کاربر:Ehsan/صفحه تمرین3: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{Infobox civil conflict | |||
| title = تظاهرات سراسری ۱۳۹۶ ایران | |||
| partof = | |||
|image =VOA map about 2017–18 Iranian protests.jpg | |||
| caption = تظاهرات سراسری در مناطق مختلف ایران، دی ۱۳۹۶ | |||
| date = ۷ دی ۱۳۹۶/ ۲۸ دسامبر ۲۰۱۷ - تاکنون ({{سن به سال، ماه، هفته و روز|month1=12|day1=۲۸|year1=۲۰۱۷}}) | |||
| place = {{فهرست یک‌دست| | |||
* [[مشهد]] | |||
* [[نیشابور]] | |||
* [[کاشمر]] | |||
* [[بیرجند]]<ref>{{یادکرد وب | عنوان=تظاهرات مردم بیرجند در اعتراض به گرانی: مرگ بر روحانی، مرگ بر گرانی | وبگاه=Radid| تاریخ=2017-12-30 | سال=2017 | پیوند=http://radis.co/?p=2190| کد زبان=fa | تاریخ بازبینی=2017-12-31}}</ref> | |||
* [[شاهرود]] | |||
* [[بجنورد]]<ref>{{یادکرد وب | عنوان=ادامه شبانه تظاهرات در بجنورد. شامگاه جمعه ۸ دی | وبگاه=رادیو فردا| تاریخ=2017-12-30 | سال=2017 | پیوند=https://www.radiofarda.com/a/28947252.html| کد زبان=fa | تاریخ بازبینی=2017-12-31}}</ref> | |||
* [[قوچان]] | |||
* [[سبزوار]] | |||
* [[ساری]] | |||
* [[قائمشهر]] | |||
* [[رشت]] | |||
* [[قزوین]] | |||
* [[قم]]<ref>{{یادکرد وب | عنوان=تظاهرات سراسری ضد حکومتی در شهرهای ایران | وبگاه=حقوق بشر ایران| تاریخ=2017-12-30 | سال=2017 | پیوند=https://humanrightsiniran.com/1396/52852| کد زبان=fa | تاریخ بازبینی=2017-12-31}}</ref> | |||
* [[همدان]] | |||
* [[خوی]] | |||
* [[کرمانشاه]] | |||
* [[خرم‌آباد]]<ref name="d0n3f">{{یادکرد وب | عنوان=اعتراضات شبانه در شهرهای ایران؛ دو نفر در لرستان کشته شدند | وبگاه=euronews | تاریخ=2017-12-30 | سال=2017 | پیوند=http://fa.euronews.com/2017/12/30/unrests-in-several-iranian-cities-continued-during-night-as-two-people-killed | کد زبان=ar | تاریخ بازبینی=2017-12-31}}</ref> | |||
* [[اصفهان]] | |||
* [[اهواز]]<ref>{{یادکرد وب | عنوان=تظاهرات مردم اهواز؛ با شعار مرگ بر دیکتاتور + فیلم | وبگاه=Mojahedin.org| تاریخ=2017-12-30 | سال=2017 | پیوند=https://www.mojahedin.org/news/209870/تظاهرات-مردم-اهواز؛-با-شعار-مرگ-بر-دیکتاتور-^-فیلم| کد زبان=fa | تاریخ بازبینی=2017-12-31}}</ref> | |||
* [[زاهدان]]<ref>{{یادکرد وب | عنوان=تظاهرات مردم زاهدان؛ با شعار سوریه را رها کن فکری به‌حال ما کن + فیلم | وبگاه=Mojahedin.org| تاریخ=2017-12-30 | سال=2017 | پیوند=https://www.mojahedin.org/news/209872/تظاهرات-مردم-زاهدان؛-با-شعار-سوریه-را-رها-کن-فکری-به-حال-ما-کن-^-فیلم| کد زبان=fa | تاریخ بازبینی=2017-12-31}}</ref> | |||
* [[گرگان]]<ref>{{یادکرد وب | عنوان=مردم و جوانان گرگان به قیام‌کنندگان پیوستند - شنبه ۹دی ۹۶ + فیلم | وبگاه=Mojahedin.org| تاریخ=2017-12-30 | سال=2017 | پیوند=https://www.mojahedin.org/news/209933/مردم-و-جوانان-گرگان-به-قیام-کنندگان-پیوستند-شنبه-۹دی-۹۶-^-فیلم| کد زبان=fa | تاریخ بازبینی=2017-12-31}}</ref> | |||
* [[میانه (شهر)|میانه]] | |||
* [[جهرم]] | |||
* [[بهشهر]] | |||
* [[آمل]] | |||
* [[تنکابن]] | |||
* [[اردبیل]] | |||
* [[تبریز]]<ref>{{یادکرد وب | عنوان=تبریز کارگر شمالی - تظاهرات مردم یاشا آذربایجان یاشا تبریز - ۹ دی ۱۳۹۶ | وبگاه=Youtube| تاریخ=2017-12-30 | سال=2017 | پیوند=https://www.youtube.com/watch?v=1ibGQ3h_zQs| کد زبان=fa | تاریخ بازبینی=2017-12-31}}</ref><ref>{{یادکرد وب | عنوان=اعتراضات در شهرهای ایران: بازداشت‌ها و واکنش‌ها | وبگاه=Euronews| تاریخ=۲۹/۱۲/۲۰۱۷ | سال=2017 | پیوند=http://fa.euronews.com/2017/12/29/protests-in-iran-arrest-tehran-cities-economy-anti-regime-politics-reactions| کد زبان=fa | تاریخ بازبینی=2017-12-31}}</ref> | |||
* [[ارومیه]] | |||
* [[زنجان]]<ref>{{یادکرد وب | عنوان=اعتراضات شبانه در شهرهای ایران؛ دو نفر در لرستان کشته شدند | وبگاه=Euronews| تاریخ=2017-12-30 | سال=2017 | پیوند=http://fa.euronews.com/2017/12/30/unrests-in-several-iranian-cities-continued-during-night-as-two-people-killed| کد زبان=fa | تاریخ بازبینی=2017-12-31}}</ref> | |||
* [[ابهر]] | |||
* [[هشتگرد]]<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=VhhcXLe0t8M تظاهرات هشتگرد]</ref> | |||
* [[کرج]]<ref name=ToolAutoGenRef7 /> | |||
* [[تهران]] | |||
* [[ساوه]] | |||
* [[دهلران]] | |||
* [[کاشان]] | |||
* [[اراک]] | |||
* [[دورود]]<ref name="d0n3f" /> | |||
* [[ملایر]] | |||
* [[دزفول]]<ref>{{یادکرد وب | عنوان=ادامه تظاهرات مردم در شهر دزفول ایران | وبگاه=خبرگزاری آناتولی| تاریخ=2017-12-30 | سال=2017 | پیوند=http://anadoluagency.com/fa/vg/گالری-ویدئو/ادامه-تظاهرات-مردم-در-شهر-دزفول-ايران/0| کد زبان=fa | تاریخ بازبینی=2017-12-31}}</ref> | |||
* [[الیگودرز]] | |||
* [[بروجرد]]<ref>{{یادکرد وب | عنوان=تظاهرات مردم بروجرد ۱۲ دی | وبگاه=Youtube| تاریخ=2018-01-01 | سال=2018 | پیوند=https://www.youtube.com/watch?v=Kp9klEl5Ofo| کد زبان=fa | تاریخ بازبینی=2018-01-30}}</ref><ref>{{یادکرد وب | عنوان= یک تبعه اروپایی در اغتشاشات بروجرد دستگیر شد | وبگاه=الف| تاریخ=2018-01-03 | سال=2018 | پیوند=http://www.alef.ir/news/3961013156.html| کد زبان=fa | تاریخ بازبینی=2018-01-30}}</ref> | |||
* [[ایذه]] | |||
* [[کرمان]]<ref>{{یادکرد وب | عنوان=kerman Anti government protest 2017 Dezember Iran | وبگاه=Youtube| تاریخ=2017-12-30 | سال=2017 | پیوند=https://www.youtube.com/watch?v=o5w3D9aT-Ek| کد زبان=fa | تاریخ بازبینی=2017-12-31}}</ref> | |||
* [[شیراز]] | |||
* [[بوشهر]] | |||
* [[بوکان]]<ref name=ToolAutoGenRef7>[http://www.payaam.org/iran/2017/12/page219.html چهارمین روز از تظاهرات سراسری علیه جمهوری اسلامی]</ref> | |||
* [[نجف‌آباد]] | |||
* [[بندرعباس]]<ref>{{یادکرد وب | عنوان=قیام جوانان بندرعباس با شعار مرگ بر خامنه‌ای - شنبه ۹دی ۹۶ + فیلم | وبگاه=Mojahedin.org| تاریخ=2017-12-30 | سال=2017 | پیوند=https://www.mojahedin.org/news/209939/قیام-جوانان-بندرعباس-با-شعار-مرگ-بر-خامنه-ای-شنبه-۹دی-۹۶-^-فیلم| کد زبان=fa | تاریخ بازبینی=2017-12-31}}</ref> | |||
* [[شهرکرد]] | |||
* [[لاهیجان]] | |||
* [[مراغه]] | |||
* [[پردیس (پردیس)|پردیس]] | |||
* [[تاکستان]] | |||
* [[سنندج]] | |||
* [[کنگاور]] | |||
* [[تویسرکان]]<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=jgUjRXThCT8 10دیماه 96 و کرمانشاه و بانه و تویسرکان در اعتراضات]</ref> | |||
* [[شاهین‌شهر]] | |||
* [[قهدریجان]] | |||
* [[ایلام]] | |||
* [[شهرضا]] | |||
* [[خرمدره]] | |||
* [[بانه]] | |||
* [[چابهار]] | |||
* [[نورآباد (دلفان)|نورآباد]] | |||
* [[شوشتر]] | |||
* [[بابل (شهر)|بابل]]<ref>{{یادکرد وب | عنوان=تظاهرات سراسری امروز ٩ دی ماه ١٣٩٦ بابل | وبگاه=Youtube| تاریخ=2017-12-30 | سال=2017 | پیوند=https://www.youtube.com/watch?v=GXglbgXJIK4| کد زبان=fa | تاریخ بازبینی=2017-12-31}}</ref> | |||
* [[خمینی‌شهر]] | |||
* [[دهدشت]] | |||
* [[یزد]] | |||
* [[ماهشهر]] | |||
* [[شادگان]] | |||
* [[لنجان]] | |||
* [[مهرشهر]] | |||
* [[آبادان]] | |||
* [[فولادشهر]] | |||
}} | |||
| coordinates = | |||
| causes = | |||
;'''مسائل اقتصادی و مالی''' | |||
* فشار اقتصادی<ref name="Guardian301217">{{Cite news |url=https://www.theguardian.com/world/2017/dec/29/iranian-police-disperse-anti-government-protests |title=Protests over alleged corruption and rising prices spread to Tehran |author=Reuters |work=[[The Guardian]] |date=30 December 2017 |accessdate=30 December 2017}}</ref> | |||
* فساد دولتی و حکومتی<ref name="Guardian301217" /> | |||
* بیکاری<ref name="Guardian301217" /> | |||
* مداخلات در کشورهای خارجی (سوریه، عراق، یمن، لبنان، فلسطین، بحرین)<ref name="Guardian301217" /> | |||
* استبداد دینی و سیاسی<ref name="MAJ" /> | |||
| goals = | |||
;'''اعتراض به ظلم و فساد''' | |||
* جلوگیری از مداخله در کشورهای دیگر<ref name="Guardian301217" /> | |||
* لغو حجاب اجباری | |||
* پایان استبداد دینی و سیاسی<ref name="MAJ" /> | |||
| methods = {{hlist|[[تظاهرات]]|[[نافرمانی مدنی]]|[[اعتصاب]]}} | |||
| status = | |||
| result = | |||
| side1 = '''معترضان''' | |||
* معترضان طبقهٔ متوسط و کارگر<ref>{{cite web | last=Bengali | first=Shashank | last2=Mostaghim | first2=Ramin | title=Iran is seeing the biggest antigovernment protests in years. What's driving the unrest? | website=latimes.com | date=2017-12-31 | url=http://www.latimes.com/world/middleeast/la-fg-iran-explainer-20171231-story.html | access-date=2018-01-01}}</ref> | |||
* دانشجویان معترض | |||
* [[سلطنت‌طلب|سلطنت‌طلبان]]<ref>https://en.radiofarda.com/a/reactions-iran-protests-pahlavi-cotton-rajavi/28946510.html</ref> | |||
| side2 =[[پرونده:Emblem of Iran.svg|15px]] '''جمهوری اسلامی ایران''' | |||
* [[پرونده:NAJA.svg|15px]] [[ناجا]] | |||
** [[پرونده:NAJA.Special Forces.Branch.svg|15px]] [[یگان ویژه ناجا|یگان ویژه]]<ref name="خطیر 2018">{{cite web | last=خطیر | title=تصویری متفاوت از نیروهای یگان ویژه در تهران | website=تابناک | date=2018-01-01 | http://www.tabnak.ir/fa/news/760584/تصویری-متفاوت-از-نیروهای-یگان-ویژه-در-تهران | access-date=2018-01-02}}</ref> | |||
* [[پرونده:Seal of the Army of the Guardians of the Islamic Revolution.svg|15px]] [[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی]]<ref>{{یادکرد وب |عنوان=فرمانده سپاه معترضان را «اغتشاشگر و جیرهخوار بیگانه» خواند |ناشر=[[دویچه‌وله]] |تاریخ=۳ ژانویه ۲۰۱۸ |نشانی=http://www.dw.com/fa-ir/فرمانده-سپاه-معترضان-را-اغتشاشگر-و-جیرهخوار-بیگانه-خواند/a-42014607 |نقل قول=جعفری می‌گوید مجموعهٔ سپاه در روزهای اخیر تنها در اصفهان، لرستان و همدان «به‌طور محدود» وارد عمل شده}}</ref> | |||
** [[پرونده:Basij logo.png|15px]] [[بسیج|داوطلبان بسیجی]] (موسوم به لباس‌شخصی‌ها)<ref name="Farda 2017b">{{cite web | last=Farda | first=Radio | title=Latest On Continuing Unrest In Iran - Basij Enters The Foray To Crack Down | website=RFE/RL | date=2017-12-30 | url=https://en.radiofarda.com/a/28947733.html | access-date=2018-01-01}}</ref> | |||
* معترضان حامی حکومت و سید علی خامنه‌ای<ref>[http://www.farsnews.com/MediaDisplay.aspx?nn=13961011001322 راهپیمایی مردم چند شهر در اعتراض به اقدامات اخیر تخریبگران/ فارس]</ref> | |||
| side3 = | |||
| leadfigures1 = بدون ساختار رهبری | |||
| leadfigures2 = [[سید علی خامنه‌ای]] (رهبر){{سخ}}[[حسن روحانی]] (رئیس‌جمهور){{سخ}}[[عبدالرضا رحمانی فضلی]] (وزیر کشور) | |||
| leadfigures3 = | |||
| howmany1 = | |||
| howmany2 = | |||
| howmany3 = | |||
| casualties1 = | |||
| casualties2 = | |||
| casualties3 = | |||
|fatalities = | |||
دست‌کم ۵۰ تن<ref name="w times" />{{سخ}}بیش از ۲۵ تن در خیابان<ref>{{یادکرد وب |نام خانوادگی=Kamali Dehghan |نام=Saeid |عنوان= Iran's enemies to blame for unrest, says supreme leader, as nine die overnight |ناشر=[[گاردین|The Guardian]] |سال=2017 |تاریخ=January 2, 2017 |نشانی=https://www.theguardian.com/world/2018/jan/02/nine-more-reported-dead-in-iran-as-protests-enter-sixth-day |کد زبان=en}}</ref><ref name="new guardian">{{یادکرد وب |نام خانوادگی=Kamali Dehghan |نام=Saeid |عنوان= Iranian protester who died in custody 'was forced to take pills' |ناشر=[[گاردین|The Guardian]] |سال=2017 |تاریخ=January 18, 2017 |نشانی=https://www.theguardian.com/world/2018/jan/18/iranian-protester-who-died-in-custody-was-forced-to-take-pills |کد زبان=en}}</ref> ۷ تن در بازداشت<ref name="new guardian" /><ref>{{یادکرد وب | نشانی=http://www.bbc.com/persian/iran-42602810 | عنوان=مرگ یکی از بازداشت‌شدگان در زندان اوین تأیید شد | ناشر=[[بی‌بی‌سی فارسی]]}}</ref>{{سخ}}جزئیات: {{فهرست یک‌دست| | |||
* ۳ کشته در دورود لرستان در ۹ دی<ref>{{یادکرد وب | نشانی=http://entekhab.ir/fa/news/385940/استانداری-لرستان-در-درگیری‌های-دورود-2-نفر-کشته-شدند-هیچ-تیری-از-ناحیه-نیروهای-نظامی-انتظامی-و-امنیتی-به-سمت-مردم-شلیک-نشد-ردپای-گروههای-خارجی-نمایان-است | عنوان=استانداری لرستان: در درگیری‌های دورود 2 نفر کشته شدند / هیچ تیری از ناحیه نیروهای نظامی، انتظامی و امنیتی به سمت مردم شلیک نشد / ردپای گروههای خارجی نمایان است | ناشر=انتخاب}}</ref><ref>{{یادکرد وب | نشانی=http://www.etemaadonline.ir/news/news/151122| عنوان=عضو مجمع نمایندگان لرستان: در درگیری‌های دورود ۲ نفر کشته شدند / پلیس راهی جز شلیک به هنجارشکنان نداشت/ شما بگویید چطور باید آرامشان می‌کردند؟ /نمی‌توانیم بگوییم چهار تا آدم لاابالی را که به اموال عمومی تعرض میکنند آرام کنید | ناشر=اعتمادآنلاین}}</ref><ref>{{یادکرد وب | عنوان=Three killed in shooting by Revolutionary Guards during protests in central Iran | وبگاه=MIDDLE EAST| تاریخ=2017-12-30 | سال=2017 | پیوند=https://english.alarabiya.net/en/News/middle-east/2017/12/30/Three-protesters-shot-by-Revolutionary-Guards-in-Doroud-Central-Iran.html| کد زبان=en | تاریخ بازبینی=2017-12-31}}</ref><ref>{{یادکرد وب | نشانی=https://ir.voanews.com/a/iran-protest-/4185891.html | عنوان=تایید کشته‌شدن دو نفر در اعتراض لرستان؛ نماینده مجلس: کار پلیس بود | ناشر=voanews}}</ref> | |||
* ۲ کشته دیگر در ایذه<ref>{{یادکرد وب | عنوان=کشته شدن دو نفر در اعتراضات یکشنبه شب ایذه تأیید شد | وبگاه=BBC| تاریخ=2017-12-30 | سال=2017 | پیوند=http://www.bbc.com/persian/iran-42531594| کد زبان=fa | تاریخ بازبینی=2017-12-31}}</ref> | |||
* ۹ نفر در استان اصفهان<ref>[http://www.bbc.com/persian/iran-42539053 دست کم ۹ نفر در اعتراض‌های روز دوشنبه ایران کشته شدند]</ref> | |||
}} | |||
| injuries = ۱۰۰ نفر زخمی در ۱۰ دی<ref name="لحظه" /> و ۶ زخمی در ۹ دی<ref>https://tnews.ir/news/028c102160227.html</ref> | |||
| arrests = ۸۰۰۰ تن<ref name="w times">[https://www.washingtontimes.com/news/2018/jan/16/iran-tortures-kills-protesters-8000-citizens-arres/ Trump’s targeting of Iran comes as Islamic leaders torture and kill 8,000 protesters] The Washington Times</ref>{{سخ}}۴۵۳۴ تن (رئیس کمیسیون قضایی مجلس)<ref name="rdf1">«[https://www.radiofarda.com/a/f4_iranian_mps_visit_evin_prison_protests/29008088.html فیلم «خودکشی» سینا قنبری برای نمایندگان بازدیدکننده از اوین پخش شد]». [[رادیو فردا]]. تاریخ انتشار: ۱۰/بهمن/۱۳۹۶. تاریخ آخرین بازبینی: دوشنبه ۱۶ بهمن ۱۳۹۶ تهران ۰۴:۱۱.</ref>{{سخ}} | |||
۳۷۰۰ تن (خبرگزاری رسمی مجلس)<ref name="19th">{{یادکرد خبر|نام = |نام خانوادگی = |همکاران = |پیوند = http://www.icana.ir/Fa/News/364747/آمار-ضد-و-نقیض-از-بازداشت-دانشجویان-ارائه-لیستی-به-وزرای-اطلاعات،-کشور-و-علوم-برای-شناسایی |عنوان = آمار ضد و نقیض از بازداشت دانشجویان/ ارائه لیستی به وزرای اطلاعات، کشور و علوم برای شناسایی|اثر = | ناشر = خبرگزاری مجلس شورای اسلامی|صفحه = |تاریخ =۱۹ دی ۱۳۹۶ |بازیابی = ۹ ژانویه ۲۰۱۸}}</ref>{{سخ}} | |||
حدود ۲۰۰۰ تن<ref>«[https://www.radiozamaneh.com/375723 سینا قنبری معترض ۲۲ ساله در زندان اوین خودکشی کرد]». [[رادیو زمانه]]. تاریخ انتشار: ۱۸ دی ۱۳۹۶. تاریخ آخرین بازبینی: ۱۸ دی ۱۳۹۶.</ref>{{سخ}}حدود ۴۰۰ نفر (نقل از [[صدا و سیمای ایران|صدا و سیما]])<ref name="لحظه" />{{سخ}}بیش از ۱۰۰۰ تن<ref>[https://www.amnesty.org.uk/press-releases/iran-least-1000-detained-protesters-risk-torture Iran: at least 1,000 detained protesters at risk of torture] Amnesty International</ref><ref>[https://www.washingtonpost.com/world/more-than-1000-detained-in-crackdown-against-iran-protests-rights-groups-say/2018/01/04/0fe62760-f0df-11e7-95e3-eff284e71c8d_story.html?utm_term=.b23d9063d2e2 More than 1,000 detained in crackdown against Iran protests, rights groups say] Washington Post</ref><ref>[https://www.express.co.uk/news/world/899407/iran-protests-latest-killed-dead-arrested-tehran-demonstrations-donald-trump-middle-east THOUSAND arrested and 21 killed in Iran as violent regime protests enter their sixth day] Daily Express</ref>{{سخ}} | |||
جزئیات: {{فهرست یک‌دست| | |||
* ۱۳۸ نفر (مشهد)<ref name=ToolAutoGenRef6>[https://www.radiofarda.com/a/iran-newspapers-review/28952699.html دانش‌آموز ۱۳ ساله در خمینی شهر به ضرب گلوله کشته شد]</ref> | |||
* ۸۰ نفر (اراک) | |||
* ۱۰۰ نفر در ۹ دی (مرکزی)<ref>http://www.asriran.com/fa/news/583027/استاندار-مرکزی-بازداشت-100-نفر-زخمی-شدن-12-پلیس-حمله-دیشب-به-فرمانداری-اراک</ref> | |||
* ۴۵۰ نفر (تهران)<ref>{{یادکرد وب | عنوان=دست کم ۹ نفر در اعتراض‌های روز دوشنبه ایران کشته شدند | وبگاه=BBC| تاریخ=2017-12-30 | سال=2017 | پیوند=http://www.bbc.com/persian/iran-42539053| کد زبان=fa | تاریخ بازبینی=2017-12-31}}</ref><ref>{{یادکرد وب | عنوان=دست‌کم ۳۰۰ نفر در اعتراضات شنبه شب دستگیرشده‌اند | وبگاه=BBC| تاریخ=2017-12-30 | سال=2017 | پیوند=http://www.bbc.com/persian/iran-42528636| کد زبان=fa | تاریخ بازبینی=2017-12-31}}</ref> | |||
* ۶۰ نفر (کاشان)<ref>[http://www.tabnak.ir/fa/news/760463/بازداشت-۶۰-نفر-در-کاشان بازداشت ۶۰ نفر در کاشان]</ref> | |||
* ۳ نفر (مازندران)<ref>[http://www.rajanews.com/news/281954/عکس-آتش‌زدن-بقاع-متبرکه-استان-مازندران دستگیری ۳ نفر در مازندران]</ref> | |||
* ۱۵۰ نفر (همدان)<ref name=ToolAutoGenRef6 /> | |||
* ۱۰ نفر (ارومیه)<ref name=ToolAutoGenRef6 /> | |||
* ۲۰ نفر (کرج)<ref name=ToolAutoGenRef6 /> | |||
}} | |||
| detentions = | |||
| charged = | |||
| fined = | |||
| casualties_label = | |||
| notes = | |||
| sidebox = | |||
}} | |||
عاشورای مجاهدین نامی است که بر حادثه‌ی ۱۹ بهمن سال ۱۳۶۰ گذاشته شده است. در این حادثه نیروهای امنیتی و سپاه پاسداران رژیم ایران به چند خانه تیمی سازمان مجاهدین در تهران بطور همزمان حمله کردند. | عاشورای مجاهدین نامی است که بر حادثه‌ی ۱۹ بهمن سال ۱۳۶۰ گذاشته شده است. در این حادثه نیروهای امنیتی و سپاه پاسداران رژیم ایران به چند خانه تیمی سازمان مجاهدین در تهران بطور همزمان حمله کردند. | ||
نسخهٔ ۷ فوریهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۱۷:۵۶
عاشورای مجاهدین نامی است که بر حادثه‌ی ۱۹ بهمن سال ۱۳۶۰ گذاشته شده است. در این حادثه نیروهای امنیتی و سپاه پاسداران رژیم ایران به چند خانه تیمی سازمان مجاهدین در تهران بطور همزمان حمله کردند.
در یکی از این پایگاهها که در زعفرانیه تهران قرار داشت، موسی خیابانی نفر دوم سازمان مجاهدین خلق ایران پس از مسعود رجوی و اشرف ربیعی همسر مسعود رجوی و ۱۰ نفر دیگر از مسئولان سازمان مجاهدین حضور داشتند. این خانه از ساعت ۱۲ شب با ایجاد حلقات پی‌درپی، محاصره شد. درگیری از ساعت ۵ صبح آغاز شد و چندین ساعت به طول انجامید. شدت درگیری به حدی بود که سپاه پاسداران از هلیکوپتر و موشک‌های آر پی جی برای حمله به این خانه استفاده کرد. درگیری زمانی به به پایان یافت که مهمات افراد موجود در این خانه به اتمام رسید. وقتی پاسداران وارد خانه شدند هیچ کس زنده نبود و از این حادثه تنها چند کودک شیرخوار که در محل‌های امنی قرار داده شده بودند باقی ماندند.
زمینه‌های حادثه ۱۹ بهمن ۱۳۶۰ - عاشورای مجاهدین
سازمان مجاهدین خلق در طی نزدیک به دو سال و نیم پس از انقلاب ضدسلطنتی در ایران فعالیتهای مسالمت آمیز داشت. سازمان مجاهدین به قانون اساسی رأی نداد. از جمله به این دلیل که با اصل ولایت فقیه مخالف بوده و آنرا نوعی دیکتاتوری برمی‌شمرد. سازمان مجاهدین برخلاف برخی احزاب مارکسیست که تضاد اصلی جامعه را لیبرال‌ها و دشمن اصلی را امپریالیزم می‌دانستند معتقد بود تضاد اصلی آزادی و دشمن اصلی ارتجاع است.به همین دلیل در این سالها اعضاء و هواداران او مستمرا مورد حمله طرفداران خمینی قرار می‌گرفتند.[۵۲] حدود ۷۰ نفر از اعضاء مجاهدین در این دو سال و نیم کشته و هزاران تن مجروح شدند. مجاهدین تا ۳۰ خرداد ۱۳۶۰ از واکنش متقابل به این حملات خودداری کردند. در روز ۳۰ خرداد ۱۳۶۰ مجاهدین از هواداران خود خواستند در اعتراض به سرکوب تظاهراتی در سراسر ایران برگزار کنند. در تهران نزدیک به نیم میلیون نفر در این تظاهرات شرکت کردند.[۵۳] این تظاهرات به فرمان روح الله خمینی به گلوله بسته شد. سازمان مجاهدین این روز را پایان مبارزه مسالمت‌آمیز و آغاز ورود به فاز مسلحانه اعلام کرد.
پس از ورود سازمان مجاهدین خلق ایران سازمان دفتر سیاسی این سازمان تصمیم به خروج مسعود رجوی از ایران می‌گیرد. مسعود رجوی، موسی خیابانی نفر دوم سازمان مجاهدین خلق، همسر و کودک چند ماهه‌ی مسعود رجوی در ایران باقی ماندند.
در روز هفتم مرداد ۱۳۶۰ مسعود رجوی که سازمانش حدود یک ماه قبل روز ۳۰ خرداد را پایان امکان مبارزهٔ مسالمت‌آمیز و آغاز مقاومت سراسری اعلام کرده بود، تهران را با یک هواپیما از پایگاه یکم شکاری تهران به مقصد پاریس ترک کرد. این پرواز در حالی انجام شد که در سطوح بالای مجاهدین برای حفظ امنیت مسعود رجوی این روش مناسب‌تر تشخیص داده میشد که وی از راه‌های دیگری از کشور خارج شود. اما خروج با هواپیما به همراه رئیس جمهور وقت بنی صدر، می‌توانست تاثیر سیاسی عمیقی بر جامعه بین المللی در به رسمیت شناختن شورای ملی مقاومت داشت. به همین دلیل مسعود رجوی آنرا ترجیح داد. مهدی ابریشمچی از اعضای مرکزیت سازمان مجاهدین در این رابطه می‌گوید:
«خاطرم هست در یک جلسه مرکزیت که در منزل شهید علی زرکش تشکیل شده بود، همه اعضای مرکزیت ازجمله سردارخیابانی و شهید محمد ضابطی حاضر بودند. می‌خواستیم تصمیم‌گیری نهایی کنیم. بررسیهای انجام شده و ریسکها، نقاط قوت و نقاط آسیب‌پذیر طرح بررسی شده بود. اما ما نمی‌توانستیم تصمیم بگیریم. اگر جواب نه می‌دادیم، مصلحت عالیه راهگشایی سیاسی را چکار می‌کردیم؟ و اگر جواب مثبت می‌دادیم، ریسک روی جان مسعود را چه‌کسی می‌پذیرفت؟ به‌همین دلیل تمامی مرکزیت سازمان از مسعود خواست که به‌دلیل صعوبت این تصمیم‌گیری، هم از نظر ایدئولوژیک و هم به‌لحاظ سیاسی، حرف آخر را خودش بزند و طبیعی بود که او طبق سنت همیشگیش، آن قسمتی را که ریسک روی جان خودش بود، انتخاب کند».
از سی خرداد ۱۳۶۰ تا ۱۹ بهمن ۱۳۶۰ به مدت ۸ ماه درگیری های مسلحانه میان چریک‌های مجاهدین و سپاه پاسداران هر روز و هر هفته جریان داشت. در این میان تعقیب و مراقبت‌های بسیار پیچیده با تاکتیکی مشهور به «عبدالله پیام» که وزارت اطلاعات رژیم ایران از ماموران ساواک آموزش گرفته بود،منجر به شناسایی خانه‌‌ای شد که در آن موسی خیابانی و اشرف ربیعی و تعداد دیگری از مجاهدین حضور داشتند. این خانه تیمی در زعفرانیه تهران قرار داشت.
شرح حادثه ۱۹ بهمن - عاشورای مجاهدین
پایگاهی که موسی خیابانی و اشرف ربیعی در آن حضور داشتند در زعفرانیه تهران واقع شده بود. این پایگاه از ساعت ۱۲ شب ۱۹ بهمن ۱۳۶۰ مورد محاصره قرار گرفت. این محاصره تا کلیومترها اطراف خانه بصورت حلقه‌های تو در تو تا ساعت ۵ صبح تکمیل شد. در ساعت ۵ صبح ۱۹ بهمن اولین شلیک‌ها به سمت خانه آغاز شد. پاسداران و نیروهای نظامی با پاسخ و مقاومت بسیار سختی مواجه شدند. به گفته‌ی شاهدین دهها نفر از پاسداران در طول این درگیری‌ها کشته شدند و صدای آمبولانس تا دوردست‌ها بگوش می‌رسید. پایگاه مجاهدین از دهها طرف از جمله از پشت بام و پنجره‌ی خانه‌های اطراف با سلاح‌های نیمه سنگین و حتی موشک‌های آرپی جی مورد حمله قرار گرفت و هلیکوپتری نیز در آسمان مطنقه به پرواز درآمد.
درگیری ها حدود سه ساعت به طول انجامید و تنها زمانی فروکش کرد که مهمات نیروهای مجاهدین که در خانه بودند تمام شد. وقتی نیروهای امنیتی و نظامی وارد خانه شدند هیچ کس زنده نبود. تنها بازماندگان از این درگیری طولانی چند کودک بودند که در امکان امنی از جمله در حمام و کمد خانه پنهان شده بودند تا در جریان دستگیری‌ها آسیب نبینند. همچنین مدارک و اسناد موجود در خانه توسط مجاهدین سوزانده شده بود.
در این درگیری موسی خیابانی و اشرف ربیعی جان باخته و کودک چند ماهه‌ی مسعود رجوی به دست نیروهای امنیتی افتاد. اسدالله لاجوردی دادستان تهران در مصاحبه‌ی معروفی که از تلویزیون جمهوری اسلامی پخش شد، در حالی که این کودک را در بغل گرفته بود در کنار جسد مادر کودک ایستاده بود.
درگیری و محاصره چند خانه تیمی دیگر در ۱۹ بهمن
در این روز یعنی نوزدهم بهمن ۱۳۶۰ بطور همزمان چند پایگاه دیگر از مجاهدین نیز مورد حمله قرار گرفت. در این خانه‌ها نیز گروههای دیگری از مجاهدین حضور داشتند که همگی جان‌باختند. اسامی آنها عبارت است از
شاهرخ شمیم، فاطمه نجاری، خسرو رحیمی، محمد حسن‌پور قاضیان، حسن مهدوی، ناهید رأفتی، مهناز کلانتری، سعید سعیدپور[۵۴]
اسامی شهدای حادثه‌ی ۱۹ بهمن ۱۳۶۰عاشورای مجاهدین
در پایگاه زعفرانیه ۱۲ تن حضور داشتند که همگی جان باختند. اسامی آنها عبارتند از :
اشرف رجوی، موسی خیابانی، آذر رضایی، محمد مقدم، مهشید فرزانه‌سا، تهمینهٴ رحیمی نژاد، میرطه میرصادقی، محمد معینی، حسین بخشافر، کاظم مرتضوی، ثریا سنماری، عباسعلی جابرزادهٴ انصاری [۵۴]
زندگی‌نامه برخی از شهدای عاشورای مجاهدین[۵۵]
محمد مقدم
محمد مقدم در سال1330 در تهران متولد شد و در رشته‌ی مدیریت دانشکده علوم ارتباطات تحصیل میکرد، در سال ۱۳۵۲ به‌دلیل شرکت در فعالیتهای مبارزاتی علیه رژیم شاه دستگیر و به ۴ سال زندان محکوم شد. او در زندان در ارتباط با تشکیلات مجاهدین قرار گرفت. پس از سرنگونی رژیم شاه محمد مقدم ابتدا مسئولیت اطلاعات ستاد مرکزی مجاهدین در تهران را به عهده داشت و از اواسط سال ۱۳۵۸ مسئولیت نهاد دانش‌آموزی را به‌عهده گرفت. محمد مقدم در تظاهرات 30 خرداد 60 یکی از فرماندهان صحنه بود. او پس از ورود سازمان مجاهدین به فاز مسلحانه در زمره واحدهای ویژه حفاظت موسی خیابانی بود. او پس از قرار گرفت و در ۱۹ بهمن ۱۳۶۰ در حادثه‌ی عاشورای مجاهدین به شهادت رسید.
میرطه میرصادقی
میرطه میرصادقی در سال 1332 در یک خانواده نسبتا فقیر در محله میرکریم گرگان متولد شد. میرطه میرصادقی از سال 1350، بعد از پایان تحصیلات دبیرستانی، وارد دانشکده الهیات مشهد شد. او فعالیتهای سیاسی مبارزاتی مخفی خود را در ارتباط با یکی از گروههای هوادار مجاهدین شروع می‌کند.او در سال ۱۳۵۴ دستگیر و زندانی شد. وی پس از آزادی از زندان، فعالیت خود را در کادر تشکیلات مجاهدین در خارج از زندان ادامه داد.
پس از پیروزی انقلاب ضدسلطنتی میرطه میرصادقی از مسئولان تشکیلات مجاهدین در مشهد بود. سازماندهی بخش دانشجویی و تشکیل یکانهای میلیشیا در مشهد از جمله فعالیتهای او بود. میرطه میرصادی در سال ۱۳۵۹به تشکیلات مجاهدین در مازندران و سپس به‌تهران منتقل شده و در بخش حفاظت مشغول به کار می‌شود. آخرین مسئولیت او معاون فرمانده حفاظت پایگاه موسی خیابانی بود.
خسرو رحیمی
خسرو رحیمی در سال 1333 در شهر تهران به‌دنیا آمد. در دوران تحصیل از دانش‌آموزان ممتاز بود. خسرو رحیمی در سال ۱۳۵۲ وارد دانشکده فیزیک دانشگاه مشهد شد. او در شمار بنیانگذاران تشکل‌های دانشجویی هوادار جنبش مسلحانه انقلابی در دانشگاه مشهد بود.
خسرو در جریان مبارزات دانشجویی با سازمان مجاهدین خلق ایران آشنا شد.او در سال ۱۳۵۴در جریان یک تظاهرات دانشجویی توسط ساواک دستگیر و به‌شدت مورد شکنجه قرار گرفت. اما توانست ساواک را قانع کند که فعالیت خاصی نداشته است و تنها به 6 ماه زندان محکوم می‌شود. او طی این 6 ماه در زندان وکیل‌آباد مشهد در ارتباط مستقیم با تشکیلات مجاهدین قرار گرفت.
خسرو رحیمی پس از آزادی از زندان به سازماندهی و گسترش تظاهرات علیه رژیم شاه می‌پردازد. پس از پیروزی انقلاب ضدسلطنتی خسرو در راه‌اندازی ستاد مجاهدین در مشهد نقش داشت. او از اواخر سال 59 به تهران منتقل می‌شود و در زمره فرماندهان واحدهای حفاظت مرکزیت سازمان قرار می‌گیرد. خسرو رحیمی در روز 19 بهمن 60 در شمار کسانی بود که به همراه موسی خیابانی و اشرف ربیعی به شهادت رسیدند.
تهمینه رحیم نژاد
تهمینه رحیم نژاد در سال 1334 در گرگان متولد شد. وی دانشجوی رشته شیمی دانشگاه فرودسی مشهد بود. تهمینه رحیم نژاد در سالهای 50 تا 52 به‌کانون دانشجویان مبارز پیوست که حول اهد‌اف و آرمانهای مجاهدین فعالیت خود را متمرکز کرده بود. پس از پیروزی انقلاب ضدسلطنتی تهمینه رحیم نژاد در ارتباط مستقیم با تشکیلات مجاهدین قرار گرفت.
طی سالهای 58 و 59 او به دلیل داشتن صدایی گرم و گیرا در اغلب مراسم‌ها، سخنرانیها و میتینگهای سازمان مجاهدین در مشهد، مسئولیت اجرا و اعلام برنامه را به عهده داشت.
تهمینه رحیم‌نژاد در پاییز 59 به تهران منتقل شد و در بخش حفاظت سازمان مجاهدین مشغول به فعالیت شد و در شمار اعضای واحد ویژه حفاظت موسی خیابانی قرار گرفت. او در حادثه‌ی ۱۹ بهمن ۱۳۶۰ مشهور به عاشورای مجاهدین به شهادت رسید.
مجاهد شهید مهناز کلانتری
مهناز کلانتری در سال 1335 در تهران متولد و در سال 1354 تحصیلات خود را در رشته مکانیک دانشگاه علم و صنعت تهران ادامه داد. مهناز کلانتریدر دانشگاه با دانشجویان هوادار مجاهدین آشنا شد. او بعد از پیروزی انقلاب ضدسلطنتی به‌فعالیت حرفه‌یی در ارتباط با تشکیلات مجاهدین روی آورد. مهناز کلانتری در ابتدا در ستاد سازمان مجاهدین در تهران مسئولیت یک تیم از زنان مجاهد را در انتظامات ستاد به‌عهده داشت. او پس از آن در مواضع مختلفی در بخشهای شهرستان، حفاظت و دیگر نهادهای سازمان مجاهدین فعالیت کرد. مهناز کلانتری در سال 59 به‌مدت چندماه تحت مسئول اشرف ربیعی از کادرهای برجسته‌ی سازمان مجاهدین بود. مهناز کلانتری در روز ۱۹ بهمن ۱۳۶۰ در یکی از پایگاههای مرکزی سازمان مجاهدین واقع در خیابان سلطنت‌آباد به شهادت رسید.
مجاهد شهید محمد معینی
محمد معینی متولد سال 1336در تهران، پس از طی تحصیلات ابتدایی و متوسطه در سال ۱۳۵۵ وارد دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران شد. محمد معینی از همان سالها وارد فعالیتهای سیاسی و مبارزاتی گردید.او از سال ۱۳۵۷در ارتباط با تشکیلات مجاهدین قرار گرفت.
محمد معینی بعد از انقلاب ضد سطنتی در تشکیل انجمن دانشجویان هوادار مجاهدین در دانشکدهٌ اقتصاد دانشگاه تهران نقش داشت و در اواسط سال ۱۳۵۸ بهبخش انتظامات ستاد مرکزی مجاهدین انتقال یافت. پس تشکیل میلیشیا، محمد معینی از جمله فرماندهان میلیشیا در تهران بود. بسیاری از رزمندگان میلیشیا و هواداران مجاهدین در تهران که طی آن سالها در مراسم و سخنرانیهای مجاهدین حضور داشتند، او را با نام «فرمانده افشین» می‌شناسند. او در حادثه‌ی ۱۹ بهمن ۱۳۶۰ مشهور به عاشورای مجاهدین به شهادت رسید.
مجاهد شهید ثریا سنماری
ثریا سنماری در سال 1338 در اصفهان متولد شد و تحصیلات دبیرستانی خود را در همان شهر گذراند. او پس از مدتی در ارتباط با تشکیلات سازمان در اصفهان، به‌تهران منتقل می‌شود و مسئولیتهای مختلفی را در انجمن مادران مسلمان هوادار مجاهدین به‌عهده می‌گیرد. پس از مدتی،در پاییز ۱۳۵۹ بهبخش حفاظت سازمان مجاهدین خلق منتقل می‌شود. ثریا سنماری در حادثه‌ی ۱۹ بهمن ۱۳۶۰ مشهور به عاشورای مجاهدین به شهادت رسید.
مجاهد شهید مهشید فرزانه‌سا
مهشید فرزانه‌سا متولد سال 1337 در تهران بود. او پیش از انقلاب ضدسلطنتی با مجاهدین و افکار آنها آشنا شد. وی در سال ۱۳۵۷ تحصیلات متوسطه را به‌پایان برد و در رشته علوم آزمایشگاهی در دانشگاه تهران به ادامه تحصیل پرداخت. وی پس از انقلاب ضدسلطنتی بطور حرفه ای وارد سازمان مجاهدین خلق شد. او از اواخر سال ۱۳۵۹ بهبخش حفاظت سازمان مجاهدین خلق منتقل شد.مهشید فرزانه‌سا در حادثه‌ی ۱۹ بهمن ۱۳۶۰ مشهور به عاشورای مجاهدین به شهادت رسید.
کاظم مرتضوی
کاظم مرتضوی در سال 1334 در خانواده‌یی نسبتا فقیر در خمین متولد شد. او بعد از پایان تحصیلات دبیرستانی و گذراندن دورهٌ سربازی در قسمت ارتباطات بین‌المللی مرکز مخابرات تهران مشغول به کار شد. وی در همین سالها با سازمان مجاهدین خلق آشنا می شود و امکاناتی در اختیار آنها قرار می‌دهد. لو رفتن بخشی از اقدامات او به‌اخراج او از کارش منجر می‌شود. پس از آن، کاظم مرتضوی برای گذران زندگی به‌شغل رانندگی تاکسی رو‌می‌آورد. پس از پیروزی انقلاب ضدسلطنتی او به‌طورتمام وقت وارد تشکیلات مجاهدین می‌شود. وی از سال ۱۳۵۹وارد بخش حفاظت سازمان شد و در حادثه‌ی ۱۹ بهمن ۱۳۶۰ مشهور به عاشورای مجاهدین به شهادت رسید.
مجاهد شهید ناهید رأفتی
ناهید رأفتی در سال 1332 در شهرستان قوچان متولد شد و پس از پایان دوره دبیرستان در دانشسرای راهنمایی تحصیلی مشهد به‌ادامه تحصیل پرداخت. او در پایان دوره تحصیل در دانشسرا به‌عنوان معلم دوره راهنمایی به‌یکی از بخشهای اطراف قوچان اعزام شد. با اوجگیری تظاهرات علیه حکومت سلطنتی او در سازماندهی زنان شهر خود نقش داشت. ناهید رأفتی پس از پیروزی انقلاب ضدسلطنتی، فعالیت خود را در رابطه با انجمن معلمان مسلمان هوادار مجاهدین در قوچان ادامه داد و پس از مدتی مسئولیت انجمن مادران هوادار سازمان در این شهر را عهده‌دار گردید. مسئولیت بعدی او در انجمن معلمان مسلمان مشهد بود. در دیماه ۱۳۵۹ناهید رأفتی به‌تهران منتقل می‌شود و فعالیتهای سازمانی خود را در بخش حفاظت سازمان ادامه می‌دهد. ناهید رأفتی در حادثه‌ی ۱۹ بهمن ۱۳۶۰ مشهور به عاشورای مجاهدین به شهادت رسید.
مجاهد شهید شاهرخ شمیم
شاهرخ شمیم در سال 1328 در تهران به‌دنیا آمد و بعد از اتمام تحصیلات ابتدایی و متوسطه، وارد رشته مهندسی مکانیک دانشکده فنی دانشگاه تهران گردید و از همان زمان فعالیتهای سیاسی خود را با دانشجویان هوادار مجاهدین آغاز کرد. شاهرخ شمیم در سال ۱۳۵۱ دستگیر و در زندان در ارتباط با تشکیلات مجاهدین قرار گرفت. پس از پیروزی انقلاب، او فعالیت خود را به‌طورحرفه‌یی در کادر تشکیلات مجاهدین ادامه داد و در بخش تبلیغات سازمان مسئولیت انتشارات به‌زبانهای خارجی را برعهده گرفت. نخستین شماره‌های نشریه مجاهد به‌زبانهای عربی و انگلیسی و نیز انتشار شماری از کتابهای سازمان به زبانهای خارجی در زمره فعالیتهای اوست. شاهرخ شمیم از سال ۱۳۵۹ بهبخش حفاظت سازمان مجاهدین منتقل شد.او در روز ۱۹ بهمن در یکی از پایگاه هایی قرار داشت که همزمان با پایگاه زعفرانیه مورد حمله قرار گرفتند. وی توانست از محل اقامت خود پس از یک درگیری سخت بگریزد اما مورد تعقیب قرار گرفته و در مکان دیگری در محاصره قرار گرفته و به شهادت رسید.
مجاهد شهید حسین بخشافر
حسین بخشافر در سال 1335 در تهران متولد شد. او دانشجوی رشته معماری دانشگاه ملی بود. حسین در دانشگاه با افکار سازمان مجاهدین آشنا گردید و به دانشجویان هوادار ملحق شد. بعد از پیروزی انقلاب ضدسلطنتی او بطور مستقیم در ارتباط با سازمان مجاهدین قرار گرفته و در بخش کارگری این سازمان مشغول به فعالییت شد.
کارگران کارخانه‌های جنوب تهران او را به‌نام مستعار حسین موحد می‌شناختند. وی در پاییز سال59 به‌واحدهای ویژه حفاظت سازمان مجاهدین منتقل می‌شود.
مجاهد شهید حسین بخشافر در روز 19بهمن سال 60 در کنار شاهرخ شمیم و فاطمه نجاریان در پایگاه یوسف‌آباد پس از آن‌که چند حلقه از محاصره شکسته وتعدادی از پاسدران را مورد هدف قرار می‌دهد، محاصره شده و به شهادت می‌رسد.
مجاهد شهید حسن مهدوی
حسن مهدوی در سال 1329 در بخش بیدخت از توابع شهرستان گناباد متولد شد. او پس از اتمام تحصیلات ابتدایی و متوسطه خود برای ادامه تحصیل به‌مشهد آمد و در دانشکده ادبیات به‌ادامه تحصیل پرداخت. پس از اخذ لیسانس به‌استخدام آموزش و پرورش قوچان درآمد و با سمت دبیر به‌تدریس در دبیرستانهای این شهر مشغول شد. فعالیتهای سیاسی او موجب می‌شود که پس از پیروزی انقلاب ضدسلطنتی، از طرف مردم قوچان به‌عنوان مسئول شورای شهر برگزیده شود.حسن مهدوی در اواخر سال59 به‌مشهد منتقل شد و در انجمن معلمان هوادار مجاهدین به‌فعالیتهای خود ادامه داد. او مدتی بعد به‌تهران منتقل و در بخش حفاظت سازمان مشغول به‌کار شد. او در حادثه‌ی ۱۹ بهمن ۱۳۶۰ مشهور به عاشورای مجاهدین به شهادت رسید.
عباسعلی جابرزاده
عباسعلی جابرزاده‌انصاری در سال 1330 در یک خانواده متوسط در اصفهان متولد شد. او در سال ۱۳۵۰ با مجاهدین و افکار آنها آشنا می شود. عباسعلی جابرزاده پس‌از پیروزی انقلاب فعالیتهای تشکیلاتی خود را با جنبش ملی مجاهدین در اصفهان ادامه می‌دهد.
او در دوران فعالیتهای سیاسی مجاهدین، طی سالهای 58 و 59 او علاوه بر‌خانه و سایر امکاناتی که در اختیار مجاهدین قرار می‌داد، محل کارش را که «گلفروشی ساحل» نام داشت، به‌مرکزی برای هماهنگی و ارتباطات هواداران مجاهدین تبدیل می‌کند.
عباسعلی جابرزاده در آبانماه سال ۱۳۵۹ بهبخش حفاظت سازمان مجاهدین منتقل می‌شود و در زمره اعضای واحدهای حفاظت از پایگاه موسی خیابانی قرار می‌گیرد. او در حادثه‌ی ۱۹ بهمن ۱۳۶۰ مشهور به عاشورای مجاهدین به شهادت رسید.
مجاهد شهید حسن پورقاضیان
حسن پورقاضیان، در سال 1335 در یک خانواده نسبتا فقیر در جنوب شهر تهران به‌دنیا آمد. او دوران کودکی سختی داشت. حسن پورقاضیان از سال ۱۳۵۲ به‌فعالیتهای سیاسی و اجتماعی روی آورد. در این دوران او در یک مرکز طبی کودکان کار میکرد و همزمان به کمک به فقرا و تهیدستان می پرداخت. او در همان ایام به افکار سازمان مجاهدین خلق آشنا شد. حسن پورقاضیان در جریان انقلاب ضدسلطنتی در ارتباط نزدیک و فعال با مجاهدین قرار گرفت و در بخشهای نظامی و حفاظت سازمان مسئولیتهای متعددی داشت. بعد از ظهر 19 بهمن پایگاهی که او و 4 مجاهد دیگر در آن حضور داشتند مورد حمله قرار گرفته و او به شهادت می رسد.
مجاهد شهید سعید سعیدپور
سعید سعید پور در سال 1338 در شهر گلپایگان بدنیا آمد. در دوران کودکی خانواده او به‌تهران مهاجرت کردند. او تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در تهران گذراند وی که از شاگردان ممتاز دوران متوسطه بود در 16سالگی وارد دانشگاه صنعتی شریف می‌شود. سعید سعید پور در دانشگاه شریف با مجاهدین آشنا شده و فعالیت خود را در کادر دانشجویان هوادار مجاهدین آغاز می‌کند. پس از پیروزی انقلاب ضدسلطنتی سعید انجمن دانشجویان هوادار مجاهدین را در دانشگاه کرج تأسیس کرده و فعالیتهای خود را در ارتباط نزدیکتر با سازمان مجاهدین ادامه می‌دهد. پس از یک دوران فعالیت در انجمن دانشجویان سعید سعیدپور بهبخش شهرستان سازمان مجاهدین منتقل می‌شود .او در پاییز ۱۳۵۹ وارد بخش حفاظت سازمان مجاهدین شد. سعید سعیدپور در حادثه‌ی ۱۹ بهمن ۱۳۶۰ مشهور به عاشورای مجاهدین به شهادت رسید.
فاطمه نجاریان
فاطمه نجاریان در سال 1335 در تهران متولد شد. او در همان اولین سالهای کودکی پدرش را از دست داد. وی پس از اتمام دوره‌ی دبستان و دبیرستان به دانشگاه پلی‌تکنیک تهران راه یافت. سالهای آخر تحصیل فاطمه نجاریان در دبیرستان با آغاز جنبش مسلحانه در ایران همزمان بود. او با شرکت در جلسات سیاسی و محافل دانشجویی، وارد عرصه‌ی سیاست شد. فاطمه نجاریان در سال ۱۳۵۳ و در جریان فعالیتهای دانشجویی با هواداران مجاهدین در پلی‌تکنیک تهران آشنا شد. او از اوایل سال 57 در ارتباط مستقیم با سازمان مجاهدین خلق قرار گرفت و پس از پیروزی انقلاب ضدسلطنتی بطور حرفه‌یی وارد فعالیتهای سیاسی و تشکیلاتی مجاهدین شد. فاطمه نجاریان مسئولیت چند انجمن دانشجویی را در نهاد دانشجویی سازمان مجاهدین برعهده داشت. از اواسط سال ۱۳۵۹ فاطمه نجاریان مسئولیتهای دیگری در حفاظت سازمان را نیز به‌عهده گرفت. سر انجام در روز 19 بهمن سال ۱۳۶۰ فاطمه نجاریان در پایگاهی در یوسف‌آباد تهران، در حالی‌که دو فرزند خردسال از خود باقی گذاشت به‌شهادت رسید.
حادثه ۱۹ بهمن ۶۰ از زبان یک همسایه
مهدی سیدی که در زمان در نزدیکی خانه‌ی تیمی زعفرانیه به همراه پدر و مادر خود زندگی می‌کرده است در مصاحبه‌ای در سال ۱۳۹۳ در برنامه ای تلویزیونی به نام «قصه‌های مقاومت» حادثه‌ی نوزده بهمن را از زاویه دیگری نقل می‌کند. بخشی از این مصاحبه چنین است:
«در سال ۶۰ وقتی اشرف و موسی به شهادت رسیدند من ۱۳سال داشتم. ما تازه خانه‌مان را عوض کرده بودیم و به محله‌ی جدیدی رفته بودیم که در انتهای زعفرانیه خیابان «کوهبن» در کوچه‌‌ی کوهسار بود که نزدیک محلی بود که خونه‌ی سردار خیابانی و شهید اشرف بود. یادم میاد روز قبلش جمعه بود و منم شنبه امتحان مهمی داشتم و میخواستم درس بخونم. از قضا اونروز شمرون برف سنگینی میومد. ساعت رومیزی ام را تنظیم کردم برای ساعت پنج ونیم و برای استراحت رفتم. حدود ساعت پنج صبح بود که با صدای انفجاری شدید و رگبارهای مسلسل از خواب پریدم. اولین چیزی که در ذهنم اومد این بود که حتما باز یکی از خونه‌های تیمی مجاهدین مورد حمله قرار گرفته. خیلی نگران شده بودم . یک نگرانی و دلشوره‌ی شدید داشتم که چه کسانی توی این خونه هستن. خواهرای خودم و شوهر خواهرای خودم را توی ذهنم می آوردم که مجاهدی بودن و می ترسیدم اونها توی اون خونه باشم. همین طور طفل شیرخوار خواهرم به یادم می‌اومد که اون چی میشه. به ذهنم میزد اگه اونها شهید بشن خبر رو چطوری به مادرم بدم. چون چند ماه قبلش در شهریور ماه بود که برادرم شهید شده بود و وقتی خبر را به مادرم دادند مادرم سکته خفیف کرد....
با خودم فکر میکردم خودم آیا میتوانم این درد رو تحمل کنم. درد و اضطراب به من هجوم آورده بود. از اتاقم بیرون رفتم ولی واقعا دیگه نه درس می تونستم بخونم نه صبحانه بخورم. رنگ و روی مادرم هم مثل گچ سفید شده بود. به من گفت داری آماده میشی بری مدرسه؟ گفتم آره
لباسم را پوشیدم و گفتم میروم. مادرم مانع میشد. دستم را گرفته بود و میگفت نمیذارم بری...صدای درگیری نزدیکه و ممکنه گلوله بخوری. از خونه که بیرون می آمدم ساعت حدود شش و نیم صبح بود. به سرعت طول کوچه رو طی کردم و خودم رو به محل درگیری رسوندم. غلغله بود. صدای انفجار و رگبار بگوش می رسید. همه جا پر از پاسدار بود. پشت هر درخت. پشت هر ماشین و کوچه و ...
مردم هم از خانه هایشان بیرون آمده بودند و صحنه رو نگاه میکردن. از هر طرف که تلاش میکردم نزدیکتر بروم پاسداری اونجا بود که جلویم را میگرفت. وقتی باز هم تلاش کردم یک پاسداری با قنداق به من زد و من رو به سمت دیوار هل داد و گفت: مگه نمی بینی اینجا درگیریه! برو خونه تون. نمی تونستم از اونجا برم. رفتم جلو درخونه یکی از مردم که نیمه باز بود ایستادم...از همونجا می دیدم که پاسدارها روی پشت بام خونه مردم رفته بودن و به سمت اون خونه شلیک میکردن. همینطور که نگاه میکردم یه خانمی از همون دری که نیمه باز بود بیرون اومد و صاحبخونه بود. از من پرسید پسر جون خبری شده؟ این سر و صداها مال چیه؟ به او گفتم خانم احتمالا خونه مجاهدینه و پاسدارا حمله کردن. اون خانم بدون اینکه منو بشناسه گفت: خدا ایشالله خمینی رو لعنت کنه. مردم انقلاب کردن که به خوشی برسن ولی این رژیم همه رو بیچاره کرده. در ادامه اون خانم به من گفت بیاتو یه ذره گرم شو بیرون سرده. در همین حال یک صدای انفجار مهیبی اومد. من خیلی ترسیدم اما تصمیم گرفتم باز هم جلوتر بروم و ببینم چه خبر است. صداها دیگه کم میشد... حدود ساعت هشت و نیم خیابان را باز کردند. نزدیک خونه که شدم برایم عجیب بود. خونه ای که بارها از روبرویش رد شده بودم ولی فکر نمیکردم که خونه مجاهدین باشه. از لابلای جمعیت من جسد هفت یا هشت را دیدم که در پیاده رو روی برف‌ها خوابانده بودند و خون روی برف‌ها جاری بود. یادم هست در گوشه‌ای دیدم یک خانم گریه میکرد و بلند داد زد. اینها همسایه های ما بودند. خدا شما رو لعنت کنه. اینها مثل فرشته بودن و ما اونها رو میشناختیم! یک آقا که راننده تاکسی بود با ناراحتی میگفت: من بارها و بارها اعضاء همین خونه رو سوار کردم. اینها خیلی آدم‌های شریفی بودن.
چند روز بعد یکی از همسایه‌های همین خونه که نسبت دوری با ما داشت ما را به خانه اش دعوت کرد. در میان صحبت‌ها صاحبخانه در حالی که گریه میکرد میگفت: برید نگاه کنید. تمام خونه‌ما صحیح و سالم مونده. با اینکه پاسدارها ازینجا به خونه مجاهدین شلیک میکردن برای اینکه به ما آسیبی نرسه حتی یک گلوله به سمت خونه ما شلیک نکردن. برید ببنید که حتی یک جای گلوله روی خونه ما نیست. در حالی که زیر تمام اسباب و اثاثیه ما پر از پوکه گلوله‌های پاسدارهاست که از اینجا به اونها شلیک کرده بودن. می گفت من هنوزنم نمی تونم باور کنم اینها زیر شلیک پاسدارها بودند اما باز هم به فکر ما بودند....»
تیرباران زندانیان مجاهد به علت ادای احترام به اجساد موسی خیابانی و اشرف ربیعی
پس از کشته شدن موسی خیابانی، اشرف ربیعی و دیگر مجاهدینی که در پایگاه زعفرانیه حضور داشتند، اسدالله لاجوردی دادستان وقت اجساد آنها را به اوین برد. از آنجا که این دوشخصیت یعنی موسی خیابانی و اشرف ربیعی از چهره‌های معروف و بارز سازمان مجاهدین خلق بودند وی برای تضعیف روحیه‌ی مجاهدین و هواداران آنها در زندان، تصیمی گرفت دسته دسته آنها را به اتاقی که جنازه ها در آن بودند آورده و جنازه ها را به آنها نشان دهد و آنها را وادار کند به اجساد تف کرده یا به نحوی اهانت کنند. گفته می‌شود از ۵ یا ۶نفراول یک نفر سلام نظامی داد، و دیگری گریه کرد. بقیه حاضر به تماشا نشدند. او دسته‌هی دیگری را نیز برای این کار آزمایش کرد. بسیاری از این زندانیان برخلاف خواسته‌ی لاجوردی به زندانیان ادای احترام کردند. اسدالله لاجوردی تمامی کسانی که به اجساد کشته شدگان عاشورای مجاهدین ادای احترام کرده بودند اعدام کرد. گفته می‌شود در این اعدام‌ها حدود ۱۰۰ تن از زندانیان مجاهد تیرباران شدند. از جمله مهندس محمد علی متقی, مدیر عامل ذوب آهن اصفهان، عنایت سلطان زاده، محمد رضا صادقی، افسانه افضل‌نیا،ژیلا نقی‌زاده، کبری اسدی،ناصر قلعه‌ای بیژن کامیاب در میان اعدام شدگان بودند.[۵۶]
سخنرانی مسعود رجوی در مورد عاشورای مجاهدین
مسعود رجوی در ۱۹ بهمن ۱۳۶۴ در پاریس در مورد حادثه‌ی ۱۹ بهمن سخنرانی مشهوری دارد. وی در این سخنرانی می‌گوید:
«السلام علیکم یا انصار ابی عبدالله. سلام برتو ای اشرف و سلام بر توای موسی و سلام برهرمجاهدی که امروزبا شما و در رکاب شما خنده به لب به خاک وخون بیجان شد.به ابی انتم و امی تبتم. پدر و مادرم به فدایتان باد. و تابت الارض التی فیها دفنتم. و چه پاک و پاکیزه شد خاکی که شما در آن مدفون شدید. و فزتُ فوزاً عظیما. و رستگار شدید رستگاری بزرگ. فیا لیتنی کنت معکم فافوز فوزا عظیما. کاش با شما میبودم، کاش با شما میبودم و رستگار میشدم. شعار جمعیت. به نام خدا وبنام خلق قهرمان ایران. بنام اشرف و بنام موسی. بنام شهدای عاشورای مجاهدین، عاشورای 19بهمن.از اینجا به خلق قهرمان ایران تا هرکجا که صدای من برسد...جنگ با خمینی جنـگی تمام عیاربود نه فقط ازنظرنظامی بلکه قبل ازهرچیزجنگ ایدئولوژیک . داستان آغشته به خون نسلی است که دائما بایستی بپردازد دائما بایستی فدا کند پیوسته باید ازعزیزانش دل بکند وپیوسته درس صبر و مقاومت بیاموزه. پیوسته بایستی پای حرفهایش بخوابد تا انتهای مسیر برود داستان یگانگی یکتایی ویکتا پرستی است . تا رسیدیم به روز موسی واشرف روز ذبح عظیم فدای بزرگ اما اما چه باک برای این نسل چه باک بقول قرآن.مثل آنهایی که درراه خدا انفاق میکنند دارایی ها وسرمایه هایشان را مثل دانه ای است که درخاک کشته باشید ازیک دانه هفت خوشه ودرهرخوشه صد دانه واگرخدا بخواهد درمواردی بازهم افزوده ترو مضاعف خواهد کرد چرا که خدا فزونی بخش وگسترش دهنده است وداناست»[۵۷]
پانویس
- ↑ «تظاهرات مردم بیرجند در اعتراض به گرانی: مرگ بر روحانی، مرگ بر گرانی». ۲۰۱۷-۱۲-۳۰. بازبینی‌شده در ۲۰۱۷-۱۲-۳۱.
- ↑ «ادامه شبانه تظاهرات در بجنورد. شامگاه جمعه ۸ دی». ۲۰۱۷-۱۲-۳۰. بازبینی‌شده در ۲۰۱۷-۱۲-۳۱.
- ↑ «تظاهرات سراسری ضد حکومتی در شهرهای ایران». ۲۰۱۷-۱۲-۳۰. بازبینی‌شده در ۲۰۱۷-۱۲-۳۱.
- ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ "اعتراضات شبانه در شهرهای ایران؛ دو نفر در لرستان کشته شدند". ٢٠١٧-١٢-٣٠. بازبینی‌شده در ٢٠١٧-١٢-٣١.
- ↑ «تظاهرات مردم اهواز؛ با شعار مرگ بر دیکتاتور + فیلم». ۲۰۱۷-۱۲-۳۰. بازبینی‌شده در ۲۰۱۷-۱۲-۳۱.
- ↑ «تظاهرات مردم زاهدان؛ با شعار سوریه را رها کن فکری به‌حال ما کن + فیلم». ۲۰۱۷-۱۲-۳۰. بازبینی‌شده در ۲۰۱۷-۱۲-۳۱.
- ↑ «مردم و جوانان گرگان به قیام‌کنندگان پیوستند - شنبه ۹دی ۹۶ + فیلم». ۲۰۱۷-۱۲-۳۰. بازبینی‌شده در ۲۰۱۷-۱۲-۳۱.
- ↑ «تبریز کارگر شمالی - تظاهرات مردم یاشا آذربایجان یاشا تبریز - ۹ دی ۱۳۹۶». ۲۰۱۷-۱۲-۳۰. بازبینی‌شده در ۲۰۱۷-۱۲-۳۱.
- ↑ «اعتراضات در شهرهای ایران: بازداشت‌ها و واکنش‌ها». ۲۹/۱۲/۲۰۱۷. بازبینی‌شده در ۲۰۱۷-۱۲-۳۱.
- ↑ «اعتراضات شبانه در شهرهای ایران؛ دو نفر در لرستان کشته شدند». ۲۰۱۷-۱۲-۳۰. بازبینی‌شده در ۲۰۱۷-۱۲-۳۱.
- ↑ تظاهرات هشتگرد
- ↑ ۱۲٫۰ ۱۲٫۱ چهارمین روز از تظاهرات سراسری علیه جمهوری اسلامی
- ↑ «ادامه تظاهرات مردم در شهر دزفول ایران». ۲۰۱۷-۱۲-۳۰. بازبینی‌شده در ۲۰۱۷-۱۲-۳۱.
- ↑ «تظاهرات مردم بروجرد ۱۲ دی». ۲۰۱۸-۰۱-۰۱. بازبینی‌شده در ۲۰۱۸-۰۱-۳۰.
- ↑ «یک تبعه اروپایی در اغتشاشات بروجرد دستگیر شد». ۲۰۱۸-۰۱-۰۳. بازبینی‌شده در ۲۰۱۸-۰۱-۳۰.
- ↑ «kerman Anti government protest 2017 Dezember Iran». ۲۰۱۷-۱۲-۳۰. بازبینی‌شده در ۲۰۱۷-۱۲-۳۱.
- ↑ «قیام جوانان بندرعباس با شعار مرگ بر خامنه‌ای - شنبه ۹دی ۹۶ + فیلم». ۲۰۱۷-۱۲-۳۰. بازبینی‌شده در ۲۰۱۷-۱۲-۳۱.
- ↑ 10دیماه 96 و کرمانشاه و بانه و تویسرکان در اعتراضات
- ↑ «تظاهرات سراسری امروز ٩ دی ماه ١٣٩٦ بابل». ۲۰۱۷-۱۲-۳۰. بازبینی‌شده در ۲۰۱۷-۱۲-۳۱.
- ↑ ۲۰٫۰ ۲۰٫۱ ۲۰٫۲ ۲۰٫۳ ۲۰٫۴ Reuters (30 December 2017). "Protests over alleged corruption and rising prices spread to Tehran". The Guardian. Retrieved 30 December 2017.
- ↑ ۲۱٫۰ ۲۱٫۱ خطای یادکرد: برچسب
<ref>نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با نامMAJوارد نشده‌است - ↑ Bengali, Shashank; Mostaghim, Ramin (2017-12-31). "Iran is seeing the biggest antigovernment protests in years. What's driving the unrest?". latimes.com. Retrieved 2018-01-01.
- ↑ https://en.radiofarda.com/a/reactions-iran-protests-pahlavi-cotton-rajavi/28946510.html
- ↑ خطیر (2018-01-01). "تصویری متفاوت از نیروهای یگان ویژه در تهران". تابناک. Text " http://www.tabnak.ir/fa/news/760584/تصویری-متفاوت-از-نیروهای-یگان-ویژه-در-تهران " ignored (help);
- ↑ «فرمانده سپاه معترضان را «اغتشاشگر و جیرهخوار بیگانه» خواند». دویچه‌وله، ۳ ژانویه ۲۰۱۸. «جعفری می‌گوید مجموعهٔ سپاه در روزهای اخیر تنها در اصفهان، لرستان و همدان «به‌طور محدود» وارد عمل شده»
- ↑ Farda, Radio (2017-12-30). "Latest On Continuing Unrest In Iran - Basij Enters The Foray To Crack Down". RFE/RL. Retrieved 2018-01-01.
- ↑ راهپیمایی مردم چند شهر در اعتراض به اقدامات اخیر تخریبگران/ فارس
- ↑ ۲۸٫۰ ۲۸٫۱ خطای یادکرد: برچسب
<ref>نامعتبر؛ متنی برای ارجاع‌های با ناملحظهوارد نشده‌است - ↑ https://tnews.ir/news/028c102160227.html
- ↑ ۳۰٫۰ ۳۰٫۱ Trump’s targeting of Iran comes as Islamic leaders torture and kill 8,000 protesters The Washington Times
- ↑ Kamali Dehghan, Saeid. “Iran's enemies to blame for unrest, says supreme leader, as nine die overnight”. The Guardian, January 2, 2017.
- ↑ ۳۲٫۰ ۳۲٫۱ Kamali Dehghan, Saeid. “Iranian protester who died in custody 'was forced to take pills'”. The Guardian, January 18, 2017.
- ↑ «مرگ یکی از بازداشت‌شدگان در زندان اوین تأیید شد». بی‌بی‌سی فارسی.
- ↑ «استانداری لرستان: در درگیری‌های دورود 2 نفر کشته شدند / هیچ تیری از ناحیه نیروهای نظامی، انتظامی و امنیتی به سمت مردم شلیک نشد / ردپای گروههای خارجی نمایان است». انتخاب.
- ↑ «عضو مجمع نمایندگان لرستان: در درگیری‌های دورود ۲ نفر کشته شدند / پلیس راهی جز شلیک به هنجارشکنان نداشت/ شما بگویید چطور باید آرامشان می‌کردند؟ /نمی‌توانیم بگوییم چهار تا آدم لاابالی را که به اموال عمومی تعرض میکنند آرام کنید». اعتمادآنلاین.
- ↑ “Three killed in shooting by Revolutionary Guards during protests in central Iran”. 2017-12-30. Retrieved 2017-12-31.
- ↑ «تایید کشته‌شدن دو نفر در اعتراض لرستان؛ نماینده مجلس: کار پلیس بود». voanews.
- ↑ «کشته شدن دو نفر در اعتراضات یکشنبه شب ایذه تأیید شد». ۲۰۱۷-۱۲-۳۰. بازبینی‌شده در ۲۰۱۷-۱۲-۳۱.
- ↑ دست کم ۹ نفر در اعتراض‌های روز دوشنبه ایران کشته شدند
- ↑ «فیلم «خودکشی» سینا قنبری برای نمایندگان بازدیدکننده از اوین پخش شد». رادیو فردا. تاریخ انتشار: ۱۰/بهمن/۱۳۹۶. تاریخ آخرین بازبینی: دوشنبه ۱۶ بهمن ۱۳۹۶ تهران ۰۴:۱۱.
- ↑ «آمار ضد و نقیض از بازداشت دانشجویان/ ارائه لیستی به وزرای اطلاعات، کشور و علوم برای شناسایی». خبرگزاری مجلس شورای اسلامی، ۱۹ دی ۱۳۹۶. بازبینی‌شده در ۹ ژانویه ۲۰۱۸.
- ↑ «سینا قنبری معترض ۲۲ ساله در زندان اوین خودکشی کرد». رادیو زمانه. تاریخ انتشار: ۱۸ دی ۱۳۹۶. تاریخ آخرین بازبینی: ۱۸ دی ۱۳۹۶.
- ↑ Iran: at least 1,000 detained protesters at risk of torture Amnesty International
- ↑ More than 1,000 detained in crackdown against Iran protests, rights groups say Washington Post
- ↑ THOUSAND arrested and 21 killed in Iran as violent regime protests enter their sixth day Daily Express
- ↑ ۴۶٫۰ ۴۶٫۱ ۴۶٫۲ ۴۶٫۳ دانش‌آموز ۱۳ ساله در خمینی شهر به ضرب گلوله کشته شد
- ↑ http://www.asriran.com/fa/news/583027/استاندار-مرکزی-بازداشت-100-نفر-زخمی-شدن-12-پلیس-حمله-دیشب-به-فرمانداری-اراک
- ↑ «دست کم ۹ نفر در اعتراض‌های روز دوشنبه ایران کشته شدند». ۲۰۱۷-۱۲-۳۰. بازبینی‌شده در ۲۰۱۷-۱۲-۳۱.
- ↑ «دست‌کم ۳۰۰ نفر در اعتراضات شنبه شب دستگیرشده‌اند». ۲۰۱۷-۱۲-۳۰. بازبینی‌شده در ۲۰۱۷-۱۲-۳۱.
- ↑ بازداشت ۶۰ نفر در کاشان
- ↑ دستگیری ۳ نفر در مازندران
- ↑ نشریه مجاهد، ارگان سازمان مجاهدین خلق ایران
- ↑ ارواند آبراهامیان کتاب «مجاهدین ایران» صفحات ۲۱۸–۲۱۹
- ↑ ۵۴٫۰ ۵۴٫۱ شرحی کوتاه از حماسه ۱۹ بهمن ۶۰
- ↑ نشریه مجاهدین خلق - ۱۹ بهمن ۱۳۸۴
- ↑ غوغای عاشقان در اوین
- ↑ سخنرانی مسعود رجوی در ۱۹ بهمن ۱۳۶۴