگی بین نیروهای کودتا و شاه بسیار برجسته بود. بر اساس گزارشها، او در دیداری مخفیانه با کرمیت روزولت، نماینده سازمان سیا، به برنامهریزی عملیات کودتا کمک کرد. اشرف پهلوی به دلیل سبک زندگی تجملی و ارتباط با افراد پرنفوذ، به فساد اخلاقی و مالی متهم شد. او بارها به داشتن روابط نامشروع با شخصیتهای سیاسی و اقتصادی داخلی و خارجی متهم گردید. از نظر مالی، اشرف به دخالت در معاملات نفتی و سوءاستفاده از خزانه ملی ایران شهرت داشت. حسابهای بانکی او در اروپا، به گفته مخالفان، حاوی میلیاردها دلار پول غیرقانونی بود که از طریق رشوهگیری و معاملات پشتپرده به دست آمده بود. یکی از جنجالیترین اتهامات مطرحشده علیه اشرف پهلوی، سوءاستفاده مالی گسترده از بودجههای ملی تحت پوشش فعالیتهای مربوط به کمیسیون زنان و حقوق بشر بود. این فعالیتها که در ظاهر با هدف حمایت از حقوق زنان و گسترش حقوق بشر انجام میشد، از دید بسیاری از منتقدان، به منبعی برای تأمین منافع شخصی و افزایش ثروت اشرف پهلوی تبدیل شده بود. اشرف پهلوی در طول زندگی خود ۳بار ازدواج کرد که هر یک از این ازدواجها، به دلیل ماهیت سیاسی، اجتماعی و شخصی او، جنجالها و پیامدهای خاص خود را داشت. اشرف پهلوی در طول ۳ازدواج خود، صاحب ۳فرزند شد. هر یک از این فرزندان، سرنوشت متفاوتی داشتند. | ||
== اشرف پهلوی، دوران کودکی و تربیت == | == اشرف پهلوی، دوران کودکی و تربیت == | ||
خط ۷۱: | خط ۷۱: | ||
در دوران نخستوزیری دکتر محمد مصدق، اشرف پهلوی به یکی از سرسختترین مخالفان او تبدیل شد. مصدق که به دنبال کاهش قدرت سلطنت و ملیسازی صنعت نفت ایران بود، اشرف را تهدیدی برای دولت ملی خود میدانست. | در دوران نخستوزیری دکتر محمد مصدق، اشرف پهلوی به یکی از سرسختترین مخالفان او تبدیل شد. مصدق که به دنبال کاهش قدرت سلطنت و ملیسازی صنعت نفت ایران بود، اشرف را تهدیدی برای دولت ملی خود میدانست. | ||
اشرف در آن دوران به حمایت از دربار، تقویت شبکههای مخالف مصدق و تعامل با قدرتهای خارجی بخصوص انگلیس و آمریکا برای سرنگونی مصدق مشغول بود. مصدق در سال ۱۳۳۱، برای کاهش نفوذ او در دربار، دستور اخراج اشرف از ایران را صادر کرد. اشرف به اروپا | اشرف در آن دوران به حمایت از دربار، تقویت شبکههای مخالف مصدق و تعامل با قدرتهای خارجی بخصوص انگلیس و آمریکا برای سرنگونی مصدق مشغول بود. مصدق در سال ۱۳۳۱، برای کاهش نفوذ او در دربار، دستور اخراج اشرف از ایران را صادر کرد. اشرف به اروپا رفت، اما همچنان به فعالیتهای خود ادامه داد. به گفته برخی مورخان، او حتی از تبعید نیز به تقویت نیروهای ضد مصدق کمک میکرد. | ||
=== نقش کلیدی در کودتای ۲۸ مرداد === | === نقش کلیدی در کودتای ۲۸ مرداد === | ||
یکی از پررنگترین نقاط زندگی سیاسی اشرف پهلوی، نقش او در کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ بود. این کودتا با حمایت مستقیم سازمانهای اطلاعاتی آمریکا (CIA) و بریتانیا (MI6) و همکاری برخی از شخصیتهای وابسته به دربار، به سرنگونی دولت دکتر مصدق انجامید. | یکی از پررنگترین نقاط زندگی سیاسی اشرف پهلوی، نقش او در کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ بود. این کودتا با حمایت مستقیم سازمانهای اطلاعاتی آمریکا (CIA) و بریتانیا (MI6) و همکاری برخی از شخصیتهای وابسته به دربار، به سرنگونی دولت دکتر مصدق انجامید. | ||
اشرف پهلوی در طول کودتا در اروپا حضور داشت، | اشرف پهلوی در طول کودتا در اروپا حضور داشت، ولی نقش او در هماهنگی بین نیروهای کودتا و شاه بسیار برجسته بود. بر اساس گزارشها، او در دیداری مخفیانه با کرمیت روزولت، نماینده سازمان سیا، به برنامهریزی عملیات کودتا کمک کرد. این دیدار تأثیر قابل توجهی در موفقیت عملیات داشت. گفته میشود که وی در روزهای پیش از کودتا برای هماهنگسازی نیروهای داخلی طرفدار شاه به تهران آمده بود.<ref>[https://www.iranketab.ir/book/11534-all-the-shah-s-men همه مردان شاه ـ استفن کینزر]</ref> | ||
=== شایعات قتل و کشتار مخالفان === | === شایعات قتل و کشتار مخالفان === | ||
خط ۸۴: | خط ۸۴: | ||
== اتهامات فساد مالی و اخلاقی == | == اتهامات فساد مالی و اخلاقی == | ||
اشرف پهلوی به دلیل سبک زندگی تجملی و ارتباط با افراد پرنفوذ، به فساد اخلاقی و مالی متهم شد. او بارها به داشتن روابط | اشرف پهلوی به دلیل سبک زندگی تجملی و ارتباط با افراد پرنفوذ، به فساد اخلاقی و مالی متهم شد. او بارها به داشتن روابط نامشروع با شخصیتهای سیاسی و اقتصادی داخلی و خارجی متهم گردید. | ||
از نظر مالی، اشرف به دخالت در معاملات نفتی و سوءاستفاده از خزانه ملی ایران شهرت داشت. حسابهای بانکی او در اروپا، به گفته مخالفان، حاوی میلیاردها دلار پول غیرقانونی بود که از طریق رشوهگیری و معاملات پشتپرده به دست آمده بود. | از نظر مالی، اشرف به دخالت در معاملات نفتی و سوءاستفاده از خزانه ملی ایران شهرت داشت. حسابهای بانکی او در اروپا، به گفته مخالفان، حاوی میلیاردها دلار پول غیرقانونی بود که از طریق رشوهگیری و معاملات پشتپرده به دست آمده بود. | ||
خط ۹۹: | خط ۹۹: | ||
=== روابط جنجالی اشرف با شخصیتهای سیاسی: رزمآرا و هژیر === | === روابط جنجالی اشرف با شخصیتهای سیاسی: رزمآرا و هژیر === | ||
یکی از مواردی که زندگی اشرف پهلوی را به موضوعی جنجالی تبدیل کرد، روابط او با شخصیتهای سیاسی برجسته ایران بود. گفته میشود که اشرف پهلوی با حاجعلی رزمآرا، نخستوزیر ایران، و عبدالحسین هژیر، وزیر دربار، روابطی نزدیک و فراتر از حدود رسمی | یکی از مواردی که زندگی اشرف پهلوی را به موضوعی جنجالی تبدیل کرد، روابط او با شخصیتهای سیاسی برجسته ایران بود. گفته میشود که اشرف پهلوی با حاجعلی رزمآرا، نخستوزیر ایران، و عبدالحسین هژیر، وزیر دربار، روابطی نزدیک و فراتر از حدود رسمی داشتهاست. | ||
رزمآرا به عنوان یکی از نزدیکترین متحدان محمدرضا شاه، در بسیاری از تصمیمات مهم دربار نقش داشت. برخی گزارشها حاکی از آن است که اشرف، علاوه بر رابطه شخصی با رزمآرا، از نفوذ او برای دستیابی به منافع اقتصادی و سیاسی بهرهبرداری میکرد. | رزمآرا به عنوان یکی از نزدیکترین متحدان محمدرضا شاه، در بسیاری از تصمیمات مهم دربار نقش داشت. برخی گزارشها حاکی از آن است که اشرف، علاوه بر رابطه شخصی با رزمآرا، از نفوذ او برای دستیابی به منافع اقتصادی و سیاسی بهرهبرداری میکرد. | ||
خط ۱۰۷: | خط ۱۰۷: | ||
== اشرف پهلوی و اتهام سوءاستفاده از بودجه == | == اشرف پهلوی و اتهام سوءاستفاده از بودجه == | ||
اشرف پهلوی، خواهر دوقلوی محمدرضا شاه، بهعنوان یکی از بانفوذترین زنان خاندان پهلوی، در عرصههای مختلف اجتماعی و سیاسی حضور فعالی داشت. یکی از جنجالیترین اتهامات مطرحشده علیه او، سوءاستفاده مالی گسترده از بودجههای ملی تحت پوشش فعالیتهای مربوط به کمیسیون زنان و حقوق بشر بود. این فعالیتها که در ظاهر با هدف حمایت از حقوق زنان و گسترش حقوق بشر انجام میشد، از دید بسیاری از منتقدان، به منبعی برای تأمین منافع شخصی و افزایش ثروت اشرف پهلوی تبدیل شده بود. | اشرف پهلوی، خواهر دوقلوی محمدرضا شاه، بهعنوان یکی از بانفوذترین زنان خاندان پهلوی، در عرصههای مختلف اجتماعی و سیاسی حضور فعالی داشت. یکی از جنجالیترین اتهامات مطرحشده علیه او، سوءاستفاده مالی گسترده از بودجههای ملی تحت پوشش فعالیتهای مربوط به کمیسیون زنان و حقوق بشر بود. این فعالیتها که در ظاهر با هدف حمایت از حقوق زنان و گسترش حقوق بشر انجام میشد، از دید بسیاری از منتقدان، به منبعی برای تأمین منافع شخصی و افزایش ثروت اشرف پهلوی تبدیل شده بود. | ||
[[پرونده:اشرف-پهلوی-با-شاه.jpg|جایگزین=اشرف-پهلوی-با-شاه|بندانگشتی|اشرف | [[پرونده:اشرف-پهلوی-با-شاه.jpg|جایگزین=اشرف-پهلوی-با-شاه|بندانگشتی|اشرف پهلوی با شاه]] | ||
=== کمیسیون زنان و حقوق بشر: فعالیتهای ظاهری === | === کمیسیون زنان و حقوق بشر: فعالیتهای ظاهری === | ||
اشرف پهلوی ریاست کمیسیون حقوق بشر سازمان ملل در ایران و همچنین بسیاری از انجمنها و نهادهای مربوط به زنان را بر عهده داشت. این کمیسیونها ظاهراً با هدف ارتقای جایگاه زنان، مبارزه با تبعیض جنسیتی و بهبود شرایط اجتماعی زنان در ایران فعالیت میکردند. | اشرف پهلوی ریاست کمیسیون حقوق بشر سازمان ملل در ایران و همچنین بسیاری از انجمنها و نهادهای مربوط به زنان را بر عهده داشت. این کمیسیونها ظاهراً با هدف ارتقای جایگاه زنان، مبارزه با تبعیض جنسیتی و بهبود شرایط اجتماعی زنان در ایران فعالیت میکردند. | ||
در ظاهر، این نهادها با برگزاری کنفرانسهای بینالمللی، تدوین برنامههای آموزشی و حمایت از فعالیتهای خیریه در راستای بهبود وضعیت زنان و گسترش حقوق بشر در ایران تلاش میکردند. با این حال، تحقیقات پس از انقلاب | در ظاهر، این نهادها با برگزاری کنفرانسهای بینالمللی، تدوین برنامههای آموزشی و حمایت از فعالیتهای خیریه در راستای بهبود وضعیت زنان و گسترش حقوق بشر در ایران تلاش میکردند. با این حال، تحقیقات پس از انقلاب ۱۳۵۷ و افشاگریهای برخی از مخالفان حکومت پهلوی، نشان داد که بخش عمدهای از بودجه اختصاصیافته به این فعالیتها صرف منافع شخصی اشرف و نزدیکانش میشد. | ||
=== میزان سوءاستفاده از بودجه ملی === | === میزان سوءاستفاده از بودجه ملی === | ||
خط ۱۲۴: | خط ۱۲۴: | ||
بسیاری از رسانههای غربی، از جمله لوموندو نیویورک تایمز ''گز''ارشهایی دربارهٔ سوءاستفادههای مالی اشرف پهلوی منتشر کردند. این گزارشها حاکی از آن بود که بودجه اختصاصیافته به برنامههای اجتماعی و خیریه، به طور مداوم برای اهداف شخصی مورد استفاده قرار میگرفت. | بسیاری از رسانههای غربی، از جمله لوموندو نیویورک تایمز ''گز''ارشهایی دربارهٔ سوءاستفادههای مالی اشرف پهلوی منتشر کردند. این گزارشها حاکی از آن بود که بودجه اختصاصیافته به برنامههای اجتماعی و خیریه، به طور مداوم برای اهداف شخصی مورد استفاده قرار میگرفت. | ||
==== ۲. اسناد منتشرشده پس از انقلاب | ==== ۲. اسناد منتشرشده پس از انقلاب ۱۳۵۷ ==== | ||
پس از انقلاب ۱۳۵۷، اسنادی منتشر شد که نشاندهنده جابهجاییهای مالی بزرگ توسط اشرف پهلوی و تیم مدیریتیاش بود. این اسناد نشان داد که بسیاری از قراردادها و کمکهای مالی خارجی، تنها به صورت اسمی برای فعالیتهای کمیسیونهای اجتماعی هزینه شدهاند. | پس از انقلاب ۱۳۵۷، اسنادی منتشر شد که نشاندهنده جابهجاییهای مالی بزرگ توسط اشرف پهلوی و تیم مدیریتیاش بود. این اسناد نشان داد که بسیاری از قراردادها و کمکهای مالی خارجی، تنها به صورت اسمی برای فعالیتهای کمیسیونهای اجتماعی هزینه شدهاند. | ||
==== ۳. گزارشهای داخلی از مخالفان پهلوی ==== | ==== ۳. گزارشهای داخلی از مخالفان پهلوی ==== | ||
مخالفان رژیم پهلوی، | مخالفان رژیم پهلوی، بارها به این سوءاستفادهها اشاره کرده و خواستار شفافسازی در مورد عملکرد این کمیسیونها شده بودند، اما در دوران سلطنت پهلوی، این انتقادات هرگز به نتیجه نرسید. | ||
=== تأثیرات سوءاستفادههای مالی بر چهره اشرف پهلوی === | === تأثیرات سوءاستفادههای مالی بر چهره اشرف پهلوی === | ||
خط ۱۵۰: | خط ۱۵۰: | ||
اشرف پهلوی پس از جدایی از علی قوام، در سال ۱۳۲۳ با احمد شفیق، یک دیپلمات و افسر مصری، ازدواج کرد. این ازدواج بیشتر به دلیل روابط نزدیک ایران و مصر در آن دوران و تلاش برای تقویت پیوندهای دو کشور صورت گرفت. | اشرف پهلوی پس از جدایی از علی قوام، در سال ۱۳۲۳ با احمد شفیق، یک دیپلمات و افسر مصری، ازدواج کرد. این ازدواج بیشتر به دلیل روابط نزدیک ایران و مصر در آن دوران و تلاش برای تقویت پیوندهای دو کشور صورت گرفت. | ||
احمد شفیق فردی تحصیلکرده | احمد شفیق فردی تحصیلکرده بود که توانست اشرف را تحت تأثیر قرار دهد. این ازدواج برخلاف ازدواج اول، مدت طولانیتری دوام آورد و ثمره آن دو فرزند به نامهای شهناز و شهریار بود. | ||
با این حال، زندگی مشترک آنها نیز بدون مشکل نبود. احمد شفیق با فعالیتهای اشرف در سیاست و تجارت موافق نبود و همین موضوع باعث اختلافات جدی میان آنها شد. سرانجام، اشرف و احمد شفیق نیز در دهه ۱۳۳۰ از یکدیگر جدا شدند. احمد شفیق پس از طلاق به مصر بازگشت و تا پایان عمر در همان کشور زندگی کرد. | با این حال، زندگی مشترک آنها نیز بدون مشکل نبود. احمد شفیق با فعالیتهای اشرف در سیاست و تجارت موافق نبود و همین موضوع باعث اختلافات جدی میان آنها شد. سرانجام، اشرف و احمد شفیق نیز در دهه ۱۳۳۰ از یکدیگر جدا شدند. احمد شفیق پس از طلاق به مصر بازگشت و تا پایان عمر در همان کشور زندگی کرد. | ||
خط ۱۵۶: | خط ۱۵۶: | ||
=== ازدواج سوم: مهدی بوشهری === | === ازدواج سوم: مهدی بوشهری === | ||
سومین و آخرین همسر اشرف پهلوی، مهدی بوشهری، یکی از شخصیتهای بانفوذ و مرتبط با دربار پهلوی بود. این ازدواج در دهه ۱۳۴۰ انجام شد. مهدی بوشهری تاجر و مدیر موفقی بود و روابط نزدیکی با دربار داشت. او از نفوذ اشرف در معاملات اقتصادی بهرهبرداری میکرد و این ازدواج، از دید بسیاری، | سومین و آخرین همسر اشرف پهلوی، مهدی بوشهری، یکی از شخصیتهای بانفوذ و مرتبط با دربار پهلوی بود. این ازدواج در دهه ۱۳۴۰ انجام شد. مهدی بوشهری تاجر و مدیر موفقی بود و روابط نزدیکی با دربار داشت. او از نفوذ اشرف در معاملات اقتصادی بهرهبرداری میکرد و این ازدواج، از دید بسیاری، نوعی شراکت سیاسی و اقتصادی بود. | ||
مهدی بوشهری نیز مانند همسران پیشین، در برابر جاهطلبی و شخصیت پرنفوذ اشرف مقاومت چندانی نداشت و زندگی مشترک آنها بیشتر بر مبنای منافع مشترک پیش رفت. این ازدواج تا زمان تبعید خاندان پهلوی پس از انقلاب ۱۳۵۷ ادامه داشت. مهدی بوشهری پس از انقلاب در اروپا زندگی کرد و در سال ۱۳۷۹ درگذشت.<ref name=":0" /> | مهدی بوشهری نیز مانند همسران پیشین، در برابر جاهطلبی و شخصیت پرنفوذ اشرف مقاومت چندانی نداشت و زندگی مشترک آنها بیشتر بر مبنای منافع مشترک پیش رفت. این ازدواج تا زمان تبعید خاندان پهلوی پس از انقلاب ۱۳۵۷ ادامه داشت. مهدی بوشهری پس از انقلاب در اروپا زندگی کرد و در سال ۱۳۷۹ درگذشت.<ref name=":0" /> | ||
=== تأثیر ازدواجها بر زندگی اشرف پهلوی === | === تأثیر ازدواجها بر زندگی اشرف پهلوی === | ||
ازدواجهای اشرف پهلوی، هرچند در ابتدا به دلایل سیاسی و اجتماعی صورت میگرفت، اما اغلب به دلایل شخصی و اختلافات عمیق پایان مییافت. اشرف، به دلیل شخصیت | ازدواجهای اشرف پهلوی، هرچند در ابتدا به دلایل سیاسی و اجتماعی صورت میگرفت، اما اغلب به دلایل شخصی و اختلافات عمیق پایان مییافت. اشرف، به دلیل شخصیت جاهطلبانهاش، کمتر در چهارچوب ازدواجهای سنتی میگنجید. به همین دلیل، بسیاری از ازدواجهای او کوتاهمدت یا توأم با مشکلات بودند. | ||
== فرزندان اشرف پهلوی و سرنوشت آنها == | == فرزندان اشرف پهلوی و سرنوشت آنها == | ||
خط ۱۷۱: | خط ۱۷۱: | ||
==== زندگی شخصی و حرفهای ==== | ==== زندگی شخصی و حرفهای ==== | ||
شهرام بیشتر دوران جوانی و بزرگسالی خود را در اروپا و آمریکا سپری کرد و از فعالیتهای سیاسی خانواده پهلوی فاصله گرفت | شهرام بیشتر دوران جوانی و بزرگسالی خود را در اروپا و آمریکا سپری کرد و از فعالیتهای سیاسی خانواده پهلوی فاصله گرفت ولی نام او به دلیل اتهامات جنجالی در زمینه قاچاق مواد مخدر و عتیقه، بارها در رسانهها مطرح شد. | ||
او متهم بود که با استفاده از نفوذ مادرش، در تجارت مواد مخدر و همچنین قاچاق آثار باستانی فعالیت میکرد. این اتهامات، هرچند هرگز بهصورت رسمی اثبات نشدند، اما تا پایان عمر، لکهای بر شهرت او باقی ماند. | او متهم بود که با استفاده از نفوذ مادرش، در تجارت مواد مخدر و همچنین قاچاق آثار باستانی فعالیت میکرد. این اتهامات، هرچند هرگز بهصورت رسمی اثبات نشدند، اما تا پایان عمر، لکهای بر شهرت او باقی ماند. | ||
شهرام پس از انقلاب، مانند بسیاری از اعضای خاندان پهلوی، ایران را ترک کرد. او در اروپا زندگی میکرد و | شهرام پس از انقلاب، مانند بسیاری از اعضای خاندان پهلوی، ایران را ترک کرد. او در اروپا زندگی میکرد و اغلب به دور از رسانهها بود. شهرام سرانجام در انزوا درگذشت و اطلاعات دقیق دربارهٔ تاریخ و مکان مرگ او کمتر منتشر شدهاست.<ref name=":1" /> | ||
=== شهناز شفیق (فرزند احمد شفیق) === | === شهناز شفیق (فرزند احمد شفیق) === |