۲٬۱۹۰
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش برچسبها: برگرداندهشده ویرایشگر دیداری |
Alireza k h (بحث | مشارکتها) (ویراستاری نهایی قبل از انتشار مقاله) برچسبها: برگرداندهشده ویرایشگر دیداری |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
[[پرونده:برای صفحه تمرین.jpg|بندانگشتی|887x887پیکسل]] | [[پرونده:برای صفحه تمرین.jpg|بندانگشتی|887x887پیکسل]] | ||
{{جعبه اطلاعات شاعر و نویسنده | نام = ابراهیم صفایی | تصویر = ابراهیم صفایی؛3.jpg | توضیح تصویر = ابراهیم صفایی، نویسنده و تاریخنگار ایرانی | نام اصلی = | زمینه فعالیت = | ملیت = | تاریخ تولد = ۳۰ آبان ۱۲۹۲ | محل تولد = ملایر | والدین = | تاریخ مرگ = سال ۱۳۸۶ | محل مرگ = | علت مرگ = | محل زندگی = | مدفن = | در زمان حکومت = پهلوی، جمهوری اسلامی | اتفاقات مهم = | نام دیگر = | لقب = | بنیانگذار = انجمن تاریخ (۱۳۴۷) | پیشه = نویسنده، تاریخنگار، روزنامهنگار، شاعر | سالهای نویسندگی = | سبک نوشتاری = تاریخنگاری اسنادی، شعر کلاسیک | کتابها = نهضت مشروطه ایران بر پایه اسناد وزارت خارجه، رهبران مشروطه، پنجاه نامه تاریخی، اسناد سیاسی دوران قاجاریه و... | مقالهها = | نمایشنامهها = | فیلمنامهها = | دیوان اشعار = | تخلص = | فیلم (های) ساخته بر اساس اثر(ها) = | همسر = | شریک زندگی = | فرزندان = | تحصیلات = حقوق و ادبیات، علوم عربی مقدماتی | دانشگاه = | حوزه = | شاگرد = | استاد = | علت شهرت = | تأثیرگذاشته بر = | تأثیرپذیرفته از = | وبگاه = | imdb_id = | جوایز = | گفتاورد = | امضا =}} | {{جعبه اطلاعات شاعر و نویسنده | نام = ابراهیم صفایی | تصویر = ابراهیم صفایی؛3.jpg | توضیح تصویر = ابراهیم صفایی، نویسنده و تاریخنگار ایرانی | نام اصلی = | زمینه فعالیت = | ملیت = | تاریخ تولد = ۳۰ آبان ۱۲۹۲ | محل تولد = ملایر | والدین = | تاریخ مرگ = سال ۱۳۸۶ | محل مرگ = | علت مرگ = | محل زندگی = | مدفن = | در زمان حکومت = پهلوی، جمهوری اسلامی | اتفاقات مهم = | نام دیگر = | لقب = | بنیانگذار = انجمن تاریخ (۱۳۴۷) | پیشه = نویسنده، تاریخنگار، روزنامهنگار، شاعر | سالهای نویسندگی = | سبک نوشتاری = تاریخنگاری اسنادی، شعر کلاسیک | کتابها = نهضت مشروطه ایران بر پایه اسناد وزارت خارجه، رهبران مشروطه، پنجاه نامه تاریخی، اسناد سیاسی دوران قاجاریه و... | مقالهها = | نمایشنامهها = | فیلمنامهها = | دیوان اشعار = | تخلص = | فیلم (های) ساخته بر اساس اثر(ها) = | همسر = | شریک زندگی = | فرزندان = | تحصیلات = حقوق و ادبیات، علوم عربی مقدماتی | دانشگاه = | حوزه = | شاگرد = | استاد = | علت شهرت = | تأثیرگذاشته بر = | تأثیرپذیرفته از = | وبگاه = | imdb_id = | جوایز = | گفتاورد = | امضا =}} | ||
'''ابراهیم صفایی'''، (متولد ۳۰ آبان ۱۲۹۲، ملایر – درگذشته ۱۳۸۶)، نویسنده، تاریخنگار، روزنامهنگار و شاعر ایرانی، از چهرههای فرهنگی معاصر ایران بود که آثارش | '''ابراهیم صفایی'''، (متولد ۳۰ آبان ۱۲۹۲، ملایر – درگذشته ۱۳۸۶)، نویسنده، تاریخنگار، روزنامهنگار و شاعر ایرانی، از چهرههای فرهنگی معاصر ایران بود که آثارش اغلب بر تاریخ قاجار و [[جنبش مشروطه ایران|جنبش مشروطه]] تمرکز دارد. ابراهیم صفایی تحصیلات ابتدایی را در زادگاهش ملایر و متوسطه را در مدرسه آمریکایی همدان گذراند و علوم عربی مقدماتی آموخت. در تهران، با انجمن ادبی حکیم نظامی و تحت نظر وحید دستگردی دانش ادبیاش را گسترش داد. او در سال ۱۳۱۵ روزنامه خوزستان را در اهواز و سپس هفتهنامه عسس را در تهران منتشر کرد. پس از مشاغل اداری، قضایی و فرهنگی، از ۱۳۴۶ به پژوهش تاریخی پرداخت و بیش از ۴۰ کتاب معتبر بر اساس اسناد منتشر کرد. در سال ۱۳۴۷، ابراهیم صفایی انجمن تاریخ را تأسیس کرد و نشریه پژوهش انجمن را تا ۱۳۵۷، به صورت فصلی منتشر نمود. عضویت در کنگره تاریخ (۱۳۴۹)، کنگره تاریخ و فرهنگ ایران (۱۳۵۰) و انجمن تاریخ فرهنگستان (۱۳۵۱) از دستاوردهای ابراهیم صفایی بود. آثار اصلی او عبارتند از: «نهضت مشروطه ایران بر پایه اسناد وزارت خارجه» (۱۳۷۰)، «رهبران مشروطه» (۱۳۶۲، ۲۴ زندگینامه رهبران با تحلیل بر اساس اسناد)، «پنجاه نامه تاریخی» (۲۵۳۵ ش)، «اسناد سیاسی دوران قاجاریه» (۲۵۳۵ ش)، «گزارشهای سیاسی علاءالملک» (۱۳۶۲)، «خاطرههای تاریخی» (۱۳۶۸)، «چهل خاطره از چهل سال» (۱۳۷۳)، و بیش از ۲۰ عنوان دیگر در اسناد مشروطه، نامهها و خاطرات. ابرهیم صفایی شعر کلاسیک سرود و قبر صائب تبریزی را در سال ۱۳۱۷ کشف کرد. | ||
نقدهای مثبتی که از ابراهیم صفایی شده است عبارتند از: کتاب «رهبران مشروطه» را «درستترین پژوهش» نهضت مشروطیت میدانند که بدون تعصب، خوبیها و بدیها، خدمتها و خیانتها را آشکار میکند و راه نوینی در تاریخنگاری میگشاید. آثارش مرجع محققان است و روایتهای مردمنگارانه مانند داستان فتحالله وزیرزاده، رنجهای مردم ناشناخته را ثبت میکند. نقدهای منفی او عبارتند از: رویکرد درباری، تمرکز بر سلاطین (مانند «شاه شهید» برای ناصرالدین شاه) و نادیده گرفتن مظالم حکومتی؛ جعل، تحریف و یکسویهنویسی؛ تکیه بر منابع رسمی بدون مستندات کافی؛ نسبتهای جاهطلبی، فراماسونری و پیمانشکنی به رهبران مشروطه که بدبینی ایجاد میکند. صفایی تاریخ را از دریچه روزنامهنگار میدید و به جای وزرا، درباره وزیرزادهها نوشت. او در سال ۱۳۸۶، درگذشت و میراث | نقدهای مثبتی که از ابراهیم صفایی شده است عبارتند از: کتاب «رهبران مشروطه» را «درستترین پژوهش» نهضت مشروطیت میدانند که بدون تعصب، خوبیها و بدیها، خدمتها و خیانتها را آشکار میکند و راه نوینی در تاریخنگاری میگشاید. آثارش مرجع محققان است و روایتهای مردمنگارانه مانند داستان فتحالله وزیرزاده، رنجهای مردم ناشناخته را ثبت میکند. نقدهای منفی او عبارتند از: رویکرد درباری، تمرکز بر سلاطین (مانند «شاه شهید» برای ناصرالدین شاه) و نادیده گرفتن مظالم حکومتی؛ جعل، تحریف و یکسویهنویسی؛ تکیه بر منابع رسمی بدون مستندات کافی؛ نسبتهای جاهطلبی، فراماسونری و پیمانشکنی به رهبران مشروطه که بدبینی ایجاد میکند. صفایی تاریخ را از دریچه روزنامهنگار میدید و به جای وزرا، درباره وزیرزادهها نوشت. او در سال ۱۳۸۶، درگذشت و میراث او، نوآوری در اسناد تاریخی و انتقاد از جهتگیری سلطنتطلبانه بود.<ref name=":0">[https://www.parsi.wiki/fa/wiki/481711/%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%87%DB%8C%D9%85-%D8%B5%D9%81%D8%A7%DB%8C%DB%8C ابراهیم صفایی - پارسی ویکی]</ref><ref name=":1">[https://rasekhoon.net/article/show/121683/%D8%A8%D8%B1%D8%B1%D8%B3%D9%89-%D8%A7%D9%86%D8%AA%D9%82%D8%A7%D8%AF%D9%89-%D8%AF%DB%8C%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%87%DB%8C%D9%85-%D8%B5%D9%81%D8%A7%DB%8C%D9%89-%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D8%B1%D9%87%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D9%85%D8%B4%D8%B1%D9%88%D8%B7%D9%87 بررسى انتقادى ديدگاه ابراهيم صفايى درباره «رهبران مشروطه» - راسخون]</ref><ref name=":2">[https://www.bashgaheadabiyat.com/product-author/ebrahim-safaee/ ابراهیم صفایی - باشگاه ادبیات]</ref><ref name=":3">[https://www.ibna.ir/news/313968/%D8%A7%D8%A8%D8%B1%D8%A7%D9%87%DB%8C%D9%85-%D8%B5%D9%81%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE-%D8%B1%D8%A7-%D8%A7%D8%B2-%D8%AF%D8%B1%DB%8C%DA%86%D9%87-%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87-%DB%8C%DA%A9-%D8%B1%D9%88%D8%B2%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D9%86%DA%AF%D8%A7%D8%B1-%D9%85%DB%8C-%D8%AF%DB%8C%D8%AF ابراهیم صفایی، تاریخ را از دریچه نگاه یک روزنامهنگار میدید - ایبنا]</ref> | ||
== زندگی و تحصیلات ابراهیم صفایی == | == زندگی و تحصیلات ابراهیم صفایی == | ||
خط ۱۵: | خط ۱۵: | ||
== فعالیتهای حرفهای و روزنامهنگاری == | == فعالیتهای حرفهای و روزنامهنگاری == | ||
[[پرونده:ابراهیم صفایی.jpg|جایگزین=ابراهیم صفایی|بندانگشتی|280x280پیکسل|ابراهیم صفایی]] | [[پرونده:ابراهیم صفایی.jpg|جایگزین=ابراهیم صفایی|بندانگشتی|280x280پیکسل|ابراهیم صفایی]] | ||
ابراهیم صفایی در سال ۱۳۱۵، به اهواز رفت و روزنامه «خوزستان» را منتشر کرد. پس از بازگشت به تهران، هفتهنامه «عسس» را بنیان گذاشت که به مسائل اجتماعی و فرهنگی میپرداخت | ابراهیم صفایی در سال ۱۳۱۵، به اهواز رفت و روزنامه «خوزستان» را منتشر کرد. پس از بازگشت به تهران، هفتهنامه «عسس» را بنیان گذاشت که به مسائل اجتماعی و فرهنگی میپرداخت. او در کنار روزنامهنگاری، در وزارت فرهنگ استخدام شد و به پژوهش و همکاری با دیگر مطبوعات ادامه داد. | ||
=== کشف قبر صائب تبریزی === | === کشف قبر صائب تبریزی === | ||
در سال ۱۳۱۷ هجری شمسی، طی سفری به اصفهان، ابراهیم صفایی قبر صائب تبریزی، شاعر برجسته دوره صفوی، را شناسایی کرد. او شرح این کشف را در مجله «ارمغان» منتشر کرد که توجه محافل ادبی را جلب نمود | در سال ۱۳۱۷ هجری شمسی، طی سفری به اصفهان، ابراهیم صفایی قبر صائب تبریزی، شاعر برجسته دوره صفوی، را شناسایی کرد. او شرح این کشف را در مجله «ارمغان» منتشر کرد که توجه محافل ادبی را جلب نمود. | ||
=== مشاغل اداری و قضایی === | === مشاغل اداری و قضایی === | ||
خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
=== عضویت در نهادهای فرهنگی === | === عضویت در نهادهای فرهنگی === | ||
صفایی در سال ۱۳۴۹، به عضویت کنگره تاریخ درآمد و در سال ۱۳۵۰ در کنگره تاریخ و فرهنگ ایران شرکت کرد. او در سال ۱۳۵۱ به انجمن تاریخ فرهنگستان پیوست | صفایی در سال ۱۳۴۹، به عضویت کنگره تاریخ درآمد و در سال ۱۳۵۰ در کنگره تاریخ و فرهنگ ایران شرکت کرد. او در سال ۱۳۵۱ به انجمن تاریخ فرهنگستان پیوست.<ref name=":0" /><ref name=":2" /> | ||
== آثار ادبی و پژوهشی == | == آثار ادبی و پژوهشی == | ||
[[پرونده:کتاب رهبران مشروطه.jpg|جایگزین=کتاب رهبران مشروطه، اثر ابراهیم صفایی|بندانگشتی|200x200پیکسل|کتاب رهبران مشروطه، اثر ابراهیم صفایی]] | [[پرونده:کتاب رهبران مشروطه.jpg|جایگزین=کتاب رهبران مشروطه، اثر ابراهیم صفایی|بندانگشتی|200x200پیکسل|کتاب رهبران مشروطه، اثر ابراهیم صفایی]] | ||
ابراهیم صفایی بیش از ۴۰ کتاب معتبر بر اساس اسناد تاریخی منتشر کرد که | ابراهیم صفایی بیش از ۴۰ کتاب معتبر بر اساس اسناد تاریخی منتشر کرد که اغلب بر دوره قاجار و مشروطه تمرکز دارند. آثار شاخص شامل: | ||
* نهضت مشروطه ایران بر پایه اسناد وزارت خارجه (۱۳۷۰، واحد نشر اسناد) | * نهضت مشروطه ایران بر پایه اسناد وزارت خارجه (۱۳۷۰، واحد نشر اسناد) | ||
* رهبران مشروطه (۱۳۶۲، انتشارات جاویدان، شامل ۲۴ زندگینامه با تحلیل اسنادی) | * رهبران مشروطه (۱۳۶۲، انتشارات جاویدان، شامل ۲۴ زندگینامه با تحلیل اسنادی) | ||
خط ۶۹: | خط ۶۹: | ||
=== شعر و فعالیت ادبی === | === شعر و فعالیت ادبی === | ||
صفایی به سرودن شعر کلاسیک با سبک سنتی پایبند بود. اشعارش در مطبوعات و مجموعههای ادبی منتشر شد | صفایی به سرودن شعر کلاسیک با سبک سنتی پایبند بود. اشعارش در مطبوعات و مجموعههای ادبی منتشر شد.<ref name=":2" /> | ||
== دیدگاههای ابراهیم صفایی == | == دیدگاههای ابراهیم صفایی == | ||
خط ۹۳: | خط ۹۳: | ||
=== رویکرد درباری و تحریف === | === رویکرد درباری و تحریف === | ||
روش تاریخنگاری ابراهیم صفایی به دلیل «درباری بودن» مورد انتقاد است. او به سلاطین قاجار ارادت داشت و مظالم حکومتی را نادیده گرفته است. | روش تاریخنگاری ابراهیم صفایی به دلیل «درباری بودن» مورد انتقاد است. او به سلاطین قاجار ارادت داشت و مظالم حکومتی را نادیده گرفته است. کمرنگ کردن جنایات حکومتی، تاریخنگاری او را یکسویه نشان میدهد. همچنین، او اعدام روحانیون مشروطهخواه را «قتل» خواند، اما قتل ناصرالدین شاه را جنایت دانست، که این تضاد انتقاداتی را برانگیخت. | ||
=== جعل و یکسویهنویسی === | === جعل و یکسویهنویسی === | ||
خط ۱۰۲: | خط ۱۰۲: | ||
=== سالهای پایانی و درگذشت === | === سالهای پایانی و درگذشت === | ||
[[پرونده:ابراهیم صفایی؛1.jpg|جایگزین=ابراهیم صفایی|بندانگشتی|270x270پیکسل|ابراهیم صفایی]] | [[پرونده:ابراهیم صفایی؛1.jpg|جایگزین=ابراهیم صفایی|بندانگشتی|270x270پیکسل|ابراهیم صفایی]] | ||
ابراهیم صفایی در سالهای پایانی عمرش به پژوهش تاریخی و انتشار اسناد ادامه داد. او پس از تأسیس انجمن تاریخ در ۱۳۴۷، نشریه «پژوهش انجمن» را تا خرداد ۱۳۵۷ بهصورت فصلی منتشر کرد و در این دوره، عضویت در کنگره تاریخ (۱۳۴۹)، کنگره تاریخ و فرهنگ ایران (۱۳۵۰)، و انجمن تاریخ فرهنگستان (۱۳۵۱) را بر عهده داشت | ابراهیم صفایی در سالهای پایانی عمرش به پژوهش تاریخی و انتشار اسناد ادامه داد. او پس از تأسیس انجمن تاریخ در ۱۳۴۷، نشریه «پژوهش انجمن» را تا خرداد ۱۳۵۷ بهصورت فصلی منتشر کرد و در این دوره، عضویت در کنگره تاریخ (۱۳۴۹)، کنگره تاریخ و فرهنگ ایران (۱۳۵۰)، و انجمن تاریخ فرهنگستان (۱۳۵۱) را بر عهده داشت. صفایی در سال ۱۳۸۶ هجری شمسی درگذشت. جزئیات بیشتری درباره محل یا شرایط درگذشت او در دست نیست. | ||
=== میراث فرهنگی و تأثیرات === | === میراث فرهنگی و تأثیرات === | ||
میراث ابراهیم صفایی در تاریخنگاری معاصر ایران دوگانه است: از یک سو، او با بیش از ۴۰ کتاب معتبر بر اساس اسناد، مرجعی برای محققان ایجاد کرد و راه نوینی در بررسی نهضت مشروطه و دوره قاجار گشود. آثارش، بهویژه «رهبران مشروطه»، بهعنوان «درستترین پژوهش» درباره نهضت مشروطیت شناخته میشود که «بدون تعصب، خوبیها و بدیها، خدمتها و خیانتها را آشکار میکند». برخیها میگویند که «رهبران مشروطه، شاید درستترین پژوهشی است که درباره نهضت مشروطیت ایران نوشته شده» و «حقایق را پس از نیم قرن آشکار کرده و راه نوینی در تاریخنگاری گشوده است». رویکرد مردمنگارانه صفایی، که تاریخ را از دریچه روزنامهنگاری میدید، به ثبت رنجهای مردم ناشناخته مانند داستان فتحالله وزیرزاده کمک کرد و «واقعیتهای فساد اداری و فقر سیستماتیک» را نشان داد. او همچنین بهعنوان ترانهسرایی که برای مردم ناشناخته دغدغه داشت، شناخته میشود. تاریخپژوهی که ترانه هم میسرود. شاید برای مردمی که در تاریخنگاریهایش گاه و بیگاه دغدغه آنها را داشت. | میراث ابراهیم صفایی در تاریخنگاری معاصر ایران دوگانه است: از یک سو، او با بیش از ۴۰ کتاب معتبر بر اساس اسناد، مرجعی برای محققان ایجاد کرد و راه نوینی در بررسی نهضت مشروطه و دوره قاجار گشود. آثارش، بهویژه «رهبران مشروطه»، بهعنوان «درستترین پژوهش» درباره نهضت مشروطیت شناخته میشود که «بدون تعصب، خوبیها و بدیها، خدمتها و خیانتها را آشکار میکند». برخیها میگویند که «رهبران مشروطه، شاید درستترین پژوهشی است که درباره نهضت مشروطیت ایران نوشته شده» و «حقایق را پس از نیم قرن آشکار کرده و راه نوینی در تاریخنگاری گشوده است». رویکرد مردمنگارانه صفایی، که تاریخ را از دریچه روزنامهنگاری میدید، به ثبت رنجهای مردم ناشناخته مانند داستان فتحالله وزیرزاده کمک کرد و «واقعیتهای فساد اداری و فقر سیستماتیک» را نشان داد. او همچنین بهعنوان ترانهسرایی که برای مردم ناشناخته دغدغه داشت، شناخته میشود. تاریخپژوهی که ترانه هم میسرود. شاید برای مردمی که در تاریخنگاریهایش گاه و بیگاه دغدغه آنها را داشت. | ||
از سوی دیگر، میراث صفایی با انتقادهایی همراه است که رویکرد درباری و تحریفگر او را برجسته میکند. منتقدان معتقدند آثارش مظالم حکومتی قاجار را کمرنگ جلوه میدهد و به سلاطین ارادت نشان میدهد، که این جهتگیری سلطنتطلبانه به درک متعادل تاریخ آسیب میزند | از سوی دیگر، میراث صفایی با انتقادهایی همراه است که رویکرد درباری و تحریفگر او را برجسته میکند. منتقدان معتقدند آثارش مظالم حکومتی قاجار را کمرنگ جلوه میدهد و به سلاطین ارادت نشان میدهد، که این جهتگیری سلطنتطلبانه به درک متعادل تاریخ آسیب میزند.<ref name=":0" /><ref name=":1" /><ref name=":2" /><ref name=":3" /> | ||
== منابع == | == منابع == |