۴۸۰
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۲: | خط ۲: | ||
مفهوم "بغی" در فقه امامیه ریشه در معانی لغوی تجاوز، ستم و سرکشی دارد و در فقه سنتی به عنوان خروج علیه امام معصوم تعریف شده است. دیدگاههای علمای گذشته مانند علامه حلی و شیخ طوسی بر محدودیت آن به دوران امامان تأکید دارند؛ در حالی که در ایران معاصر، این مفهوم به مخالفت با نظام جمهوری اسلامی تعمیم یافته و در قانون مجازات اسلامی (مواد ۲۸۷ و ۲۸۸) به عنوان جرمی حدی با مجازات اعدام یا حبس جرمانگاری شده است. رژیم ایران از این تعمیم برای توجیه سرکوب و اعدام مخالفان استفاده میکند، این رویکرد با فقه سنتی ناسازگار است و انتقادات حقوق بشری را برانگیخته است. | مفهوم "بغی" در فقه امامیه ریشه در معانی لغوی تجاوز، ستم و سرکشی دارد و در فقه سنتی به عنوان خروج علیه امام معصوم تعریف شده است. دیدگاههای علمای گذشته مانند علامه حلی و شیخ طوسی بر محدودیت آن به دوران امامان تأکید دارند؛ در حالی که در ایران معاصر، این مفهوم به مخالفت با نظام جمهوری اسلامی تعمیم یافته و در قانون مجازات اسلامی (مواد ۲۸۷ و ۲۸۸) به عنوان جرمی حدی با مجازات اعدام یا حبس جرمانگاری شده است. رژیم ایران از این تعمیم برای توجیه سرکوب و اعدام مخالفان استفاده میکند، این رویکرد با فقه سنتی ناسازگار است و انتقادات حقوق بشری را برانگیخته است. | ||
== معنای عام == | |||
واژه "بغی" در زبان عربی و فقه اسلامی، ریشه در معانی لغوی مانند "تجاوز"، "ستم" و "سرکشی" دارد. از نظر لغوی، بغی به معنای درگذشتن از حد اعتدال، تکبر، و تجاوز ناپسند است، همانطور که در منابع لغوی مانند مفردات راغب اصفهانی آمده است. این واژه در قرآن کریم نیز به کار رفته، به ویژه در آیه ۹ سوره حجرات که قدر جامع آن "طلب و درخواست همراه با تجاوز" است و اغلب به معنای ظلم و تعدی بدون حق تفسیر میشود. در این آیه، خداوند دستور میدهد که اگر دو گروه از مؤمنان با یکدیگر بجنگند، باید میان آنها صلح برقرار کرد، و اگر یکی بر دیگری تجاوز کند، با گروه متجاوز (باغی) جنگید تا به فرمان خدا بازگردد. <sup>[1]</sup> | واژه "بغی" در زبان عربی و فقه اسلامی، ریشه در معانی لغوی مانند "تجاوز"، "ستم" و "سرکشی" دارد. از نظر لغوی، بغی به معنای درگذشتن از حد اعتدال، تکبر، و تجاوز ناپسند است، همانطور که در منابع لغوی مانند مفردات راغب اصفهانی آمده است. این واژه در قرآن کریم نیز به کار رفته، به ویژه در آیه ۹ سوره حجرات که قدر جامع آن "طلب و درخواست همراه با تجاوز" است و اغلب به معنای ظلم و تعدی بدون حق تفسیر میشود. در این آیه، خداوند دستور میدهد که اگر دو گروه از مؤمنان با یکدیگر بجنگند، باید میان آنها صلح برقرار کرد، و اگر یکی بر دیگری تجاوز کند، با گروه متجاوز (باغی) جنگید تا به فرمان خدا بازگردد. <sup>[1]</sup> | ||
در اصطلاح فقهی، بغی به معنای "خروج" یا شورش علیه حاکم مشروع اسلامی است. <sup>[2]</sup> فقیهان شیعه امامیه، بغی را عمدتاً در باب جهاد بحث کردهاند و آن را جرمی علیه امنیت سیاسی و حاکمیت نظام اسلامی میدانند. این مفهوم با هدف حفظ ثبات جامعه اسلامی و ارزشهای دینی جرمانگاری شده، زیرا امنیت سیاسی پیشنیاز دفاع از مصالح پنجگانه (عقل، دین، جان، مال و ناموس) است. با این حال، ماهیت بغی – آیا حدی است یا تعزیری، عمومی یا سیاسی، و مطلق یا مقید – محل بحثهای گستردهای در فقه و حقوق بوده است. <sup>[1]</sup> | در اصطلاح فقهی، بغی به معنای "خروج" یا شورش علیه حاکم مشروع اسلامی است. <sup>[2]</sup> فقیهان شیعه امامیه، بغی را عمدتاً در باب جهاد بحث کردهاند و آن را جرمی علیه امنیت سیاسی و حاکمیت نظام اسلامی میدانند. این مفهوم با هدف حفظ ثبات جامعه اسلامی و ارزشهای دینی جرمانگاری شده، زیرا امنیت سیاسی پیشنیاز دفاع از مصالح پنجگانه (عقل، دین، جان، مال و ناموس) است. با این حال، ماهیت بغی – آیا حدی است یا تعزیری، عمومی یا سیاسی، و مطلق یا مقید – محل بحثهای گستردهای در فقه و حقوق بوده است. <sup>[1]</sup> | ||
== معنای لغوی بغی در لغتنامههای مشهور == | |||
معنای لغوی بغی در لغتنامههای مشهور | معنای لغوی بغی در لغتنامههای مشهور | ||
ویرایش