بشار اسد: تفاوت میان نسخه‌ها

پدرش حافظ اسد از سال ۱۹۷۱ تا ۲۰۰۰ رئیس‌جمهور سوریه بود. او سال ۲۰۰۰، در ۶۹ سالگی درگذشت.  

در ۲۷ مه ۲۰۰۷، حافظ اسد برای یک دوره هفت ساله با ۹۷٫۶ درصد از آرا به ریاست جمهوری انتخاب شد. احزاب مخالف اجازه ورود به کشور را نداشتند و اسد تنها نامزد انتخابات بود. احزاب مخالف سوریه زیر چتر اعلامیه دمشق، انتخابات را نامشروع و بخشی از استراتژی حکومت برای حفظ «نظام توتالیتر» محکوم کردند. اعلام نتایج با راهپیمایی‌های طرفدار دولت در سراسر کشور در تمجید از رژیم دنبال شد که در آن شهروندان «ارادت» خود را به رئیس‌جمهور اعلام می‌کردند و "فضیلت" خاندان اسد را جشن می‌گرفتند.

در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۱ که در ۲۶ مه برگزار شد، اسد برای با چهارم و این بار با کسب ۹۵٫۲ درصد از آرا به ریاست جمهوری انتخاب شد. نیرو‌های مخالف اسد این انتخابات را تحریم کرده بودند و تنها ۳۸ درصد از مردم سوریه واجد شرایط شرکت در این انتخابات بودند. ناظران مستقل بین‌المللی و همچنین نمایندگان کشور‌های غربی این انتخابات را یک شوخی توصیف کردند.

اگرچه اسد ساختار‌های قدرت و کیش شخصیتی را که پدرش پرورش داده بود به ارث برد، اما وفاداری پدرش را نداشت و با نارضایتی فزاینده‌ای علیه حکومت خود مواجه شد. در نتیجه به قدرت رسیدن او، بسیاری از اعضای گارد قدیم استعفا داده یا پاکسازی شدند و حلقه درونی سیاسی جای خود را به افراد وفادار به بشار از طوایف علوی داد. برنامه‌های آزادسازی اقتصادی اولیه اسد نابرابری‌ها را بدتر کرد و قدرت سیاسی-اجتماعی نخبگان وفادار به خانواده اسد در دمشق را بیشتر کرد. جمعیت روستایی سوریه، طبقات کارگر شهری، تجار، صنعت‌گران و مردم را از دژ‌های سنتی حزب بعث دور کرد. انقلاب سرو در لبنان در فوریه ۲۰۰۵، که با ترور رفیق حریری، نخست وزیر لبنان آغاز شد، اسد را مجبور کرد تا به اشغال لبنان توسط سوریه پایان دهد. پس از شروع قیام مردم و پیش‌روی‌های اولیه انقلاب، حضور نظامی روسیه در سوریه از سال ۲۰۱۵ به بعد به‌طور چشمگیری باعث تقویت موقعیت اسد شد.  

پس از حضور نیروی قدس سپاه پاسداران و حزب‌الله لبنان در سوریه و انواع حمایت اقتصادی و نظامی و لجستیکی، این حمایت‌ها در برابر فشارهای بین‌المللی و تحریم‌های غربی که به‌ویژه ایالات متحده و اتحادیه اروپا علیه سوریه اعمال کرده بودند، به‌ویژه در دوران ترامپ، بسیار موثر واقع شد و انقلاب مردم موقتا دچار رکود شد تا اینکه با ماجراجویی ۷ اکتبر توسط حماس و با حمایت حزب‌الله لبنان و جمهوری اسلامی و نبردهای ما بعد آن حزب‌الله لبنان بشدت تضعیف شد و جمهوری اسلامی هم در معرض بمباران مستقیم قرار گرفت و امکان مداخله وسیع در سوریه را نداشت به همین دلیل مخالفین بشار اسد با تاسیس اتاق عملیاتی مشترک با پیش‌روی‌های خود به سوی حلب، ادلب، حما، حمص، درعا، دیرالزور و نهایتا فتح دمشق در بامداد ۸ دسامبر ۲۰۲۴ به دیکتاتوری خونین خاندان اسد پایان دادند.

بشار اسد، در ۱۱ سپتامبر ۱۹۶۵ در دمشق به دنیا آمد. پس از اتمام دبیرستان در رشته پزشکی وارد دانشگاه دمشق و سال ۱۹۸۸ فارغ‌التحصیل شد و در بیمارستان نظامی مشغول به کار شد. سال ۱۹۹۲ برای ادامه تحصیل به انگلستان رفت و در بیمارستان چشم پزشکی Western Eye Hospital مشغول به کار شد. وی سال ۱۹۹۴ مدرک تخصصی چشم پزشکی گرفت. بشار اسد به زبان‌های انگلیسی، فرانسه و اسپانیایی تسلط دارد. او با اسماء االاخرس (سوری‌الاصل متولد لندن) ازدواج کرد و دارای سه فرزند به نام‌‌های حافظ، زین و کریم است. اسماء در رشته علوم کامپیوتر و اقتصاد تحصیل کرده است. یکی از پسران بشار اسد در المپیاد جهانی ریاضی در سال ۲۰۱۶ با ۱۲ امتیاز دیپلم افتخار گرفت.

او پس از بازگشت به سوریه وارد ارتش شد و در رشته فرماندهی و استراتژی تحصیل کرد. با درگذشت حافظ اسد در سال ۲۰۰۰، بشار با حمایت حزب بعث و ارتش سوریه به عنوان رئیس‌جمهور انتخاب شد. در آغاز ریاست‌جمهوری خود، او وعده اصلاحات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی را داد. این وعده‌ها شامل پایان دادن به وضعیت اضطراری که از زمان پدرش برقرار بود، آزادی‌های بیشتر سیاسی و تلاش برای توسعه اقتصادی می‌شد. با این حال، این اصلاحات به سرعت متوقف شد و دولت او همچنان تحت سلطه خانواده و حزب بعث باقی ماند.بشار اسد دومین پسر و سومین فرزند انیسه مخلوف و حافظ اسد است، بشار پنج خواهر و برادر کوچک‌تر داشت که سه نفر از آنها فوت کردند. خواهری به نام بشرا در کودکی درگذشت. کوچکترین برادر اسد، مجد، معلول ذهنی بود و در سال ۲۰۰۹ پس از یک "بیماری طولانی" درگذشت. بشار بر خلاف برادرانش باسل و ماهر، و خواهر دومش که بشرا نام داشت، ساکت، محجوب و بی‌علاقه به سیاست و ارتش بود. او تحصیلات ابتدایی و متوسطه خود را در مدرسه عربی-فرانسوی الحریه در دمشق گذراند. در سال ۱۹۸۲ از دبیرستان فارغ‌التحصیل شد و سپس در دانشگاه دمشق در رشته پزشکی تحصیل کرد.

با مرگ باسل اسد، برادر بزرگ بشار، در سال ۱۹۹۴ راه برای ریاست جمهوری آینده بشار هموار شد. در سال ۱۹۸۸، اسد از دانشکده پزشکی فارغ التحصیل شد و به عنوان پزشک ارتش در بیمارستان نظامی تشرین در حومه دمشق شروع به کار کرد. چهار سال بعد، او در لندن اقامت گزید تا تحصیلات تکمیلی خود را در رشته چشم پزشکی طی کند. گفته می‌شود که او آرزو‌های سیاسی کمی داشت، اما دنیا آن طور که انتظارش را داشت پیش نرفت. بعد از مرگ باسل تبلیغات دولتی بشار را به عنوان "امید توده ها" معرفی کردند تا او را به عنوان پدرسالار بعدی برای ادامه حکومت خاندان اسد آماده کند. اماده کردن بشار برای ریاست جمهوری بیش از شش سال یعنی از زمان مرگ باسل تا مرگ حافظ اسد طول کشید. سرلشکر بهجت سلیمان، نظارت بر مقدمات انتقال آرام قدرت را بر عهده داشت، و این کار را در سه سطح انجام داد. اول، حمایت از بشار در دستگاه‌های نظامی و امنیتی ایجاد شد. دوم، وجهه بشار نزد مردم تثبیت شد؛ و در آخر بشار با سازوکار‌های اداره کشور آشنا شد.

در لندن بود که بشار با همسر آینده‌اش، اسماء الاخرس، آشنا شد. که برای جانشینی پدرشان آماده می‌شد. بشار از زندگی در لندن لذت می‌برد. او به موسیقی فیل کالینز علاقه داشت و جنبه‌هایی از فرهنگ غرب را پذیرفته بود. اسماء اسد به سرطان خون مبتلاست. او پیش‌‌‌‌‌‌تر خبر داده بود که سرطان سینه‌اش را شکست داده است.

اسماء‌اسد، متولد ۱۱ اوت ۱۹۷۵فارغ‌التحصیل رشته علوم کامپیوتر از دانشگاه کینگز لندن است. آنها در سال ۲۰۰۰ به عقد یکدیگر در آمده و رسما ازدواج کردند. حاصل این ازدواج سه فرزند بوده است. دو پسر به نام‌های حافظ و کریم و یک دختر به نام زین می‌باشد.

اسماء اسد دختر یک متخصص سرشناس قلب و بزرگ شده منطقه اکشن در غرب لندن پس از فراغت از تحصیل در دانشگاه کینگز دو سال از عمر خود را در دویچه بانک صرف کرد و سپس به بانک جی.پی مورگان پیوست. اسماء به عنوان بانوی اول سوریه طرح‌هایی برای توسعه روستایی داد و عامل برگزاری تعدادی از رویدادهای فرهنگی سوریه بود.

یکی از دلایلی که ازدواج بشار اسد و اسما‌ءاسد به طور مخفیانه برگزار و عکسی از این مراسم منتشر نشد، خواست اسماء بود. وی به صورت ناشناس به ۳۰۰ روستا، چندین مدرسه، کارخانه و بیمارستان در سوریه سر زد تا وضعیت مردم را بررسی کند. وی بعد از شناسایی نقاط ضعف فرهنگی و اقتصادی سوریه، با توجه به نیازهای جامعه شروع به تاسیس بنیادهای خیریه و سازمان های NGO فراوانی کرد.

ماهر اسد، برادر کوچک‌تر بشار، فرمانده نیروهای ویژه و گارد ریاست جمهوری و لشکر چهارم زرهی سوریه بود و از جمله چهره‌های اصلی در ساختار نظامی کشور به شمار می‌آمد. او به دلیل نقش مهمش در درگیری‌های داخلی سوریه، همواره تحت تحریم‌های بین‌المللی قرار گرفت. ماهر به عنوان یکی از نزدیک‌ترین افراد به بشار، در مدیریت بحران‌های امنیتی و نظامی کشور تأثیرگذار بوده و جایگاه ویژه‌ای در ساختار قدرت سوریه داشت. او نقشی کلیدی در سرکوب اعتراضات و حفظ کنترل مناطق حیاتی سوریه داشت. در ماه‌های پایانی حکومت بشار، ماهر به یکی از اهداف مستقیم عملیات هوایی اسرائیل تبدیل شد. او در یکی از این حملات موشکی که در اکتبر ۲۰۲۳ انجام شد، کشته شد. این حمله به همراه سایر عملیات‌های اسرائیل و فشارهای بین‌المللی، موجب تضعیف نهایی حلقه امنیتی رژیم اسد شد.​ مرگ ماهر اسد یکی از مهم‌ترین ضربات به ساختار نظامی حکومت بود و به‌عنوان نقطه عطفی در سقوط رژیم بشار اسد تلقی می‌شود. ماهر همچنین به دلیل ارتباطات تجاری و شبکه‌های مالی مرتبط با تولید و قاچاق مواد مخدر (از جمله کبتاگون) در سطح بین‌المللی شناخته می‌شد که منابع مالی حیاتی برای رژیم فراهم می‌کرد​.

بلافاصله پس از روی کار آمدن بشار اسد، جنبش اصلاحی بهار دمشق به رهبری نویسندگان، روشنفکران، مخالفان، فعالان فرهنگی آغاز به کار کرد که پیشرفت‌های محتاطانه‌ای داشت که منجر به تعطیلی زندان مزه و اعلام عفو گسترده و آزادی صد‌ها نفر از جمله زندانیان سیاسی وابسته به اخوان‌المسلمین شد. با این حال، سرکوب‌های امنیتی دوباره از سر گرفته شد و صد‌ها روشنفکر دستگیر شدند، هدف آزار قرار گرفتند، تبعید یا روانه زندان شدند و وضعیت فوق‌العاده ادامه یافت. امتیازات اولیه برای تشدید کنترل استبدادی لغو شد، سانسور افزایش یافت و جنبش بهار دمشق به بهانه «وحدت و ثبات ملی» ممنوع شد. سیاست رژیم «اقتصاد بازار اجتماعی» به نماد فساد تبدیل شد، زیرا وفاداران اسد تنها ذینفعان آن شدند. بسیاری از روشنفکران توسط ارائه اطلاعات ربوده، شکنجه و کشته شدند.

اعتراضات در سوریه در ۲۶ ژانویه ۲۰۱۱ پس از اعتراضات بهار عربی در اطراف بازار حمیدیه در دمشق آغاز شد. مردم خواستار اصلاحات سیاسی و احیای حقوق مدنی و همچنین پایان دادن به وضعیت اضطراری بودند که از سال ۱۹۶۳ برقرار بود.  تظاهرات ۱۸ تا ۱۹ مارس آن سال بزرگترین اعتراضاتی بود که طی دهه‌ها در سوریه برگزار شد و مقامات سوریه با خشونت به آن پاسخ دادند. بشار اسد دو هفته بعد در ۳۰ مارس ۲۰۱۱، در یک سخنرانی عمومی در پارلمان وعده داد که «توطئه‌» علیه سوریه را خنثی کند و پذیرفت که نیازهای بسیاری از مردم برآورده نشده است. چند روز بعد، در واکنش به دستگیری کودکانی بود که روی دیوارها علیه بشار اسد شعار نوشته بودند، تظاهرات گسترده‌ای در شهر درعا در جنوب سوریه برگزار شد. این اعتراض‌ها به سرعت به سراسر کشور گسترش یافت. معترضان در شهرهای مختلف خواهان کناره‌گیری بشار اسد از قدرت شدند. حکومت با خشونت پاسخ داد و «خرابکاران و نفوذی‌ها با حمایت خارجی» را مقصر دانست. ظرف چند ماه وضعیت سوریه از اعتراض‌های مسالمت‌آمیز به درگیری‌های مسلحانه میان نیروهای دولتی و گروه‌های مخالفی تغییر یافت که در سراسر کشور مسلح شده بودند. با ادامه و تشدید خشونت و درگیری‌، سازمان ملل تعداد قربانیان را از ده‌ها هزار نفر به صدها هزار نفر افزایش داد و قدرت‌های منطقه‌ای و بین‌المللی درگیر جنگ شدند. در ۲۰ ژوئن، اسد در پاسخ به خواسته‌های معترضان و فشار‌های بین‌المللی، وعده گفت‌وگوی ملی شامل حرکت به سوی اصلاحات، انتخابات پارلمانی جدید و آزادی‌های بیشتر را داد. او همچنین از پناهندگان خواست که از ترکیه به خانه بازگردند، در حالی که به آنها اطمینان بخشید که عفو می‌کنند و همه ناآرامی‌ها را به گردن تعداد کمی از خرابکاران انداخت. اما اعتراضات بهار عربی در سوریه ادامه پیدا کرد.

در ۱۰ ژانویه ۲۰۱۲، اسد سخنرانی کرد و در آن اظهار داشت که قیام توسط کشور‌های خارجی مهندسی شده است و اعلام کرد که "پیروزی نزدیک است". وی همچنین گفت که اتحادیه عرب با تعلیق سوریه، فاش کرد که دیگر عربی نیست. با این حال، اسد همچنین گفت که اگر «حاکمیت ملی» رعایت شود، این کشور در‌ها را به روی راه حلی که با میانجی گری اعراب انجام می‌شود، نمی‌بندد. او همچنین گفت که یک همه پرسی در مورد قانون اساسی جدید می‌تواند در ماه مارس برگزار شود.

پس از سقوط چهار پایگاه نظامی ارتش سوریه در سپتامبر ۲۰۱۴،  که آخرین پایگاه‌های دولتی در استان رقه بودند، اسد انتقادات قابل توجهی از پایگاه علوی خود دریافت کرد. این شامل اظهارات دورید اسد، پسر عموی بشار اسد، بود که خواستار استعفای وزیر دفاع سوریه، فهد جاسم الفریج، پس از قتل عام صد‌ها تن از نیرو‌های دولتی اسیر شده توسط دولت اسلامی پس از پیروزی داعش در سوریه شد. به‌زودی اعتراضات علوی‌ها در حمص به‌دنبال استعفای فرماندار، و برکناری حافظ مخلوف، پسر عموی اسد از موقعیت امنیتی‌اش که منجر به تبعید بعدی او به بلاروس شد، دنبال شد. خشم فزاینده نسبت به اسد در میان علویان به دلیل تعداد نامتناسب سربازان کشته شده در جنگ از مناطق علوی و همچنین وضعیت بحرانی اقتصادی در این مناطق است. این زمانی بود که چهره‌های نزدیک به اسد در مورد احتمال بقای او ابراز نگرانی می‌کردند.

بین سال‌های ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۰، لشکرکشی نیروی قدس سپاه پاسدارن با فرماندهی قاسم سلیمانی و تشکیل گروه‌های نیابتی تحت عنوان دفاع از حرم زینب بنام‌های فاطمیون، از افغانی‌های مقیم ایران، زینبیون، از پاکستانی‌های مقیم ایران و پاکستان و ورود نیروهای حشدالشعبی و حزب‌الله عراق و حزب‌الله لبنان و در پیش گرفتن سیاست کشتار و ارعاب و شکنجه، منجر به وضعیتی شد که در آن نیروهای دولتی کنترل بیشتر مناطق سوریه را در دست گرفتند، در حالی که گروه‌های مخالف اسلام‌گرا و شبه‌نظامیان کرد، کنترل مناطقی در شمال و شمال‌شرق را در اختیار داشتند.

حمایت نظامی

۱.   نیروهای حزب‌الله لبنان: حزب‌الله از سال ۲۰۱۲ به‌طور مستقیم در کنار نیروهای دولتی سوریه جنگید و در نبردهای مهمی از جمله بازپس‌گیری شهرهای استراتژیک مثل حلب و القصیر نقش داشت. با این حال، در سال‌های پایانی، به‌دلیل فشارهای داخلی لبنان و درگیری با اسرائیل، توان حزب‌الله برای ادامه حمایت نظامی کاهش یافت.

۲.   نیروهای نیابتی ایران: ایران با اعزام نیروهای سپاه قدس و شبه‌نظامیان تحت حمایت خود مانند لشکر فاطمیون (افغان‌ها)،‌ زینبیون و حشدالشعبی (عراقی‌ها) حضور گسترده‌ای در سوریه داشت. این نیروها به تقویت جبهه‌های نظامی اسد کمک کردند و در بازپس‌گیری مناطق تحت کنترل شورشیان سهم داشتند.

۳.   حملات پهپادی و تسلیحاتی: ایران سیستم‌های تسلیحاتی پیشرفته و پهپادهای شناسایی و رزمی را در اختیار ارتش سوریه قرار داد تا برتری هوایی و تکنولوژیکی ایجاد کند.

حمایت اقتصادی

جمهوری اسلامی میلیاردها دلار برای حمایت از رژیم اسد هزینه کرد. این کمک‌ها شامل اعطای وام، صادرات نفت و تأمین کالاهای اساسی بود. با این حال، در سال‌های اخیر، بحران اقتصادی ایران توانایی ادامه این حمایت‌ها را کاهش داد.

در ۴ سپتامبر ۲۰۱۵، زمانی که چشم انداز بقای اسد تیره به نظر می‌رسید، ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، گفت که روسیه به اندازه کافی "جدی" است تا به دولت اسد کمک می‌کند. مدت کوتاهی پس از آغاز مداخله نظامی مستقیم روسیه در ۳۰ سپتامبر ۲۰۱۵ به درخواست رسمی دولت سوریه، پوتین اظهار داشت که عملیات نظامی از قبل کاملاً آماده شده بود و هدف روسیه در سوریه را "تثبیت قدرت مشروع در سوریه " تعریف کرد. مداخله پوتین رژیم اسد را در زمانی که در آستانه سقوط قرار داشت نجات داد. همچنین مسکو را قادر کرد تا به اهداف کلیدی ژئواستراتژیک خود مانند کنترل کامل حریم هوایی سوریه، پایگاه‌های دریایی که امکان دسترسی دائمی نظامی به سراسر شرق مدیترانه و دسترسی آسان‌تر برای مداخله در لیبی را می‌داد، دست یابد.

در نوامبر ۲۰۱۵، اسد بار دیگر تاکید کرد که روند دیپلماتیک برای پایان دادن به جنگ داخلی این کشور در حالی که این کشور توسط "تروریست ها" اشغال شده است، نمی‌تواند آغاز شود. در ۲۲ نوامبر، اسد گفت که روسیه طی دو ماه پس از عملیات هوایی خود، بیش از آنچه ائتلاف به رهبری ایالات متحده در یک سال مبارزه علیه داعش به دست آورده بود، موفقیت کسب کرده است. در پایان دسامبر ۲۰۱۵، مقامات ارشد ایالات متحده به طور خصوصی اعتراف کردند که روسیه به هدف اصلی خود برای ایجاد ثبات در سوریه دست یافته است و با هزینه‌های نسبتاً کم، می‌تواند عملیات را در این سطح برای سال‌های آینده حفظ کند.

در زمان اسد، سوریه به یک حامی قوی تهاجم روسیه به اوکراین تبدیل شد و یکی از پنج کشوری بود که با قطعنامه مجمع عمومی سازمان ملل در محکوم کردن تهاجم که خواهان عقب‌نشینی روسیه از اوکراین بود مخالفت کردند. سه روز قبل از تهاجم، فیصل مقداد وزیر امور خارجه به مسکو اعزام شد تا جمهوری‌های جدایی‌طلب دونتسک و لوهانسک را به رسمیت بشناسد. یک روز پس از تهاجم، بشار اسد در یک تماس تلفنی با ولادیمیر پوتین، این تهاجم را به عنوان «اصلاح تاریخ و بازگرداندن تعادل در نظم جهانی پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی» ستود. سوریه اولین کشوری بود که پس از روسیه به طور رسمی "استقلال و حاکمیت" دو منطقه جدا شده را در ژوئن ۲۰۲۲ به رسمیت شناخت.

در دوازدهمین سالگرد آغاز تظاهرات در سوریه، بشار اسد در جریان سفر رسمی خود به روسیه با ولادیمیر پوتین دیدار کرد. در یک برنامه تلویزیونی با پوتین، اسد از "عملیات نظامی ویژه" روسیه به عنوان جنگی علیه "نئونازی‌ها و نازی‌های قدیمی" اوکراین دفاع کرد. او الحاق چهار استان اوکراین به روسیه را به رسمیت شناخت و مرز‌های جدید روسیه را تأیید کرد و ادعا کرد که این سرزمین‌ها «از نظر تاریخی روسیه» هستند. اسد همچنین از روسیه خواست تا با ایجاد پایگاه‌های جدید و استقرار نیروی نظامی بیشتر در سوریه، حضور نظامی خود را در سوریه گسترش دهد و نقش نظامی خود را دائمی کند.

گروه‌های اسلام‌گرای تندرو: مانند جبهه النصره (وابستگی قبلی به القاعده) و داعش که به‌عنوان بازیگران اصلی در برخی مناطق عمل کردند. با این حال، داعش بیشتر بر تأسیس خلافت تمرکز داشت تا مقابله مستقیم با دولت بشار اسد.

۱.   شکنجه و اعدام‌های گسترده: بر اساس گزارش‌ها، بیش از ۱۷ هزار نفر در زندان‌های رژیم، به‌ویژه زندان صیدنایا، به دلیل شکنجه و بدرفتاری جان باخته‌اند. تنها در این زندان، حدود ۱۳ هزار نفر بین سال‌های ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۷ اعدام شده‌اند. گزارش‌های سازمان‌های حقوق بشری نشان می‌دهد شکنجه‌های شدید فیزیکی و روانی، از جمله استفاده از شوک الکتریکی و آزار جنسی، به‌طور سیستماتیک در این زندان‌ها انجام می‌شود.

۲.   خشونت علیه زنان: زنان نیز به‌طور خاص هدف آزار و شکنجه قرار می‌گیرند. این رفتارها نه تنها برای تنبیه فردی بلکه به‌عنوان یک استراتژی جنگی برای شکستن روحیه جامعه به کار گرفته می‌شوند.

۳.   قانون سزار: یک عکاس سوری با نام مستعار "سزار"، تصاویری از هزاران زندانی که در اثر شکنجه در این زندان‌ها کشته شده بودند، به خارج از کشور منتقل کرد. این تصاویر پایه‌گذار تحریم‌های آمریکا علیه رژیم اسد تحت عنوان "قانون سزار" شد که جنایات انجام‌شده در این زندان‌ها را برجسته می‌کند.<ref>[https://www.bbc.com/persian/world-features-53127756 سایت بی‌بی‌سی فارسی]</ref>

۴.   وضعیت بد بهداشتی و غذایی: زندانیان با شرایط بهداشتی بسیار ضعیف، نبود غذای کافی و دسترسی محدود به خدمات درمانی مواجه هستند. بسیاری از بازداشت‌شدگان در این شرایط طاقت‌فرسا جان خود را از دست داده‌اند.

۵.   شمار بالای زندانیان و ناپدیدشدگان: تخمین زده می‌شود بیش از ۲۱۵ هزار نفر در بازداشت به سر می‌برند و سرنوشت بسیاری از آنها نامشخص است.

زندانی نظامی در شهر صیدنایا، در نزدیکی دمشق سوریه است. این زندان در ۶ طبقه ۳ طبقه بالای زمین و ۳ طبقه زیر زمین ساخته شده است. از این زندان برای شکنجه، قتل و حبس هزاران زندانی و شورشی مخالف دولت سوریه استفاده می‌شد. براساس تخمین عفو بین‌الملل در سال ۲۰۱۷، در حدود ۵۰۰۰ تا ۱۳۰۰۰ نفر «به صورت غیرقانونی» در سال‌های ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۵ در این زندان اعدام شدند. به گفتهٔ وزارت امور خارجه آمریکا، مرکزی برای سوزاندن اجساد در این زندان با هدف پنهان کردن شواهد حضور هزاران نفری که در این زندان به قتل رسیده‌اند ساخته شده بود. شورشیان پس از فتح دمشق این زندان را گشودند و فیلم‌هایی از ابزار شکنجه در آن را به نمایش گذاشتند.<ref>[https://ir.voanews.com/a/syria-damascus-sednaya-prison-prisoner/7892457.html ویدئوی گشودن بخش‌های مخفی زندان صیدنایا در سایت صدای آمریکا]</ref>

۱۹۶۵- تولد بشار اسد در دمشق، سوریه. پسر حافظ اسد، از خانواده‌ای علوی.

۱۹۸۲- فارغ‌التحصیلی از مدرسه متوسطه و تحصیل در رشته پزشکی در دانشگاه دمشق.

۱۹۹۲- اتمام تحصیل در رشته چشم‌پزشکی و ادامه تخصص در لندن.  

۱۹۹۴- مرگ باسل اسد (برادر بشار) در یک سانحه رانندگی؛ بازگشت بشار به سوریه برای آماده‌سازی جهت جانشینی.

۲۰۰۰- مرگ حافظ اسد؛ بشار به‌عنوان رئیس‌جمهور سوریه انتخاب شد و اصلاحات جزئی را آغاز کرد

۲۰۱۱- آغاز اعتراضات گسترده در سوریه در چارچوب بهار عربی؛ تبدیل اعتراضات به جنگ داخلی.

۲۰۱۵- ورود نظامی روسیه به جنگ سوریه برای حمایت از دولت اسد؛ تغییر معادلات جنگ به نفع بشار.

۲۰۲۴- سقوط دولت بشار اسد پس از شکست‌های نظامی و فشارهای بین‌المللی.

۱ - هیئت تحریر الشام: این گروه با حملات گسترده در استان ادلب و سپس حرکت به سمت حماه و حلب، مراکز استراتژیکی را تصرف کرد. آنها توانستند تجهیزات نظامی زیادی را از نیروهای دولتی سوریه به دست آورند و در برخی مناطق ده‌ها سرباز را اسیر کنند.

روز هجدهم آذر ماه ۱۴۰۳ تلویزیون سوریه که به طور کامل به دست مخالفان اسد افتاد، سقوط کامل رژیم اسد را اعلام کرد. در بیانیه اعلام سقوط حکومت اسد آمده است: <blockquote>«پس از سال‌های طولانی بی‌عدالتی، ظلم و ستم، و پس از فداکاری‌های بزرگ فرزندان و دختران این میهن عزیز، امروز به مردم بزرگ سوریه و تمام جهان اعلام می‌کنیم که رژیم بشار اسد سقوط کرده است.»</blockquote>ادعا شده «بشار اسد» رئیس‌جمهور سوریه از طریق فرودگاه بین‌المللی دمشق که توسط ارتش و نیروهای امنیتی تخلیه شده بود، سوریه را ترک کرد و هنوز مقصد اسد مشخص نیست. روسیه اعلام کرده است که او به آن کشور پناهنده شده است.  

در دسامبر ۲۰۱۳، ناوی پیلای کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد اسد را متهم به جنایت جنگی در جریان جنگ داخلی سوریه کرد. تحقیقاتی مشترک OPCW-UN و OPCW-UN IIT دولت اسد را مسئول حمله سال ۲۰۱۷ خان شیخون سارین و حمله ۲۰۱۸ دوما که در آن از گاز شیمیایی استفاده شده بود معرفی کردند. در سال ۲۰۲۳، کانادا و هلند شکایت مشترکی را در دیوان بین‌المللی دادگستری مطرح کردند و دولت اسد را به نقض کنوانسیون سازمان ملل متحد علیه شکنجه متهم کردند. اسد قاطعانه تمام این اتهامات را رد کرده و کشور‌های خارجی به ویژه ایالات متحده را به تلاش برای تغییر رژیم در سوریه متهم کرده است.<ref name=":0" />