کاربر:Khosro/صفحه تمرین محمود هاشمی شاهرودی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۵۳: خط ۵۳:
|data35    =  
|data35    =  
}}
}}
'''محمود هاشمی شاهرودی'''، (متولد ۲۴ مرداد ۱۳۲۷، عراق - درگذشته ۳ دی ۱۳۹۷، تهران)، روحانی شیعه عراقی‌الاصل، یکی از برجسته‌ترین چهره‌های قضایی جمهوری اسلامی ایران بود که به دلیل نقشش در صدور احکام اعدام و [[نقض حقوق بشر در ایران|'''نقض حقوق بشر''']] مورد انتقاد گسترده قرار گرفت. او از ۱۳۷۸ تا ۱۳۸۸ رئیس قوه قضاییه بود و در این دوره، بیش از ۲۰۰۰ حکم اعدام، از جمله برای کودکان زیر ۱۸ سال، تأیید شد. شاهرودی، که در نجف تحصیل کرده و از شاگردان محمدباقر صدر بود، پس از مهاجرت به ایران در دهه ۱۳۵۰، به سرعت در ساختار قدرت رژیم به مناصبی چون عضویت در شورای نگهبان و ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام (۱۳۹۶–۱۳۹۷) رسید. دیدگاه‌های فقهی او، که در کتاب‌هایی مانند «بایسته‌های فقه جزا» منعکس شده، مجازات‌های خبیث مانند سد و سوزاندن را بدون بی‌حسی توجیه می‌کرد، که نشان‌دهنده‌ی رویکردی غیرانسانی بود. در ۱۳۹۶، سفر درمانی او به آلمان با اعتراضات ایرانیان و فعالان حقوق بشر مواجه شد، که خواستار محاکمه‌اش به اتهام جنایت علیه بشریت بودند. این مقاله، با بررسی بیوگرافی، کارنامه قضایی، و واکنش‌های بین‌المللی، چهره‌ی واقعی شاهرودی را به‌عنوان یکی از عوامل سرکوب و نقض حقوق بشر در ایران آشکار می‌کند.<ref name=":0">[https://article.mojahedin.org/i/%D9%87%D8%A7%D8%B4%D9%85%DB%8C-%D8%B4%D8%A7%D9%87%D8%B1%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D8%A8%D9%88%D8%AF هاشمی شاهرودی که بود؟ - سایت سازمان مجاهدین خلق ایران]</ref><ref name=":1">[https://www.dw.com/fa-ir/%D8%B4%DA%A9%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%85%D8%AF%D8%A7%D8%B1-%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D8%B4%D8%A7%D9%87%D8%B1%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D8%AE%D8%A7%D8%B7%D8%B1-%D8%AC%D9%86%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D8%B9%D9%84%DB%8C%D9%87-%D8%A8%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D8%AA/a-42081777 شکایت سیاستمدار آلمانی از شاهرودی به خاطر "جنایت علیه بشریت" - سایت دویچه‌وله]</ref><ref name=":2">[https://old.iranintl.com/%D8%A7%D9%8A%D8%B1%D8%A7%D9%86/%D9%87%D8%A7%D8%B4%D9%85%DB%8C-%D8%B4%D8%A7%D9%87%D8%B1%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%9B-%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D9%82%D8%A7%D8%B6%DB%8C-%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%B6%D8%A7%D8%AA هاشمی شاهرودی؛ کارنامه قاضی القضات - سایت ایران اینترنشنال]</ref><ref name=":2" />  
'''محمود هاشمی شاهرودی'''، (متولد ۲۴ مرداد ۱۳۲۷، عراق - درگذشته ۳ دی ۱۳۹۷، تهران)، روحانی شیعه عراقی‌تبار، یکی از برجسته‌ترین چهره‌های قضایی جمهوری اسلامی ایران بود که به دلیل نقشش در صدور احکام اعدام و [[نقض حقوق بشر در ایران|'''نقض حقوق بشر''']] مورد انتقاد گسترده قرار گرفت. او از ۱۳۷۸ تا ۱۳۸۸ رئیس قوه قضاییه بود و در این دوره، بیش از ۲۰۰۰ حکم اعدام، از جمله برای کودکان زیر ۱۸ سال، تأیید شد. شاهرودی، که در نجف تحصیل کرده و از شاگردان محمدباقر صدر بود، پس از مهاجرت به ایران در دهه ۱۳۵۰، به سرعت در ساختار قدرت رژیم به مناصبی چون عضویت در شورای نگهبان و ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام (۱۳۹۶–۱۳۹۷) رسید. دیدگاه‌های فقهی او، که در کتاب‌هایی مانند «بایسته‌های فقه جزا» منعکس شده، مجازات‌های خبیث مانند سد و سوزاندن را بدون بی‌حسی توجیه می‌کرد، که نشان‌دهنده‌ی رویکردی غیرانسانی بود. در ۱۳۹۶، سفر درمانی او به آلمان با اعتراضات ایرانیان و فعالان حقوق بشر مواجه شد، که خواستار محاکمه‌اش به اتهام جنایت علیه بشریت بودند. این مقاله، با بررسی بیوگرافی، کارنامه قضایی، و واکنش‌های بین‌المللی، چهره‌ی واقعی شاهرودی را به‌عنوان یکی از عوامل سرکوب و نقض حقوق بشر در ایران آشکار می‌کند.<ref name=":0">[https://article.mojahedin.org/i/%D9%87%D8%A7%D8%B4%D9%85%DB%8C-%D8%B4%D8%A7%D9%87%D8%B1%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D8%A8%D9%88%D8%AF هاشمی شاهرودی که بود؟ - سایت سازمان مجاهدین خلق ایران]</ref><ref name=":1">[https://www.dw.com/fa-ir/%D8%B4%DA%A9%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D8%B3%DB%8C%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D9%85%D8%AF%D8%A7%D8%B1-%D8%A2%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%A7%D8%B2-%D8%B4%D8%A7%D9%87%D8%B1%D9%88%D8%AF%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D8%AE%D8%A7%D8%B7%D8%B1-%D8%AC%D9%86%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%D8%B9%D9%84%DB%8C%D9%87-%D8%A8%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D8%AA/a-42081777 شکایت سیاستمدار آلمانی از شاهرودی به خاطر "جنایت علیه بشریت" - سایت دویچه‌وله]</ref><ref name=":2">[https://old.iranintl.com/%D8%A7%D9%8A%D8%B1%D8%A7%D9%86/%D9%87%D8%A7%D8%B4%D9%85%DB%8C-%D8%B4%D8%A7%D9%87%D8%B1%D9%88%D8%AF%DB%8C%D8%9B-%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D9%82%D8%A7%D8%B6%DB%8C-%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%B6%D8%A7%D8%AA هاشمی شاهرودی؛ کارنامه قاضی القضات - سایت ایران اینترنشنال]</ref>  


== بیوگرافی و مناصب ==
== زندگینامه و مناصب ==


=== خاستگاه و تحصیلات ===
=== خاستگاه و تحصیلات ===
خط ۷۲: خط ۷۲:


=== دیدگاه‌های فقهی و توجیه مجازات‌های خشن ===
=== دیدگاه‌های فقهی و توجیه مجازات‌های خشن ===
دیدگاه‌های فقهی شاهرودی، که در آثارش مانند «بایسته‌های فقه جزا» (محمود هاشمی شاهرودی، ۱۳۷۶) منعکس شده، مجازات‌های خشن را توجیه می‌کرد. او از مجازات‌هایی مانند «سد» (قطع اعضای بدن) و «سوزاندن» بدون بی‌حسی حمایت می‌کرد و آن‌ها را مطابق شرع می‌دانست.<ref>بایسته‌های فقه جزا. محمود هاشمی شاهرودی. تهران: مؤسسه دائرةالمعارف فقه اسلامی، ۱۳۷۶</ref>  
دیدگاه‌های فقهی شاهرودی، که در آثارش مانند «بایسته‌های فقه جزا» منعکس شده، مجازات‌های خشن را توجیه می‌کرد. او از مجازات‌هایی مانند «سد» (قطع اعضای بدن) و «سوزاندن» بدون بی‌حسی حمایت می‌کرد و آن‌ها را مطابق شرع می‌دانست.<ref>بایسته‌های فقه جزا. محمود هاشمی شاهرودی. تهران: مؤسسه دائرةالمعارف فقه اسلامی، ۱۳۷۶</ref>  


این دیدگاه‌ها، که ریشه در تفسیر سخت‌گیرانه‌ی فقه شیعه داشت، به صدور احکام غیرانسانی در قوه قضاییه منجر شد. برای مثال، منابع گزارش می‌دهند که در دوره‌ی او، مجازات‌های شلاق و قطع دست به‌طور گسترده اعمال می‌شد، که نقض معاهدات بین‌المللی حقوق بشر بود. شاهرودی با ترویج این رویکرد، دستگاه قضایی را به ابزاری برای ارعاب و سرکوب تبدیل کرد، که اثراتش تا سال‌ها ادامه یافت.<ref name=":2" />  
این دیدگاه‌ها، که ریشه در تفسیر سخت‌گیرانه‌ی فقه شیعه داشت، به صدور احکام غیرانسانی در قوه قضاییه منجر شد. برای مثال، منابع گزارش می‌دهند که در دوره‌ی او، مجازات‌های شلاق و قطع دست به‌طور گسترده اعمال می‌شد، که نقض معاهدات بین‌المللی حقوق بشر بود. شاهرودی با ترویج این رویکرد، دستگاه قضایی را به ابزاری برای ارعاب و سرکوب تبدیل کرد، که اثراتش تا سال‌ها ادامه یافت.<ref name=":2" />  
خط ۷۹: خط ۷۹:


=== سفر درمانی به آلمان و واکنش‌ها ===
=== سفر درمانی به آلمان و واکنش‌ها ===
در دی‌ماه ۱۳۹۶، محمود هاشمی شاهرودی برای درمان بیماری سرطان به بیمارستانی در هانوفر آلمان سفر کرد، که با اعتراضات گسترده‌ی ایرانیان مقیم اروپا و فعالان حقوق بشر مواجه شد. منابع گزارش می‌دهند که صدها نفر در مقابل بیمارستان تجمع کردند و خواستار دستگیری او به اتهام «جنایت علیه بشریت» شدند. این اعتراضات، که توسط سازمان‌های حقوق بشری و گروه‌های مخالف رژیم مانند '''[[شورای ملی مقاومت ایران]]''' سازمان‌دهی شده بود، توجه رسانه‌های آلمانی را جلب کرد. روزنامه‌هایی مانند «بیلد» و «دی ولت» به سابقه‌ی قضایی شاهرودی، به‌ویژه نقش او در اعدام‌های گسترده و سرکوب معترضان ۱۳۸۸، اشاره کردند. این واکنش‌ها نشان‌دهنده‌ی بدنامی جهانی شاهرودی به‌عنوان یکی از عوامل نقض حقوق بشر در ایران بود. رژیم ایران، در پاسخ، این اعتراضات را «توطئه صهیونیستی» خواند، اما نتوانست خشم عمومی را خاموش کند.<ref>[https://news.mojahedin.org/i/news/210617 اعتراض رسانه‌های آلمان به حضور آخوند هاشمی شاهرودی در این کشور - مجاهدین خلق ایران]</ref>  
در دی‌ماه ۱۳۹۶، محمود هاشمی شاهرودی برای درمان بیماری سرطان به بیمارستانی در هانوفر آلمان سفر کرد، که با اعتراضات گسترده‌ی ایرانیان مقیم اروپا و فعالان حقوق بشر مواجه شد. منابع گزارش می‌دهند که صدها نفر در مقابل بیمارستان تجمع کردند و خواستار دستگیری او به اتهام «جنایت علیه بشریت» شدند. این اعتراضات، که توسط سازمان‌های حقوق بشری و گروه‌های مخالف رژیم مانند '''[[شورای ملی مقاومت ایران]]''' سازمان‌دهی شده بود، توجه رسانه‌های آلمانی را جلب کرد. روزنامه‌هایی مانند «بیلد» و «دی ولت» به سابقه‌ی قضایی شاهرودی، به‌ویژه نقش او در اعدام‌های گسترده و سرکوب معترضان ۱۳۸۸، اشاره کردند. رژیم ایران، در پاسخ، این اعتراضات را «توطئه صهیونیستی» خواند، اما نتوانست خشم عمومی را خاموش کند.<ref>[https://news.mojahedin.org/i/news/210617 اعتراض رسانه‌های آلمان به حضور آخوند هاشمی شاهرودی در این کشور - مجاهدین خلق ایران]</ref>  


=== درخواست محاکمه به اتهام جنایت علیه بشریت ===
=== درخواست محاکمه به اتهام جنایت علیه بشریت ===
خط ۸۶: خط ۸۶:


=== پیامدهای سیاسی و اجتماعی ===
=== پیامدهای سیاسی و اجتماعی ===
اعتراضات آلمان پیامدهای مهمی در افشای جنایات شاهرودی و تضعیف وجهه‌ی رژیم ایران داشت. منابع گزارش می‌دهند که این رویداد، همبستگی ایرانیان دیاسپورا را تقویت کرد و به ایجاد شبکه‌های جدید برای پیگیری عدالت علیه مقامات رژیم منجر شد. در ایران، خبر اعتراضات به دلیل سانسور حکومتی کمتر منتشر شد، اما در شبکه‌های اجتماعی بازتاب یافت و خشم عمومی از مصونیت مقامات را افزایش داد. از سوی دیگر، عدم اقدام قاطع دولت آلمان برای بازداشت شاهرودی، انتقاداتی را در میان فعالان حقوق بشر برانگیخت که معتقد بودند ملاحظات دیپلماتیک مانع اجرای عدالت شده است. این ماجرا، به‌عنوان نقطه‌ی عطفی در کارنامه‌ی شاهرودی، چهره‌ی او را نه‌تنها به‌عنوان یک قاضی سرکوبگر، بلکه به‌عنوان متهمی در سطح بین‌المللی معرفی کرد که از پاسخگویی گریخت.<ref>[https://ir.voanews.com/a/iran-human-rights-justice/4195273.html اعتراض به حضور هاشمی شاهرودی در بیمارستانی در آلمان - صدای آمریکا]</ref>
اعتراضات آلمان پیامدهای مهمی در افشای جنایات شاهرودی و تضعیف وجهه‌ی رژیم ایران داشت. منابع گزارش می‌دهند که این رویداد، همبستگی ایرانیان دیاسپورا را تقویت کرد و به ایجاد شبکه‌های جدید برای پیگیری عدالت علیه مقامات رژیم منجر شد. در ایران، خبر اعتراضات به دلیل سانسور حکومتی کمتر منتشر شد، ولی در شبکه‌های اجتماعی بازتاب یافت و خشم عمومی از مصونیت مقامات را افزایش داد. از سوی دیگر، عدم اقدام قاطع دولت آلمان برای بازداشت شاهرودی، انتقاداتی را در میان فعالان حقوق بشر برانگیخت که معتقد بودند ملاحظات دیپلماتیک مانع اجرای عدالت شده است. این ماجرا، به‌عنوان نقطه‌ی عطفی در کارنامه‌ی شاهرودی، چهره‌ی او را نه‌تنها به‌عنوان یک قاضی سرکوبگر، بلکه به‌عنوان متهمی در سطح بین‌المللی معرفی کرد که از پاسخگویی گریخت.<ref>[https://ir.voanews.com/a/iran-human-rights-justice/4195273.html اعتراض به حضور هاشمی شاهرودی در بیمارستانی در آلمان - صدای آمریکا]</ref>


== کارنامه کلی و مرگ ==
== کارنامه کلی و مرگ ==
خط ۹۵: خط ۹۵:
=== نقش در تحکیم نظام ولایت فقیه ===
=== نقش در تحکیم نظام ولایت فقیه ===
شاهرودی نه‌تنها در سرکوب قضایی، بلکه در تحکیم ایدئولوژیک نظام [[رژیم ولایت فقیه|'''ولایت فقیه''']] نقش داشت. منابع گزارش می‌دهند که او با ترویج دیدگاه‌های فقهی سخت‌گیرانه، که در آثارش مانند «بایسته‌های فقه جزا» (محمود هاشمی شاهرودی، ۱۳۷۶) منعکس بود، به مشروعیت‌بخشی به مجازات‌های غیرانسانی کمک کرد. او همچنین در مؤسسه دائرةالمعارف فقه اسلامی، که تحت نظارت خامنه‌ای فعالیت می‌کرد، به تدوین متون فقهی برای توجیه سیاست‌های رژیم پرداخت.  
شاهرودی نه‌تنها در سرکوب قضایی، بلکه در تحکیم ایدئولوژیک نظام [[رژیم ولایت فقیه|'''ولایت فقیه''']] نقش داشت. منابع گزارش می‌دهند که او با ترویج دیدگاه‌های فقهی سخت‌گیرانه، که در آثارش مانند «بایسته‌های فقه جزا» (محمود هاشمی شاهرودی، ۱۳۷۶) منعکس بود، به مشروعیت‌بخشی به مجازات‌های غیرانسانی کمک کرد. او همچنین در مؤسسه دائرةالمعارف فقه اسلامی، که تحت نظارت خامنه‌ای فعالیت می‌کرد، به تدوین متون فقهی برای توجیه سیاست‌های رژیم پرداخت.  
[[پرونده:خامنه‌ای در ملاقات هاشمی شاهرودی.JPG|جایگزین=ایادت خامنه‌ای از هاشمی شاهرودی در بیمارستان|بندانگشتی|256x256پیکسل|ایادت خامنه‌ای از هاشمی شاهرودی در بیمارستان]]
[[پرونده:خامنه‌ای در ملاقات هاشمی شاهرودی.JPG|جایگزین=ایادت خامنه‌ای از هاشمی شاهرودی در بیمارستان|بندانگشتی|256x256پیکسل|عیادت خامنه‌ای از هاشمی شاهرودی در بیمارستان]]
در مقام نایب‌رئیس مجلس خبرگان، او از انتخاب خامنه‌ای به‌عنوان رهبر دفاع کرد و در مجمع تشخیص مصلحت، سیاست‌های اقتصادی و سیاسی رژیم را تقویت نمود. این اقدامات، او را به یکی از ستون‌های نظام تبدیل کرد، اما همزمان نفرت عمومی را نسبت به او افزایش داد، به‌ویژه پس از افشای جنایاتش در کهریزک و اعدام‌های گسترده.<ref>[https://www.radiofarda.com/a/hashemi-shahroudi-dead-velayat/29675662.html هاشمی شاهرودی، منتظر الولایت ناکام - رادیو فردا]</ref>  
در مقام نایب‌رئیس مجلس خبرگان، او از انتخاب خامنه‌ای به‌عنوان رهبر دفاع کرد و در مجمع تشخیص مصلحت، سیاست‌های اقتصادی و سیاسی رژیم را تقویت نمود. این اقدامات، وی را به یکی از ستون‌های نظام تبدیل کرد و همزمان نفرت عمومی را نسبت به او -به‌ویژه پس از افشای جنایاتش در کهریزک و اعدام‌های گسترده- افزایش داد.<ref>[https://www.radiofarda.com/a/hashemi-shahroudi-dead-velayat/29675662.html هاشمی شاهرودی، منتظر الولایت ناکام - رادیو فردا]</ref>  


=== بیماری و مرگ ===
=== بیماری و مرگ ===