۲٬۵۶۰
ویرایش
(اصلاح املا، اصلاح سجاوندی، اصلاح ارقام) |
Alireza k h (بحث | مشارکتها) (ویراستار نهایی مقاله قبل از انتشار) |
||
| (یک نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد) | |||
| خط ۲: | خط ۲: | ||
| name = پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای{{سخ}}Nuclear Non-Proliferation Treaty | | name = پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای{{سخ}}Nuclear Non-Proliferation Treaty | ||
| long_name =پیماننامه منع گسترش سلاحهای هستهای | | long_name =پیماننامه منع گسترش سلاحهای هستهای | ||
| image = | | image =پیمان ان.پی.تی هستهای.JPG | ||
| image_width = | | image_width =320 px | ||
| caption =کشورهای جهان برپایه شرکت در پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای | | caption =کشورهای جهان برپایه شرکت در پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای | ||
{{آغاز ستون}} | {{آغاز ستون}} | ||
{{Col-2}} | {{Col-2}} | ||
{{زیرنویس نقشه|#7EBC41|امضا کرده و به تصویب رسیده}} | {{زیرنویس نقشه|#7EBC41|امضا کرده و به تصویب رسیده}} | ||
{{زیرنویس نقشه|#B8E185| | {{زیرنویس نقشه|#B8E185|کنوانسیون وین در مورد حقوق معاهدات|ملحق شده یا پذیرفته شده}} | ||
{{زیرنویس نقشه|#ffff00|دولتهایی که معاهده را رعایت میکنند هرچند خارج از آن هستند}} (تایوان) | {{زیرنویس نقشه|#ffff00|دولتهایی که معاهده را رعایت میکنند هرچند خارج از آن هستند}} (تایوان) | ||
{{Col-2}} | {{Col-2}} | ||
{{زیرنویس نقشه|orange|خارج شده}} (کره شمالی) | {{زیرنویس نقشه|orange|خارج شده}} (کره شمالی) | ||
{{زیرنویس نقشه|#8E0052|دولتهایی که این پیمان را امضا نکردهاند}} (هند، اسرائیل، پاکستان و | {{زیرنویس نقشه|#8E0052|دولتهایی که این پیمان را امضا نکردهاند}} (هند، اسرائیل، پاکستان و کره شمالی) | ||
{{پایان ستون}} | {{پایان ستون}} | ||
| type = | | type = | ||
| خط ۱۹: | خط ۱۹: | ||
| location_signed = نیویورک، ایالات متحده آمریکا | | location_signed = نیویورک، ایالات متحده آمریکا | ||
| date_sealed = | | date_sealed = | ||
| date_effective = ۵ مارس ۱۹۷۰ | | date_effective = ۵ مارس ۱۹۷۰ | ||
| condition_effective = تصویب شده توسط | | condition_effective = تصویب شده توسط اتحاد جماهیر شوروی، بریتانیا، ایالات متحده و ۴۰ دولت امضا کننده دیگر. | ||
| date_expiration = | | date_expiration = | ||
| parties = ۱۸۹ | | parties = ۱۸۹ کشور - امضا نکردهها: هند، اسرائیل، پاکستان، کره شمالی | ||
| depositor = | | depositor =دولت ایالات متحده آمریکا، بریتانیا و اتحاد جماهیر شوروی | ||
| language = | | language = | ||
| languages = | | languages = | ||
| wikisource = | | wikisource = | ||
}} | }} | ||
'''پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای'''، ان.پی. تی (NPT) معاهدهای بینالمللی است که در سال ۱۹۶۸ برای جلوگیری از گسترش سلاحهای هستهای، ترویج استفاده صلحآمیز از انرژی هستهای و پیشبرد خلع سلاح هستهای امضا شد و در ۱۹۷۰ لازمالاجرا گردید. این پیمان با ۱۹۰ عضو، کشورهای جهان را به دو دسته دارای سلاح هستهای (آمریکا، روسیه، چین، فرانسه، بریتانیا) و فاقد آن تقسیم میکند. ایران در ۱۹۶۸ به این پیمان پیوست و از آن زمان فعالیتهای هستهای خود را تحت نظارت آژانس بینالمللی انرژی اتمی قرار داد. در ژوئن ۲۰۲۵، ایران در واکنش به قطعنامه شورای حکام آژانس و [[حمله آمریکا به سایتهای هستهای ایران|حمله آمریکا]] و [[حمله ۱۳ژوئن اسرائیل به ایران|حمله اسرائیل]] به تأسیسات هستهای خود، تهدید به خروج از ان.پی. تی کرد. این تهدید، که با طرح سهفوریتی در مجلس ایران همراه شده، به دلیل تنشهای منطقهای و فشارهای بینالمللی مطرح شده است. خروج ایران میتواند نظارت آژانس را متوقف کند، تحریمهای بینالمللی را تشدید نماید، و به بیثباتی منطقهای منجر شود. این مقاله تاریخچه، مفاد، و امضاکنندگان ان.پی. تی را بررسی کرده و به تهدید ایران و پیامدهای احتمالی خروج آن میپردازد.<ref name=":0">[https://www.dw.com/fa-ir/%D9%85%D8%AA%D9%86-%DA%A9%D8%A7%D9%85%D9%84-%D9%BE%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86-%D9%85%D9%86%D8%B9-%DA%AF%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%B4-%D8%B3%D9%84%D8%A7%D8%AD%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%87%D8%B3%D8%AA%D9%87%D8%A7%DB%8C/a-16261008 متن کامل پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای - دویچهوله] 1</ref><ref name=":1">[https://www.dw.com/fa-ir/%D9%BE%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D9%85%D9%86%D8%B9-%DA%AF%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%B4-%D8%B3%D9%84%D8%A7%D8%AD%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%87%D8%B3%D8%AA%D9%87%D8%A7%DB%8C/a-16264935 پیماننامه منع گسترش سلاحهای هستهای - دویچهوله] 2</ref><ref name=":2">[https://www.radiofarda.com/a/analysis-on-what-if-Iran-withdraw-NPT/30387872.html پایان نیم قرن حضور ایران در انپیتی؟ - رادیو فردا]</ref><ref name=":3">[https://iranwire.com/fa/features/25843/ معنی تهدید ایران به خروج از پیمان ان پی تی چیست؟ - ایران وایر]</ref><ref name=":4">[https://parsi.euronews.com/2025/06/16/iran-israel-conflict-global-tensions-escalate-tehran-threatens-to-withdraw-from-npt آیا ایران از انپیتی خارج میشود؟ - یورو نیوز]</ref><ref>[https://www.afintl.com/202506169336 ایران تهدید کرد که ممکن است از پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای خارج شود - ایران اینترنشنال]</ref><ref name=":5">[https://spnfa.ir/20250623/%D9%84%D8%AD%D8%B8%D9%87-%D8%A8%D9%87-%D9%84%D8%AD%D8%B8%D9%87-%D8%AF%D8%B1%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84-%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF-%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7-%D8%A8%D9%87-%D8%A7%DB%8C%D9%86-%D8%AA%D9%86%D8%B4-23211602.html خروج از ان.پی.تی در دستور کار مجلس ایران قرار گرفت - اسپوتنیک ایران]</ref> | '''پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای'''، ان.پی. تی (NPT) معاهدهای بینالمللی است که در سال ۱۹۶۸ برای جلوگیری از گسترش سلاحهای هستهای، ترویج استفاده صلحآمیز از انرژی هستهای و پیشبرد خلع سلاح هستهای امضا شد و در ۱۹۷۰ لازمالاجرا گردید. این پیمان با ۱۹۰ عضو، کشورهای جهان را به دو دسته دارای سلاح هستهای (آمریکا، روسیه، چین، فرانسه، بریتانیا) و فاقد آن تقسیم میکند. ایران در ۱۹۶۸ به این پیمان پیوست و از آن زمان فعالیتهای هستهای خود را تحت نظارت آژانس بینالمللی انرژی اتمی قرار داد. در ژوئن ۲۰۲۵، ایران در واکنش به قطعنامه شورای حکام آژانس و [[حمله آمریکا به سایتهای هستهای ایران|حمله آمریکا]] و [[حمله ۱۳ژوئن اسرائیل به ایران|حمله اسرائیل]] به تأسیسات هستهای خود، تهدید به خروج از ان.پی. تی کرد. این تهدید، که با طرح سهفوریتی در مجلس ایران همراه شده، به دلیل تنشهای منطقهای و فشارهای بینالمللی مطرح شده است. خروج ایران میتواند نظارت آژانس را متوقف کند، تحریمهای بینالمللی را تشدید نماید، و به بیثباتی منطقهای منجر شود. این مقاله تاریخچه، مفاد، و امضاکنندگان ان.پی. تی را بررسی کرده و به تهدید ایران و پیامدهای احتمالی خروج آن میپردازد.<ref name=":0">[https://www.dw.com/fa-ir/%D9%85%D8%AA%D9%86-%DA%A9%D8%A7%D9%85%D9%84-%D9%BE%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86-%D9%85%D9%86%D8%B9-%DA%AF%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%B4-%D8%B3%D9%84%D8%A7%D8%AD%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%87%D8%B3%D8%AA%D9%87%D8%A7%DB%8C/a-16261008 متن کامل پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای - دویچهوله] 1</ref><ref name=":1">[https://www.dw.com/fa-ir/%D9%BE%DB%8C%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D9%85%D9%86%D8%B9-%DA%AF%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D8%B4-%D8%B3%D9%84%D8%A7%D8%AD%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%87%D8%B3%D8%AA%D9%87%D8%A7%DB%8C/a-16264935 پیماننامه منع گسترش سلاحهای هستهای - دویچهوله] 2</ref><ref name=":2">[https://www.radiofarda.com/a/analysis-on-what-if-Iran-withdraw-NPT/30387872.html پایان نیم قرن حضور ایران در انپیتی؟ - رادیو فردا]</ref><ref name=":3">[https://iranwire.com/fa/features/25843/ معنی تهدید ایران به خروج از پیمان ان پی تی چیست؟ - ایران وایر]</ref><ref name=":4">[https://parsi.euronews.com/2025/06/16/iran-israel-conflict-global-tensions-escalate-tehran-threatens-to-withdraw-from-npt آیا ایران از انپیتی خارج میشود؟ - یورو نیوز]</ref><ref>[https://www.afintl.com/202506169336 ایران تهدید کرد که ممکن است از پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای خارج شود - ایران اینترنشنال]</ref><ref name=":5">[https://spnfa.ir/20250623/%D9%84%D8%AD%D8%B8%D9%87-%D8%A8%D9%87-%D9%84%D8%AD%D8%B8%D9%87-%D8%AF%D8%B1%DA%AF%DB%8C%D8%B1%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D9%88-%D8%A7%D8%B3%D8%B1%D8%A7%D8%A6%DB%8C%D9%84-%D9%88%D8%B1%D9%88%D8%AF-%D8%A2%D9%85%D8%B1%DB%8C%DA%A9%D8%A7-%D8%A8%D9%87-%D8%A7%DB%8C%D9%86-%D8%AA%D9%86%D8%B4-23211602.html خروج از ان.پی.تی در دستور کار مجلس ایران قرار گرفت - اسپوتنیک ایران]</ref> | ||
== تاریخچه پیمان NPT (ان.پی. تی) == | == تاریخچه پیمان NPT (ان.پی. تی) == | ||
پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای (ان.پی. تی) در ۱ ژوئیه ۱۹۶۸ در سازمان ملل متحد به امضا رسید و در ۵ مارس ۱۹۷۰ | پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای (ان.پی. تی) در ۱ ژوئیه ۱۹۶۸ در سازمان ملل متحد به امضا رسید و در ۵ مارس ۱۹۷۰ قابل اجرا گردید. این معاهده در پاسخ به نگرانیهای جهانی از گسترش سلاحهای هستهای در دوران جنگ سرد تدوین شد. ایده اولیه پیمان در دهه ۱۹۵۰ توسط کشورهای غیرهستهای، بهویژه ایرلند، مطرح شد که خواستار جلوگیری از رقابت تسلیحاتی هستهای بودند. مذاکرات اصلی در ژنو و با مشارکت قدرتهای بزرگ (آمریکا، شوروی، بریتانیا) انجام گرفت. هدف پیمان، محدود کردن تعداد کشورهای دارای سلاح هستهای، ترویج استفاده صلحآمیز از انرژی هستهای و پیشبرد خلع سلاح جهانی بود. ان.پی. تی بهعنوان یکی از مهمترین معاهدات بینالمللی، چارچوبی برای نظارت آژانس بینالمللی انرژی اتمی (IAEA) بر فعالیتهای هستهای کشورها فراهم کرد. این پیمان در سالهای ۱۹۹۵ و ۲۰۱۰ بازنگری شد و تمدید نامحدود آن در ۱۹۹۵ تأیید گردید.<ref name=":0" /><ref name=":1" /> | ||
== مفاد پیمان ان.پی. تی == | == مفاد پیمان ان.پی. تی == | ||