میلیشیا: تفاوت میان نسخه‌ها

'''میلیشیا،''' به معنی نیروی نظامی پاره‌وقت پس از انقلابات معاصر وارد فرهنگ مبارزاتی مردم ایران شد. پس از [[انقلاب ضدسلطنتی]] مردم ایران، واژهٔ ملیشیا در ایران برای اولین بار توسط [[سازمان مجاهدین خلق ایران]] وارد فرهنگ جامعه گردید. روز ۲ آذر ۱۳۵۸ [[مسعود رجوی]] تشکیل میلیشیا را اعلام کرد. در سال ۱۳۵۷ (۱۹۷۹ میلادی) [[سازمان مجاهدین خلق ایران]] به طور گسترده‌ای وارد فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی شد. رهبران [[سازمان مجاهدین خلق ایران]] بعد از آزادی از زندان‌های [[محمدرضا پهلوی|شاه]] تعدادی معدود و انگشت‌شمار بودند که در رأس آنها [[مسعود رجوی]] بود که سال‌های زیادی را در زندان‌های دیکتاتوری [[محمدرضا پهلوی|شاه]] سپری کرده بودند. مجاهدین خلق برای گسترش فعالیت‌های خود تشکیل میلیشیا و سازماندهی میلیشیای مردمی را در دستور کار خود قرار دادند. آنها توانستند با سازماندهی نیروهای جوان  فعالیت‌های گسترده‌ای انجام دهند. طول عمر این مبارزهٔ سیاسی و افشاگرانهٔ هواداران [[سازمان مجاهدین خلق ایران|مجاهدین]] و میلیشیا از ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ تا ۳۰ خرداد ۱۳۶۰ بود. البته فعالیت‌های سیاسی میلیشیا مستمرا با حملات نیروهای حامی خمینی مشهور به چماقداران مواجه می‌شد. در طول این دو سال ونیم تعداد زیادی از نیروهای میلیشیا مجروح و حتی در اثر جراحات وارده جان خود را از دست دادند. [[شریه ی مجاهد|نشریهٔ مجاهد]] ارگان رسمی [[سازمان مجاهدین خلق ایران]] که با ۶۰۰هزار تیراژ در سراسر کشور منتشر می‌شد، توسط میلیشیای مجاهد خلق به میان مردم برده می‌شد. همچنین نیروهای میلیشیا با برپایی میز‌های کتاب و با بحث‌های خیابانی؛ کتابها و نشریات [[سازمان مجاهدین]] را به فروش می‌رساندند.

از دیگر فعالیت‌های سیاسی میلیشیا در صحنهٔ سیاسی جامعهٔ ایران فعالیت‌های گستردهٔ در انتخابات ریاست جمهوری و مجلس شورای ملی بود.

در ۳۰ خرداد۱۳۶۰، [[سازمان مجاهدین خلق ایران]] برای استیفای حقوق مردم به ویژه آزادیهای مردمی با میلیشیای مجاهد خلق تظاهرات مسالمت‌آمیز ۵۰۰هزار نفره‌ای را در تهران سازمان داد اما پاسداران رژیم به دستور [[خمینی]] با به رگبار بستن این تظاهرات یک جنگ گسترده را علیه مجاهدین خلق ایران آغاز کرد. بعد از آن دیگر امکان هر گونه فعالیت سیاسی مسالمت‌آمیز از بین رفت و به این ترتیب میلیشیای مجاهد خلق وارد دوران مقاومت مسلحانه در مقابل رژیم [[خمینی]] شد.

یک سازمان نظامی شامل شهروندان با آموزش نظامی محدود، که برای خدمات در شرایط اضطراری در دسترس است، معمولاً برای دفاع محلی است. در بسیاری از کشورها واژهٔ میلیشیا به گذشته‌های بسیار دور برمی‌گردد. به طور مثال مقدونیه تحت فرماندهی فیلیپ دوم (۳۳۶ سال قبل از میلاد) دارای یک نیروی نظامی میلیشیا از اقوام مختلف در مناطق مرزی بود که می‌توانست به ارتش فراخوانده شود. در فرانسه در قرن هجدهم، یک هجدهم از میلیشیا مجبور بودند هر ساله وارد ارتش عادی شوند.<ref>[https://www.britannica.com/topic/militia فرهنگ بریتانیکا]</ref>

=== میلیشیا :آمریکا ===

واژهٔ میلیشیا برای اولین بار توسط [[سازمان مجاهدین خلق ایران]] بکار گرفته شد. کاربرد این واژه پیش از آن مرسوم نبود. مسعود رجوی رهبر سازمان مجاهدین خلق ایران ارتش میلیشیا را در ۲ آذر سال ۱۳۵۸ تأسیس کرد. اصلی‌ترین نقش میلیشیا در سال‌های بعد از سقوط دیکتاتوری سلطنتی در ایران فعالیت‌های تبلیغی و آگاهی‌بخشی در میان مردم بود. آنها توانستند در مدت زمان بسیار کوتاهی پیام سازمان مجاهدین خلق را به میان مردم ببرند و نقش مهمی در راستای ارتقاء فهم و آگاهی سیاسی مردم داشته باشند.

نبرد کرامه نقطه تحول بزرگی برای [[جنبش فتح]] و مقاومت فلسطین به حساب می‌آید. بعد از جنگ کرامه و عقب‌نشینی نیروهای نظامی ارتش اسرائیل جنبش الفتح به پیروزی بزرگی دست یافت. این پیروزی موجب سرازیر شدن درخواست عضویت در مقاومت فلسطین به خصوص از طرف روشنفکران و دارندگان مدارک دانشگاهی گردید. جنبش الفتح برای به خدمت گرفتن این نیروی عظیم ملی مردمی آنها را در نهادهای میلیشیا سازماندهی کرد. این نیروها در کنار آموزش‌های رزمی و دفاعی می‌توانستند به کارهای روزانهٔ خود هم بپردازند. به همین خاطر به آنها چریک نیمه وقت هم گفته می‌شد. میلیشیا یعنی نیروی رزمندهٔ نیمه‌وقت که هنوز حرفه‌ای رزم و نبرد نشده‌ است.<ref>[http://zien.maarefefelestin.com/index.php?title=کرامه،_نبرد_ـ_1968 دانشنامه اسرائیل]</ref>

بعد از پیروزی انقلاب ضد سلطنتی در سال ۱۳۵۷[[سازمان مجاهدین خلق ایران]] به مدت ۲ سال و نیم به فعالیت گستردهٔ تبلیغی و سیاسی دست زد. آنها برای پیشبرد اهداف انقلابی در جامعه توانستند با روش‌های سیاسی مبارزهٔ خود را به پیش ببرند. در این راستا میلیشیای مردمی نقش تعیین‌کننده‌ای درپیاده کردن آن اهداف داشت. بطور مثال وقتی امکانات عمومی تبلیغات (رادیو- تلویزیون وتربیون‌های همگانی) دراختیار نیروهای انقلابی گذاشته نمی‌شد، وامکانات مالی و فنی گسترده‌ای هم وجود نداشت، آنها توانستند از طریق سازماندهی میلیشیایی بهترین واصولی‌ترین تبلیغات را در راستای آگاهی‌بخشی سیاسی توده‌ای جامعه داشته باشند.

هر نیروی انقلابی و از جمله میلیشیا درشرایط مختلف نمی‌تواند صرفاً کار نظامی را پیشه کرده و مبارزه‌اش را فقط درارتباط با سلاح جامه عمل بپوشاند. از آنجا که اساساً کار نظامی هم با هدف سیاسی صورت می‌گیرد و رابطه نزدیکی بین کار نظامی و کار سیاسی وجود دارد: میلیشیا نیز بایستی تحرک سیاسی لازم را دررابطه با عملکردهای انقلابی‌اش و دررابطه با سایر نیروهای اجتماعی و شرایط محیطی پیرامونش و . . . داشته باشد.

میلیشیا کارش را از اواخر تابستان ۵۸ شروع کرد. تکاپوی او ترویج آگاهی و آزادی و دموکراسی و افشای تمامیت‌خواهان بود که خیال داشت سلطه سیاه خود را تثبیت کند. اینان دختران و پسرانی جوان بودند که یا دانش‌آموز دبیرستان بودند و یا جوانان غیردانش‌آموز. معمولاً صبح تا ظهر سر کلاس و کارشان بودند. بعدازظهر که پا به عرصهٔ فعالیت اجتماعی و سیاسی می‌گذاشتند، چهرهٔ کوی و برزن و کوچه و خیابان و میدان‌های شهر هم تغییر می‌کرد و جلوه‌ای نو به خود می‌گرفت. با اینان چهره‌ای از ایران را می‌دیدی که هرگز هیچ نسلی از بازماندگان مشروطه و دورهٔ مصدق و افراد مسن آن موقع ایران، ندیده بودند. خاطره‌های سیاسی و اجتماعی آنها اصلاً چنین تصاویری از شهرها و روستاها را بیاد نمی‌آورد: نسلی جوان، شورمند، پرانگیزه، پرتکاپو، خلاق، صمیمی، منضبط، با شخصیت، شکیبا، مؤمن به آزادی و عاشق عدالت برای همگان.<ref>وبسایت [https://www.mojahedin.org/i/%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%B4%DB%8C%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%AC%D8%A7%D9%87%D8%AF-%D8%AE%D9%84%D9%82-%D8%AA%D9%88%D9%84%D8%AF%DB%8C-%D8%AA%DA%A9%D8%A7%D9%BE%D9%88%DB%8C-%D8%A2%DA%AF%D8%A7%D9%87%DB%8C-%D8%A2%D8%B2%D8%A7%D8%AF%DB%8C سازمان مجاهدین خلق ایران] </ref>

اولین هستهٔ میلیشیا از طرف [[سازمان مجاهدین خلق ایران]] دربین دانش‌آموزان شکل گرفته و تشکیل شد و به تدریج دربین قشرها مختلف خلق گسترش پیداکرد. دانش‌آموزان مدارس در کنار درس و تحصیل می‌توانستند به فعالیت‌های سازمانی هم بپردازند. آنها در خیابان‌ها و یا سر چهارراه‌ها دکه‌های کتاب و یا فروش نشریه برپا می‌کردند. همچنین برای سازمان کار بهتر اقدام به تشکیل انجمن‌های مدارس هم کرده بودند. عمده فعالیت‌های این انجمن‌ها تبلیغ [[سازمان مجاهدین خلق ایران|سازمان]] مجاهدین خلق ایران و شناساندن اهداف آن در میان دانش‌آموزان بود.

دانشگاه‌ها و مراکز علمی یکی دیگر از مهمترین مکان‌های فعالیت‌های سیاسی میلیشیا بود. برگزاری جلسات و کلاس‌های مختلف ایدئولوژیک در دانشگاه‌ها توسط میلیشیا سازماندهی و اجرا می‌شد. برگزاری کلاس‌های شعائز و عاشورا فلسفه‌‌ی آزادی توسط [[موسی خیابانی]] در مسجد دانشگاه تهران یکی از این فعالیت‌ها است. این کلاسها گام بسیار مهمی در شناساندن مبانی ایدئولوژیک سازمان مجاهدین خلق ایران به نسل جوان بود. شرکت‌کنندگان در این جلسات طیف‌های گسترده‌ای از دانشجویان و اساتید دانشگاه‌ها و روحانیون بودند.

انتخابات ریاست جمهوری در سال ۱۳۵۸ اجرا گردید. این انتخابات فرصتی حساس به دست آمده برای آمادگی میلیشیا بود که بتواند با تحرک سیاسی لازم وبا معرفی کاندیدای مطلوب نسل جوان نقش روشنگرانه و تأثیرگذار خود را در روند سیاسی جامعه نشان دهد. حضور فعال میلیشیای سازمان‌یافته مردمی درصحنه مبارزات انتخاباتی زمینه‌های تشکیل یک جبهه و ثقل انقلابی را درجامعه فراهم کرد. تیم‌های میلیشیائی مسئولیت انتقال پیام و برنامهٔ انقلابی ”کاندیدای مجاهدین خلق [[مسعود رجوی]] را بعهده داشتند. این فعالیت برای میلیشیا یک جنگ سیاسی دشوار بود. در ۲سال و نیم مبارزهٔ افشاگرانه که فاز سیاسی نامیده می‌شود [[سازمان مجاهدین]] خلق ایران از رسانه‌های تبلیغی و عمومی محروم بودند. آنها نمی‌توانستند پیام و حرف‌های خودشان را از طریق تلویزیون یا رادیو و حتی تریبون آزاد به گوش مردم جامعه برسانند. این رسالت به عهدهٔ میلیشیا بود. برجسته‌ترین ویژگی میلیشیا در این فعالیت‌ها نظم و انضباط تشکیلاتی و آهنین آنها بود. آنها با اتکاء بر انتخاب آگاهانه و مشتاقانهٔ خود حاضر بودند کشته شوند اما درمقابل حمله و هچوم پاسداران عکس‌العمل نشوند. آنها ۲ سال و نیم مبارزهٔ سیاسی را بدون کوچکترین خدشه در اصول انضباط تشکیلاتی طی کردند.

رژه میلیشیا، توسط هوادار [[سازمان مجاهدین خلق ایران]] در روز چهارشنبه بیستم فروردین ماه به دعوت انجمن دانشجویان مسلمان دانشگاه تهران با برگزاری یک رژهٔ بزرگ از دانشگاه تهران تا مقابل سفارت آمریکا قدرت و توان تشکیلاتی خود را به نمایش گذاشت. زمین چمن دانشکاه تهران و برخی خیابان‌های اطراف از هزاران نفر میلیشیای دانش‌آموز، دانشجو، کارگر، کارمند، بازاری و سایر قشرها خلق که از محلات محتلف تهران آمده بودند موج می‌زد. رژه‌ی واحدهای منظم میلیشیا که صف طویلی را تشکیل می‌داد، همراه با حرکات نظامی و نیز خواندن سرودهای مجاهدین خلق مردم نظاره‌گر را که در اطراف خیابان‌ها بودند غرق در شادی کرده بود.

طی ۲ سال و نیم فعالیت سیاسی سازمان مجاهدین خلق ایران جلسات و میتینگ‌های بسیاری را در شهرهای ایران برگزار کرد. در اکثر این میتینگ‌ها که مسعود رجوی سخنرانی می‌کرد میلیشیا عهده‌دار حفاظت و امنیت آن بود. آنها با زنجیر انسانی در اطراف محوطهٔ میتینگ‌ها مانع حمله و هجوم نیروهای سرکوب‌گر خمینی به مردمی می‌شدند که برای شرکت در این میتینگ‌ها آمده بودند. در برزگترین میتینگ مجاهدین که مسعود رجوی تحت عنوان چه باید کرد؟ سخنرانی می‌کرد نیروهای میلیشیا در اطراف استادیوم امجدیه مانع ورود نیروهای رژیم خمینی می‌شدند. انضباط تشکیلاتی و آهنین میلیشیا مانع هرگونه عکس‌العمل در قبال ضربات [[سپاه پاسداران]] می‌شد. آنها می‌خواستند تا جاییکه امکان فعالیت سیاسی و مسالمت‌آمیز وجود دارد برای افشای ماهیت ارتجاعی حاکمیت بهره ببرند. حتی نه تنها به قیمت کتک خوردن بلکه به قیمت فدا کردن خود. در این روز میلیشیای مجاهد خلق مصطفی ذاکری جان خود را از دست داد.

[[نشریه مجاهد]] ارگان رسمی سازمان مجاهدین خلق ایران بود. این نشریه با تیراژ ۶۰۰ هزار نسخه در ایران به چاپ می‌رسید که در تاریخ ایران بی‌سابقه بود. این نشربه به سرعت جای خود را در صحنهٔ سیاسی و اجتماعی ایران باز کرد و به ارگانی کارآمد جهت تبلیغ خطوط و مواضع انقلابی مجاهدین و افشای سیاست‌های ارتجاع حاکم تبدیل می‌شود. نشریهٔ مجاهد به مهمترین نشریهٔ سیاسی کشور تبدیل شده بود آنهم در شرایطی که انتشار آن از جانب رژیم ممنوع اعلام گردیده بود که به صورت مخفیانه چاپ و توزیع می‌شد. توزیع و فروش [[نشریه مجاهد]] در سراسر ایران بر عهدهٔ میلیشیا بود. نشریهٔ مجاهد در شرایطی چاپ و توزیع می‌شد که هر روز ستادهای تبلیغی و میتینگ‌های مجاهدین خلق ایران مورد هجوم و حمله قرار می‌گرفت. در شرایط نظامی و پلیسی و سرکوب مسئولیت تدوین و چاپ و توزیع نشریهٔ مجاهد بر دوش میلیشیا بود که نشریه‌ی مجاهد را بتوانند به اقصی نقاط ایران برسانند.

کلاس‌های [[تبیین جهان|تببین جهان]] توسط [[مسعود رجوی]] هر هفته در روزهای جمعه در مسجد دانشگاه صنعتی شریف برگزار می‌شد. برگزاری و حفظ نظم و امنیت این جلسات تماماً بر عهدهٔ میلیشیا بود. [[مسعود رجوی]] در این کلاس‌ها مبانی اسلام انقلابی و توحیدی را در مقابل اسلام ارتجاعی آموزش می‌داد. این کلاس‌ها ۱۰ هزار نفر شرکت‌کننده داشت که شامل اساتید دانشگاه‌ها دانشجویان رشته‌های مختلف دانش‌آموزان و دیگر قشرها مختلف جامعه بود. بلافاصله بعد از این کلاس‌ها متون این سخنرانی توسط میلیشیا تایپ شده و در جزوات مختلف به اقصی نقاط ایران ارسال می‌شد. به طوریکه طی یک هفته (تا جلسهٔ بعدی) این سخنرانی به صورت کتاب و یا نوار و حتی فیلم ویدئو در دسترس مردم قرار می‌گرفت.[[پرونده:فروش نشریه ی مجاهد توسط میلیشیا.jpg|جایگزین=فروش نشریه مجاهد توسط میلیشیا|بندانگشتی|فروش نشریهٔ مجاهد توسط میلیشیا]]

مسعود رجوی در این کلاس‌ها که به طور منظم در روزهای جمعه تشکیل می‌شد مبانی توحیدی اسلام و تبیین فلسفی توحید را آموزش می‌داد. کلاس‌های تبیین جهان نقطهٔ عطفی در فهم جهان و هستی از دیدگاه توحیدی بود. مسعود رجوی با مقایسهٔ مکاتب مختلف جهان؛ اسلام انقلابی را بطور علمی تبیین می‌کرد. این کلاس‌ها دیدگاه‌ها و نقطه‌نظرات عقیدتی و ایدئولوژیک و سیاسی سازمان مجاهدین خلق ایران را روشن می‌کرد.

میلیشیای مجاهد خلق در کنار فعالیت‌های تحصیلی خود به کارهایی از قبیل کمک در مناطق محروم؛ تشکیل انجمن‌های محلات برای کمک مردم بی بضاعت؛ کمک در روستاها و مزارع؛ کمک به جمع‌آوری اعانه و دیگر کارهای عمرانی در مناطق روستایی و شهری می‌پرداخت. ناصر محمدی یکی از میلیشیای‌های جوان است که در انجمن میثاق در سال ۱۳۵۹ توسط پاسداران جان باخت.

بعد از ۳۰ خرداد ۱۳۶۰ هرگونه راه مبارزهٔ مسالمت‌آمیز در مقابل رژیم خمینی بسته شد و سازمان مجاهدین وارد مرحلهٔ رویارویی نظامی با حاکمیت شد. از این پس میلیشیای مجاهد خلق یک نیروی مدافع نبود که در مقابل ضربات و شلیک پاسداران سکوت کند. در فردای [[تظاهرات ۳۰ خرداد ۱۳۶۰|تظاهرات ۳۰ خرداد]] دادستانی انقلاب تعدادی از میلیشیای مجاهد خلق را که در راهپیمایی مسالمت‌آمیز مردم تهران دستگیرشده بودند را حتی بدون اظهار هویت به جوخهٔ تیرباران سپرد و تصاویر آنها را در روزنامهٔ اطلاعات به چاپ رساند. هر روز ده‌ها و صدها میلیشیا اعدام می‌شدند و در گورهای جمعی دفن می‌شدند. هر روز خانه‌های تیمی میلیشیا مورد حمله قرار می‌گرفت. میلیشیا با تمام توان به مقابله برمی‌خواست. یا کشته می‌شد و یا دستگیر می‌شد. [[زندان اوین]] پذیرای روزانهٔ هرازان میلیشیا بود. طی مدت نزدیک به ۳ دهه از شروع فاز نظامی تقریباً ۱۲۰ هزار تن از میلیشیاها جان خود را از دست داده بودند. بزرگترین و مهیب‌ترین قتل‌عام میلیشیا در سال ۱۳۶۷ صورت گرفت که طی چند ماه بیش از ۳۰ هزار میلیشیا در سراسر ایران به دار آویخته شدند. بسیاری از این میلیشیاها دورهٔ محکومیت خود را تمام کرده بودند.

کتاب شهیدان مقاومت حاوی اسامی شهدای میلیشیای مجاهد خلق است که تا به الان به دست آمده‌ است.