۲۳۴
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱۸: | خط ۱۸: | ||
== افشای فعالیتهای مخفی رژیم و نقش شورای ملی مقاومت ایران (NCRI) و واکنشهای بینالمللی == | == افشای فعالیتهای مخفی رژیم و نقش شورای ملی مقاومت ایران (NCRI) و واکنشهای بینالمللی == | ||
[[پرونده:افشاگری اتمی شورای ملی مقاومت ایران 2.jpg|جایگزین=خانم سونا صمصامی و آقای علیرضا جعفرزاده|بندانگشتی|[[افشاگری اتمی شورای ملی مقاومت ایران]]]] | |||
مهمترین نقش [[شورای ملی مقاومت ایران]] در [[افشاگریهای اتمی مقاومت ایران|افشای برنامه هستهای]] ایران به اوت ۲۰۰۲، برمیگردد زمانیکه این گروه در یک کنفرانس مطبوعاتی در واشنگتن اعلام کرد، ایران دو تأسیسات مخفی هستهای در نطنز (برای غنیسازی اورانیوم) و اراک (برای تولید آب سنگین) ساخته است و به آژانس بینالمللی انرژی اتمی (IAEA) گزارش نشده است. این افشاگریها، که بعدها توسط تصاویر ماهوارهای تأیید شد، نشان داد که ایران در حال توسعه توانایی غنیسازی اورانیوم در سطحی فراتر از نیازهای صلحآمیز است. | مهمترین نقش [[شورای ملی مقاومت ایران]] در [[افشاگریهای اتمی مقاومت ایران|افشای برنامه هستهای]] ایران به اوت ۲۰۰۲، برمیگردد زمانیکه این گروه در یک کنفرانس مطبوعاتی در واشنگتن اعلام کرد، ایران دو تأسیسات مخفی هستهای در نطنز (برای غنیسازی اورانیوم) و اراک (برای تولید آب سنگین) ساخته است و به آژانس بینالمللی انرژی اتمی (IAEA) گزارش نشده است. این افشاگریها، که بعدها توسط تصاویر ماهوارهای تأیید شد، نشان داد که ایران در حال توسعه توانایی غنیسازی اورانیوم در سطحی فراتر از نیازهای صلحآمیز است. | ||
خط ۴۶: | خط ۴۷: | ||
* به بازرسان آژانس (IAEA) اجازه دسترسی گستردهتری، برای نظارت بر تأسیسات هستهای بدهد. | * به بازرسان آژانس (IAEA) اجازه دسترسی گستردهتری، برای نظارت بر تأسیسات هستهای بدهد. | ||
در مقابل، تحریمهای هستهای لغو شد. اما خروج یکجانبه آمریکا از برجام در دولت ترامپ در سال ۲۰۱۸، و متقابلاً کاهش تعهدات ایران از سال ۲۰۱۹، این توافق را تضعیف کرد.<ref>[https://www.cfr.org/backgrounder/what-iran-nuclear-deal What Is the Iran Nuclear Deal]</ref> <ref>[https://www.congress.gov/crs-product/IF12106 Iran and Nuclear Weapons Production]</ref><ref>[https://www.iiss.org/de-DE/publications/strategic-comments/2024/11/irans-weakened-position-and-the-status-of-its-nuclear-option/ Iran’s weakened position and the status of its nuclear option]</ref> | در مقابل، تحریمهای هستهای لغو شد. اما خروج یکجانبه آمریکا از برجام در دولت ترامپ در سال ۲۰۱۸، و متقابلاً کاهش تعهدات ایران از سال ۲۰۱۹، این توافق را تضعیف کرد.<ref>[https://www.cfr.org/backgrounder/what-iran-nuclear-deal What Is the Iran Nuclear Deal]</ref> <ref>[https://www.congress.gov/crs-product/IF12106 Iran and Nuclear Weapons Production]</ref> <ref>[https://www.iiss.org/de-DE/publications/strategic-comments/2024/11/irans-weakened-position-and-the-status-of-its-nuclear-option/ Iran’s weakened position and the status of its nuclear option]</ref> | ||
دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا، دلایل خروج یکجانبه آمریکا از برجام را منقضی شدن «مفاد غروب» اعلام کرد. ترامپ معتقد بود که این مفاد مشکل هستهای شدن رژیم را به تأخیر میاندازد و بعد از این دوره، ایران میتواند آزادانه برنامه هستهای خود را گسترش بدهد. تیم ترامپ و مشاورانش مثل جان بولتون و مایک پمپئو، نیز براین باور بودند که این زمانبندی به ایران اجازه میدهد که در آینده به آستانه تسلیحات هستهای برسد و بدون اینکه راهحل دائمی وجود داشته باشد. | دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا، دلایل خروج یکجانبه آمریکا از برجام را منقضی شدن «مفاد غروب» اعلام کرد. ترامپ معتقد بود که این مفاد مشکل هستهای شدن رژیم را به تأخیر میاندازد و بعد از این دوره، ایران میتواند آزادانه برنامه هستهای خود را گسترش بدهد. تیم ترامپ و مشاورانش مثل جان بولتون و مایک پمپئو، نیز براین باور بودند که این زمانبندی به ایران اجازه میدهد که در آینده به آستانه تسلیحات هستهای برسد و بدون اینکه راهحل دائمی وجود داشته باشد. | ||
خط ۷۲: | خط ۷۱: | ||
====== ابعاد نظامی ====== | ====== ابعاد نظامی ====== | ||
برنامه موشکی ایران (موشکهای سجیل و خرمشهر) با برد ۲۰۰۰ تا ۳۰۰۰، کیلومتر و شواهد احتمالی از آژانس در سالهای (۲۰۱۱، ۲۰۱۵) و اسناد اسرائیل در سال (۲۰۱۸) نگرانیهایی را ایجاد کرده است. شورای ملی مقاومت ایران، در سال ۲۰۲۴، ازتولید کلاهکهای هستهای برای موشکهای دور برد با سوخت جامد، خبر داد. آمریکا و اسراییل در پاسخ به این فعالیتها، گزینه نظامی را روی میز نگه داشته و با انجام حملات سایبری، بهعنوان بخشی از برنامه بازدارندگی پاسخ دادهاند.<ref name=":0" /> | برنامه موشکی ایران (موشکهای سجیل و خرمشهر) با برد ۲۰۰۰ تا ۳۰۰۰، کیلومتر و شواهد احتمالی از آژانس در سالهای (۲۰۱۱، ۲۰۱۵) و اسناد اسرائیل در سال (۲۰۱۸) نگرانیهایی را ایجاد کرده است. شورای ملی مقاومت ایران، در سال ۲۰۲۴، ازتولید کلاهکهای هستهای برای موشکهای دور برد با سوخت جامد، خبر داد. آمریکا و اسراییل در پاسخ به این فعالیتها، گزینه نظامی را روی میز نگه داشته و با انجام حملات سایبری، بهعنوان بخشی از برنامه بازدارندگی پاسخ دادهاند.<ref name=":0" /> | ||
== وضعیت کنونی (۲۰۲۵) و پیامدها == | == وضعیت کنونی (۲۰۲۵) و پیامدها == | ||
خط ۸۰: | خط ۷۷: | ||
تحلیلگران تخمین میزنند که با فنآوری کنونی، ایران میتواند در کمتر از دو ماه اورانیوم با غنای ۹۰ درصد، برای یک بمب تولید کند، اگرچه مونتاژ یک سلاح عملیاتی زمان بیشتری نیاز دارد. | تحلیلگران تخمین میزنند که با فنآوری کنونی، ایران میتواند در کمتر از دو ماه اورانیوم با غنای ۹۰ درصد، برای یک بمب تولید کند، اگرچه مونتاژ یک سلاح عملیاتی زمان بیشتری نیاز دارد. | ||
کارشناسانی مثل جیمز اکتون، پیشنهاد تمدید محدودیتها را تا سال ۲۰۵۰، دادهاند، در حالیکه مارک فیتزپاتریک بر ترکیب فشار و مشوق، تأکید دارد. بدون توافق جدید، ایران ممکن است تا ۲۰۳۰، به یک قدرت هستهای بالقوه تبدیل شود. | کارشناسانی مثل جیمز اکتون، پیشنهاد تمدید محدودیتها را تا سال ۲۰۵۰، دادهاند، در حالیکه مارک فیتزپاتریک بر ترکیب فشار و مشوق، تأکید دارد. بدون توافق جدید، ایران ممکن است تا ۲۰۳۰، به یک قدرت هستهای بالقوه تبدیل شود. | ||
سناریوهای آینده شامل ادامه وضعیت کنونی (impasse)وضعیت دشوار و تنگنا، یا احیای دیپلماسی، یا تشدید تنشها، به سمت درگیری نظامی، میباشد. هر کدام از این مسیرها به تصمیمات سیاسی ایران، واکنشهای غرب، و پویاییهای منطقهای بستگی دارد و چالشهایی را در منطقه بهوجود خواهد آورد.<ref>'''[https://www.mei.edu/publications/beyond-maximum-pressure-us-policy-iran-leveraging-regional-partners-contain-irans Beyond “Maximum Pressure” in US Policy on Iran: Leveraging Regional Partners to Contain Iran's Actions and Shape its Future Choices]'''</ref> | سناریوهای آینده شامل ادامه وضعیت کنونی (impasse)وضعیت دشوار و تنگنا، یا احیای دیپلماسی، یا تشدید تنشها، به سمت درگیری نظامی، میباشد. هر کدام از این مسیرها به تصمیمات سیاسی ایران، واکنشهای غرب، و پویاییهای منطقهای بستگی دارد و چالشهایی را در منطقه بهوجود خواهد آورد.<ref>'''[https://www.mei.edu/publications/beyond-maximum-pressure-us-policy-iran-leveraging-regional-partners-contain-irans Beyond “Maximum Pressure” in US Policy on Iran: Leveraging Regional Partners to Contain Iran's Actions and Shape its Future Choices]'''</ref> | ||
== منابع == | == منابع == |
ویرایش